ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΝΙΚΟΣ Κ. ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Εκδόσεις ΙΩΛΚΟΣ
Σελ. 333, Ιανουάριος 2౦11

     Θέλω να ξεκινήσω την παρουσίαση αυτού του ιστορικού μυθιστορήματος, κάπως παράξενα. Δηλ. σχολιάζοντας τον τίτλο. Ο οποίος θεωρώ ότι "ξεγελά" τον αναγνώστη αλλά και αδικεί το βιβλίο. Κι αυτό γιατί το μυθιστόρημα δεν αναφέρεται μόνο στη μάχη του Μαραθώνα, αλλά κυρίως στο μέσω ποιών διεργασιών έφτασαν οι Αθηναίοι να υπερασπιστούν σύσσωμοι την πόλη τους και πως το δημοκρατικό πολίτευμα, "δημιούργησε" αυτούς τους μαχητές. Όπως λέει και ο κεντρικός χαρακτήρας του βιβλίου: "Πως θα μπορούσα να φανταστώ πως τούτη η μικρή άσημη, άγνωστη ακόμα και στους περισσότερους Αθηναίους πεδιάδα θα γινόταν σύμβολο προσπάθειας, ανοχής, μάχης και νίκης που θα αντιλαλούσε στις μνήμες των ελεύθερων ανθρώπων, θα γινόταν συνώνυμη με την ελευθερία; Σύμβολο πως ελεύθεροι άνθρωποι δεν λυγίζουν, δεν υποτάσσονται όποιοι και αν είναι οι όροι της αναμέτρησης, δε μετρούν το πλήθος των εχθρών αλλά το ανάστημα της ψυχής τους. Τολμούν, πολεμούν και θριαμβεύουν, γράφοντας τούτη τη λέξη "Μαραθώνας" στην ιστορία και το μύθο, παράδειγμα και οδηγό για τις μελλοντικές γενιές".
     Για να πετύχει το σκοπό του, ο συγγραφέας επαναφέρει στο προσκήνιο ένα χαρακτήρα για τον οποίο πρωτοέγραψε το 1996, το Νικομήδη τον Αθηναίο, ποιητή και Ολυμπιονίκη. Μέσα από τη "βιογραφία" του, παρακολουθούμε όλα τα γεγονότα και τις εξελίξεις της εποχής του. Ο Νικομήδης, αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο τις περιπέτειες του. Ξεκινά με τη συμμετοχή του στην 65η Ολυμπιάδα του 520 π.Χ. Στη συνέχεια περιγράφει πως έφτασε στη Σάμο, αιχμάλωτος αρχικά και στη συνέχεια φιλοξενούμενος, χάρη στον ομότεχνό του Ανακρέοντα. Εκεί πάλεψε και νίκησε για χάρη μιας γυναίκας, που έγινε στη συνέχεια η σύζυγός του, της Χρυσόθεμης. Όταν ξέφυγαν από τη Σάμο, μετά την κατάληψη του νησιού από τους Πέρσες, γνωρίστηκε με την οικογένεια της γυναίκας του, τους Αλκμαιωνίδες. Μια αθηναϊκή δημοκρατική οικογένεια που ζούσε εξόριστη στην Κόρινθο εξ αιτίας της τυραννίας του Ιππία. Θείος της Χρυσόθεμης, ήταν ο Κλεισθένης. ο οποίος λίγα χρόνια αργότερα, όχι μόνο επέστρεψε στην Αθήνα, αλλά και την κυβέρνησε κάνοντας μεταρρυθμίσεις που "έδωσαν στην αθηναϊκή δημοκρατία τη μορφή που είχε τους επόμενους δύο αιώνες και έτσι έγιναν προϋπόθεση για την ακμή της". Ο Νικομήδης υπήρξε μέλος του επιτελείου του Κλεισθένη και ενεργώντας πάντα -από επολογή του-στις παρυφές της εξουσίας, συνέβαλε αποφασιστικά στην ακμή της πόλης του.
     Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση, βοηθά τον αναγνώστη να μπει στο πνεύμα του Νικομήδη και κατ' επέκταση στον τρόπο σκέψης της πλειονότητας των Αθηναίων Ο αναγνώστης έχει την αίσθηση-λόγω των "ολοζώντανων" διαλόγων-ότι παρακολουθεί ως αυτήκοος μάρτυρας, τις συζητήσεις των μεγάλων ηγετικών μορφών της Αθήνας: του Κλεισθένη, του Μιλτιάδη, του Θεμιστοκλή, του Αριστείδη. Ότι παρευρίσκεται στις θυελλώδεις αγορεύσεις τους στην εκκλησία του δήμου, ότι πολεμά με την οπλιτική φάλαγγα τους Πέρσες στο Μαραθώνα, αισθάνεται και μοιράζεται τις χαρές, τις λύπες, τους έρωτες και την αγάπη του πρωταγωνιστή, η ιστορία του οποίου δεν είναι μόνο προσωπική, αλλά γίνεται η ιστορία της Αθήνας και της Ελλάδας, που αντιστέκονται στην Περσική βαρβαρότητα. Εκτός όμως από συναρπαστικό μυθιστόρημα, το βιβλίο, βασισμένο σε πολυετή έρευνα, ρίχνει μια διεισδυτική ματιά στα ήθη και τα πιστεύω και φωτίζει τις αξίες μιας εποχής, που μπορούν και σήμερα, στη δύσκολη αυτή συγκυρία, να εμπνεύσουν και να καθοδηγήσουν. Ο Νίκος Κ. Κυριαζής, είναι καθηγητής στο Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας και συγγραφέας πολλών μυθιστορημάτων, βιβλίων ποίησης, στρατηγικής και οικονομίας και εκατοντάδων άρθρων σε διεθνή και ελληνικά ΜΜΕ.