Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ

ARNE DAHL/ JONAS MOSTROM
Μετάφραση ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ
Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
Σελ. 491, Ιούνιος 2025

          Το μυθιστόρημα «Ο Δημιουργός», είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας δύο από τους πιο γνωστούς και καταξιωμένους  συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας της Σουηδίας: του Άρνε Νταλ και του Γιούνας Μοστρόμ.

     Ο Τομ Μποργ, είναι συγγραφέας και ακτιβιστής για θέματα περιβάλλοντος. Θεωρείται ως «ο κορυφαίος συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων της Σουηδίας». Έχει γράψει μια σειρά μυθιστορημάτων με κεντρικό χαρακτήρα τον ντετέκτιβ Νικ Καστίγιο που έχει γνωρίσει πολύ μεγάλη επιτυχία. Ειδικά το τελευταίο με τίτλο «Big Bang Blues», έχει γυριστεί και ταινία. Από τότε που κυκλοφόρησε όμως-πριν τρία χρόνια-ο Μποργ δεν έχει γράψει τίποτα. Έχει μπλοκάρει και η έμπνευσή του δείχνει να έχει ατονήσει.

     Ήθελε να γράψει κάτι για να κάνει τον κόσμο να πάρει στα σοβαρά την κλιματική κρίση, αλλά το μόνο που έχει καταφέρει είναι ένα πολύ ολιγόλογο προσχέδιο για ένα μυθιστόρημα, το οποίο ξεκινά με την δολοφονία του υπουργού Περιβάλλοντος στο τζακούζι ενός στριπ κλαμπ. Προσπαθεί να επεκτείνει και να αναπτύξει την ιδέα του, τα αποτελέσματα όμως είναι απογοητευτικά «…τώρα που για πρώτη φορά ήθελε να γράψει κάτι που θα επηρέαζε βαθιά τους ανθρώπους, είχε καταλαγιάσει εντελώς ο άνεμος της δημιουργίας».

     Ένα βράδυ, στην παρουσίαση της επετειακής-συλλεκτικής έκδοσης του «Big Bang Blues», γνώρισε μια κοπέλα, η οποία έμοιαζε με μία από τις ηρωίδες του βιβλίου. Του συστήθηκε ως Νικόλ Λιντ και είπε «Σπουδάζω συγκριτική λογοτεχνία και γράφω μια πτυχιακή εργασία για το συγγραφικό σου έργο. Νιώθω πραγματικά ενθουσιασμένη που σε συναντώ» και τον κάλεσε στο ημι-νόμιμο Κλαμπ Ζενίτ 69, στο οποίο εργαζόταν για να χρηματοδοτεί τις σπουδές της. Ο Μποργ αποδέχθηκε την πρόσκληση, αλλά ήταν μια από τις πιο λάθος αποφάσεις που πήρε στη ζωή του. Γιατί έγινε μάρτυρας ενός φόνου που αντιγράφει αυτόν που περιγράφει στην περίληψη του νέου του βιβλίου! «…είχε γίνει αυτόπτης μάρτυρας ενός φόνου για τον οποίο θα τον κατηγορούσαν από στιγμή σε στιγμή […] Κάποιος με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, είχε διαθέσει τη σύνοψη του σ’ ένα δίκτυο μυστηριώδες και αδίστακτο […] το γεγονός ότι το καινούργιο έργο του, έστω και γεννημένο μέσα από κολοβωμένες προσπάθειες, γινόταν πραγματικότητα ήταν κάτι που δεν μπορούσε να χωνέψει. Εκείνο το τόσο σαφές όριο ανάμεσα σε πραγματικότητα και μυθοπλασία είχε εξαλειφθεί». Ο Μποργ βρίσκεται κατηγορούμενος και πρέπει να αποδείξει την αθωότητά του. Στην προσπάθειά του αυτή, θα βρει έναν απρόσμενο σύμμαχο…

     Το «Ο Δημιουργός», είναι το πρώτο βιβλίο μιας σειράς από ένα συγγραφικό δίδυμο που εκπροσωπεί επάξια την σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία. Ένα μοναδικό θρίλερ γεμάτο ένταση, καθηλωτικές σκηνές δράσης, ανατροπές ευφυούς σύλληψης, μαύρο χιούμορ και μια σειρά από εξαιρετικά σκιαγραφημένους χαρακτήρες!

