ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΑ ΑΝΟΙΧΤΑ

ANDREA CAMILLERI

Μετάφραση: ΦΩΤΕΙΝΗ ΖΕΡΒΟΥ

Εκδόσεις: ΠΑΤΑΚΗΣ

Σελ. 366, Οκτώβριος 2017

     Ένα ακόμη βιβλίο του μοναδικού Α. Καμιλλέρι, κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες. Περιλαμβάνει οκτώ ιστορίες στις οποίες ενεπλάκη και διαλεύκανε ο επιθεωρητής Μονταλμπάνο.

     Ο χώρος που διαδραματίζονται οι ιστορίες είναι και πάλι η (φανταστική) σικελική πόλη Βιγκάτα, με τους κουτοπόνηρους, αγαθούς, μικροκομπιναδόρους, χωρατατζήδες κατοίκους, που μοιάζουν πολύ με τους κατοίκους πολλών ελληνικών επαρχιακών πόλεων. Μόνο που στις ελληνικές πόλεις, απουσιάζει η βαριά σκιά της Μαφίας, που πολλές φορές διαμορφώνει συμπεριφορές και ρυθμίζει καταστάσεις.

     Συνεργάτες του Μονταλμπάνο είναι πάντα οι ίδιοι. Ο Ντομένικο (Μίμι) Αουτζέλλο, αδιόρθωτος γυναικάς και γνώστης των μυστικών της ζωής κάθε όμορφης ελεύθερης και παντρεμένης γυναίκας της περιοχής. Ο Τζουζέπε Φάτσιο, που είναι πάντα πιστός στο καθήκον και του αρέσει να ερευνά και να αναφέρει στο «αφεντικό» του, με ληξιαρχική ακρίβεια τα στοιχεία όσων εμπλέκονται σε κάποια υπόθεση. Ο είρωνας, γκρινιάρης, αθυρόστομος ιατροδικαστής Πασκουάνο, που περιμένει με αδημονία, όπως λέει, τη μέρα που θα κάνει τη νεκροψία του Μονταλμπάνο, αλλά που μπροστά σε ένα κουτί με κανόλι (τοπικό σικελικό γλυκό), αίρονται όλες του οι παραξενιές. Και φυσικά ο μοναδικός Αγκατίνο Καταρέλα, εξπέρ στους υπολογιστές, που έχει ιδιόρρυθμο τρόπο έκφρασης, την κακή συνήθεια να… βροντάει τις πόρτες και επίσης έχει μια παράξενη σχέση με τα ονόματα.

    Σημαντικό ρόλο στη ζωή του δύστροπου, ευερέθιστου, καλοφαγά, σοβαρού, υπεύθυνου στη δουλειά του-εκτός κι αν αφορά την υπογραφή εγγράφων-με αλάθητο ένστικτο και ερευνητικό δαιμόνιο επιθεωρητή, παίζουν και δύο γυναίκες: Η Αντελίνα, παραδουλεύτρα και μαγείρισσα του και η  Λίβια, επίσημη αγαπημένη του επιθεωρητή, που ζει και εργάζεται στον ιταλικό βορρά-κάπου κοντά στη Γένοβα-αλλά επισκέπτεται κάθε τόσο τη Βιγκάτα. Το πρόβλημα είναι ότι οι δύο γυναίκες δεν συμπαθούν η μία την άλλη, γι’ αυτό όταν έρχεται η Λίβια, η Αντελίνα παίρνει άδεια, με αποτέλεσμα ο Μονταλμπάνο να στερείται την εξαιρετική μαγειρική της.

    Να κάνω εδώ μια παρένθεση για να αναφερθώ στην τηλεοπτική σειρά της RAI, «Il Commissario Montalbano», που προβάλλεται τώρα στην Ελλάδα, δηλ. με καθυστέρηση αρκετών ετών και στην οποία έχει γίνει πολύ επιτυχημένο casting. Ειδικά οι επιλογές του Μαρτσέλο Περάκιο (έφυγε από τη ζωή το καλοκαίρι του 2017) στο ρόλο του ιατροδικαστή Πασκουάνο και του Άντζελο Ρούσο στο ρόλο του Καταρέλα είναι οι καλύτερες δυνατές. Δείτε έστω κι ένα επεισόδιο και θα καταλάβετε τι εννοώ.

     Ο συγγραφέας, κατά την προσφιλή του συνήθεια, ακόμη και σε αυτές τις μικρές ιστορίες, με κάποιες παρεμβάσεις, σχολιάζει και στηλιτεύει τη διαφθορά που εμφιλοχωρεί στο πολιτικό σύστημα. «Ήταν ένα δημόσιο έργο που δεν πρόσφερε κανένα απολύτως όφελος στους πολίτες, όπως τα περισσότερα έργα άλλωστε που γίνονταν εκείνα τα χρόνια, ήταν χρήσιμο μόνο για τους πολιτικούς που είχαν επιβάλλει την κατασκευή του, για να μπορέσουν να βάλουν στην τσέπη τη μίζα και στους εργολάβους που το είχαν κατασκευάσει, για να κερδίσουν από τα υλικά που θα χρησιμοποιούσαν. Πράγματι, μερικούς μήνες αργότερα, εξαιτίας της κακής κατασκευής είχαν δημιουργηθεί ρωγμές και από παντού έσταζαν νερά, η υπόγεια διάβαση είχε μετατραπεί σε κάτι μεταξύ λιμνούλας και δημόσιων ουρητηρίων. Ελάχιστοι τη χρησιμοποιούσαν».

     Μια εξαιρετική συλλογή αστυνομικών διηγημάτων, από τον αριστοτέχνη του είδους ιταλό συγγραφέα, Αντρέα Καμιλλέρι.