ΤΟ ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΙ ΤΟΥ ΜΥΣΤΡΑ

ΜΑΡΙΑ ΜΟΜΦΕΡΑΤΟΥ
Μεταγλώττιση-Επιμέλεια ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ
Εκδόσεις ΚΑΠΟΝ
Σελ. 175, 2021
 

     Το Λύκειο των Ελληνίδων, θέλοντας να συμμετάσχει στους εορτασμούς για τα 200 χρόνια από την Ελληνική επανάσταση, προχώρησε σε συνεργασία με τις εκδόσεις Καπόν, στην έκδοση του βιβλίου που παρουσιάζω σήμερα. «Το Λύκειο των Ελληνίδων που δρα με εφαλτήριο τη Μνήμη και την Παράδοση, αλλά με το βλέμμα πάντοτε στραμμένο στο μέλλον, δεν θα μπορούσε παρά να πάρει κι αυτό μέρος στη μεγάλη γιορτή του έθνους […] προσπαθούμε κι εμείς με κάποιες στοχευμένες δραστηριότητες, να τιμήσουμε την μεγάλη αυτή επέτειο. Μια από τις δραστηριότητες είναι και η έκδοση του βιβλίου που κρατάτε στα χέρια σας».

     Το βιβλίο έγραψε μία από τα ιδρυτικά μέλη του Λυκείου, η Μαρία Μομφεράτου. Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σε συνέχειες στο περιοδικό Παιδική Ζωή, που κυκλοφορούσε ανά 15νθήμερο από το 1927 ως το 1931. Για να γίνει προσιτό το κείμενο, απαιτήθηκε μεταγλώττιση την οποία έκανε με μεγάλη επιτυχία η Ειδική Γραμματέας του Λυκείου, Κ. Δασκαλάκη. «Το πρωτότυπο κείμενο είναι γραμμένο στην καθαρεύουσα. Σε μια ήπια καθαρεύουσα, αλλά δυστυχώς απρόσιτη για τα σημερινά παιδιά και τους σημερινούς νέους. Χρειάστηκε, λοιπόν, να γίνει μεταγλώττιση, η οποία, όμως, πραγματοποιήθηκε με απόλυτη προσήλωση στο πρωτότυπο».

     Η ιστορία, η οποία εκτυλίσσεται από το ξέσπασμα της επανάστασης το 1821, μέχρι την έλευση του Όθωνα στην Ελλάδα το 1833, είναι αυτή του 8χρονου Γιώργου, ο οποίος έμεινε ορφανός σε αυτή την τρυφερή ηλικία. Ο παππούς του και μοναδικός συγγενής του, ο Δημήτριος Γιαννακός, θέλει να βγει κλέφτης στα βουνά, στο πλευρό του Γέρου του Μοριά. Γι’ αυτό, εμπιστεύεται τη ζωή και την ανατροφή του μικρού σε δύο καλόγριες στο μοναστήρι της Παντάνασσας στον Μυστρά. Η μονή γινόταν «σεβαστή» και από τους Τούρκους. Οι επιδρομές που γινόταν, σε αραιά χρονικά διαστήματα, είναι η αλήθεια, είχαν στόχο μόνο τις προμήθειες σε τρόφιμα. Η αδελφή Μάρθα και η αδελφή Αγαθή, αγάπησαν το καλόβολο αγόρι και φρόντισαν για τη μόρφωσή του, όσο το επέτρεπαν οι συνθήκες. Με την πάροδο των ετών, μέστωσε, ανδρώθηκε και βγήκε στα βουνά ν’ ανταμώσει με τους καπεταναίους. Η μοίρα του άλλαξε όταν συναντήθηκε με τον φιλέλληνα Γερμανό καθηγητή Μύλλερ, ο οποίος τον προέτρεψε αλλά και τον βοήθησε να πάει για σπουδές στο Μόναχο, αφού πήρε την άδεια και την ευχή του παππού του και του Κολοκοτρώνη. «Να πας το γρηγορότερο παιδί μου, να πας να σπουδάσεις, ν’ ανοίξεις τα μάτια σου, να δεις κόσμο πολιτισμένο και να ‘ρθεις εδώ να μας φτιάξεις και μας που είμαστε όλως διόλου απολίτιστοι . Η Ελλάδα τώρα πια, δεν χρειάζεται στρατιώτες, χρειάζεται δασκάλους, γιατρούς, δικηγόρους, να εκπολιτισθεί, να γίνει κι αυτή Κράτος με νόμους, με τάξη, με διοίκηση». Ο Γιώργος θα επιστρέψει μετά τις σπουδές του, με το ίδιο καράβι που έφερε τον πρώτο βασιλιά της Ελλάδας στο Ναύπλιο, στις 16 Ιανουαρίου 1833. Στη συνέχεια θα γίνει δάσκαλος σε ένα από τα πρώτα σχολεία στην Αίγινα.

     Το βιβλίο, μπορεί να διαβαστεί από παιδιά, νέους αλλά κι ενήλικες. «Ο πατριωτισμός ως γνήσιο φρόνημα και όχι ως επίπλαστη ιδεολογία, ο άδολος ανθρωπισμός ως πεποίθηση και στάση ζωής και όχι ως επιδεικτική κοσμική φιλανθρωπία, ο φιλελληνισμός στη ρομαντική του διάσταση, αλλά και μια άμεση αισθησιακή σχεδόν, σχέση με τη φύση, όπως οι ήρωες την ζουν διατρέχοντας τα βουνά και τους κάμπους της Πελοποννήσου εκείνων των καιρών, με επίκεντρο την περιοχή του Ταϋγέτου, όπως και η σύνδεση των ηρώων με το άθραυστο νήμα της ιστορίας, είναι μερικά από τα στοιχεία στα οποία μπορεί να σταθεί ο προσεκτικός αναγνώστης».

     Την μοναδική αυτή έκδοση (σκληρόδετη, μεγάλου σχήματος, με εξαιρετικής ποιότητας χαρτί κι εκτύπωση) συμπληρώνουν ένα εισαγωγικό σημείωμα της προέδρου του Λυκείου των Ελληνίδων κ. Ελένης Τσαλδάρη, μια συνοπτική βιογραφία της συγγραφέως, η «εξομολόγηση σε πρώτο πρόσωπο αντί Προλόγου» της επιμελήτριας της έκδοσης, ένα «σύντομο γλωσσάριο» και ο κατάλογος των υπέροχων, προσεκτικά επιλεγμένων εικόνων, που κοσμούν κι αναδεικνύουν ακόμη περισσότερο το κείμενο!