ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΗΣ

      

Γεννήθηκε το 1970 στην Καλλιθέα Αττικής, αλλά κατάγεται από την Ικαρία, γεγονός που θεωρεί καθοριστικό. Γράφει ιστορίες παίζοντας με την πραγματικότητα, αλλάζοντάς την κάποιες φορές και περιγράφοντάς την όπως θα έπρεπε, όπως δεν θα έπρεπε ή όπως θα μπορούσε να είναι. Διηγήματά του, έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα. Έργα του: «Στις Κάμαρες Του Πρόσπερο» (Ανάτυπο, 2022), «Οι Κατεδαφιστές» (Πηγή, 2024). Συμμετοχή σε συλλογικά έργα: «Ταξίδι Στο Τέλος Του Κόσμο» (Παράξενες Μέρες, 2016).

     Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Οι   Κατεδαφιστές»;

     Ίσως είναι λίγο ασυνήθιστο, αλλά πηγή έμπνευσης για το βιβλίο, ήταν ένα διήγημα που είχα γράψει λίγα χρόνια πριν. Με το διήγημα αυτό συμμετείχα στο λογοτεχνικό διαγωνισμό του φεστιβάλ «Fantasmagoria» της Θεσσαλονίκης. Το διήγημα αυτό, με τον τίτλο «Περιστέρι, όπως Άλμπατρος» έλαβε την πρώτη θέση στο διαγωνισμό, αλλά δεν το έμαθα παρά δυο χρόνια μετά. Βλέπετε δυο εβδομάδες πριν από το φεστιβάλ είχαμε το πρώτο κρούσμα της Covid-19 στη Θεσσαλονίκη. Τα επόμενα δύο χρόνια κύλησαν μέσα σε μια παύση. Όταν τελικά ο χρόνος άρχισε να κυλάει και πάλι, αναρωτήθηκα, τι οδήγησε στα γεγονότα που περιγράφει το διήγημα; Τι ακολούθησε μετά; Πήρα λοιπόν το διήγημα, αφαίρεσα την εισαγωγή του και ολόκληρο το υπόλοιπο κείμενο αποτέλεσε το 8^ο κεφάλαιο του μυθιστορήματος, πάνω στο οποίο βασίστηκε όλο το υπόλοιπο. Ο τρόπος με τον οποίο η αφαίρεση της εισαγωγής μετέτρεψε ένα αυτόνομο διήγημα σε τμήμα μυθιστορήματος, μοιάζει σχεδόν μαγικός.

     Γιατί γράφετε λογοτεχνία του φανταστικού;

     Μα δεν γράφω μόνο λογοτεχνία του φανταστικού. Νομίζω πως συνολικά η αναλογία ανάμεσα σε εκείνα που εντάσσονται στην λογοτεχνία του φανταστικού και σε εκείνα που δεν εντάσσονται στην κατηγορία αυτή είναι γύρω στο 50-50. Κάποιες φορές ο λογοτεχνικός ήρωας δεν έχει άλλη επιλογή από το να ακολουθήσει τα γεγονότα που συναντά μπροστά του, ακόμα κι αν ξεφεύγουν από τους φυσικούς νόμους.Ως αναγνώστης βέβαια η αναλογία αυτή αλλάζει προς την πλευρά της φανταστικής λογοτεχνίας, αλλά και πάλι όχι δραματικά. Ίσως επειδή κάποιος έχει τη δυνατότητα σε μεγαλύτερο βαθμό να επιλέξει τι θα διαβάσει, πράγμα που δεν συμβαίνει πάντοτε με το τι θα γράψει.

     Το συγκεκριμένο είδος δίνει στον συγγραφέα περισσότερες επιλογές από τα άλλα λογοτεχνικά είδη, στα οποία πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η πραγματικότητα;

     Ισχύει αυτό, αλλά ο συγγραφέας πάντα οφείλει να λαμβάνει υπόψη την πραγματικότητα και να την ακολουθεί όποια κι αν είναι αυτή, προκειμένου να μην δημιουργούνται λογικά χάσματα. Για παράδειγμα ο Μπραμ Στόκερ δέχεται από την αρχή συγκεκριμένους λαϊκούς θρύλους ως αληθινούς και από κει και πέρα δεν ξεφεύγει από την πραγματικότητα αυτή. Ο κεντρικός ήρωας (αντι-ήρωας εν προκειμένω) έχει συγκεκριμένες δυνάμεις και συγκεκριμένες αδυναμίες. Οι άνθρωποι είναι απλώς άνθρωποι, δεν θα τους δούμε να πετάνε, να περπατάνε πάνω στο νερό ή να ξεριζώνουν δέντρα με τα χέρια τους.