ΛΟΙΠΟΝ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ

GEORGE WALLACE
Μετάφραση ΞΑΝΘΗ ΧΟΝΔΡΟΥ ΧΙΛΛ
Εκδόσεις ΑΝΑΛΕΚΤΟ
Σελ. 69, Σεπτέμβριος 2025

      Η σειρά Μικρή Βιβλιοθήκη Ποίησης των εκδόσεων Ανάλεκτο, εμπλουτίζεται διαρκώς με ενδιαφέρουσες συλλογές. Το τελευταίο μάλιστα «απόκτημα», είναι δίγλωσσο!

     Πρόκειται για την συλλογή «Λοιπόν Αυτή Είναι Η Αντιόχεια» που περιλαμβάνει 18 ποιήματα του Αμερικανού – ελληνικής καταγωγής – George Wallace (Γιώργος Βλάχος).

     Η ποιήτρια Ξ. Χονδρού Χιλλ, που μετέφρασε τα ποιήματα, γράφει στον πρόλογο «Η ποιητική αυτή συλλογή περιηγείται μέσα από 18 ποιήματα τα σύνορα του σώματος και του χρόνου συνομιλώντας με μύθους της αρχαιότητας, με την πρόσφατη ιστορία και παραδοσιακή κληρονομιά, τόσο της μουσικής, όσο και της ποίησης, με έρωτες, θεούς, εκστρατείες, τραύματα και αναμνήσεις».

     Τα ποιήματα παρατίθενται τόσο στο πρωτότυπο, δηλ. στην αγγλική γλώσσα και φυσικά μεταφρασμένα στα ελληνικά. Στο βιβλίο που έχουμε στα χέρια μας, η Ξ. Χονδρού Χιλλ, έφερε σε πέρας με επιτυχία, τη δύσκολη αποστολή της απόδοσης της ποίησης σε γλώσσα διαφορετική του πρωτοτύπου, που είναι μια από τις πιο επίπονες και κοπιαστικές μεταφραστικές εργασίες.

     Δείγμα γραφής:

 ΘΕΕΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ

Τις βλέπω στον δρόμο, τις βλέπω στην πλατεία

τις βλέπω στο μετρό, να λικνίζονται όλη νύχτα

με τα ψηλά τακούνια και τα τέλεια μαλλιά τους

θεές της νύχτας, θεές της νύχτας,

σε έναν κόσμο που ποτέ δεν γνώρισα,

σε έναν κόσμο που ποτέ δεν θα μπω

Τις βλέπω από το παράθυρό μας,

Τρεις ορόφους πάνω απ’ τον κόσμο,

θεές της νύχτας, όμορφες και τέλειες,

εύκολες και άδειες όπως η αμαρτία,

κι ο άντρας που αγαπώ που αγαπώ έχει δηλώσει

και πάλι ελεύθερος, ναι, ελεύθερος,

τραγουδάει το τραγούδι της ελευθερίας του,

στηριγμένος στο περβάζι,

και το τραγούδι των θεών της νύχτας,

σειρήνες, επιφάνειες κάτω απ’ το φεγγάρι της Αθήνας

η καρδιά του σε τόπο μακρινό

η καρδιά του σε τόπο μακρινό

κι η δική μου καρδιά αδύναμα και γρήγορα χτυπά

τυφλή απ’ το να κοιτά και να περιμένει

     δεν υπάρχουν θεές της νύχτας

     δεν υπάρχουν θεές της νύχτας, λέω

Τις βλέπω στον δρόμο, τις βλέπω στην πλατεία

τις βλέπω στο μετρό, να λικνίζονται όλη νύχτα

με τα ψηλά τακούνια τους, θεές της νύχτας, θεές της νύχτας,

σε έναν κόσμο που ποτέ δεν γνώρισα,

σε έναν κόσμο που ποτέ μου δεν θα μπω

 

Ο άντρας που αγαπώ είναι και πάλι ελεύθερος-

ο άντρας που αγαπώ τραγουδάει το τραγούδι της ελευθερίας του

 

     Στις πρώτες σελίδες του βιβλίου, υπάρχουν QR codes που παραπέμπουν σε διάφορες πλατφόρμες μουσικής, όπου υπάρχει το άλμπουμ So This Is Antioch που δημιουργήθηκε με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης και περιλαμβάνει μελοποιημένους στίχους της ποιητικής συλλογής.

