Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΚΑΤΑΛΑΝΟΤΤΙ

ANDREA CAMILLERI
Μετάφραση: ΦΩΤΕΙΝΗ ΖΕΡΒΟΥ
Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ
Σελ. 338, Ιούνιος 2020

 

     Μια ακόμη υπόθεση που πρέπει να διαλευκάνει ο επιθεωρητής Σάλβο Μονταλμπάνο και η ομάδα του, περιλαμβάνει το βιβλίο του Α. Καμιλλέρι με τίτλο «Η Μέθοδος Καταλανόττι», που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες.

     Όταν η οικιακή βοηθός πήγε εκείνο το πρωινό να τακτοποιήσει το διαμέρισμα του 55χρονου Καρμέλο Καταλανόττι, τον βρήκε νεκρό στο κρεβάτι του και κάλεσε αμέσως την αστυνομία. «Ο νεκρός φορούσε όλα του τα ρούχα, σακάκι, γραβάτα, καλογυαλισμένα παπούτσια κι ένα μαντηλάκι στην τσέπη. Αν δεν προεξείχε η λαβή ενός χαρτοκόπτη στο μέρος της καρδιάς, θα ήταν απλώς ένας κύριος που είχε γυρίσει από κάποιον γάμο ή βάπτιση και ξάπλωσε στο κρεβάτι». Η μικρή ποσότητα αίματος που είχε βγει από την πληγή και το καθαρό από αίμα κρεβάτι, προβλημάτισαν τον επιθεωρητή. Αρχικά υπέθεσε ότι η δολοφονία έγινε κάπου αλλού και η σορός μεταφέρθηκε στη συνέχεια στο διαμέρισμά του.

     Ξεκινά τις έρευνες, προσπαθώντας να βρει κάποια στοιχεία για τον δολοφονημένο, ο οποίος δεν είχε απασχολήσει ποτέ τις αρχές. Απευθύνεται στον θυρωρό της πολυκατοικίας, ο οποίος του δίνει ενδιαφέρουσες πληροφορίες. «Ο κύριος Καταλανόττι ούτε υπάλληλος ήταν κάπου ούτε είχε μόνιμη δουλειά. Όμως τα χρήματα δεν του έλειπαν. Οι τσέπες του ήταν γεμάτες». Ζούσε μόνος και δεν είχε οικογένεια. Ακολουθούσε μια συγκεκριμένη ρουτίνα. Έβγαινε κάθε μέρα πρωί και απόγευμα και τις ελάχιστες μέρες που έμενε μέσα, δεχόταν κάποιους ανθρώπους, άντρες και γυναίκες διαφόρων ηλικιών.  

     Ενδιαφέροντα στοιχεία δίνουν και οι έρευνες στο διαμέρισμα του. Ο επιθεωρητής βρίσκει σε ένα συρτάρι έγγραφα που αποδεικνύουν ότι ο δολοφονημένος είχε σημαντική ακίνητη περιουσία, που εξηγούσε και την οικονομική του άνεση. Βρίσκει επίσης λογιστικά βιβλία, οι εγγραφές των οποίων, δείχνουν ότι ήταν τοκογλύφος, που όμως δεν δάνειζε με υπερβολικό τόκο! Ακόμη, σε ένα ντουλάπι, βρίσκει αρκετές δεκάδες φακέλους, οι οποίοι περιείχαν από μία φωτογραφία ενός ανθρώπου και δυο-τρία φύλλα χαρτί ο καθένας. Αυτά που διαβάζει στα χαρτιά, αντί να ξεκαθαρίσουν, περιπλέκουν περισσότερο την έρευνα.

     Μια ακτίνα φωτός, αρχίζει να φαίνεται, όταν το Τμήμα επισκέπτεται ο μηχανικός Ροζάριο Λο Σάβιο. Λέει στον επιθεωρητή ότι υπήρξε φίλος του θύματος. Ήταν και οι δύο μέλη της διοίκησης της ερασιτεχνικής θεατρικής ομάδας Τρινακριάρτε. Του είπε ακόμη ότι ο φίλος του «Πέρα από το ότι ήταν ο σημαντικότερος χορηγός της Τρινακριάρτε, ήταν επίσης εξαιρετικός ηθοποιός και πολύ σοβαρός σκηνοθέτης, καλά προετοιμασμένος και με ιδιαίτερη άποψη για το θέατρο […] ήθελε κάθε ηθοποιός για να ερμηνεύσει τον ρόλο του να ωθείται από κάτι βαθιά προσωπικό. Τι να πω, ένα τραύμα, μια δυσκολία της ζωής, μια αποτυχημένη ερωτική σχέση, μια βαθιά προσωπική εμπειρία, που κατά κάποιο τρόπο θα εξυπηρετούσε τις ανάγκες του κειμένου». Χρησιμοποιούσε μια μέθοδο αντίστοιχη αυτής του Στανισλάφσκι, η οποία επηρέασε και διαμόρφωσε το σύγχρονο θέατρο παγκοσμίως. Δηλαδή «έκανε ανασκαφή στη συνείδηση, αναζητώντας κάτι αληθινό στην ψυχή εκείνων που πίστευε ότι ίσως ήταν ικανοί να ερμηνεύσουν κάποιο ρόλο στο έργο του».

     Ο Μονταλμπάνο αντιλαμβάνεται ότι ο δολοφονημένος υπήρξε μια έντονη και πολύπλοκη προσωπικότητα. Κι ενώ αρχικά είχε σκεφτεί να ερευνήσει διεξοδικά τους ανθρώπους με τους οποίους ο Καταλανόττι είχε οικονομικές συναλλαγές, καταλαβαίνει ότι υπό έρευνα πρέπει να τεθούν και οι ερασιτέχνες ηθοποιοί, αφού οι μέθοδοι και οι μεγάλες απαιτήσεις του ως σκηνοθέτη, μπορεί να δημιούργησαν αντιπάθειες και αντιπαλότητες.

     Ακόμα, ο Μονταλμπάνο, έχει να αντιμετωπίσει τις αμφιβολίες του για τις προσωπικές κι ερωτικές του σχέσεις, αφού ένα νέο πρόσωπο μπαίνει δυναμικά στη ζωή του και απειλεί να σαρώσει συνήθειες και βεβαιότητες ετών.

     Ο Καμιλλέρι, και σε αυτό του το αστυνομικό μυθιστόρημα, όμως και σε όλα τα προηγούμενα, δεν αρκείται στο να αποτυπώσει την πλοκή μιας πολύ ενδιαφέρουσας αστυνομικής ιστορίας. Τιμώντας τον ρόλο του ως προσωπικότητα των γραμμάτων, δεν διστάζει να κάνει κριτική στην πολιτική και την κοινωνία οι οποίες διαμορφώνουν συνθήκες που οδηγεί τους νέους στην απελπισία λόγω της ανεργίας. Ακόμη στηλιτεύει όσους ασκούν αλλά και όσους υποκριτικά κάνουν πως δεν βλέπουν και με τον τρόπο αυτό ανέχονται την ενδοοικογενειακή βία, που ειδικά στο νότο της Ιταλίας που μαστίζεται από την ανέχεια έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Ένα ακόμη εξαιρετικό βιβλίο από τον «μαέστρο» της αστυνομικής λογοτεχνίας που έφυγε από τη ζωή το 2019.

     Πολλές ευχές, για μια καλή και δημιουργική χρονιά με πολλά, καλά βιβλία!

ΣΚΕΤΟ

ΕΙΡΗΝΗ ΤΣΑΛΗ
Εκδόσεις ΜΕΛΑΝΙ
Σελ. 293, Ιούλιος 2020

      Το δεύτερο μυθιστόρημα της Ειρ. Τσαλή με τίτλο «Σκέτο» κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες.

      Η Μαρία Περιστέρη, είναι αρχιτέκτονας κι εργάζεται σε μια τεχνική εταιρεία. «Εδώ και δεκατρία χρόνια. Ξεκίνησα να δουλεύω στην τεχνική εταιρεία Αθανάσιος Λέκκας και Υιός» όταν ήμουν είκοσι χρονών. Ήταν καλοκαίρι, μόλις είχα ολοκληρώσει το δεύτερο έτος της Αρχιτεκτονικής στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο. Ζητούσαν έναν φοιτητή ή φοιτήτρια να τους βοηθήσει σε κάτι διαγωνισμούς. Θεώρησα ότι θα ήταν καλό για το μετέπειτα βιογραφικό μου λίγη εργασιακή εμπειρία. Χρυσές εποχές, χρυσά χρόνια. Δεν προλάβαιναν να πάρουν ανάσα τότε, οι δουλειές κερδίζονταν η μία μετά την άλλη. Το χρήμα έρεε άφθονο, στις εταιρείες, στην αγορά, στο εμπόριο, στις κατασκευές. Τώρα πια ψάχνουμε τους πελάτες με το δίκαννο».

     Λόγω αυτής της έλλειψης πελατών, βρέθηκε να ταξιδεύει στις 2 Ιανουαρίου(!), με πλοίο για την Πάρο. Αποστολή της να κάνει αυτοψία σε ένα ακίνητο. Την αποστολή κανόνισε το αφεντικό της, που γνώρισε τον ιδιοκτήτη του ακινήτου στις διακοπές του. Το τωρινό της αφεντικό, κληρονόμησε την εταιρεία από τον πατέρα του, ο οποίος… έδρασε στην χρυσοφόρα εποχή της αντιπαροχής. Άφησε στο γιό του, εκτός από την εταιρεία, τόσο μεγάλη ακίνητη περιουσία, που του επιτρέπει να ζει από τα ενοίκια που εισπράττει, να βρίσκεται σχεδόν συνέχεια σε διακοπές και να κρατάει την εταιρεία με μοναδική πλέον –μετά την κρίση που προέκυψε στις κατασκευές- υπάλληλο τη Μαρία, σαν πάρεργο και… χόμπι.

