DNA

YRSA SIGURDARDOTTIR
Μετάφραση ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΟΦΩΛΙΑΣ
Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
Σελ. 521, Μάιος 2024

      Σε δεύτερη ανανεωμένη έκδοση κυκλοφόρησε το αστυνομικό μυθιστόρημα της Ισλανδής συγγραφέως Υ. Σιγκουρδαρντοτιρ, με τίτλο DNA, το οποίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 2017.

     Είναι το πρώτο της «άτυπης» σειράς των βιβλίων στα οποία «πρωταγωνιστούν» η ψυχολόγος Φρέιγια και ο ντετέκτιβ Χούλνταρ.

     Τον χειμώνα του 2015, εντοπίζεται δολοφονημένη με ειδεχθή τρόπο στο σπίτι της, η Ελίσα Μπγιαρναντότιρ, μια νεαρή μητέρα τριών παιδιών. Ο άντρας της, γιατρός με ειδικότητα την γυναικολογία, είχε αναχωρήσει την προηγούμενη μέρα για ένα συνέδριο στις ΗΠΑ. «Η Ελίσα κείτονταν στο διπλό κρεβάτι. Το κεφάλι της ήταν τυλιγμένο με κολλητική ταινία που κάλυπτε τα μάτια, τη μύτη και το στόμα της. Μόνο το επάνω μέρος του μετώπου της ήταν ορατό και τα μαλλιά που έπεφταν ανάκατα πάνω του. Το πιο αποτρόπαιο όμως ήταν αυτό που είχε συμβεί στο στόμα της. Κάποιος είχε χώσει τον μεταλλικό σωλήνα της ηλεκτρικής σκούπας στο λαιμό της και τον είχε στερεώσει εκεί με περισσότερη ταινία. Ο σωλήνας κατέληγε  στην ίδια την ηλεκτρική σκούπα που βρισκόταν στο πάτωμα δίπλα στο κρεβάτι. Δεν ήταν να απορεί κανείς που ο πρωτάρης αστυνόμος είχε αναγουλιάσει και είχε φύγει τρέχοντας».

     Μόνος μάρτυρας της δολοφονίας, η επτάχρονη κόρη του θύματος, που είχε έγκαιρα κρυφτεί κάτω από το κρεβάτι. Και η οποία όταν ρωτήθηκε αν άκουσε κάτι, αποκάλυψε στους αστυνομικούς ότι ο δολοφόνος είπε ότι σκόπευε να επιτεθεί και να σκοτώσει μια γυναίκα ακόμη. Οι έρευνες ανατίθενται στο ντετέκτιβ Χούλνταρ και την ομάδα που του παραχωρήθηκε.

     Λίγες μέρες μετά, έγινε φανερό ότι ο άγνωστος δολοφόνος, πραγματοποίησε την απειλή του. Το δεύτερο πτώμα που εντοπίστηκε είναι της συνταξιούχου καθηγήτριας Βιολογίας σε κολέγιο, Αστρός Εϊναρσντότιρ, η οποία δολοφονήθηκε με εξίσου αποτρόπαια μέθοδο. Αυτή τη φορά το φονικό όπλο ήταν ένα ηλεκτρικό εργαλείο για… μπούκλες!

     Την ίδια εποχή, ο Καρλ Πέτουρσον, ένας νεαρός ραδιοερασιτέχνης με χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, την ώρα που επιδίδεται στο αγαπημένο του χόμπι, λαμβάνει την εκπομπή ενός σταθμού που εκπέμπει μια σειρά από αριθμητικές ακολουθίες. Αυτό είναι μεν σπάνιο, αλλά όχι και πρωτοφανές. Όπως υποψιάζεται ο Καρλ, είναι ένας τρόπος μετάδοσης μηνυμάτων-οδηγιών για «ύποπτες» δραστηριότητες. Μόνο που για να γίνουν κατανοητά τα μηνύματα, ο αποδέκτης, πρέπει να έχει τον κωδικό, για να μπορέσει να τα αποκωδικοποιήσει. Αυτό που συμβαίνει για πρώτη φορά και του προκαλεί τόση εντύπωση ώστε να επιδιώκει να ακούει συχνά αυτήν την συγκεκριμένη εκπομπή, είναι ότι λαμβάνει τη μετάδοση στην ισλανδική γλώσσα. Η έκπληξη και οι απορίες του πολλαπλασιάζονται, όταν αντιλαμβάνεται ότι η μία ακολουθία αφορά τον ίδιο, αφού είναι ο αριθμός της ταυτότητάς του και άλλες δύο ακολουθίες, είναι οι αριθμοί της ταυτότητας των δολοφονημένων γυναικών! Όμως η χαμηλή του αυτοεκτίμηση δεν του επιτρέπει να απευθυνθεί στις Αρχές. Φοβάται ότι θα τον χλευάσουν και θα γελοιοποιηθεί. Στο μεταξύ οι μέρες περνούν χωρίς ουσιαστική πρόοδο στην έρευνα…