     Παρουσίαση του βιβλίου, θα γίνει το Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2025, στα πλαίσια του 4^ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης «Ο Αριστοτέλης και ο κόσμος», στις 6.00 μ.μ. στην αίθουσα ΒΕΤΛΑΝΣ του Πολυχώρου Πολιτισμού Χρ. Λαναράς στη Νάουσα. Για το βιβλίο θα μιλήσουν: Ξανθή Χονδρού Χιλλ (μεταφράστρια, ποιήτρια), Γεωργία Μακρογιώργου (συγγραφέας, ποιήτρια), Σοφία Στάμκου (μουσικός). Θα προλογίσει ο Άκις Θωμαϊδης (εκδότης). 

      

ΑΓΡΙΟ ΖΩΟ

JOEL DICKER

Μετάφραση ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΡΙΓΚΟΣ

Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ

Σελ. 526, Ιούνιος 2025

      Το θρίλερ του Ελβετού Ζ. Ντικερ με τίτλο «Άγριο Ζώο» θα μας απασχολήσει στην σημερινή παρουσίαση.

     Η Σοφί και ο Αρπάντ Μπράουν, ζουν με τα δύο τους παιδιά σε μια πολυτελή έπαυλη, κατασκευασμένη σχεδόν εξ ολοκλήρου από γυαλί και η οποία περιβάλλεται από δάσος, σ’ ένα από τα πιο ακριβά προάστια της Γενεύης. Εκείνη είναι δικηγόρος κι εκείνος εργάζεται ως υψηλόβαθμο στέλεχος σε μεγάλη τράπεζα.

     Η Καρίν και ο Γκρεγκ Λιεζόν, είναι γείτονες και φίλοι της οικογένειας Μπράουν. Αν και δεν έχουν οικονομική επιφάνεια των γειτόνων τους, κατάφεραν να αγοράσουν μια αρκετά μικρότερη και λιγότερο πολυτελή μονοκατοικία στην περιοχή. Η Καρίν εργάζεται σε μπουτίκ ρούχων στην οδό Ρον, όπου βρίσκεται και το γραφείο της Σοφί, ενώ ο Γκρεγκ είναι μέλος των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας, σε μια μονάδα ξεχωριστή, που απαιτεί από τα μέλη της να έχουν ιδιαίτερες ικανότητες. Ελάχιστοι γνωρίζουν τον πραγματικό «ρόλο» του στην αστυνομία. Η συμμετοχή του στην ειδική αυτή μονάδα, της οποίας ελπίζει σύντομα να γίνει επικεφαλής, επιβάλλει απόλυτη μυστικότητα.

     Η ομορφιά, η κομψότητα και η φινέτσα της Σοφί, τον μαγεύει. «Από την πρώτη στιγμή που μπήκε στο σπίτι, δεν είχε καταφέρει να ξεκολλήσει τα μάτια του από την Σοφί. Ένιωθε συγκλονισμένος. Δεν ήταν ωστόσο η πρώτη φορά που την έβλεπε, αλλά τώρα την ανακάλυπτε μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα. Στον αθλητικό όμιλο ή στο αρτοποιείο της γειτονιάς, δεν είχε αντιληφθεί την ασύγκριτη ομορφιά της, τον ζωώδη ερωτισμό που εξέπεμπε». Σύντομα του γίνεται έμμονη ιδέα.

Με πρόσχημα την βόλτα του σκύλου του, κυκλοφορεί στο δάσος που περιβάλλει την έπαυλη των Μπράουν και την παρακολουθεί ακόμα και στις πιο ιδιωτικές στιγμές της, κάτι που διευκολύνει ο τρόπος κατασκευής του οικήματος. «Ο άντρας κρυμμένος στη συστάδα των δέντρων, παρατηρούσε τώρα τη Σοφί με κάτι μικρά στρατιωτικά κιάλια. Κοίταξε την ψιλόλιγνη κορμοστασιά της που αποκάλυπτε η κοντή της ρόμπα, και στάθηκε στο πάνω μέρος του μηρού της, εκεί όπου υπήρχε σε τατουάζ ένας πάνθηρας».