     Η Μαρία υπομένει τις-λίγες ευτυχώς-παραξενιές του, γιατί θεωρεί ότι με τα τωρινά δεδομένα, δεν έχει πολλές επιλογές. Αλλά και λόγω χαρακτήρα, δεν τολμά να πάρει το παραμικρό ρίσκο. Έτσι ακόμη κι όταν είχε επιλογές δεν τις εκμεταλλεύτηκε. «Στα είκοσι μου θα μπορούσα να είχα φύγει από τον Λέκκα εκείνο τον χειμώνα. Στα είκοσι δύο μου θα μπορούσα να μην είχα επιλέξει να κάνω εδώ την πτυχιακή μου εργασία. Στα είκοσι τρία θα μπορούσα να είχα πάει στο εξωτερικό για το μεταπτυχιακό που τόσο λαχταρούσα. Στα είκοσι οχτώ μου θα μπορούσα να είχα πάρει μεταγραφή σε εκείνο το μεγάλο αρχιτεκτονικό γραφείο με διεθνή φήμη που μου έκανε πρόταση. Στα τριάντα μου θα μπορούσα να είχα αποσπαστεί μαζί με κάποιους άλλους συναδέλφους που άνοιξαν τη δική τους εταιρεία. Αλλά δεν έκανα τίποτε απ’ όλα τα παραπάνω. Κι όταν τώρα κοιτάζω πίσω, μετανιώνω». Μετανιώνει μεν, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα ακολουθούσε διαφορετική πορεία, αν μπορούσε να ξεκινήσει πάλι από την αρχή. Αυτός είναι ο χαρακτήρας της. Είναι άτολμη, υποχωρητική κι αποφεύγει τις συγκρούσεις.

     Γι’ αυτό και βρέθηκε στο πλοίο μια τέτοια μέρα, για να πάει να συναντήσει κάποιον άγνωστο πελάτη. «Η μόνη ουσιαστική πληροφορία που έχω για τον πελάτη μας είναι ότι κληρονόμησε πρόσφατα ένα παραθαλάσσιο ακίνητο κάπου στην Πάρο. Αλλά δεν γνωρίζει ούτε τι αξία έχει ακριβώς, ούτε πως μπορεί να το αξιοποιήσει, καθότι η διαθήκη του θανόντος εμπεριείχε έναν αλλοπρόσαλλο όρο που θα μου εξηγήσει, είπε, από κοντά». Κι ενώ η Μαρία αγωνιά, αν το πλοίο θα καταφέρει, λόγω της θαλασσοταραχής, να δέσει στο λιμάνι της Πάρου, δεν μπορεί να φανταστεί, πόσο δραματικά θα αλλάξει την πορεία της ζωής της, αυτός ο «αλλοπρόσαλλος» όρος της διαθήκης του κυρ-Τάσου!

     Εξίσου καλογραμμένο κι έξυπνο το «Σκέτο» με το «Golden Girl»το πρώτο βιβλίο της συγγραφέως (https://bibliodiktis.blogspot.com/2018/11/golden-girl.html). Διασκεδαστικό, με εξαιρετικό χιούμορ, που θα κάνει τον αναγνώστη να χαμογελάσει με τις παρεξηγήσεις στις οποίες εμπλέκει ο αδύναμος χαρακτήρας της την Μαρία και τις φίλες της, αλλά και την τροπή που θα πάρουν τα πράγματα, όταν αυτή θα αποφασίσει να αφήσει πίσω τη μιζέρια και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση και να διεκδικήσει κάποια από αυτά που έχασε τα προηγούμενα χρόνια.

ΠΟΝΤΑΡΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΡΟΥΛΕΤΑ

ΚΑΖΙΝΟ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (1941-44)
ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΕΝΙΑΝΑΚΗΣ
Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ
Σελ. 443, 2020

 

     Μετά τη μελέτη του «Δάγκουλας, Ο Δράκος Της Θεσσαλονίκης», ο Α. Βενιανάκης, επιστρέφει στα εκδοτικά πράγματα με μία ακόμα μελέτη που αφορά πράξεις δοσιλογισμού στη Βόρεια Ελλάδα και ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη. Αυτή τη φορά το ενδιαφέρον του, επικεντρώνεται στις ομάδες δοσίλογων-πρακτόρων που δημιούργησε η Γερμανική Μυστική Αστυνομία Στρατού (GFP) και κυρίως στο πρόσωπο αυτού που ο Στράτος Δορδανάς χαρακτηρίζει «πατριάρχη του χώρου», τον Περικλή Νικολαΐδη, του οποίου η δράση δεν είναι γνωστή στο ευρύ κοινό.

     Την εποχή του μεσοπολέμου πολλοί από τους Έλληνες που ζούσαν για διάφορους λόγους στη Γερμανία, επέστρεψαν στην Ελλάδα. «Η αιτία δεν ήταν η νοσταλγία και οι σκληρές συνθήκες διαβίωσης, αλλά η εντολή της γερμανικής υπηρεσίας αντικατασκοπίας να διεξάγουν κατασκοπία κατά της χώρας καταγωγής τους». Όλοι αυτοί, στη διάρκεια της διαμονής τους στη Γερμανία, στρατολογήθηκαν από τις μυστικές υπηρεσίες των ναζί, ώστε να αποτελέσουν τους ιδανικούς κατασκόπους.

     Ένας από αυτούς ήταν και ο Περικλής Νικολαΐδης. «Στην ομάδα των «ευπατριδών» που επέστρεψε στην Ελλάδα με σκοπό να υπηρετήσει τη γερμανική πολεμική μηχανή, ξεχώρισε ο Περικλής Νικολαΐδης. Το άστρο του στο πάνθεον των δοσίλογων έφεγγε σε όλη τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Με την υποστήριξη της GFP δημιούργησε ένα κατασκοπευτικό δίκτυο που απλώθηκε σε όλη τη Μακεδονία […] Τον Νικολαΐδη και τους άλλους «ευπάτριδες», πλαισίωσε ένα επιτελείο ικανών και αδίστακτων ατόμων τα οποία επάνδρωσαν κατασκοπευτικά δίκτυα που εργάστηκαν για τα γερμανικά συμφέροντα». Ακόμη, από αυτά τα άτομα, στελεχώθηκαν και οι ομάδες οι οποίες όταν αποχωρούσαν οι Γερμανοί από την Ελλάδα, θα παρέμεναν και «Θα συνέχιζαν τον πόλεμο δολιοφθοράς και συλλογής πληροφοριών, αφήνοντας χρονικά περιθώρια στη γερμανική ισχύ να ανακάμψει…». Οι ομάδες αυτές εξουδετερώθηκαν πριν καν ενεργοποιηθούν.

     Ο Νικολαΐδης γεννήθηκε στο Ικόνιο το 1911. Το 1926, η οικογένειά του, μετά από κάποια χρόνια διαμονής στο Μόναχο, μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη. Τα χρόνια που ακολούθησαν, διενεργούσε εμπόριο καπνού και ταξίδευε συχνά στη Γερμανία, όπου γοητεύτηκε από τον Χίτλερ κι έγινε φανατικός εθνικοσοσιαλιστής. Οι γερμανικές υπηρεσίες πληροφοριών τον προσέγγισαν και τον έπεισαν, χωρίς να προσπαθήσουν ιδιαίτερα, με την επιστροφή του στην Ελλάδα «…να προσφέρει τις υπηρεσίες του ως κατάσκοπος της «πέμπτης φάλαγγας» που κατευθυνόταν από τη Γερμανική Πρεσβεία Αθηνών».

     Λίγο πριν την έναρξη του πολέμου με την Ιταλία, καταδικάστηκε σε φυλάκιση πέντε ετών για τον εμπρησμό μιας καπναποθήκης του πατέρα του, με σκοπό την είσπραξη των ασφαλίστρων, αλλά δεν εξέτισε την ποινή του. Οι αστυνομικές αρχές είχαν άλλες προτεραιότητες τότε. Μετά τον πόλεμο, από μια ατυχή-για τον ίδιο-σύμπτωση, συνελήφθη και φυλακίστηκε σε εκτέλεση του εντάλματος που εκκρεμούσε. Με την εισβολή των Γερμανών στη Θεσσαλονίκη, απελευθερώθηκε αμέσως. Από το στιγμή αυτή αρχίζει η δράση του. «Σύντομα εισέπραξε τα πρώτα οφέλη αποκτώντας άδεια οπλοφορίας αλλά και τον στρατιωτικό βαθμό του συνταγματάρχη. Η ευαρέσκεια των Γερμανών που τον περιέβαλε του έδωσε το δικαίωμα να λεηλατεί περιουσίες, να κακοποιεί και τα εκτελεί κατά το δοκούν».

     Αυτό το ασύδοτο, αδίστακτο και χωρίς κανένα ηθικό φραγμό άτομο, διέπραξε πλήθος απάτες κι άλλα εγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου, κι έστησε εταιρείες κι επιχειρήσεις, αφού είχε την πλήρη προστασία και ανοχή των Γερμανών αξιωματικών, που συχνά δωροδοκούσε με μέρος από τα κλοπιμαία και τα κέρδη των «επιχειρήσεών» του. Αλλά κι επειδή «…η «εγκληματική οργάνωση» του Νικολαΐδη άπλωσε τα πλοκάμια της παντού, εντός κι εκτός Θεσσαλονίκης, και γρήγορα ο ιδρυτής της κατέστη ο «βασιλιάς» της πόλης στην παροχή υπηρεσιών υψηλής αποτελεσματικότητας στους τομείς της εξάρθρωσης συμμαχικών κατασκοπευτικών δικτύων και δικτύων φυγάδευσης Άγγλων στρατιωτών, της σύλληψης μελών αντιαξονικών οργανώσεων, της συλλογής πληροφοριών, της οργάνωσης ενός αξιόπιστου δικτύου πρακτόρων…».

     Ο Νικολαΐδης συγκέντρωσε τεράστιο πλούτο και διέφυγε στη Βιέννη, έχοντας στις βαλίτσες του δεκάδες χιλιάδες λίρες! Είναι τόσο απίστευτη η κακοποιά του δράση, που «Διαβάζοντας κανείς το βιβλίο του Βενιανάκη, ίσως να σκέφτεται ότι όλα αυτά δεν συνέβησαν στην πραγματικότητα ή τουλάχιστον στην έκταση αυτή».

     Το έργο του Ανδρέα Βενιανάκη είναι εξαιρετικό. Με πολυετή και κοπιώδη έρευνα σε διάφορα αρχεία, η οποία είναι εμφανής στις σελίδες του βιβλίου, μας παρουσιάζει μια ακόμα πτυχή του δοσιλογισμού και των δοσίλογων που εγκλημάτησαν σε βάρος των Ελλήνων πολιτών και υπονόμευσαν με κάθε τρόπο τον αγώνα κατά των ναζί κατακτητών. Χωρίς δυστυχώς να λάβουν την τιμωρία που τους άξιζε.

