ΦΙΛΟΜΗΛΑ ΛΑΠΑΤΑ

         Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952. Σπούδασε Δημόσιες Σχέσεις, μιλάει ξένες γλώσσες κι έχει ταξιδέψει πολύ. Ζει μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας. Στο παρελθόν εργάστηκε στην Αμερικάνική πρεσβεία και σε τράπεζα. Τιμήθηκε στην Ιταλία με το βραβείο «Citta Di Bacoli» και «Premio Internazionale Pre La Cultura Sebetia-Ter». Έργα της: «Οι Κόρες Του Νερού» (2002, Καστανιώτης/2019 Ψυχογιός), «Lacryma Christi-Το Δάκρυ Του Χριστού» (2004, Καστανιώτης/2020, Ψυχογιός), «Εις Το Όνομα Της Μητρός» (2005, Καστανιώτης/ 2020, Ψυχογιός), «Επικίνδυνες Λέξεις» (2007, Καστανιώτης/2022, Ψυχογιός), «Η Ξυπόλητη Των Αθηνών» (2010, Καστανιώτης), «Η Χήρα Του Πειραιά» (2012, Καστανιώτης), «Η Επιστροφή» (2015, Ψυχογιός), «Ο Διχασμός» (2018, Ψυχογιός).

         Μετά από αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, επανέρχεστε στα εκδοτικά δρώμενα με την επανέκδοση του μοναδικού μη ιστορικού μυθιστορήματός, που είναι και το πρώτο σας. Μήπως αυτό σηματοδοτεί μια αλλαγή στη θεματική του λογοτεχνικού σας έργου; Μήπως δηλαδή «εγκαταλείψετε» το ιστορικό μυθιστόρημα που με τόσο μεγάλη επιτυχία υπηρετείτε;                                                                                 

        Δεν νομίζω πως θα ‘εγκαταλείψω’ ποτέ το ιστορικό μυθιστόρημα. Το συγκεκριμένο είδος με συναρπάζει γιατί θέλει μελέτη, πλήρη αφοσίωση στη συγγραφή του, υπομονή και επιμονή, συνεντεύξεις από παλαιές οικογένειες με αρχεία ιστορικά, επισκέψεις σε ιστορικούς χώρους που αναφέρω στο βιβλίο μου για αυτοψία, στοιχεία τα οποία με γοητεύουν και  υπάρχουν, ως απαραίτητα,σε κάθε συγγραφικό ιστορικό έργο μου. Είναι μεγάλη η ικανοποίηση που νιώθω όταν τελειώνω τη συγγραφή ενός ιστορικού βιβλίου και επιστρέφω από το ταξίδι στο παρελθόν. Οι ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ είναι το μόνο σύγχρονο μυθιστόρημά μου το οποίο επανεκδόθηκε από τον νέο εκδότη μου, τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ.Το μυθιστόρημα αυτό είχε κυκλοφορήσει το 2007 από τον προηγούμενο εκδότη μου και είχε γίνει εκδοτική επιτυχία, όχι μόνο ωςbest αλλά και ως longseller.Τώρα του χαρίζω ξανά μια νέα εκδοτική ζωή, μια νέα πορεία στα βιβλιοπωλεία.

     Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Επικίνδυνες Λέξεις»

     Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα το έγραψα σε μια μεταβατική περίοδο της ζωής μου. Σε μια κρίση ταυτότητας. Μόλις είχα επιστρέψει στην Ελλάδα μετά από οκτώ χρόνια παραμονής μου στη Νάπολη της Ιταλίας, με σκοπό τη μόνιμη εγκατάστασή μου στην πατρίδα μου. Αλλά, φευ, λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων του συζύγου μου, φύγαμε ξανά αμέσως τον επόμενο μήνα στην Ιταλία για άλλα τρία χρόνια. Ήταν τόσο ξαφνική αυτή η αλλαγή ώστε δεν μπόρεσα να την αφομοιώσω άμεσα. Να την προετοιμάσω συναισθηματικά. Μου πήρε χρόνο. Υπήρχαν «λέξεις» με τις οποίες έπρεπε να… συμφιλιωθώ. Διαλογιζόμενη, λοιπόν, πάνω σε αυτές τις λέξεις, γεννήθηκε το μυθιστόρημα.

     Είναι οι λέξεις επικίνδυνες ή γίνονται τέτοιες ανάλογα με τον χαρακτήρα αυτού που τις εκστομίζει;

     Όλες οι λέξεις έχουν δύναμη. Όλες οι λέξεις έχουν δική τους ζωή. Όλες οι λέξεις είναι αθώες, γίνονται, όμως, επικίνδυνες όταν δεν έχουμε συμφιλιωθεί με τη σημασία τους.Το μυθιστόρημα είναι αλληγορικό.

     Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με αυτό και ποιο είναι αυτό;

     Γράφω όταν έχω κάτι να πω. Όλα τα μυθιστορήματά μου έχουν συγκεκριμένα μηνύματα τα οποία έχω πρώτα εγώ η ίδια βιώσει στο πετσί μου. Στις ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ το μήνυμα που θέλω να περάσω στον αναγνώστη είναι ότι η οικογένεια είναι ένα δίχτυ από γερές θηλειές, όπου είναι αδύνατο να κουνήσουμε μια θηλειά δίχως να αλλάξει θέση ολόκληρο το δίχτυ, πως μυστικά και ψέματα θα οδηγούν πάντα στη δυστυχία, και πως η επίγνωση και αποδοχή όλων των επιμέρους πλευρών μας, θετικών και αρνητικών, είναι το κλειδί για να πετύχουμε την ολοκλήρωσή μας.

     Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

     Πιστεύω πως ναι. Είναι μια κοινωνική πράξη. Είναι ένα μοίρασμα των διαφόρων πλευρών του συγγραφέα με το αναγνωστικό του κοινό.

     Μπορεί η λογοτεχνία να δρομολογήσει αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο;

     Βεβαίως. Το πιστεύω απόλυτα. Και για τα βιβλία άλλων συγγραφέων που διαβάζω, αλλά και για τα δικά μου που γράφω. Τα βιβλία έχουν μηνύματα. Άλλοτε κρυμμένα, άλλοτε φανερά. Συγκεκριμένα για τα δικά μου βιβλία πιστεύω πως, εκτός όλων των άλλων στοιχείων τους, είναι και πολιτικά γιατί προτείνουν έναν άλλο τρόπο αντιμετώπισης της ζωής.

     Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

     Από πολύ μικρή, αλλά το πλήρωμα του χρόνου να πραγματοποιήσω το όνειρό μου ήρθε σε αρκετά ώριμη ηλικία. Είμαι ευγνώμων στη ζωή. Μου δόθηκεη ευκαιρία στη μέση ηλικία. Γεμάτη εμπειρίες ζωής,της έδωσα το νόημα που είχα ονειρευτεί. Βλέπετε, υπήρξα μια ακόρεστη αναγνώστρια. Στο σχολείο οι δάσκαλοι μάς προέτρεπαν να διαβάζουμε εξωσχολικά βιβλία για να γράφουμε ωραίες εκθέσεις.Προσωπικά δεν χρειαζόμουν καμία προτροπή. Ήταν… μονόδρομος για μένα η συγγραφή.

     Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

     Ήταν το μυθιστόρημά μου ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ (το πρώτο από την Τριλογία της Διασποράς) με την ιστορία της οικογένειάς μου από το προσωπικό μου αρχείο και με εξώφυλλο μια από τις φωτογραφίες της συνονόματης γιαγιάς μου, αφιερωμένο στον γιο μου για να μην ξεχνά τις ρίζες του. Θυμάμαι πως συγκινήθηκα πολύ και έκλαψα στο γραφείο του εκδότη. Αξέχαστο!

     Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Καταλαγιάζουν ώριμοι, ολοκληρωμένοι, λυτρωμένοι. Έχουν βιώσει τις συνέπειες των επιλογών τους. Είναι ευγνώμονες για τις εμπειρίες τους και έτοιμοι να «εκτεθούν» στο αναγνωστικό κοινό. Κάποιοι από αυτούς δεν εξαντλούνται σε ένα μυθιστόρημα και καμιά φορά… εμφανίζονται (σε μικρούς ρόλους) και στο επόμενο. Είναι μαγική εμπειρία η συγγραφή!

     Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     Δεν γράφω ποτέ για συναισθήματα αν δεν τα έχω βιώσει πρώτα πάνω στο πετσί μου. Πώς μπορεί κανείς να γράψει, π.χ. για τον θάνατο αν δεν έχει πενθήσει δικούς του ανθρώπους; Ή για τον έρωτα αν δεν έχει ερωτευθεί μέχρι… τελικής πτώσεως!

     Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

     Λίγο ως πολύ, όλοι οι ήρωές μου είναι πλευρές –αρνητικές και θετικές- του εαυτού μου. Εξάλλου πίσω από κάθε συγγραφικό έργο υπάρχει η συναισθηματική ζωή του συγγραφέα την περίοδο της συγγραφής του. Κανόνας.

     Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

     Η Αγγέλα Σωτηρίου των Εκδόσεων ΨΥΧΟΓΙΟΣ. Κατόπιν ο επιμελητής μου για την επιμέλεια του βιβλίου μου.

     Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

     Ο αναγνώστης που διαβάζει ένα μυθιστόρημα για την ευχαρίστηση της ανάγνωσης, αλλά συγχρόνως, ορμώμενος από τη ζωή των ηρώων του βιβλίου, διαλογίζεται πάνω στη δική του ζωή. Τι θα έκανε εκείνος στη θέση τους. Τι του θυμίζουν οι συμπεριφορές των ηρώων σε σχέση με τη δική του πρώτη οικογένεια.Τι έπραξε ο ίδιος σε παρόμοια περίπτωση και τι θα μπορούσε να είχε κάνει καλύτερα.

     Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

     Πολλές φορές. Έχω ανακαλύψει πλευρές του εαυτού μου, όχι πάντα ευχάριστες, που δεν φανταζόμουν ότι υπήρχαν.

     Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Είχα την πεποίθηση πως κάποια στιγμή όλοι, λίγο ως πολύ, ξεπερνάμε τους ψυχικούς μας πόνους. Γράφοντας τις ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ, διαλογιζόμενη πάνω στις ζωές των δίδυμων πρωταγωνιστριών μου και με ποιο τρόπο θα μπορούσα να τις αποδώσω καλύτερα στο χαρτί, ανακάλυψα πως ο πόνος δεν παλιώνει τελικά. Εάν δεν αναγνωριστεί, αν δεν καθαριστεί στην πηγή του, γίνεται φάντασμα στη ζωή μας. Και με αυτά τα φαντάσματα παλεύουν και οι δυο αδελφές στις τριακόσιες σελίδες του μυθιστορήματος!

     Ξέρω ότι κάνετε πολλές παρουσιάσεις σε όλη την Ελλάδα. Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

     Είναι μια από τις μεγαλύτερες χαρές και ικανοποιήσεις μου. Ειδικά όταν με καλούν σε σχολεία (Γυμνάσια και Λύκεια) καθώς και σε Λέσχες Φιλαναγνωσίας, όπου μαθητές, συμμετέχοντες και μέλη έχουν διαβάσει/μελετήσει τα ιστορικά μου βιβλία και έχουν τις δικές τους απόψεις πάνω στους χαρακτήρες του εκάστοτε μυθιστορήματος. Γίνονται τότε εξαιρετικές συζητήσεις εις βάθος, όχι μόνο πάνω στο ιστορικό κομμάτι, αλλά περισσότερο πάνω στο ψυχολογικό. Μέθεξη!

     Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

     Βεβαίως, διότι ο κάθε αναγνώστης εκλαμβάνει αυτό που διαβάζει σύμφωνα με την προσωπική του ζωή και τις δικές του εμπειρίες. Θα σας δώσω ένα απλό παράδειγμα: Εσείς και εγώ μπαίνουμε μέσα σε ένα δωμάτιο για πρώτη φορά για πέντε λεπτά. Όταν βγούμε έξω και μας ζητηθεί κατόπιν να περιγράψουμε το δωμάτιο, ο καθένας μας, από τη δική του σκοπιά, θα το περιγράψει διαφορετικά!Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρονπού εστιάζει ο καθένας μας, τι παρατηρεί ανάλογα με τα προσωπικά του βιώματα.

     Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

      Με επηρέασε η ελληνική κλασική λογοτεχνία και όχι τόσο ένας συγκεκριμένος συγγραφέας. Όταν στην εφηβεία ανακάλυψα τους Έλληνες κλασικούς λογοτέχνες, μαγεύτηκα από τις «τοιχογραφίες» της εποχής, όπως τις ανακάλυπτα μέσα στις σελίδες τους.

     Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

     Τις περιόδους συγγραφής, βιώνω παράλληλες ζωές. Παρακολουθώ τους ήρωές μου σε όλες τις στιγμές της καθημερινότητάς τους. Και αυτό είναι μαγευτικό. Η συγγραφή των ιστορικών μυθιστορημάτων είναι μια εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία. Είναι πρόκληση και, παράλληλα, στοίχημα με τον εαυτό μου, να μπορέσω να βάλω την προσωπική ιστορία των ηρώων μου μέσα στο ιστορικό πλαίσιο του βιβλίου, δίχως να ξεφύγω καθόλου από την εποχή την οποία περιγράφω.

     Ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

     Βρίσκομαι σε περίοδο συγγραφής του τρίτου μέρους της ιστορικής σειράς ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ).Σε αυτό το μυθιστόρημα (άτιτλο προς το παρόν) αναφέρομαι στην Αθήνα από το 1880 μέχρι το τέλος του αιώνα.¨

     Σας ευχαριστώ πολύ

     Σας ευχαριστώ για τις πρωτότυπες ερωτήσεις.