     Παράλληλα, ένας μυστηριώδης άντρας, με ένα γκρι μεταχειρισμένο Peugeot, περιτριγυρίζει κι αυτός την έπαυλη των Μπράουν. Ένας άντρας που γνωρίζει το ζευγάρι, από τότε που ζούσαν στο Σαιν Τροπέ.

     Πως όλα αυτά τα πρόσωπα συνδέονται με την καλοσχεδιασμένη ένοπλη ληστεία που έγινε στις 2 Ιουλίου 2022, σε ένα κοσμηματοπωλείο της Γενεύης, προκάλεσε πάταγο και μονοπώλησε για εβδομάδες την επικαιρότητα;

     Το μυθιστόρημα «Άγριο Ζώο», είναι ένα καλογραμμένο θρίλερ. Η πλοκή σε μαγνητίζει. Είναι σφιχτοδεμένη, χωρίς να κάνει «κοιλιά» και η εξέλιξή της είναι αναπάντεχη. Έχει εξαιρετικό ρυθμό και χρησιμοποιεί ευφυώς την εναλλαγή παρελθόντος-παρόντος. Πολύ καλή αναγνωστική επιλογή!

ΥΠΟ ΤΟ ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑ ΤΩΝ ΕΚΡΗΞΕΩΝ

ΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΛΟΧΑΓΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΔΟΥΚΑ
Εισαγωγή-Επιμέλεια ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ
Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ
Σελ. 213, Φεβρουάριος 2025

      

Στη διάρκεια του πολέμου της Ελλάδας με την Ιταλία στα Αλβανικά βουνά, αρκετοί αξιωματικοί αλλά και στρατιώτες, τηρούσαν ημερολόγιο, καταγράφοντας όσα βίωναν κάθε μέρα. Πολλά από αυτά εντοπίστηκαν, διασώθηκαν, μελετήθηκαν και εκδόθηκαν. «Ως πηγή στρατιωτικής ιστορίας, ένα ημερολόγιο είναι αναμενόμενο να προσφέρει εικόνα υποκειμενική όσο και αποσπασματική. Ένας χαμηλόβαθμος αξιωματικός, πολύ δε περισσότερο ένας στρατιώτης, κατά κανόνα μπορούν να μεταφέρουν με ακρίβεια μόνο όσα διαδραματίζονται γύρω τους. Για την εξέλιξη των επιχειρήσεων δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν πολλά, ωστόσο συχνά μεταφέρουν φήμες […] Σε ένα, τουλάχιστον, πεδίο ιστορικού ενδιαφέροντος τα ημερολόγια των στρατιωτών είναι ανεκτίμητη πηγή πληροφοριών. Πρόκειται για το φρόνημα, το ηθικό και το γενικότερο ψυχολογικό κλίμα στις τάξεις του μαχόμενου στρατού».

     Ένα από τα ημερολόγια που αφορούν τη συγκεκριμένη περίοδο, είναι και αυτό του λοχαγού (τότε) Πυροβολικού, Στέφανου Δούκα. Ο Δούκας γεννήθηκε το 1907 στο Γαλαξίδι. Αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων το 1929. «Οι υπηρεσιακές εκθέσεις τού αναγνωρίζουν, επί λέξει, αυτοθυσία, κρίση, οξεία αντίληψη, θάρρος, γενναιότητα, ευθύτητα, εντιμότητα, υψηλό βαθμό ήθους, αξιοθαύμαστη αντοχή στους κόπους και τις στερήσεις στις πολεμικές εκστρατείες». Στη διάρκεια της στρατιωτικής του σταδιοδρομίας, έλαβε πολλά παράσημα και διακρίσεις, όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά και στρατιωτικές υπηρεσίες άλλων χωρών. Το ημερολόγιο, αρχίζει να το τηρεί από τις 8 Νοεμβρίου 1940, όταν η μονάδα του ξεκινά από τον Χολαργό, για να μεταβεί στο μέτωπο. Στη διάρκεια του πολέμου, έγινε «θρύλος» ανάμεσα στους στρατιώτες. Οι πυροβολαρχίες του, ήταν από τις πιο εύστοχες κι επέφεραν συντριπτικά πλήγματα στους Ιταλούς. Με τον τρόπο αυτό, διευκολύνονταν το έργο του πεζικού και σώζονταν ζωές! Μετά τη συνθηκολόγηση, εντάχθηκε σε αντιστασιακές ομάδες, κυνηγήθηκε από τη Γκεστάπο, παραμένοντας ασύλληπτος μέχρι τη λήξη της γερμανικής κατοχής.

