NEREA RIESCO
Μετάφραση:
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ
Εκδόσεις:
ΩΚΕΑΝΙΔΑ
Σελ.
606, Σεπτέμβριος 2013
Ένα μυθιστόρημα-ποταμός που μας μεταφέρει
στα μυστήρια της Σεβίλης του 12ου αιώνα, όταν μπήκε ένα σκακιστικό
στοίχημα ανάμεσα στους χριστιανούς που ήταν η ανερχόμενη δύναμη στην Ισπανία
και των μουσουλμάνων που αποχωρούσαν, είναι «Η Τελευταία Παρτίδα».
Η αφήγηση ξεκινά έξη αιώνες αργότερα, όταν
η Σεβίλη γνωρίζει μέρες ακμής και ευμάρειας, όπου εκτός από το εμπόριο,
γνωρίζουν άνθιση και τα γράμματα.
Το Σάββατο 1 Νοεμβρίου του 1755, στις 10
το πρωί, ένας ισχυρός σεισμός, εκτός από την καταστροφή, θα φέρει και ανατροπές
στη ζωή των κατοίκων. «Η καταστροφή άρχισε ακριβώς στις δέκα το
πρωί. Οι καμπάνες της Χιράλντα, χτυπούσαν από μόνες τους σας τρελές. Τα
στασίδια του ναού άρχισαν να χορεύουν χωρίς να νοιάζονται καθόλου για το βάρος
των πιστών που κουβαλούσαν κι όσοι ήταν όρθιοι σωριάστηκαν στο πάτωμα, γιατί
έχασαν τη γη κάτω απ’ τα πόδια τους… Στο εξωτερικό του ναού, ο πέτρινος
διακοσμητικός περίβολος της στέγης γκρεμίστηκε πάνω στους θόλους, με αποτέλεσμα
μέσα στο ναό να βρέχει πέτρες και σοβάδες, που έσκαγαν στο πάτωμα με
εκκωφαντικό θόρυβο… Το έδαφος έκανε πέντε ολόκληρα λεπτά να ηρεμήσει και όταν,
επιτέλους, το αποφάσισε, έβγαλε κάτι σαν μακρόσυρτο στεναγμό, τον οποίο
ακολούθησε μια εκκωφαντική σιωπή».
Ο σεισμός αυτός, πέρασε στην ιστορία ως ο
«μεγάλος σεισμός της Λισαβόνας», αφού αυτή ήταν η πόλη που υπέστη σχεδόν ολοκληρωτική
καταστροφή. Είχε περισσότερους από πενήντα χιλιάδες νεκρούς και οι δονήσεις
μαζί με μια πυρκαγιά που ακολούθησε, κατέστρεψαν ολοσχερώς την πόλη. Μεγάλη
καταστροφή υπέστησαν και οι πορτογαλικές ακτές από το τσουνάμι που ακολούθησε.
Ο σεισμός, που έγινε αισθητός σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, υπολογίζεται ότι ήταν
εννέα βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.
Η Δόνα Χούλια, χήρα του Ντιέγκο Λόπεθ Ντε
Άτο, η νέα και όμορφη ιδιοκτήτρια του πιο σύγχρονου τυπογραφείου της πόλης,
μαζί με την πιστή της υπηρέτρια μαμίτα Λούλα, ήταν μέσα στην εκκλησία αλλά
βγήκαν σώες από την καταστροφή. Όταν επέστρεψαν στο κτίριο όπου στεγάζονταν το
σπίτι και το τυπογραφείο, είδαν ότι οι ζημιές που είχαν πάθει ήταν σημαντικές,
αλλά όχι καταστροφικές για την επιχείρηση.
Η Δόνα Χούλια, σε όλη τη ζωή της,
ακολουθούσε πάντα τους κανόνες της κοινωνικής συμπεριφοράς που επέβαλε η θέση
της. Είτε ως παντρεμένη με τον κατά πολύ μεγαλύτερό άντρα της, είτε ως χήρα,
έκανε πάντα το σωστό. Ο σεισμός όμως την έκανε να αντιληφθεί ότι η ζωή είναι
μικρή και αρκούν ελάχιστα λεπτά για να αλλάξουν και να χαθούν όλα. Γι’ αυτό και
αποφασίζει να παραδοθεί στον έρωτα του Λεόν ντε Μοντενέγκρο, ενός μυστηριώδους
νεαρού, που εργάζεται στο τυπογραφείο και φιλοξενείται σ’ ένα μικρό δωμάτιο στο
υπόγειο του κτιρίου. «Ο Λεόν έμοιαζε να είναι από τα άτομα που
έχουν γεννηθεί για να τα θυμούνται όλοι οι υπόλοιποι θνητοί. Είχε τη χάρη
αρχαιοελληνικού γλυπτού, ενώ οι σιωπές του, οι αργές και αποτελεσματικές
κινήσεις του, τόνιζαν ακόμα περισσότερο αυτό το προσωπικό μυστήριο που κόβει τα
πόδια των δειλών και μαγεύει τους ατρόμητους…». Αυτό που δεν ήξερε η
Δόνια Χούλια, ήταν το παρελθόν του Λεόν, τις δυνατότητές του και τους δεσμούς
του με τα σκοτεινά μυστικά της πολιορκίας της Σεβίλης από τα στρατεύματα του
Φερδινάνδου Γ! του Αγίου και του γιού του Αλφόνσου Ι! «Ο Λεόν ντε Μοντενέγκρο ήταν δύο
φορές σοφότερος από τον πιο σοφό οσπιτάλιο του Αγίου Ιωάννη της
Ιερουσαλήμ, γιατί εκείνος είχε την ευκαιρία να γνωρίσει και τις δύο πλευρές του
νομίσματος… Όταν ήταν ακόμα μικρός τον άρπαξαν οι Γενίτσαροι. Μεγάλωσε μαζί
τους, έμαθε τη γλώσσα τους, μελέτησε τα έθιμά τους, τη θρησκεία τους, τις
πολεμικές τους τέχνες, τη σοφία τους. Η ζωή του πρόσφερε την ευκαιρία να
αφομοιώσει ότι καλύτερο είχαν να προσφέρουν οι δύο πολιτισμοί: ο χριστιανικός
και ο μουσουλμανικός. Ήταν ιππότης και απ’ τις δύο πλευρές. Ιππότης δύο κόσμων».
Ένα μυθιστόρημα όπου οι έρωτες
εναλλάσσονται με πολιτικές ίντριγκες, όπου ο φανατισμός και ο ζήλος των
μεσαιωνικών θρησκευτικών ταγμάτων πνέει τα λοίσθια, ενώ το πάθος του
Διαφωτισμού για γνώση κι ελευθερία θριαμβεύει, όπου ο Σταυρός και η Ημισέληνος
βρίσκονται αντιμέτωποι σε μια τελευταία παρτίδα, στην οποία αν και
διακυβεύονται πολλά, δεν θα χυθεί σταγόνα αίμα.
Θα κλείσω κάνοντας μνεία στα πολύ καλά
ελληνικά του μεταφραστή του βιβλίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου