ΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ

ΝΙΚΟΣ ΣΒΕΡΚΟΣ

Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ

Σελ.213,Νοέμβριος 2018

     Μια νουβέλα είναι το πρώτο βιβλίο του Ν. Σβέρκου, που κυκλοφόρησε στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς.

     Περιλαμβάνει μια σειρά επιστολών του δημοσιογράφου Πάνου Δαφνίτη, μέσα από τις οποίες αφηγείται την ιστορία της ζωής του. Γεννήθηκε σε ένα χωριό της Φθιώτιδας. «Ύστερα ρωτούν την ηλικία μου, γιατί τα μαθηματικά στο κεφάλι τους έχουν μορφή γραμμική, δεν δύνανται να κατανοήσουν τις ανατροπές. Γεννήθηκα τον Σεπτέμβριο του 1915, ακριβή ημέρα δεν γνωρίζω, και επιλέγω να λέω ότι ήταν στις 7 του μήνα».

      Τις επιστολές ξεκινά να τις γράφει τον Σεπτέμβριο του 1966, όταν πια είναι 51 ετών και χαίρει εκτίμησης στον δημοσιογραφικό κόσμο. Κι ενώ οι πολιτικές εξελίξεις «τρέχουν», αυτός αποφασίζει να αποστασιοποιηθεί και να ασχοληθεί με τις επιστολές, τις οποίες  απευθύνει στην 25χρονη Ευγενία, με την οποία η ακριβής φύση της σχέσης τους, δεν διευκρινίζεται. «Ας πιάσουμε την περίπτωσή μας. Τι μπορεί να θέλει ένας μεσήλικας από μια εικοσιπεντάχρονη κοπέλα; Απάντηση δεν έχω βρει ακόμα».

     Το πιο ενδιαφέρον μέρος της αφήγησης, είναι αυτό που καλύπτει τα χρόνια που ο Δαφνίτης βρέθηκε στο Βερολίνο ως απεσταλμένος της εφημερίδας στην οποία δούλευε. Έχοντας μάθει γερμανικά, που ήταν της «μόδας», αφού όλοι γνώριζαν τη γερμανοφιλία του Μεταξά και πίστευαν ότι η γνώση της γλώσσας, θα τους έδινε κάποιο αβαντάζ την κατάλληλη στιγμή, δέχτηκε την πρόταση του διευθυντή της εφημερίδας να προσληφθεί ως εσωτερικός συνεργάτης το 1939. «Πήγα στην εφημερίδα, προσελήφθην ως μεταφραστής και μερικούς μήνες μετά, προς το τέλος του 1939 η εφημερίδα με έστειλε στο Βερολίνο. Ακόμα θυμάμαι την κουβέντα του διευθυντή «Πήγαινε στο Βερολίνο, έχει ωραίες γυναίκες και κάποια δράση». Δεν ήθελα και πολύ για να δεχτώ». Εκεί έζησε ενδιαφέρουσες ημέρες. Μέρες που σημάδεψαν την σύγχρονη ιστορία της Ευρώπης: την άνοδο και την πτώση των ναζί, τους βομβαρδισμούς των συμμάχων, την κατάληψη της πόλης. Εξίσου ενδιαφέρον είναι και το μέρος που καλύπτει τον εγκλεισμό του στο σοβιετικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου γνώρισε μια σειρά από ιδιαίτερους και παράξενους χαρακτήρες.  

     Ενδιαφέρον ανάγνωσμα, που κρατά αμείωτη την προσοχή του αναγνώστη και είναι γραμμένο με έναν τρόπο γραφής, που κάνει το κείμενο να ρέει και –κάτι επίσης αξιοσημείωτο- πουθενά δεν δείχνει ότι πρόκειται για πρωτόλειο έργο.

ΦΟΝΟΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

MICHAEL CONNELLY

Μετάφραση: ΜΑΡΙΑ ΡΟΑ ΤΡΑΪΚΟΓΛΟΥ

Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ

Σελ. 516, Νοέμβριος 2018

     Έναν νέο μυθιστορηματικό χαρακτήρα μας παρουσιάζει στο νέο του βιβλίο ο Μ. Κόνελι. Πρόκειται για την ντετέκτιβ Ρενέ Μπάλαρντ, που υπηρετεί στη νυχτερινή βάρδια (late show-τελευταία παράσταση στην αστυνομική αργκό), της αστυνομίας της Περιφέρειας του Χόλυγουντ.

     Δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Η Ρενέ, ήταν μια ταχύτατα ανερχόμενη αστυνομικός, μέχρι που έκανε καταγγελία για σεξουαλική παρενόχληση κατά του υπαστυνόμου Ολίβας. Ήταν σίγουρη ότι ο συνάδελφός της στην Ειδική Μονάδα Ανθρωποκτονιών, που είδε τι είχε συμβεί, θα τη στηρίξει. Όμως αυτός «είχε επιλέξει να μη στηρίξει τη Μπάλαρντ στην καταγγελία που είχε υποβάλλει εναντίον του Ολίβας. Χωρίς τη δική του επιβεβαίωση για τη συμπεριφορά του υπαστυνόμου-την οποία είχε παρατηρήσει από πρώτο χέρι, δεν μπορούσε να στοιχειοθετηθεί υπόθεση. Η Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων είχε συμπεράνει πως η καταγγελία ήταν αβάσιμη. Ο Ολίβας είχε κρατήσει τη δουλειά του και η Μπάλαρντ είχε μετατεθεί στο Αστυνομικό Τμήμα του Χόλυγουντ. Ο διοικητής στο Χόλυγουντ, συμφοιτητής του Ολίβας από την ακαδημία, την είχε βάλει στη νυχτερινή βάρδια παρέα με τον Τζένκινς. Στην τελευταία παράσταση».