     Στο ημερολόγιό του, δεν ωραιοποιεί την κατάσταση στο μέτωπο, ούτε μασάει τα λόγια του. «Πνέει τα  μένεα» κατά των αξιωματικών της Επιμελητείας και της Διαχείρισης, που πολλές φορές με τις παραλήψεις τους, αφήνουν το στράτευμα χωρίς τρόφιμα, ζεστά ρούχα και πυρομαχικά!

«Ο ανεφοδιασμός έχει εγκαταλειφθεί εις την τύχην του. Ολόκληραι μάχαι ανελαμβάνοντο χωρίς να υπάρχωσι πυρομαχικά, ει μη ελάχιστα και χωρίς να αναμένωμεν την αποστολήν των. Το φίλιον πεζικόν καταλαμβάνον τον αντικειμ. σκοπόν, εστερείτο πυρομαχικών, ίνα εγκαταστήσει βάσιν πυρός. Η Πυρ/χία μου τον αριθμόν των 250 βλημάτων εις λίαν ελαχίστας μάχας ηδυνήθη να καταναλώση…».

     Εξίσου κακή άποψη έχει και για την ηγεσία του στρατεύματος, που «διευθύνει» τον πόλεμο από τα μετόπισθεν, χωρίς να έχει άποψη για τα πεδία των επιχειρήσεων, ενώ επαινεί τους χαμηλόβαθμους διοικητές των μονάδων και τους απλούς στρατιώτες. «Όμως για να μιλήσωμε ξεκάθαρα, ο αγών εκερδήθη χάρις στους μικρούς ηγήτορας και στο φαντάρο μας. Οι μεγάλοι, τα επιτελεία (είναι) […] ακατατόπιστα και λέγοντας αρλούμπες».

     Το βιβλίο, εκτός από τις πολύ σημαντικές καταγραφές του ημερολογίου, περιλαμβάνει προλογικό σημείωμα του δημοσιογράφου Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου (1945-2022), εκτενή και ιδιαίτερα κατατοπιστική εισαγωγή του Ιωάννη Δ. Στεφανίδη, καθηγητή Διπλωματικής Ιστορίας στη Νομική του ΑΠΘ, χάρτες των περιοχών δράσης της μονάδας που διοικούσε ο λοχαγός Στ. Δούκας, φωτογραφίες, σκίτσα και ευρετήριο ονομάτων.  

 

ΜΗ ΣΒΗΝΕΙΣ ΤΟ ΦΩΣ

BERNARD MINIER
Μετάφραση ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΑΝΙΑ
Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ
Σελ. 677, Ιανουάριος 2025

      Το τρίτο μυθιστόρημα του -πρώην τελωνιακού-Γάλλου συγγραφέα Μπ. Μινιέ με κεντρικό χαρακτήρα τον επιθεωρητή Μαρτέν Σερβάζ, είναι το εξαιρετικό ψυχολογικό θρίλερ «Μη Σβήνεις Το Φως».

