ΕΙΡΗΝΗ ΕΥΦΡΑΙΜΙΔΗ

     Γεννήθηκε στην Αθήνα. Έχει πτυχίο Γερμανικής Φιλολογίας από το ΕΚΠΑ και ∆ιδακτορικό στη Γερμανική Λογοτεχνία από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Εργάζεται σαν ∆ιευθύντρια Marketing σε Γερμανική εταιρία και μιλάει τρεις ξένες γλώσσες. Ήταν Πρωταθλήτρια Ελλάδος και μέλος της Εθνικής Ομάδας τοιχοσφαίρισης. Ασχολείται ενεργά με τη ζωγραφική και τον ποδηλατικό τουρισμό, καταγράφοντας τις ποδηλατικές της περιπέτειες στο www. ladyonabike.gr. Είναι παντρεμένη και έχει δύο ενήλικα παιδιά .Έργα της «Χάλκινο Δάκρυ Φτερωτό» (Παπαδόπουλος, 2024).

Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Χάλκινο Δάκρυ Φτερωτό»;

       Την ιδέα μιας γυναίκας που θα έμπαινε κολυμπώντας στο απαγορευμένο βουνό, την κλωθογύριζα στο μυαλό μου εδώ και χρόνια. Σκεφτόμουν στην αρχή να την βάλω να μπει με κάποιον υποβρύχιο τρόπο, όταν κάπου άκουσα, ότι υπάρχουν αθλητές μαραθώνιας κολύμβησης. Αυτό θα έκανε και η Μαργαρίτα. Την βάφτισα μαραθωνοκολυμβήτρια και την έριξα στα σκοτεινά νερά του Κόλπου της Σάρτης για να κολυμπήσει στην απέναντι πλευρά, να μπει κρυφά στο Περιβόλι της Παναγιάς και να παραλάβει το κιβώτιο που της είχε αφήσει ένας μοναχός σε ένα προσυμφωνημένο μέρος.

Από την άλλη πλευρά η επιθυμία μου ήταν να αναπλάσω την προσωπικότητα της Μήδειας ως μέρος μιας προϊστορικής εποχής -για την οποία υπάρχουν βεβαίως μόνο μύθοι- βασιζόμενη στην απλή λογική. Διότι μέσα από το σημερινό πρίσμα θεώρησης των πραγμάτων, μου φαινόταν  πολύ me-to να έχουν φορτώσει τόσους φόνους σε μία τόσο χαρισματική γυναίκα. Κάτι δεν πήγαινε καλά -φυσικά!- και αποφάσισα να το ανακαλύψω, προσθέτοντας μπόλικη φαντασία παραπλεύρως… Η περίπτωση κάθε γυναίκας στην ιστορία, που προσπάθησε να ξεφύγει από τα πεπατημένα και να μπει σε επιστημονικά μονοπάτια, καταλήγοντας στην πραγματική ή θεωρητική πυρά, είναι ένα επαναλαμβανόμενο έγκλημα τα τελευταία τρεις χιλιάδες χρόνια.

Κι αν η μυθολογική Μήδεια έκανε τον γύρο της προϊστορικής Ευρώπης προσπαθώντας να βρει ιάματα για να απαλύνει τον ανθρώπινο πόνο, μία σύγχρονη γυναίκα, η Μαργαρίτα, δέχτηκε να αναλάβει έναν δύσκολο και ανόσιο στόχο, να μπει στο Άγιο Όρος και να μεταφέρει ένα πολύτιμο δέμα, που περιείχε κάτι που θα μπορούσε να αποβεί σωτήριο για την ίδια, αλλά και για πολλούς ανθρώπους.