     Η δυσκολία που έχει στην «τελευταία παράσταση» είναι ότι ενώ ξεκινά πολλές έρευνες, δεν μπορεί να ολοκληρώσει καμία, καθώς είναι υποχρεωμένη το πρωί να τις παραδίδει στους ντετέκτιβ της πρωινής βάρδιας. «Μετακινούνταν από υπόθεση σε υπόθεση, έτρεχαν σε οποιαδήποτε σκηνή εγκλήματος όποτε χρειαζόταν ένας ντετέκτιβ για να παραλάβουν τις αρχικές αναφορές ή να υπογράψει για τις υποθέσεις αυτοχειρίας. Αλλά δεν κρατούσαν υποθέσεις. Αυτό που είχαν καθήκον να κάνουν ήταν να συντάσσουν τις αρχικές αναφορές και το επόμενο πρωί, να μοιράζουν τις υποθέσεις στις αντίστοιχες ερευνητικές μονάδες». Έτσι δεν έχει την ευκαιρία και τη  δυνατότητα να νιώσει «εκείνου του είδους την ολοκλήρωση που αντλεί κανείς όταν παίρνει στα χέρια του μια υπόθεση στο στάδιο της έρευνας και την οδηγεί σε δίκη και ετυμηγορία».

     Ένα βράδυ όμως, καλείται σε δύο υποθέσεις που δεν θέλει να αφήσει. Η μία αφορά τον βάναυσο ξυλοδαρμό μιας τρανς πόρνης, που κάποιος ξεφορτώθηκε σε κάποιο παρκινγκ, νομίζοντας ότι δεν ζει πια. «Η Μπάλαρντ είχε αντικρίσει κάμποσα θύματα σωματικής βίας στα δεκατρία χρόνια που υπηρετούσε στο σώμα, αλλά, απ’ όσες υποθέσεις είχε αναλάβει όπου το θύμα ήταν ακόμα ζωντανό, αυτή ήταν η χειρότερη. Η γυναίκα ήταν μικροκαμωμένη και δεν έδειχνε να ξεπερνάει τα πενήντα τέσσερα πενήντα πέντε κιλά. Και τα δυο μάτια της ήταν σφαλιστά από το πρήξιμο, η κόχη του δεξιού ματιού εμφανώς διαλυμένη κάτω από το δέρμα. Το σχήμα του προσώπου της παραμορφωνόταν κι άλλο από το πρήξιμο, που κατέβαινε σε όλη τη δεξιά πλευρά, όπου το δέρμα ήταν γδαρμένο. Ήταν φανερό ότι την είχαν ξυλοκοπήσει με μανία και ύστερα την είχαν σύρει επάνω σε τραχύ έδαφος-στο παρκινγκ κατά πάσα πιθανότητα-με το πρόσωπο προς τα κάτω».

     Το ίδιο εκείνο βράδυ, κι ενώ βρίσκεται στο Πρεσβυτεριανό Ιατρικό Κέντρο, όπου είχε μεταφερθεί το θύμα του ξυλοδαρμού, λαμβάνει μια ειδοποίηση να παραμείνει εκεί, καθώς ήταν καθ’ οδό ένα από τα θύματα μιας συμπλοκής με πυροβολισμούς. Είναι μέλος του προσωπικού του κλαμπ Ντάνσερς όπου έγινε η συμπλοκή, είναι η μόνη επιζήσασα και πρέπει να δώσει μια πρώτη κατάθεση. «Τέσσερις άντρες σ’ ένα σεπαρέ. Ο ένας τραβάει ένα όπλο σκέτο γομάρι και πυροβολεί τους άλλους εκεί που κάθονται. Οι πελάτες σκορπίζουν δεξιά αριστερά, μαζί τους και ο δράστης. Πυροβολεί τη γκαρσόνα την ώρα που τρέχει προς την έξοδο». Δυστυχώς, η άτυχη σερβιτόρα, πέθανε πριν προλάβει να πει οτιδήποτε.

     Αψηφώντας τις εντολές των ανωτέρων της, που πολλοί θα ήθελαν να τη δουν εκτός σώματος, ερευνά τις υποθέσεις στη διάρκεια της μέρας, ενώ εξακολουθεί να εργάζεται κάνοντας τη νυχτερινή βάρδια. Και λίγο-λίγο, ανακαλύπτει ενδιαφέροντα μυστικά που κρύβονται πίσω από τις δύο υποθέσεις.

     Εξαιρετικό μυθιστόρημα, καλογραμμένο, με γρήγορους πυρετώδεις ρυθμούς, σασπένς και κινηματογραφική γραφή. Στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσεις είκοσι έξη βιβλία του Κόνελι. Έχω διαβάσει τα περισσότερα από αυτά. Μπορώ λοιπόν με βεβαιότητα να πω ότι στο «Φόνοι Στην Πόλη Των Αγγέλων», βρίσκεται σε μια από τις καλύτερες στιγμές του.  

ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΒΑΘΥΣ

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ

Εκδόσεις ΤΟΠΟΣ

Σελ. 235, Σεπτέμβριος 2018

     Για μια ακόμη φορά, το θέμα του νέου βιβλίου του Δ. Χαριτόπουλου, είναι η αγαπημένη, γενέθλια πόλη: ο Πειραιάς. Κι όχι τόσο ο Πειραιάς ως αστικό τοπίο, όσο η ανθρωπογεωγραφία του. Ο χρόνος που εκτυλίσσεται είναι λίγο μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου. Τότε που η οπλοκατοχή, θεωρούνταν φυσιολογική και αναγκαία. «Ιδίως στον Πειραιά, αν ήσουν άοπλος ήσουν ξεγραμμένος. Ακόμα κι οι πιο φιλήσυχοι πολίτες κοιμόντουσαν με το πιστόλι κάτω από το μαξιλάρι. Για τις εφημερίδες ο Πειραιάς είναι «Η πόλις των φρικτών εγκλημάτων», «Το βασίλειον του τρόμου», «Το λιμάνι των παρανόμων» κ. ά.». Τότε που ξεσπούσαν αιματηρές συμπλοκές στις γειτονιές για ασήμαντη ή και λιγότερο ασήμαντη αφορμή. «Μέσα σε λίγη ώρα κατάληξε να γίνει υπόθεση όλων των Μανιάτικων. Ένας πραγματικός εμφύλιος με πολεμοχαρείς εθελοντές να προσχωρούν απρόσκλητοι στις αντιμαχόμενες πλευρές. Χωρίς οι περισσότεροι να ξέρουν τον λόγο της σύγκρουσης, έτρεχαν να συνταχτούν άλλοι με την Αδελφότητα και άλλοι με τον δοτή. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ξαφνικά από τις δύο πλευρές του δρόμου εμφανίζονται δύο τσούρμα γυναικών. Ένα για κάθε στρατόπεδο. Κραδαίνοντας μαχαίρες, λοστούς και ξύλα όρμησαν λυσσασμένες στη μάχη, η μία καταπάνω στην άλλη, με κατάρες και βρισιές, χτυπιούνταν, ξεμαλλιάζονταν και ούρλιαζαν αφηνιασμένες και δεν ξεχώριζες ποια χτυπάει ποια και ποιανής είναι οι κραυγές πόνου και τα αίματα που μούσκευαν το χώμα».

     Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, ανθίζει κάθε είδους… λουλούδι. Από φτωχοδιάβολοι κομπιναδόροι μικροκακοποιοί, μέχρι ψυχροί εγκληματίες που η αφαίρεση της ανθρώπινης ζωής ούτε τους δυσκολεύει, ούτε τους συγκινεί. Στον Πειραιά επίσης γίνεται και η προσέγγιση αλλά και η «διαλογή». Διάφοροι γλυκομίλητοι επιτήδειοι, ξεμυαλίζουν και στη συνέχεια πουλούν «Όμορφα, ευκολόπιστα κοριτσόπουλα της επαρχίας, πλανταγμένα από τη φτώχεια και την κλεισούρα. Έτοιμα να το σκάσουν με τον πρώτο μορφονιό που θα τους τάξει γάμο και νέα ζωή στη μεγάλη πόλη. Όμως ο ερωτύλος που τις ξεμυάλιζε, τις οδηγεί σε κάποιο καμαράκι της «θείας» Φρόσως, ώσπου να τακτοποιηθούν τάχα στο δικό τους σπίτι. Που σημαίνει όσο να κανονιστεί το μπάρκο για πούλημα σε Συρία, Αίγυπτο, Αλγέρι. Και εκεί πια σωτηρία δεν έχει».  

     Ο συγγραφέας, εμπνεόμενος από τις ιστορίες αυτού του υπόγειου μικρόκοσμου που έφταναν ως τις σελίδες των εφημερίδων τόσο του Πειραιά (Σφαίρα, Χρονογράφος κλπ), όσο και αυτών που ήταν πανελλήνιας κυκλοφορίας (Ακρόπολις, Εξπρές, Νέα κλπ), περιγράφει σε λίγες σελίδες, με τον γνωστό άμεσο τρόπο γραφής περίπου τριάντα, που εκείνο τον καιρό απασχόλησαν πιο έντονα την κοινή γνώμη. Ιστορίες που προκαλούν πολλά και ποικίλα συναισθήματα: συγκίνηση, θυμό, φρίκη, θαυμασμό, ενώ δεν λείπουν και ιστορίες που προκαλούν κάποια χαμόγελα. Ιστορίες για τις οποίες ο συγγραφέας λέει: «Όλα αυτά έγιναν. Έγιναν και άλλα που δεν θα μάθουμε ποτέ. Είναι κόσμος υπόγειος. Όσοι ξέρουν δεν μιλούν. Κι όσοι μιλούν δεν ξέρουν».

