29 Αυγ 2014

ΑΣ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ ΜΕ ΚΟΥΚΟΥΒΑΓΙΕΣ

DAVID SEDARIS
Μετάφραση ΜΥΡΣΙΝΗ ΓΚΑΝΑ
Εκδόσεις ΜΕΛΑΝΙ
Σελ. 299, Φεβρουάριος 2014

     Ο Ντέηβιντ Σεντάρις, έγινε γνωστός στην Ελλάδα από το 2006, όταν από τις εκδόσεις Μελάνι, άρχισε η έκδοση των έργων του στα ελληνικά. Αν το επίθετό του σας φαίνεται κάπως οικείο, έχετε δίκιο. Το οφείλει στον πατέρα του που είναι ελληνικής καταγωγής. (Η μητέρα του είναι αμερικανίδα).
      Το βιβλίο με τον παράξενο τίτλο που σας παρουσιάζω σήμερα, περιλαμβάνει 26 διηγήματα, που είναι αντιπροσωπευτικά της γραφής, του στυλ, της θεματολογίας και του ύφους του συγγραφέα. Αλλά κυρίως του χιούμορ του, που κυριαρχεί σε όλα του τα κείμενα και της καυστικής του σάτιρας. «Θα έπρεπε να έχω συνηθίσει τον τρόπο με τον οποίο ντύνονται οι Αμερικανοί όταν ταξιδεύουν, αλλά εξακολουθεί παρ’ όλα αυτά να με καταπλήσσει. Είναι λες και ο διπλανός σου έπλενε κάποιο γουρούνι πασαλειμμένο με βερνίκι παπουτσιών, όταν ξαφνικά πέταξε το σφουγγάρι λέγοντας: “Δε γαμιέται, θα πάω στο Λος Άντζελες”».
     Τα κείμενα είναι –φυσικά-στην πλειοψηφία τους αυτοβιογραφικά και περιγράφουν περιστατικά από τη ζωή του κυρίως σε χώρες εκτός ΗΠΑ. Άλλα, αναφέρονται στην απόρριψη που βίωνε από τον πατέρα του, από τότε που ήταν στην προεφηβική ηλικία μέχρι πρόσφατα. «Θυμάμαι όταν του τηλεφώνησα το καλοκαίρι του 2008, για να του πω ότι το βιβλίο μου ήταν Νο1 στη λίστα των ευπώλητων των Times.
“Δεν είναι όμως πρώτο στη λίστα του Wall Street Journal” είπε εκείνος.
“Δεν είναι αυτή η λίστα που κοιτάζουν οι βιβλιόφιλοι” του είπα.
“Τι μας λες” είπε “Εγώ αυτήν κοιτάζω”.
“Κι εσύ είσαι βιβλιόφιλος;”
“Διαβάζω. Φυσικά”.
Θυμήθηκα ένα αντίτυπο του «Πώς να κερδίζετε στο γκολφ» που μάζευε σκόνη στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου.
“Και βέβαια διαβάζεις” είπα».

     Όμως μη νομίσετε ότι πρόκειται για κανένα «στενάχωρο» βιβλίο όπου κυριαρχεί η αντιπαλότητα και η πάλη πατέρα-γιού. Ο συγγραφέας έχει τη μοναδική ικανότητα να βρίσκει την αστεία πλευρά κάθε περιστατικού και να τη μετουσιώνει χαρίζοντας απλόχερα χαμόγελα στον αναγνώστη. Ακόμη, το βιβλίο αυτό είναι ιδανικό και μπορεί να λειτουργήσει ως «εισαγωγή», για όσους δεν έχουν διαβάσει άλλο έργο του συγγραφέα, αφού είναι αντιπροσωπευτικό του συγγραφικού του σύμπαντος-όπως αναφέρω και πιο πάνω. Γενικά θα μπορούσα να πω ότι συνιστά μια άριστη επιλογή.  

19 Αυγ 2014

ΑΡΩΜΑ ΜΝΗΜΗΣ

ΧΑΡΑ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Εκδόσεις ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗ
Σελ. 242, Οκτώβριος 2013