Επειδή είμαι ποδηλάτισσα που ταξιδεύω σε όλη την Ευρώπη πάνω σε δύο ρόδες, συναντάω μέρη περίεργα, όπως η βυθισμένη αποθήκη του Obermuehl στον Δούναβη, που μου δίνουν εναύσματα για να τοποθετήσω την υπόθεση σε υπάρχοντα μέρη, που όμως πολύ λίγοι άνθρωποι έχουν δει. Είχα κάνει ένα ποδηλατικό ταξίδι μόνη μου από τη Νικήτη στο Πόρτο Κουφό -όπου πέρασα και από τη Σάρτη, τρομερή εμπειρία. Έβλεπα σε όλη τη διαδρομή άγνωστες, μαγικές παραλίες και απέναντι τον Άθω. Δεν ήθελε και πολύ για να ρίξω τη Μαργαρίτα στα νυχτερινά νερά του κόλπου του Αγίου Όρους, να κολυμπήσει μέχρι απέναντι. Η Σάρτη βόλευε, γιατί είναι μία ευθεία μέχρι το Διαπόρτι, τον προορισμό της.

Χρειάστηκε έρευνα σε βιβλία της Ελληνικής μυθολογίας για να προχωρήσετε στη συγγραφή;

     Χρειάστηκε έρευνα εβδομάδων για κάθε μία παράγραφο του βιβλίου, ιδιαίτερα για το προϊστορικό φαρμακολογικό κομμάτι, τη διαβίωση στο Άγιο Όρος και την επινόηση μίας πιστευτής θανατηφόρας ασθένειας.

     Οι μύθοι είναι δημιουργήματα της φαντασίας ή αποτελούν αντανάκλαση πραγματικών γεγονότων που παραλλάχθηκαν και εμπλουτίστηκαν με άλλα στοιχεία στην πορεία των ετών;

           Η λέξη «Μήδεια» είναι εδώ και αιώνες συνώνυμο ακατανόμαστων εγκλημάτων μυθολογικής βαρύτητας, που της τα φόρτωσαν της δύστυχης για λόγους πλοκής των τραγωδιών -επιτρέψτε μου αυτό το απονενοημένο σχόλιο. Οποιαδήποτε γυναίκα τα τελευταία τρεις χιλιάδες χρόνια προσπάθησε να ξεφύγει από την πεπατημένη και να επιδείξει κάποια επιστημονική ανησυχία, κατέληξε στην πραγματική ή θεωρητική πυρά και δεν νομίζω ότι χρειάζεται να αναφέρω ονόματα, νομίζω! Αυτή η σκέψη ήταν το έναυσμα για την πλοκή.

Εγώ πάλι ως γνήσια φαντασιόπληκτη πιστεύω, πως οι λόγοι που οδήγησαν μία προφανώς έξυπνη, μορφωμένη, και ενδεχομένως καλομαθημένη πριγκίπισσα μιας πλούσιας πόλης του Εύξεινου Πόντου να τα παρατήσει όλα και να ανέβει σε ένα καράβι με πενήντα μαντράχαλους, δεν μπορεί να ήταν μόνο ο έρωτας. Ήταν σίγουρα κάτι πολύ πιο σημαντικό, η φιλοδοξία, που της έδωσε δύναμη να αντέξει το δύσκολο ταξίδι της επιστροφής στην πατρίδα του αγαπημένου της. Μια τέτοια σπουδαγμένη γυναίκα -μάγισσες τις έλεγαν τους τελευταίους τριάντα αιώνες!- που θα μπορούσε με τα σημερινά δεδομένα να χαρακτηριστεί γιατρός, σίγουρα θα αναζήτησε ακόμα περισσότερη γνώση στην διαδρομή, την οποία μετέτρεψε σε εργαλείο για την επιστήμη της. Χάριν ποιητικής αδείας τής φορτώσαμε στην πορεία της ιστορίας φόνους και ανοσιουργήματα, αλλά έτσι είναι: τα βραβεία τους θεατρικούς αγώνες θρέφονται από σοκ και αίμα.