     Το βιβλίο συμπληρώνει γλωσσάρι, που είναι απαραίτητο για την ορθή ερμηνεία κάποιων λέξεων που όλοι χρησιμοποιούμε, αλλά με διαφορετικό νόημα.

ΛΙΝΑ ΒΑΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ

     Γεννήθηκε στο Βόλο. Ζει στη Λάρισα. Σπούδασε κλασσική φιλολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και είναι διπλωματούχος πιάνου. Εργάστηκε πάνω από είκοσι χρόνια στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση ως καθηγήτρια Μουσικής. Έργα της: «Ζωές Σε Αναδίπλωση» (2014, Γαβριηλίδης), «Μισή Όρθια Μισή Χαλάσματα» (2018, Γαβριηλίδης). Συμμετοχή σε συλλογικά έργα: «Οδός Δημιουργικής Γραφής 2» (2013, Οσελότος), «Ανθολογία Σύντομου Διηγήματος» (2014, Γραφομηχανή).

Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Μισή όρθια μισή χαλάσματα»;

     Οι μεταπτυχιακές μου σπουδές στην Δημιουργική γραφή και μία εκτενής ενασχόληση με το «Τρίτο στεφάνι» του Κώστα Ταχτσή ως διπλωματική εργασία γέννησαν την ιδέα της δημιουργίας ενός μονολόγου με κοινωνιολογικές, ιστορικές, ηθογραφικές και λαογραφικές προεκτάσεις. Η ιστορία της Ανθούλας στο «Μισή όρθια μισή χαλάσματα» είναι η ιστορία μιας γυναίκας της επαρχίας της μεταπολεμικής Ελλάδας, εγκλωβισμένη στις νοοτροπίες και τα πρέπει μιας κοινωνίας που προσπαθεί να βγει από ένα τέλμα.

Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα και ποιο είναι αυτό;

     Η δύναμη της ζωής και η θέληση του καθενός από μας να τη ζήσει μέχρι τελευταία στιγμή παρά τις αντιξοότητες, τις ατυχίες και τις αναστολές λόγω πεποιθήσεων, κοινωνικής θέσης, φύλου και άλλων.

Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μία κοινωνική πράξη;

     Θεωρητικά η λογοτεχνία θα μπορούσε να επιτελεί μία κοινωνική πράξη και να διαμορφώνει πρακτικές και συμπεριφορές των ανθρώπων για μία καλύτερη ζωή, ωστόσο ο διδακτικός χαρακτήρας της είναι παρωχημένος.  Ο αναγνώστης έχει κρίση και ο δημιουργός δεν είναι ο καταλληλότερος να πει για τον εαυτό του αν επιτελεί κοινωνική πράξη, παρά να κριθεί στο τέλος από το συνολικό του έργο.

Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

     Έγινε σταδιακά με την ενασχόλησή μου με το γράψιμο. Η αλήθεια είναι ότι κύριο μέλημά μου ήταν να ολοκληρώσω όσα ήθελα να πω στην αρχή με τη μορφή διηγημάτων στις «Ζωές σε αναδίπλωση» και στη συνέχεια με μία μεγαλύτερη λογοτεχνική φόρμα, το μυθιστόρημα «Μισή όρθια μισή χαλάσματα». Πλέον συνεχίζω γιατί θέλω να εκφράζομαι μέσα από τη συγγραφή, έγινε ανάγκη πέρα από φιλοδοξία και τον τίτλο του συγγραφέα.

Ποια ήταν τα συναισθήματα που νιώσατε όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

     Χαρά, λύτρωση, αίσθημα ολοκλήρωσης, δικαίωση, δύναμη για να συνεχίσω το γράψιμο.

Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Ζω για λίγο καιρό ακόμη μαζί τους. Είναι δύσκολος ο αποχωρισμός. Σταδιακά και με την έναρξη συγγραφής μιας νέας ιστορίας, η εικόνα τους ξεθωριάζει και μένει η γλυκιά ανάμνηση της κοινής μας πορείας. Άλλωστε αναβιώνουν πλέον στα χέρια των αναγνωστών κι αυτό μου είναι αρκετό.

Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     Κάθε ιστορία αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας, ωστόσο έχω βιώσει κι εγώ σεισμούς και γνωρίζω την βιαιότητα των φυσικών φαινομένων και την αδυναμία του ανθρώπου να αντιμετωπίσει καταστάσεις πέρα των δυνατοτήτων του. Όσο για τα συναισθήματα της ηρωίδας μου που έχει ζήσει στη ζωή της, μόνο από παραδείγματα και παθήματα γνωστών θα μπορούσα να αντλήσω πληροφορίες, συμπληρωμένα βέβαια από τη φαντασία.

Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

     Δεν έχει εμφανιστεί ακόμα κάποιος ήρωας στα βιβλία μου που να μου μοιάζει. Είναι όλοι τους αντίθετοι χαρακτήρες από μένα, είναι σαν να ζω κάθε φορά και μια διαφορετική ζωή κι αυτό είναι το μαγικό στη διαδρομή μέσα από τη διαδικασία της συγγραφής. Να μπαίνεις σε ένα ρόλο και να «βιώνεις» άλλα πράγματα από αυτά που ζεις στην πραγματικότητα.

Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

     Είναι ο ισόβιος επιμελητής μου Δρ. Γιώργος Παναγιωτίδης, συγγραφέας, που θέλει δεν θέλει θα διαβάζει και θα ακούει πρώτος αυτά που γράφω. Εμπιστεύομαι απόλυτα το κριτήριό του και σε ό,τι με έχει συμβουλέψει μέχρι στιγμής έχει βγει αληθινός. Η συνεργασία μας μετράει ήδη οκτώ χρόνια και ελπίζω να γίνουν πολλαπλάσια με ανάλογες επιτυχίες και για τους δυο μας.

Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για εσάς;

     Ιδανικός  αναγνώστης για μένα είναι εκείνος που πραγματικά διαβάζει το κείμενο που του εμπιστεύομαι, δεν φοβάται να πει τη γνώμη του και θέλει ειλικρινά να βοηθήσει με τις συμβουλές και τις προτάσεις του. Τότε θα τον λάβω σοβαρά υπόψη μου.

 

Γράφοντας έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

     Είμαι σε μία διαρκή διερεύνηση του εαυτού μου και των ορίων του, ανακαλύπτω συνεχώς τρόπους να τον ξεπεράσω, να βγω από τα στεγανά και να περάσω σε μια διαφορετική διάσταση μέσα από τη λογοτεχνία, πράγμα που δεν είναι εύκολο να γίνει καθώς αυτό που μας κρατάει πίσω, το οικείο, λίγο μπορεί να αλλάξει και για να γίνει αυτό θέλει αρκετό χρόνο.

Υπήρχε κάτι στην διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Μέχρι στιγμής όχι. Οι πεποιθήσεις μου παραμένουν οι ίδιες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και οι ήρωες μου έχουν τις ίδιες αντιλήψεις με μένα. Απλά τις κρατάω μέσα μου άσχετα με τον τρόπο που κάθε φορά εκφράζω στο χαρτί τα πιστεύω των ηρώων μου.

Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

     Η συνομιλία με τον αναγνώστη έχει μεγάλο ενδιαφέρον, ιδιαίτερα αν είναι γνώστης του έργου μου. Είμαι πρόθυμη να του δώσω όποια πληροφορία χρειάζεται για να φωτιστούν πτυχές της ιστορίας μου που έχει διαβάσει, να συζητήσουμε για το αν συμφωνεί με το τέλος και να του πω τη δική μου εκδοχή των πραγμάτων αν και τελικός κριτής θα είναι εκείνος για την επιτυχία ή όχι της δικής μου προσπάθειας να τον κάνω κοινωνό του βιβλίου μου.

Σε συζητήσεις με τους αναγνώστες σας έτυχε να σας υποδείξουν πτυχές του έργου σας που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

     Όσο υπάρχουν αναγνώστες άλλες τόσες θα είναι και οι προσλαμβάνουσες ενός μυθιστορήματος. Κάθε άτομο είναι μοναδικό και βλέπει την ιστορία από τη δική του πλευρά. Θυμάμαι την πρόσφατη διαπίστωση ενός αναγνώστη που είπε πως η Ανθούλα, η ηρωίδα του «Μισή όρθια μισή χαλάσματα», χάνει την πραγματική της όραση λόγω γλαυκώματος, σωματοποιώντας το γεγονός ότι δεν θέλει να βλέπει γιατί φοβάται να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα γύρω της. Αυτό ήταν μια διαπίστωση που όταν γραφόταν η ιστορία δεν είχα πρόθεση να περάσω, ωστόσο ταίριαξε απόλυτα ο συμβολισμός.

Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

     Ο συγγραφέας πρέπει να είναι πρωταρχικά αναγνώστης καλής λογοτεχνίας. Έχω αδυναμία στους νεοέλληνες πεζογράφους ιδίως τους μεταπολεμικούς αλλά και κάποιους νεότερους και δεν μπορώ να πω ότι επηρεάστηκα από κάποιον συγκεκριμένο, η αναφορά σε έναν θα αδικούσε τους υπόλοιπους. 

Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

     Η διαδικασία της συγγραφής δεν είναι εύκολη. Χρειάζεται επιμονή και υπομονή, πειθαρχία και πρόγραμμα. Το βιβλίο όπως κι ένα αρχιτεκτονικό έργο χτίζεται σταδιακά με σχέδιο και χρειάζονται γερά θεμέλια για να αντέξει. Το γράψιμο για μένα δεν είναι παρά μία μορφή έκφρασης, αυτοπροσδιορισμού και επικοινωνίας με τον κόσμο γύρω μου.

Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

     Το τρίτο βιβλίο το γράφω ήδη, έχει εντελώς διαφορετικό ύφος από το πρώτο και το δεύτερο βιβλίο μου,  και είναι μυθιστόρημα. Πρόκειται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2019 και στη συνέχεια θα πάρει το δρόμο της έκδοσης. Δεν συνηθίζω να κρατάω υλικό στο συρτάρι μου, ότι γράφω το μοιράζομαι με τους αναγνώστες, άλλωστε το έχω αποδείξει με όσα έχω δημοσιεύσει ως τώρα.

Σας ευχαριστώ πολύ!