     Κλείνοντας να σημειώσω ότι για μία ακόμη φορά σε βιβλίο των εκδόσεων Επίκεντρο η επιμέλεια ήταν –για να το θέσω ευγενικά- πλημμελής κι ακόμη ότι στο αντίτυπο που είχα εγώ στα χέρια μου έλειπαν οι σελίδες από 289 έως 304. Κρίμα! Το περιεχόμενο του βιβλίου αξίζει πολύ μεγαλύτερη προσοχή.             

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΡΙΝΤΕΖΗΣ

          

     Ο Ιωάννης Ι. Πρίντεζης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Τελείωσε το Λεόντειο Λύκειο Νέας Σµύρνης, σπούδασε Μαθηµατικά στο Πανεπιστήµιο Αθηνών και έχει µεταπτυχιακό δίπλωµα στη Διδακτική και Μεθοδολογία των Μαθηµατικών. Μιλάει πολύ καλά Γαλλικά και Αγγλικά και έχει καλή γνώση ηλεκτρονικών υπολογιστών και προγραµµατισµού. Έχει γράψει πολλά βοηθήµατα Μαθηµατικών για το Λύκειο, ένα βιβλίο Πληροφορικής για τη γλώσσα Basic, δύο βιβλία Πρακτικής Αριθµητικής για τους διαγωνισµούς του δηµοσίου και έχει µεταφράσει από τα Γαλλικά ένα πανεπιστηµιακό σύγγραµµα για τη Διδακτική των Μαθηµατικών. Έχει δηµοσιεύσει διάφορα άρθρα σε επιστηµονικά περιοδικά και έχει κάνει πολλές εισηγήσεις σε συνέδρια για τα Μαθηµατικά, τη Διδακτική και τις Νέες Τεχνολογίες. Διδάσκει από το 1985 στη Λεόντειο Σχολή Αθηνών. Στα κύρια ενδιαφέροντά του περιλαµβάνονται η έρευνα και η βελτίωση της διδασκαλίας των µαθηµατικών στη δευτεροβάθµια εκπαίδευση. Η ενασχόληση µε ιστορικά θέµατα είναι µία από τις αγαπηµένες δραστηριότητές του στον ελεύθερο χρόνο του.

Έργα του: «Ο Καθηγητής» (εκδόσεις Πηγή), «Ο Αγγελιοφόρος Της Νίκης» (2020, εκδόσεις Πηγή).

 

       Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Ο Αγγελιοφόρος Της Νίκης»;

     Η πηγή της έμπνευσης ήταν αρχικά η ελληνική ιστορία και τα επιτεύγματα των προγόνων μας, που οδήγησαν στο ελληνικό θαύμα της κλασικής περιόδου. Σε δεύτερη φάση ήταν οι τεχνολογικές δυνατότητες της σύγχρονης επιστήμης και τα εντυπωσιακά αποτελέσματα στα οποία μπορούν αυτές να οδηγήσουν.

     Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με το βιβλίο αυτό και ποιο είναι αυτό;

     Η γνώση των ιστορικών γεγονότων και των συνεπειών τους είναι πολύ σημαντική γιατί μας βοηθάει να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικότερα τις προκλήσεις του μέλλοντος. Η ιστορία επαναλαμβάνεται.

     Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

     Η ανάγνωση του κειμένου, που έγραψε κάποιος άλλος, είναι μοίρασμα σκέψεων και συναισθημάτων, δηλαδή μια μορφή επικοινωνίας. Σίγουρα είναι μια κοινωνική επαφή με την ευρύτερη έννοια, όπως είναι και μια ζωντανή συζήτηση ή μια δημοσίευση στο διαδίκτυο.

     Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

     Από τη νεαρή ηλικία των 26 ετών ασχολήθηκα με τη συγγραφή εκπαιδευτικών βοηθημάτων για τα μαθηματικά και την πληροφορική. Η σκέψη να δοκιμάσω τις δυνάμεις μου στον τομέα της λογοτεχνίας εμφανίστηκε πριν από μια τετραετία περίπου, όταν είχα την ιδέα να γράψω μια μυθιστορηματική βιογραφία για τη ζωή του πατέρα μου. Το βιβλίο εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Πηγή» με τίτλο «Ο καθηγητής». Αυτή ήταν η πρώτη λογοτεχνική μου προσπάθεια.

     Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

     Πολλά και ανάμεικτα είναι τα συναισθήματα που ένιωσα και νιώθω, όχι μόνο την πρώτη φορά, αλλά κάθε φορά που φτάνει στα χέρια μου ένα καινούργιο δικό μου βιβλίο. Χαρά και ανακούφιση, που βλέπω ολοκληρωμένη την προσπάθειά μου, άγχος και ανησυχία, για την υποδοχή που θα έχει από το κοινό, σίγουρα κάποια ικανοποίηση να βλέπω το όνομά μου τυπωμένο στο εξώφυλλο.

       Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Περίεργη ερώτηση. Υπάρχουν περιπτώσεις που η ζωή των πρωταγωνιστών τελειώνει με το κλείσιμο του βιβλίου. Άλλοι παραμένουν ζωντανοί αλλά σε αφάνεια, περιμένοντας μια νέα ευκαιρία να εμφανιστούν στο προσκήνιο.

     Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     Θα έλεγα και ναι και όχι. Στο επίπεδο της απλής  καθημερινής ζωής η απάντηση είναι σίγουρα ναι. Δύσκολα μπορεί να περιγράψει κανείς συναισθήματα που δεν έχει νιώσει. Στο επίπεδο όμως των μεγάλων συγκρούσεων και αποφάσεων η γενιά μας ήταν ευνοημένη. Δεν γνωρίσαμε πολέμους, κατοχή,  εμφύλιο, πείνα ή ακραία ανέχεια. Συνεπώς δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι έχω παρόμοιες εμπειρίες.

     Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

     Παρόλο που κανείς δεν είναι κατ’ εικόνα και ομοίωση, υπάρχουν αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία στους χαρακτήρες που εμφανίζονται στα βιβλία μου. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί και να τους ζηλεύω, δηλαδή θα ήθελα να ήμουνα στη θέση τους.

     Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

     Η γυναίκα μου είναι η πρώτη που ακούει υπομονετικά τα πονήματα μου, όπως ξεπηδούν μέσα από την οθόνη του υπολογιστή. Στη συνέχεια ζητάω τη γνώμη της υπόλοιπης οικογένειας μου, δηλαδή των κορών μου και του αδερφού μου. Δεν προχωρώ, αν δεν αντιδράσουν θετικά.

     Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

     Ο ιδανικός αναγνώστης είναι εκείνος που έχει ανοιχτό μυαλό και κριτική σκέψη, ώστε να ζυγίζει το περιεχόμενο του βιβλίου και να μην το αποδέχεται άκριτα. Επίσης νομίζω ότι πρέπει να ενδιαφέρεται ουσιαστικά για το θέμα και να μην διαβάζει μόνο για να περνάει την ώρα του. Δεν ισχυρίζομαι βέβαια ότι αυτό είναι κακό. Υπάρχουν και πολλοί τέτοιοι αναγνώστες.

     Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

     Για τον εαυτό μου σαν άνθρωπο δεν μπορώ να πω με σιγουριά. Ίσως να άλλαξε λίγο ο τρόπος που κατανοώ την κοινωνία, να αυξήθηκε η ενσυναίσθηση μου για τους άλλους. Διαπίστωσα επίσης ότι μου αρέσει η έρευνα των στοιχείων, ώστε οι ήρωές μου και το πλαίσιο στο οποίο κινούνται να είναι όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικά.

     Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Όχι μέχρι τώρα, αλλά το συγγραφικό παρελθόν μου στον τομέα της λογοτεχνίας είναι χρονικά πολύ μικρό. Δεν μπορώ να το αποκλείσω στο μέλλον.

     Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

     Σίγουρα ναι. Η προσωπική επαφή με το αναγνωστικό κοινό είναι πολύ σημαντική και την επιδιώκω σε κάθε ευκαιρία. Η ανατροφοδότηση που παίρνω με βοηθάει να συνεχίσω.

     Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

     Ναι, και αυτό έχει συμβεί. Επίσης μου έχουν επισημάνει κάποιες ανακρίβειες που δυστυχώς υπήρχαν.

     Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

      Από μικρό παιδί διάβαζα πάρα πολλά βιβλία με διαφορετικό περιεχόμενο. Κυριολεκτικά ήμουν και εξακολουθώ να είμαι ένας βιβλιοφάγος. Δύσκολα θα ξεχώριζα όμως κάποιο συγγραφέα. Αν έπρεπε να διαλέξω κάποιον, θα έλεγα τον Ιούλιο Βερν. Έχω διαβάσει σχεδόν όλα τα βιβλία του. Βρίσκω πολύ συναρπαστικό τον τρόπο που προσπαθεί να εντάξει τους ήρωές του στο κοινωνικό και γεωγραφικό περιβάλλον, όπως επίσης και το γεγονός, ότι παρόλο που γράφει επιστημονική φαντασία, προσπαθεί πάντα να στηρίζεται στην επιστημονική γνώση της εποχής του.

     Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

    Το γράψιμο για μένα είναι μεταβίβαση σκέψεων και πληροφοριών. Είναι προσπάθεια επικοινωνίας με τον αναγνώστη. Είναι εύκολο όταν ξέρεις τι θέλεις να μεταδώσεις αλλά πολύ δύσκολο όταν ακόμα ψάχνεις να το βρεις.

     Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

     Όπως ανέφερα και παραπάνω, ο «Αγγελιοφόρος της Νίκης» είναι η δεύτερη λογοτεχνική μου προσπάθεια. Υπάρχει έτοιμη μία ακόμα μυθιστορηματική βιογραφία, που αφορά τα πρώτα βήματα της επιστήμης στην αρχαία Ελλάδα. Δεν ξέρω αν θα την δημοσιεύσω προς το παρόν, γιατί νομίζω ότι το κοινό στο οποίο απευθύνεται είναι πιο συγκεκριμένο και περιορισμένο. Από εκεί και πέρα υπάρχουν διάφορες σκέψεις αλλά απέχουν πολύ από το στάδιο της υλοποίησης.

