VICTORIA HISLOP
Μετάφραση
ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΙΠΗ
Εκδόσεις
ΨΥΧΟΓΙΟΣ
Σελ.
490, Μάιος 2022
Αυτό το γεύμα όμως υπήρξε μια αποκάλυψη
για τον νεαρό Μήτσο. Οι δύο ενενηντάχρονοι πια, του διηγήθηκαν την οικογενειακή
ιστορία. Κι αυτός κατάλαβε γιατί παρά το γεγονός ότι ήταν αρκετά ανοιχτόμυαλοι
για να στείλουν τα δύο παιδιά τους για σπουδές στο εξωτερικό, οι ίδιοι δεν
δέχτηκαν ποτέ να εγκαταλείψουν την πόλη, παρά το γεγονός ότι τους δυσκόλευε
στην καθημερινότητά τους. « “Ακόμη κι αν μας έδιναν τόσα διαμάντια
όσες σταγόνες έχει αυτή η θάλασσα, δεν θα φεύγαμε με τίποτε από δω!” είπε η
γιαγιά του, γέρνοντας προς τον εγγονό της και πιάνοντας το χέρι του. “ Θα
μείνουμε στη Θεσσαλονίκη ώσπου να πεθάνουμε”».
Η Β. Χίσλοπ, στο μυθιστόρημά της,
αφηγείται με εξαιρετικό τρόπο δύο παράλληλες ιστορίες. Την ιστορία της
οικογένειας Κομνηνού και την ιστορία της πόλης της Θεσσαλονίκης. Η οποία
επηρεάζει και καθορίζει τη ζωή και την πορεία των Κομνηνών. Ξεκινά από τον
Αύγουστο του 1917, όταν μια τρομακτικής έντασης πυρκαγιά κατέστρεψε μεγάλο
μέρος της πόλης και τελειώνει με τον καταστροφικό σεισμό της 20ης
Ιουνίου του 1978, που κόστισε 49 ζωές και προκάλεσε καταστροφές οι οποίες
αποτιμώνται στα 1,2 δις (με σημερινές τιμές). Ανάμεσα στα δύο αυτά τραγικά
συμβάντα, περιγράφονται γεγονότα που στιγμάτισαν και «πόνεσαν» την πόλη. Όπως η
μετακίνηση των μουσουλμάνων κατοίκων και η έλευση των προσφύγων της Μ. Ασίας
και του Πόντου, όταν σημειώθηκε η πρώτη μεγάλη μεταβολή της πολυεθνικής μέχρι
τότε σύνθεσης του πληθυσμού. Ή σχεδόν είκοσι χρόνια αργότερα, το 1943, ο
εκτοπισμός και η μεταφορά των Ελλήνων εβραίων στην Πολωνία και η εξόντωση τους
στο Άουσβιτς, οπότε σημειώθηκε η δεύτερη, βίαιη μεταβολή της πληθυσμιακής
σύνθεσης.
Στα θετικά του μυθιστορήματος, η
αποστασιοποιημένη οπτική της συγγραφέως, η οποία επειδή-λόγω καταγωγής- δεν
ενεπλάκη στις διαμάχες και αντιπαραθέσεις σχετικά με «τα πως και τα γιατί» του
ελληνικού εμφυλίου, μπορεί να είναι πιο αντικειμενική στις κρίσεις της, σχετικά
με όσα διαπράχθηκαν ένθεν κι ένθεν στον αδελφοκτόνο πόλεμο.
Το μυθιστόρημα της Β. Χίσλοπ, που θα
μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί και ιστορικό, αποτελεί μια πολύ καλή
αναγνωστική επιλογή. Ειδικά για τους Θεσσαλονικείς, είναι διδακτικό και
διαφωτιστικό, για πλευρές της Ιστορίας της πόλης, που δεν έχουν εξεταστεί και
αναλυθεί πλήρως μέχρι σήμερα!