FANTASMAGORIA 2019

FANTASMAGORIA 2019

     Το Σάββατο 6 και την Κυριακή 7 Απριλίου 2019, θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη το 3^ο φεστιβάλ Φανταστικού Fantasmagoria 2019.

     Η διοργάνωση που τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης, θα διεξαχθεί σε πέντε χώρους του Δημαρχιακού Μεγάρου (Φουαγιέ, Αιθ. Μ. Αναγνωστάκη, Αίθ. Νερού, Σκηνή Φουαγιέ και Εξωτερικό Θεατράκι). Περιλαμβάνει περισσότερα από 80 events, από 200 δημιουργούς, ενώ συμμετέχουν και 70 εκθέτες.

     Ανάμεσα στις εκδηλώσεις που θα γίνουν, είναι και η παρουσίαση του τόμου «Χρησμός», που περιλαμβάνει τα διηγήματα που διακρίθηκαν στον διαγωνισμό διηγήματος φανταστικής λογοτεχνίας και η απονομή των σχετικών βραβείων.

     Το φεστιβάλ, περιλαμβάνει ακόμη σεμινάρια stratego, παραγωγής σπιτικής μπύρας!!, παρουσιάσεις πάρα πολλών βιβλίων του είδους, θεατρικές παραστάσεις, χορού και πολλά άλλα. Παράλληλα θα γίνει παρουσίαση της καμπάνιας «ΕΝΑ στα ΠΕΝΤΕ» και «Πρόληψη της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης».

     Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο πολύ κατατοπιστικό site του φεστιβάλ που θα βρείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση fantasyfest.

    

ΟΙ ΓΙΟΙ ΤΟΥ ΟΝΤΙΝ

HARALD GILBERS

Μετάφραση: ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΑΛΗΣ

Εκδόσεις: ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Σελ. 556, Δεκέμβριος 2018

     Το μυθιστόρημα «Οι Γιοι Του Όντιν», είναι το δεύτερο μέρος της τριλογίας του γερμανού συγγραφέα Η. Gilbers με τίτλο «Germania». Εκτυλίσσεται και αυτό στο Βερολίνο, αλλά λίγο αργότερα από το πρώτο μέρος: από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο του 1945.

     Ο επιθεωρητής Ρίχαρντ Όπενχάιμερ, έχει αποταχθεί από το αστυνομικό σώμα, λόγω της εβραϊκής καταγωγής του. «Είχε απαλλαγεί από τα καθήκοντά του ως επιθεωρητής του εγκληματολογικού αμέσως μετά την κατάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ, όταν τέθηκαν σε ισχύ οι νόμοι περί φυλετικής καθαρότητας». Χάρη στη βοήθεια της φίλης του Χίλντε Φον Στράχβιτς, απέκτησε καινούρια ταυτότητα ως Χέρμαν Μάγιερ. Όλοι θεωρούσαν ότι ο Όπενχάιμερ, είχε σκοτωθεί σε μια υπόθεση που είχε εμπλακεί. Ζει μακριά από το παλιό του σπίτι και συναντιέται με τη γυναίκα του Λίζα, μόνο σε πολυσύχναστους χώρους και για ελάχιστα λεπτά, αφού πάρουν αμέτρητες προφυλάξεις. Με τη μεσολάβηση πάλι της Χίλντε έχει βρει δουλειά ως νυχτοφύλακας σε τράπεζα του Βερολίνου.

     Η πόλη ζει τραγικές στιγμές. Οι συμμαχικοί βομβαρδισμοί είναι καθημερινοί και μάλιστα πολλές φορές γίνονται και πρωί και βράδυ. Έχει κατακλυσθεί από πρόσφυγες των ανατολικών επαρχιών που κινούνται προς την πρωτεύουσα, για να αποφύγουν την προέλαση του Κόκκινου Στρατού. Όμως και στο δυτικό μέτωπο τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Τα ναζιστικά στρατεύματα υποχωρούν συνεχώς, μπροστά στην πίεση που ασκούν οι Σύμμαχοι.

     Μέσα σ’ αυτό το ζοφερό κλίμα, η Χίλντε βρίσκεται άσχημα μπλεγμένη. Ήταν παντρεμένη, αλλά βρισκόταν σε διάσταση με τον άντρα της εδώ και χρόνια. «Ο σύζυγός της Έριχ Χάουζερ, είχε σπουδάσει Ιατρική, όπως και η Χίλντε και όταν βρέθηκαν σε διάσταση εκείνος προσχώρησε στα Ες Ες. Αυτή το εξέλαβε ως αφορμή για να διακόψει κάθε επαφή μαζί του κι έτσι είχε μόνο ακουστά ότι ο άντρας της είχε εκπαιδευτεί ως στρατιωτικός γιατρός με τον βαθμό του αρχιλοχία και ότι αργότερα προήχθη σε λοχαγό. Η Χίλντε τον απεχθανόταν βαθιά, γιατί είχε συνταχθεί με την εθνικοσοσιαλιστικής έμπνευσης θεωρία της βιολογικής κληρονομικότητας και της φυλετικής υγιεινής». Όμως τον Ιανουάριο του 1945, ο Χάουζερ εμφανίστηκε στο σπίτι-ιατρείο της Χίλντε και της ζητά βοήθεια. Θέλει να αφαιρέσει χειρουργικά, το τατουάζ με την ομάδα αίματος, που είχαν όλα τα μέλη των Ες Ες, στο εσωτερικό του μπράτσου τους.