Σας ευχαριστώ πολύ!

Ο ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΡΙΝΤΕΖΗΣ
Εκδόσεις ΠΗΓΗ
Σελ.172, Οκτώβριος 2020

      Το δεύτερο μυθιστόρημα του Γ. Πρίντεζη με τίτλο «Ο Αγγελιοφόρος Της Νίκης» και υπότιτλο «Ένα μήνυμα ταξιδεύει από τη μάχη του Μαραθώνα στη σύγχρονη Ελλάδα» κυκλοφόρησε πριν δύο μήνες.

     Μια μέρα του Αυγούστου της τρίτης δεκαετίας του αιώνα που διανύουμε, ο αρχαιολόγος Γιώργος Παλαιολόγος, αναλαμβάνει να πραγματοποιήσει μια αυτοψία. «Πριν από λίγες ώρες είχαν ειδοποιήσει τηλεφωνικά την υπηρεσία του, την Εφορία Αρχαιοτήτων της Ανατολικής Αττικής, ότι κάτι είχε βρεθεί ενώ έσκαβαν τα θεμέλια σε μια νέα οικοδομή στην Παλλήνη. Μάλλον ήταν ένας αρχαίος τάφος. Το σημείο ήταν λίγα τετράγωνα μακριά από το σπίτι του. Γι’ αυτό δέχθηκε ευχάριστα την προοπτική να πάει να ρίξει μια ματιά. Δεν είχε σκοπό να επιστρέψει στην υπηρεσία σήμερα».

     Όταν έφτασε στο οικόπεδο, που δεν απείχε περισσότερο από διακόσια μέτρα από το σπίτι του, είδε τι είχε συμβεί. «Ο εκσκαφέας είχε χτυπήσει μια φαγωμένη μαρμάρινη στήλη, που κύλησε στο πλάι σπασμένη σε δύο κομμάτια. Από κάτω είχε παρασύρει τη γωνία από μια κατασκευή, που φαινόταν να είναι τάφος […] Ο εργολάβος περίμενε εκνευρισμένος. Αν ήταν στο χέρι του θα τα είχε ρίξει όλα αυτά μέσα στα μπάζα και θα είχε συνεχίσει σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Όμως πολλά μάτια είχαν δει τι χτύπησε ο εκσκαφέας και δεν μπορούσε να το «κουκουλώσει». Η ανακάλυψη αρχαίων είναι πάντα ο εφιάλτης των εργολάβων και των ιδιοκτητών».

     Το πρώτο πράγμα που έκανε ο Παλαιολόγος, ήταν να ελέγξει την μαρμάρινη πλάκα. Κατάλαβε ότι ήταν μια επιτύμβια στήλη, που έφερε μια επιγραφή. Όταν την καθάρισε από τα χώματα και τη διάβασε, ένιωσε μια τεράστια έκπληξη! Αν και η επιγραφή ήταν γραμμένη όπως όλες οι αρχαίες επιγραφές (δηλ. με κεφαλαία γράμματα και χωρίς κενό ανάμεσα στις λέξεις) και ήταν φθαρμένη από τον χρόνο, αυτό που έγραφε ήταν κάτι παραπάνω από εμφανές: ΦΕΙΔΙΠΠΙΔΗΣ ΙΠΠΟΚΛΕΟΥΣ ΠΑΛΛΗΝΕΥΣ!

     Αν πράγματι είχε βρει τον τάφο του πρώτου «μαραθωνοδρόμου», επρόκειτο για ανακάλυψη τεράστιας σημασίας. Ο Φειδιππίδης, σύμφωνα με την παράδοση, έτρεξε από τον Μαραθώνα στην Αθήνα, μια απόσταση 42 χλμ. με τον οπλισμό του αλλά και με τραύμα στο χέρι, μετά τη νικηφόρα μάχη των Αθηναίων εναντίον των Περσών. Σκοπός του ήταν να μεταφέρει το μήνυμα της νίκης, αλλά και να προειδοποιήσει τους συμπολίτες του, ότι ο περσικός στόλος, αναχώρησε από τις ακτές του Μαραθώνα και προτίθεται να επιτεθεί στην πόλη.

     Την επόμενη ημέρα, με συνεργείο που συγκρότησε στα γρήγορα, άρχισε τις επεμβάσεις στο ταφικό μνημείο. Ο τάφος ήταν ασύλητος και μέσα βρήκε αρκετά κτερίσματα που όμως-όπως ήταν φανερό από την τεχνοτροπία τους- ήταν μεταγενέστερα του 490 π.Χ. , όταν διεξήχθη η μάχη στα βαλτοτόπια του Μαραθώνα. Ακόμη, βρήκε οστά, προφανώς του νεκρού. «Επρόκειτο για τον σκελετό ενός άντρα με ύψος περίπου 1,75 μέτρα. Ήταν υψηλός για την εποχή του. Η φθορά των αρθρώσεων και των δοντιών έδειχνε ότι ήταν ηλικιωμένος, κάπου ανάμεσα στα εβδομήντα και  τα ογδόντα. Ήταν μεγάλος για την εποχή του, όταν ο μέσος όρος ηλικίας δεν ξεπερνούσε τα σαράντα χρόνια. Στα νιάτα του πρέπει να ήταν γυμνασμένος…».

     Τα αντιφατικά στοιχεία, οδηγούν τον Παλαιολόγο να χρησιμοποιήσει τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας. Τα αποτελέσματα θα βγουν σχετικά σύντομα. Οι εκπλήξεις όμως που αυτά αποκαλύπτουν είναι πολύ μεγάλες!

     Με «όχημα» την τυχαία ανακάλυψη ενός αρχαίου τάφου, ο συγγραφέας μας ταξιδεύει σε μια εποχή υψηλού ηρωισμού και γενναιότητας, που μπορούμε να πούμε ανεπιφύλακτα, ότι σημάδεψε την ευρωπαϊκή Ιστορία. Είναι εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο περιγράφει τον «βίο» ενός μη υπαρκτού προσώπου όπως είναι σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές ο Φειδιππίδης, καταφέρνει να ανασυνθέσει με μεγάλη επιτυχία τις συνήθειες και την καθημερινή ζωή στην Αθήνα τη συγκεκριμένη εποχή, να αναπαραστήσει τη μάχη του Μαραθώνα, και να μας διδάξει Ιστορία, χωρίς ίχνος διδακτισμού, αλλά με εύληπτο τρόπο μέσα από το λογοτεχνικό του κείμενο. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τον πολύ καλό τρόπο γραφής, κάνουν το βιβλίο μια εξαιρετική αναγνωστική επιλογή.

ΓΚΡΑΝ ΠΑΡΙ

OLIVIER NOREK
Μετάφραση ΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗ ΒΟΝΤΑ
Εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ
Σελ. 382, Ιούνιος 2020

 

     Το θρίλερ που παρουσιάζω σήμερα, είναι το πρώτο βιβλίο του γάλλου συγγραφέα Ο. Νορέκ, που μεταφράζεται στα ελληνικά.

     Ο Βίκτορ Κοστ, είναι επικεφαλής της ομάδας 1 του Εγκληματολογικού 93, στα περίχωρα του Παρισιού. Ένα βράδυ τον καλούν στο Ιατροδικαστικό Ινστιτούτο, για να παρευρεθεί στην ιατροδικαστική εξέταση ενός πτώματος. Είναι ένας νεαρός μεγαλόσωμος άντρας. Βρέθηκε σε μια βρώμικη αποθήκη ενός εγκαταλελειμμένου εργοστασίου. Το ματωμένο πουλόβερ που φορά, έχει τρεις τρύπες από σφαίρες. Όταν η ιατροδικαστής Λέα Μαρκάντ αφαιρεί το ρούχο, ανακαλύπτουν με έκπληξη ότι η αιτία θανάτου δεν είναι οι πυροβολισμοί, αφού το στήθος του νεκρού δεν φέρει πληγές από σφαίρες. Η έκπληξη τους μεγαλώνει, όταν του αφαιρούν και τα υπόλοιπα ρούχα. Το πέος του ήταν «τυλιγμένο σχεδόν εκατό φορές με σπάγκο» και του λείπουν οι… όρχεις! Όπως το έθεσε με το κατάλληλο επιστημονικό λεξιλόγιο η ιατροδικαστής, είχε υποστεί με «χειρουργική τομή, αφαίρεση των όρχεων έπειτα από απολίνωση», Η «επέμβαση» είχε γίνει πριν από το θάνατό του.

     Ενώ η Μαρκάντ ετοιμάζεται να προχωρήσει στην εξέταση, έντρομοι διαπιστώνουν ότι το πτώμα δεν είναι και τόσο… νεκρό! «Αφήνοντας μια οξεία, εκκωφαντική κραυγή, ο νεκρός ανασηκώθηκε στους αγκώνες του. Ο Κοστ και η νεαρή γυναίκα πάγωσαν. Ο γίγαντας έστρεψε το λαιμό του προς τα πίσω και κοίταξε τις δύο ανοιχτές του γάμπες, προτού στρέψει το κεφάλι του προς τον άντρα και τη γυναίκα, που στέκονταν συγκλονισμένοι μπροστά του. Προσπάθησε να σηκωθεί και το μόνο που κατάφερε ήταν να καταρρεύσει, αναποδογυρίζοντας τραπέζια με εργαλεία και βάζα, προκαλώντας πανδαιμόνιο από σπασμένα γυαλιά και σίδερα».

     Φυσικά δεν πρόκειται για κάποια μεταφυσική νεκρανάσταση. Η εξήγηση είναι –όπως συνήθως συμβαίνει-πολύ πιο απλή. «Ήταν γεμάτος βαρβιτουρικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορούν να προκαλέσουν βαθύ κώμα που χαρακτηρίζεται από την πλήρη εξάλειψη οποιασδήποτε εγκεφαλικής δραστηριότητας. Ο παλμός είναι ασθενέστερος και μπορεί να μην γίνει αντιληπτός […] Η τεράστια δόση βαρβιτουρικών που βρέθηκε στο αίμα του μπορεί να προκαλέσει υπερτονικό κώμα κι εκεί ήταν που μπερδεύτηκα και θεώρησα πως ήταν πτωματική ακαμψία. Τα ίδια φάρμακα προκαλούν υποθερμία, την οποία πέρασα για νεκρικό ψύχος».