     Η νεαρή Κριστίν Στάινμεγιερ, είναι δημοσιογράφος και παρουσιάζει την επιτυχημένη πρωινή εκπομπή του Radio 5 της Τουλούζης. Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, ενώ ετοιμάζεται να γιορτάσει με τον αγαπημένο της Ζεράρ και τους γονείς του, τους οποίους θα γνωρίσει για πρώτη φορά, βρίσκει στο γραμματοκιβώτιό της ένα γράμμα. «Η Κριστίν κοίταξε το πίσω μέρος του φακέλου: Δεν υπήρχε αποστολέας. Ούτε γραμματόσημο. Ούτε καν το όνομά της. Κάποιος το είχε αφήσει απ’ ευθείας στο γραμματοκιβώτιό της. Θα πρέπει να  είχε γίνει λάθος. Σίγουρα ήταν λάθος. Αυτό το γράμμα δεν την αφορούσε […] το άτομο που είχε ρίξει τον φάκελο είχε μπερδέψει τα γραμματοκιβώτια, αυτό ήταν όλο». Στο γράμμα, μια άγνωστη γυναίκα, αφού στο φάκελο δεν υπάρχει ούτε όνομα, ούτε κάποιο στοιχείο που να φανερώνει την ταυτότητά της, δηλώνει ότι θα αυτοκτονήσει! Η Κριστίν αρχικά θεωρεί ότι πρόκειται για φάρσα. Αν όμως δεν είναι έτσι; Τότε «Υπάρχουν δύο ενδεχόμενα: ή πρόκειται για μια κραυγή βοήθειας που δεν θα ακουστεί μιας και το άτομο που έπρεπε να διαβάσει το γράμμα δεν θα το διαβάσει ή κάποιος όντως θα αυτοκτονήσει απόψε-και στις δύο περιπτώσεις, είμαι η μόνη που το γνωρίζω».

     Η Κριστίν νιώθει ότι πρέπει να κάνει κάτι. Παρά την πίεση του χρόνου, αποφασίζουν με τον Ζεράρ, να ρωτήσουν τους υπόλοιπους ένοικους της πολυκατοικίας, αν η επιστολή τους θυμίζει κάτι ή αν γνωρίζουν οτιδήποτε που θα μπορούσε να φανερώσει την ταυτότητα της γυναίκας. Η «έρευνά» τους όμως, δεν θα φέρει κάποιο αποτέλεσμα. Η Κριστίν την επόμενη ημέρα, θα παραδώσει την επιστολή στην αστυνομία. Προσπαθεί να απωθήσει στη μνήμη της το γεγονός και να συνεχίσει την καθημερινότητά της. Όμως το τηλεφώνημα που θα δεχτεί στο σπίτι της, δεν θα το επιτρέψει.

     Την ίδια εποχή, ο επιθεωρητής Σερβάζ, που φιλοξενείται σε ένα ειδικό ίδρυμα της αστυνομίας στο οποίο παρέχεται σε αστυνομικούς που βίωσαν δύσκολες, βίαιες και τραυματικές καταστάσεις, ψυχολογική υποστήριξη ώστε να συνέλθουν και να επιστρέψουν ομαλά στην ενεργό δράση, λαμβάνει μικρά αντικείμενα μέσω ταχυδρομείου. Το ένα από αυτά, «ένα μικρό, άσπρο, πλαστικό παραλληλόγραμμο μ’ ένα κόκκινο λογότυπο το οποίο αναπαριστούσε μια κορόνα» ήταν το ηλεκτρονικό κλειδί του δωματίου 117, του πολυτελούς ξενοδοχείου Γκράντ Οτέλ Τόμας Ουίλσον. Ποιος καλούσε τον επιθεωρητή στο δωμάτιο στο οποίο είχε αυτοκτονήσει λίγο καιρό πριν η καλλιτέχνης Σελιά Γιαμπλόνκα;

     Το «Μη Σβήνεις Το Φως» είναι ένα συναρπαστικό θρίλερ με εξαιρετικά σκιαγραφημένους χαρακτήρες, ζοφερή και αποπνικτική ατμόσφαιρα! Ένα βιβλίο που καθηλώνει κι αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη, από τις 677 σελίδες του οποίου δεν περισσεύει ούτε μία λέξη! Ένα βιβλίο που δύσκολα το αφήνεις από τα χέρια σου!  

ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ

ΕΛΕΝΗ ΛΕΤΩΝΗ
Εκδόσεις ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Σελ. 200, Μάιος 2025

      Το ζήτημα Ιστορία και εκπαιδευτικό σύστημα, με έχει απασχολήσει και με έχει προβληματίσει πολύ. Το συμπέρασμα στο οποίο έχω καταλήξει είναι ότι διαχρονικά τα βιβλία και ο τρόπος διδασκαλίας είναι τοποθετημένα σε τόσο λάθος βάσεις. Όποιος δεν ασχολήθηκε αργότερα μόνος του να διαβάσει Ιστορία (αναφέρομαι σε βιβλία εκλαϊκευμένα κι όχι επιστημονικά συγγράμματα) έχει μια εικόνα των ιστορικών γεγονότων αποσπασματική που έχει ελάχιστη σχέση με την πραγματικότητα. Το ίδιο πιστεύει και η συγγραφέας του βιβλίου που παρουσιάζω σήμερα, αν κι όπως διευκρινίζει η ίδια υπήρξε τυχερή, αφού στο δρόμο της βρέθηκαν καλοί κι εμπνευσμένοι δάσκαλοι. «Οι περισσότεροι με τους οποίους έχω συζητήσει μου έχουν πει ότι το βασικό πρόβλημα ήταν ότι παίρναμε πολλές και φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους πληροφορίες, με τρόπο «στεγνό» και «αδιάφορο». Ο καθηγητής και οι δάσκαλοί μας δεν είχαν τη δυνατότητα, λόγω περιορισμένου χρόνου και προκαθορισμένης ύλης που έπρεπε να ολοκληρώσουν μέσα στο σχολικό έτος, να μας τα εξηγήσουν με απλά λόγια, μπας και ξεδιαλυνόταν ποτέ στο μυαλό μας. Αντ’ αυτού, μέναμε τις περισσότερες φορές με μια γενική και θολή εικόνα για το τι συνέβη στην εκάστοτε ιστορική συγκυρία, καθώς και με ένα κάρο ονόματα και ημερομηνίες που προσπαθούσαμε να αποστηθίσουμε. Και όλα αυτά τα ξεχνούσαμε με εντυπωσιακή ταχύτητα».

      Για να αποδείξει λοιπόν, ότι η Ιστορία μπορεί να είναι συναρπαστική και φυσικά διδακτική ώστε να μας βοηθήσει σαν λαός να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη-κάτι που δυστυχώς δεν βλέπω να συμβαίνει-έγραψε αυτό το σημαντικό και περιεκτικό βιβλίο. Αναφέρεται μάλιστα σε μια εποχή την οποία ουδέποτε διδάχτηκα, αφού ποτέ δεν προλαβαίναμε να καλύψουμε την ύλη και να φτάσουμε σε μια πολύ σημαντική καμπή της ελληνικής Ιστορίας: την δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Το βιβλίο εστιάζει στη γέννηση του κράτους μετά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου της Πετρούπολης και της Συνθήκης του Λονδίνου από τις Προστάτιδες Δυνάμεις, στους λόγους της επιλογής του 17χρονου Βαυαρού πρίγκιπα ως βασιλιά, την κακή αρχή που έγινε από τους Βαυαρούς αντιβασιλείς που κυβέρνησαν μέχρι να γίνει ο Όθωνας 20 ετών, την αναβλητικότητα, την αναποφασιστικότητα και την απειρία του νεαρού βασιλιά και φτάνει μέχρι το 1862, όταν στασίασαν στρατιωτικές μονάδες και τον κήρυξαν έκπτωτο!

     Πολύ ενδιαφέρον πόνημα, που με τρόπο απλό, κατανοητό και συναρπαστικό, αναφέρεται σε μια πολύ σημαντική περίοδο της Ιστορίας της Ελλάδας.   

ΟΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΣΕΛΙΔΟΔΕΙΚΤΗ

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΦΡΑΓΚΕΣΚΑΚΗ
Εικόνες ΜΑΡΙΑ ΜΠΑΧΑ
Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ
Σελ. 75, Φεβρουάριος 2025