     Είναι προφανές ότι ο Χάουζερ είναι λιποτάκτης και προσπαθεί να καλύψει όλα τα ίχνη της δράσης του στον πόλεμο. Για να «χρηματοδοτήσει» την λιποταξία, η οποία μέσα στην αταξία και την ανακατωσούρα που επικρατεί δεν έχει γίνει ακόμα αντιληπτή, κάνει λαθρεμπόριο μορφίνης, στην οποία έχει πρόσβαση λόγω της ιατρικής του ιδιότητας. Όμως η επιχείρηση πώλησης της μορφίνης αποτυγχάνει. Λίγες μέρες αργότερα, ένα πτώμα που εικάζεται ότι ανήκει στον Χάουζερ, ανακαλύπτεται σε ένα διαμέρισμα του Βερολίνου. Ο αξιωματικός της Γκεστάπο που αναλαμβάνει να εξιχνιάσει το έγκλημα, μετά από πρόχειρη κι επιπόλαια έρευνα, κατηγορεί τη Χίλντε, η οποία συλλαμβάνεται για να οδηγηθεί ενώπιον του Λαϊκού Δικαστηρίου, αφού ο φόνος ενός αξιωματικού των Ες Ες, θεωρείται ότι υπονομεύει την πολεμική προσπάθεια. «Ο πρόεδρος Ρόλαντ Φλάισερ ασχολείται ο ίδιος προσωπικά με όλες τις υποθέσεις και σαν να μην έφτανε αυτό δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την υπόθεση Χάουζερ. Η υπόθεση της Χίλντε μάλλον θα εκδικαστεί από το Πρώτο Τμήμα, στο οποίο προεδρεύει ο ίδιος […] Ο Οπενχάιμερ έτριψε το μέτωπό του, άφωνος από κατάπληξη. Ώστε λοιπόν η Χίλντε θα παρουσιαζόταν ενώπιον του Φλάισερ, ο οποίος ήταν ξακουστός ως ματωμένος δικαστής».

     Ο μόνος που μπορεί να βοηθήσει τη Χίλντε να σωθεί από το περιβόητο για την αυθαιρεσία του δικαστικό σύστημα των Ναζί, είναι ο Οπενχάιμερ. Που πρέπει να κάνει το αστυνομικό του δαιμόνιο να λειτουργήσει για να ανακαλύψει ατράνταχτα στοιχεία που θα οδηγήσουν στην αθώωση της. Όμως αυτό που ανακαλύπτει ξεπερνά και την πιο γόνιμη φαντασία…

     Μια ακόμη εξαιρετική ιστορία που μας κάνει να σπεύσουμε να διαβάσουμε το τρίτο μέρος, με τίτλο «Οι Τελευταίες Μέρες» που μόλις κυκλοφόρησε.

   

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΛΙΣ

JAMES SHIPMAN

Μετάφραση: ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΛΟΚΥΡΗΣ

Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ      

Σελ. 454, Οκτώβριος 2018

     Είναι γενικά παραδεκτό, ότι η άλωση της Κωνσταντινούπολης, αποτέλεσε κομβικό σημείο στην ευρωπαϊκή Ιστορία. «Για τους χριστιανούς, η πτώση της πόλης κατέστησε σαφή την απειλή της οθωμανικής κυριαρχίας στην Ευρώπη. Για τον ισλαμικό κόσμο, ένα από τα όνειρα του ίδιου του Προφήτη, γινόταν επιτέλους πραγματικότητα. Τόσο σε ατομικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, ο κόσμος δε θα ήταν ποτέ ξανά ίδιος». Στις ημέρες που προηγήθηκαν της άλωσης, αλλά και στις επιδιώξεις και τις αγωνίες των δύο «πρωταγωνιστών», του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και του σουλτάνου Μωάμεθ, αναφέρεται το ιστορικό μυθιστόρημα του Τ. Σίπμαν, με τίτλο «Κωνσταντίνου Πόλις».

     Ο Κωνσταντίνος ΙΑ! Παλαιολόγος, κλήθηκε να αναλάβει το θρόνο μιας αυτοκρατορίας που ουσιαστικά δεν υφίστατο! Η πάλαι ποτέ «ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία» (ο όρος «βυζαντινός» είναι εφεύρημα καθολικών μοναχών του 19ου αιώνα), έπνεε τα λοίσθια. Την «αυτοκρατορία» αποτελούσε πια μόνο η Κωνσταντινούπολη, που ήταν ένα φάντασμα του παλιού της εαυτού, αφού εντός των τειχών κατοικούσαν μόλις 50 χιλ. άνθρωποι (από τους 500 χιλ. που είχε κάποτε). Η οθωμανική δύναμη που είχε ξεχυθεί από τις ασιατικές στέπες, στο πέρασμα των αιώνων, σάρωσε και καθυπόταξε τα πάντα στο πέρασμα της δημιουργώντας νέα δεδομένα και μια νέα αυτοκρατορία. (η οποία, κάπου στα μέσα του 17ου αιώνα, «υπακούοντας» στην αδήριτη ιστορική αναγκαιότητα όλων των αυτοκρατοριών, άρχισε να καταρρέει). Ο Κωνσταντίνος ήξερε την απελπιστική κατάσταση, αλλά πίστευε ότι οι χριστιανοί της Δύσης, θα τον ενίσχυαν και σταδιακά, θα μπορούσε να απωθήσει τους Οθωμανούς από την Ευρώπη, ώστε στη συνέχεια να μπορέσει να αποκαταστήσει την αυτοκρατορία του ή έστω ένα μεγάλο μέρος της.