     Όμως οι επιθέσεις δεν σταματούν εδώ. Σύντομα βρίσκονται δολοφονημένοι κάποιοι άνθρωποι του υποκόσμου του Σεν-Σαν-Ντενί, που είχαν σχέσεις και «συναλλαγές» με τον ευνουχισμένο, ο οποίος αρνείται πεισματικά να πει οτιδήποτε. Παράλληλα, ο Κοστ

 λαμβάνει κάποια ανώνυμα γράμματα, που του θυμίζουν υποθέσεις του παρελθόντος. Έτσι εκτός από τα προβλήματα του παρόντος, πρέπει να αντιμετωπίσει κι εφιάλτες που έρχονται από το παρελθόν και δεν αφορούν μόνο τον ίδιο.  

     Το «Γκραν Παρί» είναι ένα έξυπνα γραμμένο θρίλερ, στο οποίο τα φαινόμενα απατούν και κάποιοι δεν είναι αυτό που δείχνουν. Παράλληλα, καταδεικνύεται με εμφατικό τρόπο ότι οι προοπτικές του πλουτισμού σηματοδοτούν την πορεία της υψηλής παρισινής κοινωνίας, αλλά και την ευκολία με την οποία μπορούν να οδηγηθούν στη διαφθορά άτομα «υπεράνω πάσης υποψίας». Εντυπωσιακή πρώτη εμφάνιση! Θα περιμένουμε τη συνέχεια που ελπίζουμε ότι θα είναι ανάλογη. Ο συγγραφέας έχει ήδη στο ενεργητικό του, άλλα τέσσερα μυθιστορήματα που περιμένουν να μεταφραστούν στα ελληνικά.   

ΜΗ ΦΟΒΑΣΑΙ

ΜΑΝΙΝΑ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ
Εκδόσεις ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Σελ. 303, Ιούλιος 2020

 

     Με το νέο της μυθιστόρημα που έχει τίτλο «Μη Φοβάσαι», η Μ. Ζουμπουλάκη, ολοκληρώνει την «αθηναϊκή τριλογία», η οποία ξεκίνησε με το «Κάτι Μου Κρύβεις» (2017,  https://bibliodiktis.blogspot.com/2017/10/blog-post_25.html), συνεχίστηκε με το «Άκουσέ Με» (2018, https://bibliodiktis.blogspot.com/2019/01/blog-post_31.html) και ολοκληρώνεται τώρα.

     Όπως και στα προηγούμενα μυθιστορήματα της τριλογίας, έτσι και σε αυτό, κεντρικός χαρακτήρας είναι η Δώρα. Μια διαζευγμένη φιλόλογος, που όταν αντιλήφθηκε ότι το μέλλον με τη διδασκαλία δεν προβλεπόταν ευοίωνο, παράτησε το φροντιστήριο στο οποίο εργαζόταν κι έγινε ξεναγός. Δουλεύει παράνομα και ξεναγεί-μέσω ενός πρακτορείου που έχει μία φίλη της-γκρουπ ιδιαίτερα, που θέλουν να δουν κάτι περισσότερο από τις κλασικές αρχαιότητες. Όμως και η ίδια η Δώρα είναι… ιδιαίτερη. Όταν βρίσκεται κάτω από συγκεκριμένες ψυχολογικές συνθήκες, έχει το χάρισμα να βλέπει εικόνες από δραματικά περιστατικά που συμβαίνουν σε άλλους ανθρώπους, γνωστούς κι αγνώστους. Φροντίζει όμως να μην κοινοποιεί αυτή την ικανότητά της, αφού οι περισσότεροι άνθρωποι που το ακούν δεν το πιστεύουν. Απ’ ότι φαίνεται τα δύο παιδιά της, η έφηβη Κωνσταντίνα και ο λίγο μεγαλύτερος Στράτος, έχουν κληρονομήσει αυτή την ιδιαιτερότητα. Η κόρη της, ίσως λόγω του νεαρού της ηλικίας της δεν το έχει ακόμη συνειδητοποιήσει, σε αντίθεση με τον Στράτο, ο οποίος το ξέρει και προσπαθεί να μάθει να το διαχειρίζεται με τη βοήθεια της Δώρας.

     Η Δώρα, αυτό το καλοκαίρι ξεναγεί ένα γκρουπ ηλικιωμένων αμερικανών, οι οποίο έχουν επισκεφτεί και άλλες φορές της Ελλάδα και γι’ αυτό η ξενάγηση περιλαμβάνει χώρους και περιοχές ασυνήθιστες, όπως π.χ. τα μεταλλεία του Λαυρίου. Στη διάρκεια μίας ξενάγησης, η Δώρα «βλέπει» τη σκηνή της δολοφονίας ενός ηλικιωμένου ζευγαριού. «…βλέπει ένα νάιλον σχοινί πρώτα, και ανατριχιάζει με το σχοινί σαν να την αγγίζει, έπειτα βλέπει ένα αντικείμενο, κάτι από μάρμαρο, ένα σκληρό, βαρύ πράγμα, να πέφτει πάνω σε μια ηλικιωμένη γυναίκα. Η γυναίκα είναι ήδη στο πάτωμα, σε ασπρόμαυρα πλακάκια κουζίνας, που γίνονται κόκκινα από κάτι το οποίο θα μπορούσε να είναι μπογιά, αλλά είναι σίγουρη πως είναι αίμα. Ένας ηλικιωμένος άντρας σωριάζεται δίπλα της σαν άδειο σακί».  

     Σύντομα, «βλέπει» ένα ακόμη σχεδόν παρόμοιο περιστατικό και καταλαβαίνει ότι δεν είναι κάποια «ατυχήματα», δηλ. διαρρήξεις που πήγαν στραβά, αλλά υπάρχει ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. «Οι διαρρήξεις γίνονται από έναν άντρα, που ανοίγει την πόρτα παραβιάζοντας την κλειδαριά. Αυτός ο πρώτος άντρας μπορεί να ξεκλειδώσει την πιο ζόρικη κλειδαριά με ένα σετ εργαλεία που κουβαλάει […] Οι δολοφονίες είναι άλλο καπέλο, γίνονται από τον δεύτερο άντρα. Ο δεύτερος άντρας, μικρόσωμος, νευρικός, ο νευρικός άντρας διαλέγει τα κλοπιμαία, ξέρει τι ζητάει, έχει οδηγίες και παραγγελίες, ενώ ο πρώτος ψάχνει μόνο για χρήματα. Και οι δύο δίνουν αναφορά σε κάποιον, αλλά για αυτόν τον κάποιο, τον Συλλέκτη, δεν έχει ιδέα η Δώρα, δεν βλέπει τίποτα, δεν αισθάνεται τίποτα […] Ο δεύτερος άντρας ψάχνει για αρχαία-οτιδήποτε αρχαίο. Νομίσματα. Αρχαία νομίσματα, αυτά θέλει περισσότερο από τα αγγεία, τα αγαλματίδια, τα κοσμήματα και κτερίσματα, τα αντικείμενα που κανονικά θα έπρεπε να βρίσκονται σε μουσεία αλλά έχουν ξεμείνει σε ιδιωτικές συλλογές. Τα θέλει, χωρίς να τον ενδιαφέρουν. Τα θέλει για κάποιον άλλον».

     Όταν όλη αυτή η παραβατική δραστηριότητα θα πλησιάσει σε επικίνδυνο βαθμό την οικογένειά της, η Δώρα θα αναγκαστεί να βάλει το χάρισμά της να δουλέψει… υπερωρίες, για να μπορέσει να προστατέψει τα αγαπημένα της πρόσωπα, αλλά και να συμβάλλει στην σύλληψη των διαρρηκτών και δολοφόνων.

     Όπως έχω ξαναγράψει, η Μ. Ζουμπουλάκη χρησιμοποιεί τη φόρμα του αστυνομικού μυθιστορήματος, για να θίξει προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας. Κι επειδή είναι πολύ καλή συγγραφέας, καταφέρνει να γράψει ένα μυθιστόρημα που έχει ενδιαφέρον τόσο ως κοινωνικό σχόλιο και κριτική σε κακώς κείμενα, όσο και ως αστυνομικό.

     Μια διευκρίνιση που θεωρώ ότι είναι απαραίτητη. Το μυθιστόρημα, αν και εντάσσεται στα πλαίσια μιας «τριλογίας», διαβάζεται ανεξάρτητα. Δεν είναι δηλ. απαραίτητο ο αναγνώστης να έχει διαβάσει τα προηγούμενα, για να μπορέσει να παρακολουθήσει τον μύθο αυτού του βιβλίου. Οι ιστορίες που περιγράφονται στα βιβλία είναι ξεχωριστές η μία από την άλλη. Το μόνο που τις συνδέει είναι η Δώρα και κάποιοι άλλοι χαρακτήρες.

ΑΚΟΗ

VINCENT KLIESCH/ SEBASTIAN FITZEK
Μετάφραση ΧΡΥΣΑ ΜΠΑΝΙΑ
Εκδόσεις Ε.Ο. ΛΙΒΑΝΗΣ
Σελ. 350, 2020

      Ένα θρίλερ γραμμένο από τον Β. Κλις που βασίζεται σε μια ιδέα του Σ. Φίτζεκ, είναι το «Ακοή».

     Ο καθηγητής Μ. Χέγκελ, είναι συνεργάτης στο τμήμα Βερολίνου, της Εθνικής Υπηρεσίας Δίωξης Εγκλήματος και χάρη στην εξαιρετική ακοή του και στην κατάρτισή του, έχει βοηθήσει να καταδικαστούν πολλοί εγκληματίες. «Ο Ματίας Χέγκελ εργαζόταν στον τομέα της δικανικής γλωσσολογίας. Εκείνη τη στιγμή ήταν ένα από τα ελάχιστα άτομα σε όλη τη Γερμανία που είχαν ειδικευτεί στην παροχή ακουστικών αποδείξεων. Οι περισσότεροι συνάδελφοί του στη Δίωξη Εγκλήματος πάσχιζαν να συνθέσουν το παζλ των εγκλημάτων με βάση δακτυλικά αποτυπώματα, δείγματα σιέλου, καταθέσεις μαρτύρων και υπολείμματα από ύφασμα ή τρίχες που είχαν ξεμείνει στον τόπο του εγκλήματος. Ο Χέγκελ, πάλι, είχε ειδικευτεί στη φωνητική εγκληματολογία. Στο φωνητικό DNA που χαρακτήριζε κάθε δράστη: διάλεκτοι, αποχρώσεις του τόνου, συχνότητες της φωνής, λάθη στην ομιλία». Λίγο μετά την επιτυχημένη –χάρη στην καίρια επέμβασή του- έκβαση μιας υπόθεσης ομηρίας μικρών παιδιών, ζητά από τον επικεφαλής αστυνομικό να τον συλλάβει. Εκείνος αιφνιδιάζεται αφού τον ακούει έκπληκτος να ομολογεί ότι είναι ο δράστης μιας δολοφονίας! «Χθες χτύπησα μια άστεγη με ένα σταχτοδοχείο κι έπειτα τη μαχαίρωσα είκοσι τρεις φορές. Έχω το πτώμα στο σπίτι μου. Στο υπόγειο».  