Το βιβλίο περιλαμβάνει ακριβείς περιγραφές πόλεων και ειδικά της Χαϊδελβέργης. Ακόμη είναι εμφανής η αγάπη σας για αυτή. Είναι μια πόλη την οποία έχετε επισκεφθεί;

        Σπούδασα μερικούς μήνες στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης και η εμπειρία ήταν συγκλονιστική από κάθε άποψη. Η πόλη έχει μοναδική ομορφιά και οι διαλέξεις στις παραδοσιακές σάλες του Πανεπιστημίου μου άφησαν ανεξίτηλες εντυπώσεις.

Ένα χαρακτηριστικό που προσπαθώ να κρατάω στις αφηγήσεις μου, είναι να βάζω αγωνία και περιπέτεια σε περίεργα γεωγραφικά σημεία, στα οποία έχω βρεθεί αυτοπροσώπως. Το μοναδικό βέβαια που εξαιρείται είναι το Άγιο Όρος, τα περισσότερα σημεία που περιγράφω στο βιβλίο, τα έχω δει με τα μάτια μου. Όταν ταξίδευα στον Δούναβη με το ποδήλατο, περνώντας από το χωριό του Obermuehl, είδα τη βυθισμένη αποθήκη μέσα στα νερά του ποταμού και αμέσως μου ήρθε ιδέα, ότι κάποιος θα μπορούσε να είναι φυλακισμένος στα υπόγεια της βυθισμένης αποθήκης ή ακόμα και να πνιγεί εκεί μέσα.

Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με το βιβλίο σας και ποιο είναι αυτό;

         Αν εννοείτε θρησκευτικό μήνυμα, θα σας έλεγα σίγουρα όχι. Η πίστη στον Θεό είναι μία πολύπλοκη, προσωπική πορεία κάθε ανθρώπου, που δεν θα ήθελα να αγγίξω σε ένα "διασκεδαστικό" μυθιστόρημα. Το μήνυμά μου έχει να κάνει κυρίως με την απαξίωση μίας μυθολογικής προσωπικότητας, της Μήδειας, η οποία γίνεται εξιλαστήριο θύμα εγκλημάτων, που το πιο πιθανό είναι να μην διέπραξε. Η περίπτωση κάθε γυναίκας στην ιστορία, που προσπάθησε να ξεφύγει από τα πεπατημένα και να μπει σε επιστημονικά μονοπάτια, καταλήγοντας στην πραγματική ή θεωρητική πυρά, είναι ένα επαναλαμβανόμενο έγκλημα τα τελευταία τρεις χιλιάδες χρόνια.

Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

     Η λογοτεχνία είναι πάρα πολλά πράγματα, τόσο για τους συγγραφείς, όσο και για τους αναγνώστες. Υπάρχουν λογοτεχνικά έργα που άλλαξαν τον αναγνώστη τους ή μία ολόκληρη κοινωνία.

Μπορεί η λογοτεχνία να δρομολογήσει αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο;

     Από την «Πολιτεία» του Πλάτωνα και τον «Ηγεμόνα» του Μακιαβέλλι μέχρι τον «Κεφάλαιο» του Καρλ Μαρξ (μεταξύ εκατοντάδων παραδειγμάτων) η λογοτεχνία είναι ένα από τα δυνατότερα όπλα κοινωνικών αλλαγών προς κάθε κατεύθυνση, καλή ή κακή, ανάλογα από την πλευρά που στέκεται κανείς.

Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

     Στα έξι μου χρόνια ξεκίνησα να ονειρεύομαι περιπέτειες και να έχω φανταστικούς φίλους. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, ότι κάποτε δεν με πήγαν οι γονείς μου να δω μία παιδική ταινία που ήθελα πολύ στο σινεμά, στο Αθήναιον για την ακρίβεια, και αφού έκλαψα για αρκετή ώρα στο κρεββάτι μου, αποφάσισα, ότι θα τη δω την ταινία μόνη μου, με τη φαντασία μου. Αυτό το κουσούρι δεν με έχει αφήσει μέχρι σήμερα.