     Πιστεύετε ότι υπάρχουν μεταφυσικά-παραφυσικά φαινόμενα ή όπου αυτά παρουσιάζονται αφορούν γεγονότα για τα οποία δεν έχει δοθεί-ακόμη-επιστημονική εξήγηση;

      Ως σκεπτικιστής είμαι πιο κοντά στο δεύτερο. Στο απώτερο παρελθόν της ανθρωπότητας υπήρχαν φαινόμενα που σκορπούσαν τον τρόμο στους παρατηρητές. Σήμερα τα φαινόμενα αυτά έχουν ταξινομηθεί, ερμηνευτεί και διδάσκονται στα σχολεία.

     Θα ασχοληθείτε κάποια στιγμή με άλλα λογοτεχνικά είδη;

     Όπως προανέφερα είναι κάτι που έχω ήδη κάνει. Η απόλαυση της γραφής όπως κι εκείνη της ανάγνωσης κάποιες φορές είναι πέρα και πάνω από κατηγορίες και είδη.

     Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με το βιβλίο σας και ποιο είναι αυτό;

     Ναι. Στο βάθος όλης αυτής της ιστορίας εκείνο που θα ήθελα να μεταφέρω προς τα έξω είναι κάτι που όλοι γνωρίζουμε αλλά μοιάζει να το ξεχνάμε κι όχι μονάχα τώρα αλλά διαχρονικά. Η διαφορά είναι πως τώρα οι επιπτώσεις των πράξεών μας μπορούν να έχουν μεγαλύτερη έκταση και ένταση. Όλοι ζούμε πάνω σε αυτόν τον πλανήτη, αυτή την αχνή μπλε κουκκίδα του Καρλ Σαγκάν όπως φαίνεται από απόσταση. Η διατήρηση της ειρήνης πάνω στον πλανήτη αυτό, η διατήρηση του ίδιου του πλανήτη, η συμβίωση με τα υπόλοιπα είδη που μοιραζόμαστε αυτό το σπίτι γίνεται από δυνατότητα, καθήκον. Δεν είμαστε το κέντρο του σύμπαντος, δεν βρισκόμαστε καν στις παρυφές του. Είμαστε πάνω σε αυτή την αχνή μπλε κουκκίδα και μονάχα αυτήν έχουμε μέσα σε ένα αδιάφορο και εχθρικό σύμπαν.

     Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

     Σαφώς και μπορεί, ζούμε στην κοινωνία και η κάθε πράξη μας είναι μια κοινωνική πράξη. Πόσο μάλλον όταν μέσω της λογοτεχνίας οι σκέψεις μας ταξιδεύουν, φτάνοντας και σε άλλους.

     Μπορεί η λογοτεχνία να δρομολογήσει αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο;

     Θεωρητικά θα μπορούσε, φοβάμαι όμως πως στην πράξη δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Θα ήταν πολύ ωραίο για να είναι αληθινό. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Την άνοιξη του 2024 το διήγημα μου με τίτλο «Η άνοιξη που οι παπαρούνες άνθισαν αλλού» τιμήθηκε με την πρώτη θέση σε έναν λογοτεχνικό διαγωνισμό με θέμα την εξάλειψη της έμφυλης βίας. Η στιγμή που ενημερώθηκα για τη διάκριση αυτή ήταν το επόμενο πρωί από το βράδυ κατά το οποίο δολοφονήθηκε μια γυναίκα μπροστά από το αστυνομικό τμήμα των Αγ. Αναργύρων μόνο και μόνο επειδή ήταν γυναίκα. Καταλαβαίνετε λοιπόν τι εννοώ; Κάτι τέτοιο σε κάνει να πιστεύεις πως κάθε λέξη που γράφεται, γράφεται μάταια ενώ η φωνή του Χατζιδάκι σου ψιθυρίζει «Καληνύχτα, Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ.»

        Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

     Από τη στιγμή που συνειδητοποίησα πως η ανάγνωση μπορεί να είναι απόλαυση αντί για καθήκον, ένιωσα την ανάγκη να γράψω.

     Το «Οι Κατεδαφιστές» είναι το πρώτο σας βιβλίο. Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν το πήρατε στα χέρια σας τυπωμένο;

       Για την ακρίβεια «Οι Κατεδαφιστές» είναι το δεύτερο βιβλίο μου. Το πρώτο μου «Στις Κάμαρες του Πρόσπερο» κυκλοφόρησε το 2022. Αλλά και πριν από αυτό, πριν ακόμη δω το όνομα μου τυπωμένο στο εξώφυλλο ενός βιβλίου, το είχα δει στις εσωτερικές σελίδες του μέσα από συλλογές διηγημάτων στις οποίες συμμετείχα. Αυτό  σε εξοικειώνει κάπως αλλά και πάλι δεν μπορεί να συγκριθεί με τα συναισθήματα που νοιώθεις όταν βλέπεις ένα βιβλίο που δημιουργήθηκε αποκλειστικά από σένα. Λοιπόν, υπήρξε το συναίσθημα της δικαίωσης αλλά και κάποιος φόβος γιατί όταν εκθέτεις δημοσίως τις σκέψεις σου, εκτίθεσαι κι ο ίδιος.

     Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Κάποιες φορές ησυχάζουν και κάποιες φορές ψάχνουν τρόπους να σου πουν πως έχουν κι άλλες ιστορίες να διηγηθούν, κι άλλα πράγματα να ζήσουν.

     Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     Φυσικά αλλά θα σας το θέσω διαφορετικά. Οι ήρωες μου βιώνουν συναισθήματα παρόμοια με τα δικά μου. Υποθέτω πως κάτι τέτοιο συμβαίνει με κάθε συγγραφέα μυθοπλασίας. Άλλωστε όσο κι αν προσπαθεί ο συγγραφέας να τους αφήνει ελεύθερους προκειμένου να αντιμετωπίσουν αυτό που είναι μπροστά τους, όλα πηγάζουν από αυτόν, έτσι δεν είναι;

         Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

  Η ερώτηση αυτή νομίζω πως κατά κάποιον τρόπο αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης, οπότε κάπως έτσι θα είναι και η απάντηση. Ναι, όλοι μου μοιάζουν, όλοι έχουν δικά μου στοιχεία αν και φυσικά δεν είναι τα ίδια σε όλους. Αν ισχύει αυτό που λένε πως κάθε μυθιστόρημα είναι ένα σύμπαν με τον συγγραφέα ως δημιουργό του να είναι ο Θεός αυτού του σύμπαντος, τότε σίγουρα όλοι οι κάτοικοι των δικών μου κόσμων, καλοί και κακοί, άντρες και γυναίκες, ανθρώπινοι και μη, είναι όλοι πλασμένοι κατ’ εικόνα μου.

 

     Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

     Με δεδομένη την εμπιστοσύνη που έχω τόσο στη λογοτεχνική όσο και στην κινηματογραφική της ματιά αλλά και με βάση την ξεχωριστή θέση που κατέχει στη ζωή μου, νομίζω πως μπορώ με ασφάλεια να εμπιστεύομαι την πρώτη ανάγνωση και την πρώτη εκτίμηση στη Βίκυ. Ξέρω πως θα διακρίνει τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία ενός έργου μου και δεν θα διστάσει να μου τα επισημάνει.

Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

     Υπάρχει ο ιδανικός αναγνώστης και ο Ιδανικός Αναγνώστης, με κεφαλαία, έτσι όπως το λέει ο Στίβεν Κινγκ, εννοώντας το πρόσωπο που έχουμε στο μυαλό μας όταν γράφουμε, σκεπτόμενοι αυτόν και το πώς θα του φανεί το έργο μας. Προφανώς εσείς αναφέρεστε στον ιδανικό αναγνώστη ως έννοια και στα χαρακτηριστικά του. Λοιπόν για μένα ο ιδανικός αναγνώστης είναι αυτός που προσεγγίζει το βιβλίο ως κάτι περισσότερο από απλώς ένα ανάγνωσμα. Η σχέση του με το βιβλίο δεν ξεκινά με την έναρξη της ανάγνωσης ούτε και περατώνεται με την ολοκλήρωση της. Αυτός που κλείνει ένα βιβλίο με το βλέμμα και το μυαλό του κατά κάποιον τρόπο να καθυστερούν να επιστρέψουν πίσω στον κόσμο μας. Φυσικά το βιβλίο πέρα από όλα τα άλλα είναι και ένα εμπορεύσιμο αγαθό, οπότε ιδανικός αναγνώστης είναι και αυτός που κάτι θα τον τραβήξει στο βιβλίο και θα τον κάνει να το αποκτήσει. Όσο για τον Ιδανικό Αναγνώστη, έτσι όπως το λέει ο Στίβεν Κινγκ, ισχύει η απάντησή μου στην προηγούμενη ερώτηση.

     Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

     Το σημαντικότερο πράγμα που έχω ανακαλύψει για τον εαυτό μου είναι το γεγονός πως υπάρχουν περισσότεροι του ενός τρόποι με τους οποίους μπορείς να αντλήσεις ευχαρίστηση από ένα βιβλίο και το συναίσθημα που χαρίζει η ανάγνωση ενός βιβλίου δεν μπορεί να συγκριθεί καν με το συναίσθημα που χαρίζει η δημιουργία του.

     Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

Είχα την πεποίθηση πως σε ένα μυθιστόρημα πρέπει να προϋπάρχει ένας σκελετός, ένα πλαίσιο το οποίο θα καθορίζει την ιστορία. Διαπίστωσα πως δεν είναι έτσι. Κάποιες φορές μπορείς να ακολουθείς εσύ την ιστορία και να τη ζεις μαζί με τους ήρωες. Πρόκειται για ένα εκπληκτικό συναίσθημα. Είναι όταν η ιστορία προχωράει σχεδόν αυτόματα κι εσύ βρίσκεσαι «καβάλα στο κύμα» (για να δανειστώ την έκφραση ενός από τους ήρωες του βιβλίου μου) και την ακολουθείς.

     Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

     Πάρα πολύ. Το να μπει στη διαδικασία κάποιος αναγνώστης να μιλήσει με το συγγραφέα του βιβλίου, σημαίνει πως το βιβλίο είχε πάνω του κάποια επίδραση που έμεινε και μετά την ανάγνωση. Αυτό το θεωρώ τη μεγαλύτερη φιλοφρόνηση για το έργο ενός συγγραφέα.

     Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

     Είναι τόσοι πολλοί που δεν ξέρω από πού να αρχίσω. Άσε που θα είναι και άδικο το να αναφέρω κάποιους, αφήνοντας κάποιους άλλους εκτός, από τη στιγμή που νιώθω πως όλοι αυτοί μου έχουν διδάξει τόσα πράγματα. Με πολύ μεγάλη προσπάθεια θα περιοριστώ σε τέσσερις Αμερικανούς συγγραφείς, τον Στίβεν Κινγκ, τον Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ, τον Έντγκαρ Άλαν Πόε και τον Ρέι Μπράντμπερι. Κάθε ένας από αυτούς με έχει επηρεάσει με διαφορετικό τρόπο.

     Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

     Αν αντικαταστήσουμε τη λέξη «συγγραφή» με τη λέξη «γέννα» προκύπτει η ερώτηση αν μια γέννα είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία. Η απάντηση είναι η ίδια και στις δύο περιπτώσεις: Εξαρτάται. Άλλοτε είναι εύκολη, άλλοτε όχι κι άλλοτε μπορεί να είναι ακόμη και επικίνδυνη. Υπάρχουν ιστορίες που βασανίζουν το δημιουργό ή ακόμα και τον στοιχειώνουν και υπάρχουν ιστορίες που βγαίνουν «με έναν πόνο». Νομίζω αυτό απαντά εν μέρει και στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης, σχετικά με το τι είναι το γράψιμο για μένα. Γέννα, δημιουργία κι ένα σωρό άλλα πράγματα όπως ψυχοθεραπεία, απόλαυση, βάσανο, εθισμός, παυσίπονο και άλλα που δεν μου έρχονται στο μυαλό αυτή τη στιγμή.

     Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

Το συρτάρι ποτέ δεν αδειάζει κι αυτό είναι καλό. Στην προκειμένη περίπτωση βέβαια δεν πρόκειται για συρτάρι αλλά για ψηφιακό φάκελο με την ένδειξη «Ημιτελή». Θα μπορούσε βέβαια και να ονομάζεται «Καθαρτήριο» μια που το περιεχόμενο του φακέλου παραμένει εκεί λιγότερο ή περισσότερο αλλά πάντοτε προσωρινά, μέχρι να ωριμάσει, να ολοκληρωθεί και να μεταφερθεί στα «Δημοσιευμένα» ή στα «Ολοκληρωμένα αδημοσίευτα». Ορίστε, μάθατε τα μυστικά μου. Όσο για το αν ετοιμάζω κάτι άλλο… Λοιπόν στο διήγημα «Περιστέρι, όπως Άλμπατρος» υπάρχουν διευκρινιστικές σημειώσεις από κάποιον Prometheus19 που ανακάλυψε το χειρόγραφο στον «Ιστό των Μαριανών» το 2016 και το ανέσυρε στην επιφάνεια του διαδικτύου για να το κάνει κτήμα όλων. Στους «Κατεδαφιστές» οι ήρωες, εμπνεόμενοι από την αρχαία ελληνική μυθολογία ονοματίζουν τα δίδυμα τους που γεννήθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του ’80 Πανδώρα και Προμηθέα. Φυσικά αυτό δεν είναι τυχαίο. Αποτελεί το λογοτεχνικό αντίστοιχο στις κολώνες από οπλισμένο σκυρόδεμα που βλέπουμε κάποιες φορές στην ταράτσα ενός σπιτιού και οι οποίες μπορεί στο μέλλον να αποτελέσουν τη βάση ενός ακόμη ορόφου.Αλλά όπως λέτε κι ο ίδιος «είναι νωρίς ακόμα». Οψόμεθα λοιπόν.