     Η Γιούλα Άνζογκε είναι μια νεαρή και φιλόδοξη δημοσιογράφος που εργάζεται στον ραδιοφωνικό σταθμό του Βερολίνου 101,5. Καθώς υπήρξε θύμα βιασμού και παιδί μιας δυσλειτουργικής οικογένειας, έχει κάποια προβλήματα, που προσπαθεί όσο είναι δυνατό, να μην την επηρεάζουν στη δουλειά της. Ειδικεύεται στην εξέταση υποθέσεων δικαστικής πλάνης και χάρη στις ικανότητές της, την ευφυΐα της και την βοήθεια ενός ικανότατου χάκερ με τον οποίο δεν έχει συναντηθεί ποτέ, η εκπομπή της σημειώνει αξιόλογη επιτυχία. Όταν μαθαίνει για την υπόθεση Χέγκελ, θεωρεί ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά. Κάτι σε αυτή την υπόθεση δεν ταιριάζει. «Ο Χέγκελ,  αναγνωρισμένος ειδικός της δικανικής γλωσσολογίας και πραγματικός θρύλος της αστυνομίας, είχε ομολογήσει τη βάναυση δολοφονία μιας άστεγης. Είχε οδηγήσει τους αστυνομικούς στη σορό και είχε καταθέσει πράγματα που μπορούσε να γνωρίζει μόνο ο δράστης […] Παρά την ομολογία και το συντριπτικό βάρος των αποδείξεων προέκυπτε αναπόφευκτα το ερώτημα πως ήταν δυνατόν ένα από τα πιο κοφτερά μυαλά του Βερολίνου-και ταυτόχρονα έμπειρος σύμβουλος της αστυνομίας-να δολοφονήσει μια άγνωστη αλήτισσα, με την οποία, απ’ ότι φαινόταν, δεν είχε ομολογήσει πως υπήρχε κάποια σύνδεση. Και μάλιστα να τη δολοφονήσει με τόση ατζαμοσύνη, χωρίς να μπορεί να κρυφτεί. Όλα αυτά δε φαινόταν διόλου λογικά στη Γιούλα». Αποφασίζει να ασχοληθεί με την υπόθεση και μέσω του δικηγόρου του, προσπαθεί να έρθει σε επαφή με τον Χέγκελ, ο οποίος όμως αρνείται να τη δει και να μιλήσει μαζί της. Παρ’ όλα αυτά, ξεκινά να εξετάζει την υπόθεση και αρχίζει να δημοσιοποιεί τα ευρήματά των ερευνών της. Τότε δέχεται ένα απειλητικό τηλεφώνημα. Κάποιος απειλεί ευθέως τη ζωή της, αν συνεχίσει την έρευνα κι επιχειρήσει να αποδείξει ότι ο Χέγκελ κακώς κατέληξε στη φυλακή…

     Το «Ακοή» είναι ένα συναρπαστικό θρίλερ, με γρήγορο κινηματογραφικό ρυθμό, σασπένς, εξαιρετική πλοκή κι-επειδή έβαλε το «δαχτυλάκι» του και ο Σεμπάστιαν Φίτζεκ-δύο θεαματικές ανατροπές στις τελευταίες σελίδες.

ΖΩΗ ΜΕΧΡΙ ΧΘΕΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ
Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ
Σελ. 404, Νοέμβριος 2020

      Πριν από λίγες μέρες κυκλοφόρησε το νέο μυθιστόρημα του Γ. Ξανθούλη με τίτλο «Ζωή Μέχρι Χθες».

     Η Αμφιτρίτη (Ρίτα) Βράνη Κεραμοπούλου Φοντέν (!), επιστρέφει στην Αθήνα, μετά από σαράντα πέντε χρόνια, στα οποία λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων του συζύγου της, γύρισε όλο τον κόσμο και θυμάται… «Είσαι η Ρίτα Βράνη, χήρα εβδομήντα δύο χρόνων με αποσκευές γεμάτες εμπειρίες από πτώματα αρουραίων και κουφάρια πεταλούδων που δεν κατάφεραν να γίνουν νυχτερίδες […] Σκόρπιες και οι αναμνήσεις μου, αλλά τα βράδια, επειδή αργεί ο ύπνος, τις ταξινομώ κατ’ αλφαβητική σειρά». Είναι μια γυναίκα που φέρει βαθιά σημάδια από τα χτυπήματα της ζωής, εμφανή αλλά και κάποια-τα βαθύτερα-που δεν φαίνονται. Που γελάει για να μην κλάψει ή μάλλον επειδή δεν μπορεί να κλάψει. Που οι περισσότεροι άνθρωποι, όπως και το παρόν την αφήνουν αδιάφορη. «…όπως βλέπετε, ξεχνιέμαι και λέω τα ίδια και τα ίδια, λες και τρομάζω να μείνω στο παρόν, όπου οι επιθυμίες περιορίζονται…». Με την επιστροφή στα πατρογονικά εδάφη, καταβυθίζεται στο παρελθόν, για να αναμετρηθεί με τους εφιάλτες της. Ένα παρελθόν που μόνο τραγικό και δραματικό μπορεί να το χαρακτηρίσει κανείς. «Γύρισα για να παρακολουθήσω το τέλος μου, ίσως και για να βρω το νήμα της αρχής-νήμα μιας ταλαιπωρημένης από ιδεοψυχαναγκασμούς και υποταγές σε άχρηστα ταξίδια ύπαρξης».

     Ήταν η μάλλον αδιάφορης εμφάνισης κόρη του δερματολόγου-αφροδισιολόγου Κύριλλου Βράνη και ζούσε με την οικογένειά της στο Μέγαρο Βράνη στην Αχαρνών, που εκτός της οικίας, στέγαζε και το ιατρείο του πατέρα της. Στα δεκαοχτώ της χρόνια κι ενώ προετοιμαζόταν για να δώσει εξετάσεις στην Ιατρική σχολή, (όπως διακαώς επιθυμούσε ο Κύριλλος), έρχεται ο έρωτας να της χτυπήσει την πόρτα. Το αντικείμενο του πόθου της, δεν είναι ένα, αλλά… δύο!! Είναι τα δίδυμα αγόρια μιας πολυμελούς εργατικής οικογένειας, που νοικιάζει το κίτρινο παλιό σπίτι απέναντι από το δικό της. Κι ενώ δε ζει παρά μόνο για τη στιγμή που θα βρεθεί με τα δύο αδέρφια, σκαρφιζόμενη χιλιάδες πιθανές κι απίθανες δικαιολογίες για να ξεπορτίσει, κατά ένα μυστήριο τρόπο, λες και ο έρωτας διεύρυνε την αντιληπτική της ικανότητα, οι επιδόσεις της στα μαθήματα-όπως και οι σεξουαλικές της-βελτιώνονται συνεχώς. Έτσι δεν αφήνει περιθώρια να εγερθούν υποψίες για να ξεπορτίσματά της, που κάποιες φορές διαρκούν περισσότερο από το κανονικό. Αυτά τα οποία αισθάνεται η Ρίτα είναι τόσο δυνατά, που κάποια φορά, όταν χρειαστεί, δεν θα διστάσει να γίνει και κλέφτρα, βάζοντας στην άκρη την συντηρητική της ανατροφή και τους όποιους ηθικούς ενδοιασμούς. Ώσπου, όπως συμβαίνει συνήθως, κάποιοι καλοθελητές, με προεξάρχοντα έναν ιερέα, ανάμεσα στον οποίο και τη Ρίτα υπάρχει αμοιβαία αντιπάθεια, ενημερώνουν τον πατέρα της. Αναπόφευκτα έρχεται η σύγκρουση με δραματικά αποτελέσματα…

     Όπως σε κάθε νέο έργο, έτσι και σε αυτό, ο αγαπημένος συγγραφέας, καταφέρνει να μας εκπλήξει ευχάριστα. Το νέο του μυθιστόρημα, διαφοροποιείται από τα προηγούμενα, αλλά είναι εξίσου συναρπαστικό. Η χειμαρρώδης γραφή, ο βιτριολικός σαρκασμός, η μοναδική ψυχογράφηση της Ρίτας (δύσκολα ένας άντρας καταφέρνει να μπει τόσο καλά στον δαιδαλώδη-ούτως ή άλλως-γυναικείο ψυχισμό, πόσο μάλλον στον διαταραγμένο ψυχικό κόσμο αυτής της γυναίκας), η γλώσσα που δεν γνωρίζει όρια και κάποιες συγγραφικές εμμονές που παραμένουν γοητευτικές με τον τρόπο που αποδίδονται (όπως π.χ. η συνεχής βροχή, οι μεταφυσικές «πινελιές» ή τα παράξενα, τρομακτικά όνειρα), κάνουν το «Ζωή Μέχρι Χθες» τόσο εξαιρετικό, που σε κρατάει δέσμιο μέχρι την τελευταία σελίδα. Δεν μπορείς να το αφήσεις από τα χέρια σου και προσφέρει μοναδική αναγνωστική απόλαυση.

Επειδή γνωρίζω το σύνολο του συγγραφικού έργου του Γιάννη Ξανθούλη, μπορώ ανεπιφύλακτα να πω  ότι το μυθιστόρημα «Ζωή Μέχρι Χθες», συγκαταλέγεται ανάμεσα στα 3-4 καλύτερά του!          

ΡΕΝΑ ΚΥΡΚΑ-ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΒΑΡΔΑΛΗ

 

     Η Ρένα Κύρκα γεννήθηκε και µεγάλωσε στη Νάουσα. Σπούδασε στο Μαθηµατικό τµήµα του ΑΠΘ και εργάστηκε σε σχολεία της Μέσης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει ταξιδέψει σε πολλές χώρες και έχει δηµοσιεύσει άρθρα και διηγήµατα.

     Η Χρυσούλα Βαρδαλή γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία και Ψυχολογία στο ΑΠΘ. Εκπαιδεύτηκε στη Χάγη σε θέµατα εξαρτήσεων. Συµµετείχε στην πρώτη οµάδα διαχείρισης της Θεραπευτικής Κοινότητας ΙΘΑΚΗ, συνδυάζοντας τη µελέτη της ποίησης µε τη θεραπεία. Δούλεψε στο χώρο των εκδόσεων και στη συνέχεια στη Μέση Εκπαίδευση ως καθηγήτρια. Έχει οργανώσει πολλά προγράµµατα –πολιτιστικά, περιβαλλοντικά και αγωγής υγείας– σε γυµνάσια και λύκεια της χώρας, ενώ λειτουργεί µια Λέσχη Ανάγνωσης από το 2007. Έχει ασχοληθεί µε τη δηµιουργική γραφή και έχει παρουσιάσει τη δουλειά της οµάδας της στη 14η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, στο 4ο Διεθνές Συνέδριο Δηµιουργικής Γραφής (Πανεπιστήµιο Δυτικής Μακεδονίας) και σε άλλες εκδηλώσεις. Διακρίθηκε στον λογοτεχνικό διαγωνισµό που οργάνωσε το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο για «το 1821 και τις απηχήσεις του στο σήµερα» µε το διήγηµά της «Ελένη», το οποίο δηµοσιεύτηκε στην ειδική συλλογική έντυπη έκδοση της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος (ΙΕΕΕ). Με τη Ρένα Κύρκα, εκτός από τη συνεργασία τους στη συγγραφή αυτού του βιβλίου, οργάνωσαν και λειτούργησαν τη Λέσχη Ανάγνωσης Μαθηµατικής Λογοτεχνίας Logomathemania για επτά χρόνια.

Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Χαραγμένα Σε Πηλό»;

     Πηγή έμπνευσης του βιβλίου αποτέλεσε η συνεργασία μας σε μια Λέσχη Ανάγνωσης σε πρόγραμμα του σχολείου, όπου εξωσχολικά βιβλία προερχόμενα από το χώρο της λεγόμενης Μαθηματικής Λογοτεχνίας, αποτελούσαν την αφετηρία για να συζητήσουμε με τους μαθητές θέματα σχετικά με την Ιστορία, τη Λογοτεχνία, την Ιστορία των Μαθηματικών και τον πολιτισμό γενικότερα. Η ζύμωση όλων αυτών των ιδεών που προέρχονταν από τα βιβλία, μαζί με τις ιδέες των παιδιών και τις δικές μας που ξεπηδούσαν  κατά τη διάρκεια αυτής της συνεργασίας, οδηγούσε στην παραγωγή υλικού που αποτυπωνόταν άλλοτε σε ένα θεατρικό, άλλοτε σε ένα κόμικ ή σε μια ταινία μικρού μήκους. Το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της δράσης ήταν η χαρά της συνεργατικής δημιουργίας. Αυτή η άριστη συνεργασία μας οδήγησε στην απόφαση να γράψουμε ένα δικό μας βιβλίο, ώστε να διαβαστεί από ένα ευρύτερο ηλικιακά κοινό και που να αγγίζει τα θέματα που προαναφέραμε. 

Γιατί επιλέξατε αυτόν τον τρόπο συγγραφής; Δηλ. γράφοντας δύο διαφορετικά μυθιστορήματα κι όχι γράφοντας ένα ενιαίο με όλη την ιστορία που θέλατε να αφηγηθείτε;

     Το να γράψουμε δύο ξεχωριστά μυθιστορήματα μας έδωσε την απόλυτη ελευθερία να διατηρήσουμε την ιδιαιτερότητα στον τρόπο γραφής της καθεμιάς μας, αλλά και να δημιουργήσουμε την πλοκή και την ιστορία που θέλαμε χωρίς την λογοκριτική παρέμβαση της άλλης. Πάντα βέβαια υπήρχε η ανταλλαγή απόψεων και ιδεών, αλλά με απόλυτο σεβασμό στις ιδιαίτερες προτιμήσεις της κάθε μιας. Ελευθερία, άριστη συνεργασία και σεβασμός, ήταν οι οδηγοί μας σε αυτό το συγγραφικό ταξίδι. 

Θεωρείτε ότι το «πείραμα» πέτυχε; Ποια είναι τα πρώτα σχόλια; 

     Από την άποψη της δικής μας συνεργασίας το πείραμα πέτυχε απόλυτα. Φαίνεται να αρέσει και στο αναγνωστικό κοινό, αν κρίνουμε από την πρώτη ανατροφοδότηση που έχουμε. Το πρωτότυπο δίπολο, δύο συγγραφείς, δύο τρόποι γραφής, δύο ξεχωριστές ιστορίες με ένα συνδετικό μόνο στοιχείο μπορεί στην αρχή να ξαφνιάζει, όμως τελικά αρέσει. Η επιλογή ‘δύο σε ένα’ είναι γνώριμη στο κοινό.

Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με το βιβλίο σας και ποιο είναι αυτό;

     Από την άποψη της μορφής του βιβλίου το μήνυμα που θα θέλαμε να μεταφέρουμε είναι  «Φιλία και Συνεργασία επί το έργον».  Από την άποψη του περιεχομένου: Η πορεία του ανθρώπου πάνω στη γη είναι ένας δύσκολος αγώνας που περνά μέσα από κακουχίες, φυσικές δυσκολίες,  συγκρούσεις και πολέμους που οδηγούνται από τα ένστικτα. Το μόνο που μπορεί να απαλύνει αυτή την πορεία είναι, η καλλιέργεια των άλλων πλευρών της ανθρώπινης ύπαρξης, της ψυχικής, πνευματικής και διανοητικής του πλευράς που είναι και τα μόνα αντίβαρα στη σκοτεινή του πορεία.   

Το βιβλίο δείχνει ότι και για τα δύο μυθιστορήματα απαιτήθηκε έρευνα. Σας δυσκόλεψε και σας πήρε πολύ χρόνο;

    ΡΚ Έγινε ενδελεχής έρευνα σε ελληνική και ξένη βιβλιογραφία, αλλά και σε διαδικτυακές πηγές, σε βιβλιοθήκες, στο Academia edu κλπ. Η συλλογή των στοιχείων και στη συνέχεια το μπόλιασμα τους  στην πλοκή του μυθιστορήματος απαιτούν το χρόνο τους.

     ΧΒ Πράγματι, απαιτήθηκε πολλή έρευνα και αρκετός χρόνος. Δε θα μπορούσε όμως να γίνει διαφορετικά, καθώς οι ιστορίες μας διαδραματίζονται σε πραγματικούς τόπους, σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους όπου η ιστορία άφησε αδρό το αποτύπωμά της. Η αναπαράσταση των «γεγονότων» έπρεπε να στηρίζεται σε αληθινές βάσεις και αυτό απαίτησε λεπτομερή έρευνα.

Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε τώρα που πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο το οποίο απ’ όσο κατάλαβα, λόγω κορωνοϊού, άργησε κάπως να εκδοθεί;

     ΡΚ Η χαρά ήταν μεγάλη γιατί ολοκληρώθηκε μια πράξη. Ο Βίας ο Πριηνεύς,  στον οποίο γίνεται αναφορά στο πρώτο μυθιστόρημα, συμβουλεύει: «να μην αναλαμβάνεις βιαστικά ένα έργο, αν όμως κάτι αναλάβεις να επιμένεις σταθερά στην πραγματοποίησή του». Αυτή η προτροπή με ακολουθούσε σε όλη τη διάρκεια της συγγραφής. Όταν κράτησα στα χέρια μου το βιβλίο, επειδή μου άρεσε η έκδοση και το εξώφυλλο, το κοίταζα και δεν το χόρταινα, το άγγιζα, το χάιδευα και βέβαια το διάβαζα από άλλη οπτική, αυτήν των τυπωμένων σελίδων και όχι του υπολογιστή. Η χαρά ήταν ιδιαίτερη.

     ΧΒ Η ικανοποίηση της ολοκλήρωσης του εγχειρήματος ήταν αναμφισβήτητα μεγάλη.  Από την άλλη, η καθυστέρηση στην έκδοση του βιβλίου προκάλεσε στην αρχή απογοήτευση και ματαίωση, στη συνέχεια όμως άρχισε να αναδύεται μέσα μου μια φιλοσοφική καρτερία και μια ψυχολογική ανθεκτικότητα, η οποία σφυρηλατήθηκε μάλλον λόγω της σύμπλευσής μου με τη σκέψη του Θαλή του Μιλήσιου: «σοφώτατον χρόνος, ανευρίσκει γάρ πάντα».

Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

     ΡΚ Από τη στιγμή που ένα λογοτεχνικό έργο μπορεί να απασχολήσει διανοητικά, να συγκινήσει και να προβληματίσει  έναν μεγαλύτερο κύκλο ανθρώπων πέρα από τον στενό οικογενειακό ή τον επαγγελματικό, σαφώς και αποκτά τα χαρακτηριστικά μιας κοινωνικής πράξης.

    ΧΒ  Όλες οι επιλογές μας, και ιδιαίτερα οι συγγραφικές, δεν μπορεί παρά να έχουν κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά. Οι ήρωες που δημιουργούμε, οι καταστάσεις που ζουν, οι δράσεις και οι αντιδράσεις τους στις περιπλοκές, που αντιμετωπίζουν, είναι επινοήσεις και επιλογές του συγγραφέα, οι οποίες συνειδητά ή ακόμα και ασυνείδητα, δηλώνουν τη στάση του απέναντι στο ιστορικό γίγνεσθαι, αλλά και τη διάθεση επιρροής σε αυτό.

Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

     ΡΚ Είχα πάντα μια στενή σχέση με την έκφραση σκέψεων και συναισθημάτων στο χαρτί, αλλά δεν έκανα κάποια ουσιαστική απόπειρα συστηματικής καταγραφής. Η πρώτη συστηματική καταγραφή έγινε με μερικά ανέκδοτα ταξιδιωτικά ημερολόγια, με κάποια άρθρα στο περιοδικό Νιάουστα και κάποια διηγήματα. Το μυθιστόρημα ήταν μια καινούρια πρόκληση που είχε ως στόχο να παρουσιάσει γνωστικά και πολιτισμικά στοιχεία με έναν ευχάριστο, για να διαβαστεί, τρόπο.  

     ΧΒ Δεν μπορώ να ορίσω την ακριβή χρονική στιγμή που άρχισα να σκέφτομαι σαν συγγραφέας. Η δημιουργία στο μυαλό μου ιστοριών, εκδοχών της πραγματικότητας, η παρατήρηση των ανθρώπων και των ποικίλων αντιδράσεών τους με παρέσυρε από πολύ νωρίς σε άτυπη συγγραφική δραστηριότητα, η οποία όμως δεν κατέληγε συχνά σε  κάποια ολοκληρωμένα κείμενα. Από την άλλη, η ανάγνωση και μελέτη των λογοτεχνικών κειμένων σπουδαίων συγγραφέων λειτούργησε σε μένα (και σε πολλούς άλλους φιλολόγους, απ’όσο ξέρω) ως τροχοπέδη στη λογοτεχνική έκφραση. Άργησα να το ξεπεράσω αυτό και να δω τον εαυτό μου ως ένα από τα πολλά και διαφορετικά λουλούδια που ανθίζουν στον κάμπο των συγγραφέων.

Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     ΡΚ Κλείνονται, σαν τα τζίνι, στο μαγικό λυχνάρι τους που είναι το βιβλίο και περιμένουν υπομονετικά να τα ελευθερώσει πάλι κάποιος ανοίγοντας τις σελίδες του.

     ΧΒ Δεν χάνονται. Συνεχίζουν τη ζωή που θέλει ο καθένας να τους δώσει. Για μένα είναι ζωντανοί, παλιοί φίλοι που έχω καιρό να τους μιλήσω και τους σκέφτομαι τρυφερά και με ανησυχία για την τύχη τους.

Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     ΡΚ  Ευτυχώς, μέχρι τώρα η ζωή μας δεν είχε την τραγικότητα που περιγράφεται στο βιβλίο, με τους πολέμους, την προσφυγιά και άλλες δύσκολες καταστάσεις, αλλά στο επίπεδο των γνωστικών προβληματισμών και των ηθικών διλημμάτων, ναι.

      ΧΒ Φυσικά. Ίσως όχι με την ένταση που τα βιώνουν αυτοί, παρόμοια όμως συναισθήματα έχουμε νιώσει όλοι. Ο φόβος, η απώλεια, η δυστυχία, αλλά και η ευτυχία, η πλήρωση, το χαμόγελο είναι κοινές ανθρώπινες εμπειρίες. Είναι η πεμπτουσία της ανθρώπινης ύπαρξης. Διαφορετικές είναι μόνο οι συνθήκες μέσα στις οποίες λαμβάνουν χώρα τα συναισθήματα. Και εδώ θα συμφωνήσω με την Ρένα. Ο πόλεμος και η προσφυγιά είναι άγνωστες εμπειρίες για μας. Κοινή όμως η μοίρα του ανθρώπου…

Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

     ΡΚ  Δεν θα το έλεγα ακριβώς, αλλά κάποια στοιχεία που προσδίδεις στους ήρωες μπορεί να τα αντλείς από τον εαυτό σου  ή από αυτό που θα ήθελες να είσαι.

     ΧΒ  Όχι. Δεν ταυτίζομαι με κανέναν από τους ήρωές μου. Οπωσδήποτε όμως έχουν στοιχεία του εαυτού μου, όπως και ανθρώπων που έχω γνωρίσει.

Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

     ΡΚ  Στο συγκεκριμένο βιβλίο η φίλη και συνεργάτης μου, η Χρυσούλα. Σε άλλα κείμενα, πρώτα ο άνδρας μου και ύστερα μερικοί φίλοι που έχουν άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο, σχέση με τη συγγραφή.

     ΧΒ  Ο σύζυγός μου, ο οποίος μου κάνει και εποικοδομητική κριτική. Στο συγκεκριμένο βιβλίο τα κείμενά μου τα διάβαζε και η Ρένα, με την οποία είχαμε μια υποδειγματική συνεργασία βασισμένη στην ελευθερία και το σεβασμό της φωνής του άλλου.

Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

     ΡΚ Αυτός που θα μπορέσει να διαβάσει με προσοχή και να νιώσει τον παλμό που με διακατείχε όταν το έγραφα.

     ΧΒ Ο απροκατάληπτος, αθώος άνθρωπος. Υπάρχει; Η δική μου απάντηση είναι αρνητική. Δεν προσβλέπω σε ιδανικούς αναγνώστες. Αντίθετα, θα ήταν μεγάλη επιτυχία του βιβλίου να διαβαστεί από ανθρώπους που διαφωνούν με τη λογική του και να τους δώσει μια άλλη οπτική, έστω για λίγο.

Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

     ΡΚ  Σε κάθε πράξη και δραστηριότητα που κάνεις, αν είσαι παρατηρητικός, ανακαλύπτεις πράγματα για τον εαυτό σου. Κατά τη συγγραφή αυτού του βιβλίου μου βγήκε έντονη η ανάγκη να γράψω κάποιες αράδες με ρυθμό. Τον ρυθμό που θυμίζει ποίηση, όχι βέβαια την μοντέρνα. Δεν είχα κάνει ποτέ τη σκέψη να γράψω ποίηση.

     ΧΒ Η συγγραφή είναι, εκτός των άλλων, μια ανέξοδη ψυχοθεραπεία. Σε οδηγεί σε σκιερά μονοπάτια, όπου δεν θα πατούσες χωρίς το μίτο της και σε ξέφωτα ανοιχτά στην ενόραση. Επομένως, η απάντησή μου είναι θετική.

Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     ΡΚ  Όχι, δεν εντόπισα κάποια συνταρακτική ανατροπή.

     ΧΒ  Όχι, αν και θα ήμουν ευτυχής αν μου συνέβαινε.

Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

     ΡΚ Ως προς το είδος, όλοι οι σύγχρονοι που έγραψαν και γράφουν τη λεγόμενη Μαθηματική Λογοτεχνία όπου μέσα από ένα μυθιστόρημα προσπαθούν να περάσουν στο ευρύ κοινό στοιχεία από την ιστορία των Μαθηματικών και των επιστημών. Ντενί Γκετζ, Απόστολος Δοξιάδης, Τεύκρος Μιχαηλίδης κ.ά. Από τους άλλους ο Νίκος Καζαντζάκης υπήρξε ο αγαπημένος της νιότης μου, γιατί έβαζε έντονα το στοιχείο της διανόησης και της εσωτερικής πάλης για βελτίωση στον άνθρωπο. Από εκεί και πέρα πολλά από τα αναγνώσματά μου είναι φιλοσοφικού και επιστημονικού χαρακτήρα.

     ΧΒ Πολλοί συγγραφείς νομίζω ότι με επηρέασαν και ασυνείδητα ακολουθώ την περπατησιά τους στη γραφή, συνταιριάζοντάς την με τη δική μου. Αυτοί όμως που επηρέασαν πάνω από όλους τη ματιά μου είναι δυο ποιητές, ο Σεφέρης από τους νεότερους και ο Όμηρος από τους παλιούς- αλλά ποτέ ξεπερασμένους. Η τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, άμεσα επηρεασμένης από την ιστορία, με ελκύει ως ιδέα ιδιαίτερα και ίσως γι’αυτό να ανατρέχω συχνά στη σκέψη και τους στίχους τους. 

Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

     ΡΚ  Δεν είναι εύκολη διαδικασία, απαιτεί κόπο, χρόνο και μεράκι. Όπως έλεγαν παλιά οι γυναίκες, για να ζυμώσεις καλό ψωμί πρέπει να ιδρώσεις. Στη συγγραφή δεν υπάρχει σωματικό ίδρωμα, αλλά ψυχικό. Και κυλάν μέσα σου, αόρατα, οι σταγόνες, από την απόλυτη διανοητική αφιέρωση.

     ΧΒ  Η συγγραφή είναι μια διαδικασία που απαιτεί πολύ χρόνο, δουλειά κυριολεκτικά «χειρονακτική», κυρίως όμως εσωτερική πειθαρχία και ενδοσκόπηση. Δεν είναι, επομένως, μόνο δύσκολη. Θα την χαρακτήριζα βασανιστική. Γιατί, λοιπόν, γράφω όχι μόνο εγώ αλλά  και τόσοι ακόμα άνθρωποι; Φαίνεται ότι είναι μια εσωτερική ανάγκη να καταγράψουμε τον κόσμο για να τον καταλάβουμε. Βεβαίως, υπάρχουν και ένα σωρό άλλες ερμηνείες.

Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγες εβδομάδες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας; Είτε και πάλι από κοινού, είτε η καθεμία χωριστά;

      ΡΚ Είναι  μια ερώτηση που γίνεται συνήθως σε όλους τους συγγραφείς και μια απάντηση που δίνεται, ίδια από όλους. Ναι, έχω υλικό και έχω αρχίσει ή θα αρχίσω σύντομα κάτι καινούριο. Φαίνεται, πως εκτός από τον κόπο η συγγραφή προσφέρει και μια εθιστική ηδονή. Αυτό το ντοπάρισμα ούτε και εγώ θα μπορέσω να το αποφύγω.

     ΧΒ Υλικό αδημοσίευτο υπάρχει άφθονο. Απαιτεί, όμως, αρκετή δουλειά για να γίνει δημοσιεύσιμο. Όλες μου οι δυνάμεις αυτήν τη στιγμή είναι αφιερωμένες σε ένα ιστορικό μυθιστόρημα που αφορά έναν ξεχασμένο ζωγράφο του περασμένου αιώνα, έργο πολύ απαιτητικό και από την άποψη της έρευνας. Στο μέλλον δεν αποκλείω την εκ νέου συνεργασία μας με τη Ρένα, καθώς το κοινό μας εγχείρημα ήταν μια από τις καλύτερες εμπειρίες της ζωής μου, τόσο δημιουργικά όσο και συναισθηματικά.