     Από την άλλη, ο 20χρονος Μωάμεθ Β!, είχε πάλι αναρρηθεί στο θρόνο μετά την πρώτη του αποτυχημένη «θητεία». Βρισκόταν υπό διαρκή αμφισβήτηση τόσο από τα μέλη του συμβουλίου, όπου κυριαρχούσε ο Μέγας Βεζίρης Χαλίλ, όσο και από την πλειονότητα του λαού. Χρειαζόταν επειγόντως μια εντυπωσιακή νίκη για να ισχυροποιήσει τη θέση του. «Ο Μωάμεθ σκόπευε να προτείνει κάτι ακόμη πιο τολμηρό: την κατάκτηση του μοναδικού μέρους που οι πρόγονοί του είχαν αποτύχει να αλώσουν. Σε περίπτωση επιτυχίας θα κέρδισε τη λατρεία του λαού του και θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τον Χαλίλ και όποιον άλλον ίσως του εναντιωνόταν». Η Πόλη, αποτελούσε πάντα το «αντικείμενο του πόθου» του Ισλάμ. Αυτός που θα την κατακτούσε να δοξαζόταν αιώνια! «Η Κωνσταντινούπολη αποτελεί κατάρα για το Ισλάμ. Δεν έχει πέσει οκτακόσια χρόνια τώρα, παρά τις τόσες προσπάθειές μας. Ο πατέρας σου και ο δικός του πατέρας δοκίμασαν επανειλημμένα […] Η πόλη αποτελεί αγκάθι στα πλευρά μας. Βρίσκεται στο κέντρο της αυτοκρατορίας μας […] Δεν θα καταστούμε ποτέ πραγματική αυτοκρατορία όσο η Κωνσταντινούπολη παραμένει στον έλεγχο των Ελλήνων. Πρέπει να την πάρουμε! Γεννήθηκα για να την πάρω! Είναι το θέλημα του Αλλάχ. Άραγε ο ευλογημένος Προφήτης, καλή του ώρα, δεν προέβλεψε την πτώση της και ότι εκείνοι που θα την κατακτήσουν θα είναι ευλογημένοι;». Έτσι παρά τις έντονες επιφυλάξεις του Χαλίλ και των άλλων συμβούλων της παλιάς γενιάς ξεκινά τον Απρίλιο του 1453 την πολιορκία. Παίζει τα πάντα σε μια… «ζαριά»! Αν πετύχει θα εδραιωθεί στο θρόνο και στη συνείδηση του λαού του. Αν αποτύχει θα χάσει όχι μόνο το θρόνο αλλά πιθανόν και την ίδια του τη ζωή.

     Ο συγγραφέας, εκτός από την επική ιστορία, περιγράφει με εξαιρετική δεινότητα, με ολοζώντανο κινηματογραφικό τρόπο, την προετοιμασία της πολιορκίας, τις σκηνές των ηρωικών μαχών, την απόγνωση των κατοίκων όταν ακούστηκε το «εάλω η Πόλις», αλλά κυρίως την σύγκρουση δύο εκ διαμέτρου αντίθετων χαρακτήρων και προσωπικοτήτων: του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και του Μωάμεθ. Ο ένας είχε την ελπίδα ότι θα καταφέρει να σώσει το λαό και την Πόλη και το προσπαθούσε απεγνωσμένα, ενώ ο άλλος ήθελε να καταφέρει το ακατόρθωτο και να κερδίσει την αιώνια δόξα. Οι δύο άντρες δεν συναντήθηκαν ποτέ, είτε σε καιρό εκεχειρίας, όταν αντιπροσωπείες επισκέπτονταν την Κωνσταντινούπολη και την Αδριανούπολη αντίστοιχα, είτε ακόμα σε καιρούς πολέμου. Έτρεφαν όμως ο ένας για τον άλλο σεβασμό και ιδιαίτερα ο νεαρός και άπειρος Μωάμεθ, για τον Κωνσταντίνο που με ελάχιστους πόρους αντιστάθηκε σθεναρά. Τέλος, περιγράφει τη σύγκρουση δύο πολιτισμών. Μια σύγκρουση που σφράγισε την ευρωπαϊκή Ιστορία, άλλαξε σχεδιασμούς και προκάλεσε εξελίξεις τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και στον τομέα των γραμμάτων και των επιστημών. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλοι οι κύριοι χαρακτήρες –πλην ενός- είναι πραγματικά ιστορικά πρόσωπα που έδρασαν εκείνους τους καιρούς.