     Το «DNA», είναι ένα μοναδικό αστυνομικό-ψυχολογικό θρίλερ. Η ευφάνταστη ιστορία με την εξαιρετική πλοκή, οδηγούν σε μια βασανιστική, αργή, αλλά συναρπαστική κλιμάκωση, ενώ τα προσωπικά δράματα των πρωταγωνιστών εντείνουν το σασπένς και την αγωνία. Από τα πολύ καλά μυθιστορήματα στο είδος του!

ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΕΞΟΡΙΕΣ

ΗΛΙΑΣ ΤΣΕΧΟΣ
Εκδόσεις ΑΝΑΛΕΚΤΟ
Σελ. 61, Σεπτέμβριος 2024

      Πριν από λίγες ημέρες, κυκλοφόρησε στη σειρά «Μικρή Βιβλιοθήκη Ποίησης» των εκδόσεων Ανάλεκτο, η νέα ποιητική συλλογή του καταξιωμένου συντοπίτη ποιητή Ηλία Τσέχου. Η οποία όμως δεν είναι και τόσο… νέα, αφού υπάρχει ήδη σε ψηφιακή μορφή στο διαδίκτυο από το 2019. Τώρα διατίθεται και σε έντυπη, αλλά και αναθεωρημένη μορφή, για να την απολαμβάνουμε ακόμη περισσότερο, όσοι παραμένουμε αμετανόητοι λάτρεις της αίσθησης που αφήνει στο άγγιγμα το χαρτί σαμουά και του «αρώματος» της τυπογραφικής μελάνης. Στοιχεία που συμπληρώνουν κι επαυξάνουν την απόλαυση που προσφέρει η ανάγνωση βιβλίων ιδιαίτερα αξιόλογων και ξεχωριστών όπως η συλλογή «Ελεύθερες Εξορίες».

     Η συλλογή περιλαμβάνει τριάντα οκτώ ποιήματα, σε πολλά από τα οποία ο ποιητής «συνομιλεί» με γνωστούς, φίλους, ομοτέχνους, ακόμα και με τη σκυλίτσα του, ένα διήγημα («Τα λέμε με τον Πατέρα και τη Μάνα») ενώ ολοκληρώνεται με είκοσι ένα χαϊκού.

     Πιο κάτω παραθέτουμε μια από τις πιο τρυφερές «συνομιλίες» του:

 

Τα λέμε με την Ίρμα

 

Λατρεμένη μου Ίρμα

Τα δυο μας

Καθώς προς το τέλος της αγάπης

Οδεύουμε

 

Έχοντας ελάχιστο χρόνο

Με λούζεις

Χτενίζεις

Φροντίζεις

Με βολτάρεις

Γαβγίζουμε

Γράφουμε

 

Όποιος νωρίτερα φύγει

Να κλάψει και να πικροκλάψει

Περισσότερο απ’ αυτόν που θα μείνει.

ΕΤΣΙ ΤΑ ΓΝΩΡΙΣΑ, ΕΤΣΙ ΤΑ ΑΓΑΠΗΣΑ

ΝΙΚΟΣ ΓΚΡΟΣΔΑΝΗΣ
Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ
ΣΕΛ. 371, Δεκέμβριος 2023