Πέρασα όλα τα κλασσικά στάδια του υποψήφιου συγγραφέα, χειρόγραφη έκδοση εφημερίδας στο δημοτικό, παμφλετάκια στο γυμνάσιο, αρθρογραφία στη σχολική εφημερίδα λίγη δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο… τελικά κατέληξα διευθύντρια marketing και μάμα-ger και γλύτωσε το συγγραφικό στερέωμα από τα πονήματά μου.

Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

     Ωχ, ας την παραλείψουμε καλύτερα αυτή την ερώτηση, γιατί δεν ένιωσα κανένα ιδιαίτερο συναίσθημα. Όλα τα συναισθήματα εξαντλούνται την περίοδο της συγγραφής, την οποία διασκεδάζω αφάνταστα. Άπαξ και το έργο πακεταριστεί, το παραδίδω για περαιτέρω απόλαυση στους αναγνώστες και σαλπάρω για το επόμενο ταξίδι.

Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Οι ήρωές μου περνάνε από τη δική μου λήθη στην προσωρινή μνήμη των αναγνωστών. Με κάθε καινούργιο αναγνώστη ο ήρωας αναγεννιέται.

Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     Όχι, το αντίθετο μάλιστα. Διαλέγω πάντα ήρωες που δεν έχουν κοινά σημεία μαζί μου για να είναι πιο συναρπαστικό το ταξίδι.

Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

     Η φίλη μου και αγαπημένη συνποδηλάτισσα, η διδασκάλισσα Βαρβάρα Θεοχάρη και ο σούπερ-υπομονετικός σύζυγός μου.

Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

     Τέτοια ώρα, τέτοια λόγια, ότι ήταν να ανακαλυφθεί, έχει συμβεί εδώ και καιρό.

Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Ανατράπηκε εντελώς η πεποίθησή μου ότι αυτό που έγραφα ήταν ανάξιο λόγου.

Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

      Τρελαίνομαι! Συχνά κάποιοι που διαβάζουν το ΧΑΛΚΙΝΟ ΔΑΚΡΥ, μου στέλνουν μηνύματα, ότι δεν μπορούν να  αφήσουν το βιβλίο από το χέρι τους.

Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

     Η αλήθεια είναι πως όχι, αλλά χαίρομαι πολύ ότι κάποιοι μου αναφέρουν τα πιο υποδόριαμηνύματα που έχω βολέψει ανάμεσα στις λέξεις.

Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

     Η βασική μου επιρροή ήταν από τον Umberto Eco, στο Όνομα του Ρόδου» που το διάβαζα και το ζήλευα από μικρή, σκεπτόμενη «ορίστε μας, έχουμε κι εμείς μοναστήρια, και μάλιστα σημαντικότερα». Εξ ου και το μοναστήρι στο Άγιο Όρος! Φυσικά δεν μπορούσα να στήσω δολοφονία σε ένα Αθωνικό Μοναστήρι, έχει και η μυθοπλασία τα όριά της.

Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

     Γράφω αποκλειστικά και μόνο σε υπολογιστή και τις αρχικές σημειώσεις μου τις υπαγορεύω στο κινητό τηλέφωνο. Με δεδομένο ότι είμαι εργαζόμενη μητέρα και ζωγράφος και ποδηλάτισσα, γράφω -ή ηχογραφώ- στις πιο αστείες στιγμές, ας πούμε την ώρα που οδηγώ ή περιμένω σε κάποια αίθουσα αναμονής. Ευχαριστιέμαι πολύ το κομμάτι της έρευνας τον διαφόρων λεπτομερειών, από τη βάση της πήλινης γλάστρας έξω από το Κυριακή της Μονής Αγίου Παύλου μέχρι τους Μυκηναϊκούς τάφους των Αηδονίων στην Νεμέα.

Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

     Ε μα βέβαια! Κάτι πρέπει να σκέφτομαι τις ατέλειωτες ώρες που ποδηλατώ! Οι ΑΛΑΛΕΣ ΧΟΡΔΕΣ είναι σχεδόν έτοιμες. Ακόμα περισσότερο μυστήριο, πολύ road trip στους αιώνες και στις περιπέτειες της Ιστορίας…