Η "ΥΠΟΥΛΟΣ ΘΩΠΕΙΑ"

ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΞΕΝΟΙ, 1821-1940

ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ

Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

Σελ. 541, Δεκέμβριος 2014

     Μια άκρως ενδιαφέρουσα και διαφωτιστική μελέτη με ένα θέμα που είναι εξαιρετικά επίκαιρο, περιλαμβάνει το πρόσφατο έργο της Λ. Διβάνη. Εξετάζει τη σχέση της Ελλάδας με τους «ξένους» από την Ελληνική επανάσταση ως τις μέρες πριν την αρχή του Β! παγκοσμίου πολέμου, που είναι κυρίως σχέση εξάρτησης, αφού στους ξένους (και ειδικά στη Μεγάλη Βρετανία) κατέφευγαν οι κυβερνήτες, για δανεικά και προστασία, από την πρώτη ημέρα της δημιουργίας του κράτους. «Στις ιδρυτικές συνθήκες δεν υπάρχει ούτε μία ελληνική υπογραφή», αναφέρει χαρακτηριστικά.

     Στον πρόλογο η συγγραφέας αναφέρει ότι το πρώτο ερέθισμα για το βιβλίο της το πήρε πριν αρκετά χρόνια από ένα βιβλίο με τίτλο «Ξενοκρατία και βασιλεία εν Ελλάδι, 1821-1897» που κυκλοφόρησε το 1897, αλλά επανεκδόθηκε το 1973. «Η προσοχή μου στράφηκε στον τρόπο που αντέδρασε η κοινωνία και ο κρατικός μηχανισμός σε κάθε τι «εισαγόμενο»: όχι μόνο στις πολιτικές και οικονομικές δουλείες, αλλά και στις ιδέες, στις οργανώσεις, στις εφημερίδες και στα περιοδικά, στις πολιτικές πρωτοβουλίες, στα κοινωνικά κινήματα, στις μόδες, στις τεχνολογικές εξελίξεις-για να μην αναφερθώ στις επιδημίες. Ακόμα περισσότερο, τι σήμαινε για τη χώρα των Προστάτιδων Δυνάμεων να συνδιαλλάσσεται και να αλλάζει λόγω της αναγκαστικής πια συμμετοχής τα σε διεθνή φόρα με τους όρους και τις απαιτήσεις τους. Ο κόσμος μεταβαλλόταν τότε δραματικά, αλλά πόση αλλαγή μπορούσε να απορροφήσει η Ελλάδα και γιατί; Και γιατί ήταν τόσο μονόπλευρα στραμμένη στη Δύση, αδιαφορώντας για τους γείτονές της; Γιατί εντέλει ήταν και παραμένουν αντίπαλοι η Ελλάδα και οι «ξένοι»; ».

     Σ’ αυτά αλλά και σε άλλα ερωτήματα που ανακύπτουν στην πορεία, αναλαμβάνει ν’ απαντήσει αυτό το βιβλίο, που είναι γραμμένο με επιστημονική ακρίβεια και μέθοδο, αλλά επειδή απευθύνεται όχι μόνο στους ειδικούς, αλλά και στο αναγνωστικό κοινό εν γένει, η συγγραφέας φρόντισε να το κάνει ελκυστικό και προσιτό και για μας. Η έρευνα έγινε σε ελληνικά και ξένα αρχεία όπως, Ιστορικό Αρχείο Υπουργείου Εξωτερικών, Αρχείο Ελευθερίου Βενιζέλου, League of Nations Archives, International Committee of the Red Cross Archives κλπ. Το βιβλίο εκτός από τις 1018 υποσημειώσεις, περιλαμβάνει εκτενέστατη ξενόγλωσση και ελληνική βιβλιογραφία, που καταλαμβάνει 61 (!!!) ολόκληρες σελίδες και είναι πραγματικός θησαυρός για όποιον θέλει να εμβαθύνει σε κάποιο από τα θέματα της μελέτης.