      Ο Νίκος Γκροσδάνης, που γεννήθηκε στο Πράβι (Ελευθερούπολη) του Παγγαίου, μια κωμόπολη που βρίσκεται περίπου 15 χλμ. μακριά από την Καβάλα, ήταν «διαφορετικός» από τους συνομηλίκους του. Λάτρευε τον κινηματογράφο από πολύ νεαρή ηλικια, κι έκανε ότι ήταν δυνατό, για να εξασφαλίσει τις λίγες δραχμές που χρειαζόταν για να πάει με το λεωφορείο στην Καβάλα και να δει ταινίες, κυρίως του ελληνικού κινηματογράφου. Μέσα από τις ταινίες, ήρθε σε επαφή και με άλλες μορφές της Τέχνης, όπως με τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, τον οποίο στη συνέχεια γνώρισε προσωπικά. «Δεν είναι λίγες οι φορές που αναρωτιέμαι ποια θα ήταν η πορεία της ζωής μου αν στο διάβα μου δεν γνώριζα τον Μάνο Χατζιδάκι. Πρώτα μέσα από τη μουσική του και αργότερα τον ίδιο προσωπικά για να ακολουθήσω τον δρόμο που εκείνος μου χάραζε με ότι εισέπραττα μέσα από τη μουσική του και μέσα από εκείνα τον άκουγα να λέει κατά καιρούς».

     Η Τέχνη, στα δύσκολα χρόνια του ’60, υπήρξε η μοναδική του απαντοχή. «Μεγαλώνοντας σε ένα σπίτι που ανήκε στους πολιτικά ηττημένους εκείνης της εποχής, δεν ήταν λίγα τα προβλήματα που αντιμετωπίζαμε. Εκείνα τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’60 ήταν σκληρά, μόνο που σαν παιδί δεν καταλάβαινα και πολύ καλά γιατί συνέβαιναν όλα αυτά και ίσως γι’ αυτό ζητούσα τη βοήθεια της όποιας μαγείας μου προσέφεραν τα όποια ενδιαφέροντα που συνεχώς ανακάλυπτα μέσα από τους δρόμους της Τέχνης».

     Η αναζήτηση εργασίας και καλύτερων συνθηκών ζωής, όταν μεγάλωσε λίγο, τον έφεραν στην Θεσσαλονίκη. Εκεί βρήκε εργασία στο εμβληματικό και πολυτελές ξενοδοχείο Μεντιτερανέ Παλλάς. (το ξενοδοχείο, που βρισκόταν επί της λεωφόρου Νίκης, δεν υπάρχει σήμερα, αφού με τον σεισμό του Ιουνίου του 1978 υπέστη σοβαρές ζημίες και κατεδαφίστηκε. Το 1997, λίγα μόλις μέτρα δυτικότερα, ξεκίνησε τη λειτουργία του το επίσης πολυτελές ξενοδοχείο 5 αστέρων Mediterranean Palace). «Τουλάχιστον  στην εργασία μου περνούσα αρκετά καλά και ήταν φορές που είχα την αίσθηση πως σπούδαζα σε ένα μεγάλο πανεπιστήμιο με όλα αυτά που ζούσα εκεί μέσα και μάθαινα παράλληλα. Το στέκι αυτό της μπουρζουαζίας με το όνομα «Μεντιτερανέ Παλλάς» μου έδινε τη δυνατότητα της εργασίας και παράλληλα των σπουδών με τόσους σημαντικούς ανθρώπους που γνώριζα από κοντά […] Ποιους να πρωτοθυμηθώ και που να τους χωρέσει όλους ετούτο το χαρτί. Πρώτα απ’ όλα τους δασκάλους μου, τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Γιάννη Ρίτσο, τη Μελίνα, τον Ντασέν, τον Ελύτη, τον Κούνδουρο, τον Βούλγαρη, την Ιωάννα Καρυστιάνη, τη Μαρία Φαραντούρη, τη Δέσπω και τον Μίνω Βολανάκη, τον Σταύρο Ξαρχάκο, τον Γιώργο Ιωάννου…».

     Τις αναμνήσεις από την γνωριμία του και τις συζητήσεις που έκανε με αυτά τα «μυθικά» πρόσωπα, αλλά και πολλούς άλλους που έπαιξαν σημαντικότατο και κομβικό ρόλο στη διαμόρφωση του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, τις διηγούνταν στην οικογένειά του, σε γνωστούς και φίλους. Οι οποίοι τον παρότρυναν να τις καταγράψει για να μην χαθούν στη λήθη του χρόνου. Έτσι, με τη βοήθεια του τεράστιου αρχείου που δημιούργησε για πολλούς από αυτούς, γράφτηκε αυτός ο πολύτιμος από πολλές απόψεις τόμος, που μας δίνει τη δυνατότητα να έρθουμε σε επαφή με μια ακόμη πτυχή της προσωπικότητας ανθρώπων του ελληνικού πολιτισμού και την Τέχνης!