     Ένα από τα πιο πολύτιμα και αγαπημένα «αξεσουάρ» όσων διαβάζουν βιβλία είναι οι σελιδοδείκτες. Οι πρώτοι σελιδοδείκτες εφευρέθηκαν πολύ πριν την τυπογραφία. Θεωρείται ότι χρησιμοποιήθηκαν στην αρχαία Αίγυπτο, για να διευκολύνουν τους γραφείς. Ο πιο γνωστός σωζόμενος, είναι αυτός του 6^ου μ.Χ. αιώνα. Είναι από διακοσμημένο δέρμα και βρέθηκε προσαρτημένος στο κάλυμμα ενός Κοπτικού Κώδικα. Ανακαλύφθηκε στα ερείπια ενός μοναστηριού στην Αίγυπτο. Άλλοι σελιδοδείκτες που έφτασαν στις μέρες μας, βρέθηκαν και αυτοί σε βιβλιοθήκες μοναστηριών. Φυλάσσονται στη Βρετανική Βιβλιοθήκη και είναι κατασκευασμένοι από περγαμηνή. Αρκετοί βιβλιόφιλοι, δημιουργούν συλλογές, οι οποίες αριθμούν χιλιάδες σελιδοδείκτες κάθε είδους, μεγέθους και υλικού κατασκευής (χαρτί, δέρμα, μέταλλο, ξύλο, ύφασμα κλπ).

     Ο σελιδοδείκτης του βιβλίου, που μας αφηγείται τη «ζωή» του, είναι ένας ταπεινός, απλός, χάρτινος εκπρόσωπος του είδους. Ξεκινά την πορεία του μέσα σε μια σκοτεινή και αραχνιασμένη αποθήκη, αλλά από τη στιγμή που θα βρεθεί στον πάγκο του βιβλιοπωλείου Επί Χάρτου, όλα αλλάζουν. Βγαίνει στο φως, έρχεται σε επαφή (μεταφορικά αλλά και κυριολεκτικά) με κόσμο, μαθαίνει για διάφορα πράγματα μέσω αυτών που ακούει από τους πελάτες και σύντομα θα αισθανθεί μια… ιδιαίτερη συμπάθεια για την Φιλομένα, την ιδιοκτήτρια του βιβλιοπωλείου. Η οποία με την σειρά της, φαίνεται ότι δεν θέλει να τον αποχωριστεί. «Θέλει να με κρατήσει κι άλλο. Ή ίσως θέλει να με δώσει, να με εμπιστευτεί σε κάποιον που θα με αγαπήσει».

     Πράγματι θα τον παραχωρήσει σε μια νεαρή βιβλιοφάγο, την Αφροδίτη, η οποία εκτός από βιβλία «…συλλέγει κυρίως σελιδοδείκτες. Κατά διαστήματα τους βγάζει από την κρυψώνα και τους μετράει. Θα ‘ναι καμιά χιλιάδα». Με αυτόν τον τρόπο θα μπει στο σπίτι της Αφροδίτης που ζει με τη μητέρα της και θα ξεκινήσει μια νέα πορεία.

     Στην Αφροδίτη αρέσει να χρησιμοποιεί για κάθε βιβλίο τον αντίστοιχο σελιδοδείκτη. «Έβλεπα την Αφροδίτη να έχει σύστημα. Κάθε βιβλίο και ο σελιδοδείκτης. Όχι άλλα αντ’ άλλων». Βέβαια είναι και κάποια βιβλία, για τα οποία είναι δύσκολο να βρεθεί ο κατάλληλος, γι’ αυτό και η Φιλομένα φύλαξε τον συγκεκριμένο για την Αφροδίτη, αφού «… όπως είμαι άγραφος, χωρίς λόγια, μπαίνω παντού. Σ’ όλα τα βιβλία και σ’ όλες τις σελίδες. Δεν διαφημίζει εμένα η πλάτη μου κανέναν. Είμαι μια θάλασσα γυαλί και μια ζωγραφιστή βαρκούλα».

     Όμως η μεγάλη περιπέτεια ξεκινά, όταν η Αφροδίτη με τον αγαπημένο της, θα κάνουν ένα ταξίδι στην Ιταλία και τη Γαλλία και θα επισκεφθούν τα μουσεία στα οποία φυλάσσεται και από μια… Αφροδίτη!

     Η Χριστίνα Φραγκεσκάκη, μας δίνει ένα μικρό αλλά μεστό νοημάτων, καλογραμμένο, τρυφερό βιβλίο, για την επαφή, την αφή, τις σχέσεις, τις θεραπευτικές ιδιότητες της ανάγνωσης και τα βιβλία! Εξαιρετική και η εικονογράφηση της Μαρίας Μπαχά, που συμπληρώνει ιδανικά το κείμενο!