     Όσοι έχουμε αγαπημένη δραστηριότητα το διάβασμα, έχουμε κάποιους αγαπημένους συγγραφείς στα έργα των οποίων επιστρέφουμε συχνά-πυκνά και από τους οποίους ξέρουμε λίγο-πολύ τι να προσδοκούμε όταν κυκλοφορεί το νέο τους βιβλίο (το οποίο φυσικά σπεύδουμε από τους πρώτους να προμηθευτούμε). Πιστεύω όμως, ότι στους περισσότερους από εμάς, αρέσει επίσης να «πειραματιζόμαστε». Διαβάζουμε δηλαδή, νέους, πρωτοεμφανιζόμενους και άγνωστους συγγραφείς. Κι εδώ βρισκόμαστε προ εκπλήξεων. Κάποιες φορές-δυστυχώς πολλές-οι εκπλήξεις είναι δυσάρεστες. Και κάποιες άλλες, σπάνιες, είναι ευχάριστες.
     Μια τέτοια ευχάριστη έκπληξη αποτέλεσε για μένα η ανάγνωση της απολαυστικής συλλογής διηγημάτων «Άρωμα Μνήμης» της Χαράς Παπαβασιλείου.
     Η συλλογή περιλαμβάνει 21 διηγήματα το μέγεθος των οποίων ποικίλει, όπως και η θεματολογία τους, και κάποια από τα οποία είναι μικρά διαμάντια. Η συγγραφέας έχει την ικανότητα να δημιουργεί ολοκληρωμένους χαρακτήρες με λίγες γραμμές και να αποτυπώνει το κλίμα, την ατμόσφαιρα και άλλα χαρακτηριστικά της εκάστοτε χρονικής περιόδου που θέλει να περιγράψει. Επίσης εντυπωσιακή είναι η εξαιρετική γραφή, το ύφος όπως και η πολύ καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας.

      Ένα βιβλίο, που σε καμία περίπτωση δεν θυμίζει πρωτόλειο και που παρά το μικρό του μέγεθος, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο. 

10 Αυγ 2014

ΖΩΗ ΜΕΤΑ ΤΗ ΖΩΗ

KATE ATKINSON
Μετάφραση: ΜΥΡΣΙΝΗ ΓΚΑΝΑ
Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
Σελ. 572, Νοέμβριος 2013

     Ένα παράξενο ερώτημα θέτει με το βιβλίο της αυτό η βρετανίδα συγγραφέας K. Atkinson. «“Στο κάτω κάτω μόνο μια ζωή έχουμε και πρέπει να προσπαθούμε για το καλύτερο δυνατό. Δεν μπορούμε ποτέ να το πετύχουμε ακριβώς, αλλά πρέπει να προσπαθήσουμε”. “Και αν είχαμε τη δυνατότητα να δοκιμάζουμε ξανά και ξανά” είπε ο Τέντι «μέχρι να τα κάνουμε όλα σωστά; Δεν θα ήταν καταπληκτικό αυτό;”».
      Μας θέτει το ερώτημα αυτό, μέσα από την αφήγηση της ζωής της Ούρσουλα Τοντ. Η Ούρσουλα έδωσε μάχη για να γεννηθεί το Φεβρουάριο του 1910, σε ένα προάστιο του Λονδίνου. Ο γιατρός Φέλοους, που θα βοηθούσε την ετοιμόγεννη Σίλβι στον τοκετό, δεν κατάφερε να φτάσει κοντά της λόγω της χιονοθύελλας. Η Σίλβι έχει τη συμπαράσταση μόνο μιας νεαρής οικιακής βοηθού, που δεν μπορεί να κάνει και πολλά, όταν το μωρό γεννιέται με το λώρο τυλιγμένο στο λαιμό της. «Οχ, κυρία Τοντ, κυρία, πάει, έφυγε. Νεκρή προτού προλάβει να ζήσει. Λυπάμαι τόσο, τόσο πολύ. Θα είναι ένα χερουβείμ στον ουρανό τώρα, σίγουρα. Ω, μακάρι να ήταν εδώ ο κύριος Τοντ. Λυπάμαι πάρα πολύ»
     Τι θα συνέβαινε όμως, αν η Ούρσουλα γεννιόταν «κανονικά» εκείνο το βράδυ; Κι αν σε κάθε περίπτωση που κινδύνευε η ζωή της, με κάποιο τρόπο, θα της δινόταν μια δεύτερη, τρίτη ή και  τέταρτη ευκαιρία να συνεχίσει τη ζωή της; Και αν μέσα από τις ευκαιρίες αυτές, θα είχε τη δυνατότητα να σώσει την ανθρωπότητα από μεγάλες καταστροφές; Θα το επιχειρούσε ή όχι;
     Η συγγραφέας αφηγείται τη ζωή της Ούρσουλα από τις 11 Φεβρουαρίου 1910 που γεννιέται μέχρι το 1967, όπως εξελίσσεται παράλληλα με τα σημαντικότερα γεγονότα που συγκλόνισαν την Ευρώπη, τον 20ο αιώνα.
     Από τις πιο συνταρακτικές σελίδες του βιβλίου, είναι κατά την άποψή μου, αυτές που αναφέρονται στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς του Λονδίνου, στη διάρκεια του Β! παγκοσμίου πολέμου και τον γενναίο αγώνα που έδιναν οι λονδρέζοι για να απαλύνουν, παρά τις αντιξοότητες, τις επιπτώσεις των καταστροφών που προκαλούσαν οι βομβαρδισμοί.
     Ένα πρωτότυπο και πολλές φορές συγκινητικό βιβλίο, με πολλές αναφορές σε σπουδαία έργα της ευρωπαϊκής γραμματείας. Μια μοναδική αποτύπωση της ζωής στην Αγγλία, στη διάρκεια του 20ου αιώνα.