ΒΑΡΑΔΕΡΟ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΡΕΖΟΣ

Εκδόσεις ΤΟΠΟΣ

Σελ. 261, Ιούλιος 2013

     Πρέπει να ομολογήσω ότι τον Δ. Ρέζο, συγγραφέα του «Βαραδέρο» δεν τον γνώριζα και δεν είχα διαβάσει το προηγούμενο-πρώτο του- βιβλίο. Έτσι η γνωριμία μου με το συγγραφικό του έργο, που γίνεται μέσω του βιβλίου που παρουσιάζω σήμερα, υπήρξε για μένα μια ευχάριστη έκπληξη.

     Ο Δ. Ρέζος, στο βιβλίο του αυτό, δεν προσπαθεί να εντυπωσιάσει με την πλοκή, την οποία χρησιμοποιεί ως «όχημα», για να κάνει τον αναγνώστη κοινωνό, των απόψεων και των ιδεών του. Εντυπωσιακή όμως είναι η σκιαγράφηση των χαρακτήρων των ηρώων του: ένας αιρετικός καπετάνιος, που φυλακίζεται για έξη χρόνια σε αμερικανική φυλακή, επειδή συνελήφθη σε έλεγχο περιπόλου του ΝΑΤΟ, να παραβιάζει το εμπάργκο στη διάρκεια του πολέμου στη Σερβία. «Με την κάλυψη του αστού οικογενειάρχη και του έμπιστου στις ναυτιλιακές εταιρείες και κατ’ επέκταση σε πολλές λιμενικές αρχές, ο καπετάνιος ανέλαβε δεκάδες τρελά και επικίνδυνα νηολόγια. Σε σκοτεινά και άγρια λιμάνια και απόκρημνες ακτές σκεπασμένες από τη βαριά οσμή του θανάτου φόρτωνε και ξεφόρτωνε τη συμβολή του σε κινήματα και εξεγερμένους και με τα χρόνια ντοπαρίστηκε ακόμα περισσότερο με τον κίνδυνο και τους ξένους πολέμους, που έγιναν και δικοί του, γιατί εκείνος είχε διαλέξει από καιρό να βοηθάει τους αγνώστους, τους αδύναμους και τους πεινασμένους». Η μεγαλοαστή γυναίκα του που νιώθει προδομένη και θεωρεί ότι οι πράξεις αυτές του άντρα της, παρά τα αγνά του κίνητρα, «ντροπιάζουν» το όνομα της οικογένειας και προσπαθεί με κάθε τρόπο να τον απομονώσει από την κόρη τους, την οποία ο καπετάνιος υπεραγαπά. Η κόρη, που ζει σ’ έναν κόσμο κενότητας και ματαιοδοξίας, από τον οποίο όμως, προσπαθεί να δραπετεύσει. Μια δικαστής, πιόνι των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, που νιώθει τη λαίλαπα των αποκαλύψεων κάποιων αξιόμεμπτων δραστηριοτήτων της, να την απειλεί και ο γιος της, του οποίου «Η στάση του στη ζωή χαρακτηριζόταν από μια καλά υπολογισμένη σκοπιμότητα». Ο αρχικερδοσκόπος μέντοράς της που μπορεί να προσαρμόζεται διαρκώς στις αλλαγές και τις προκλήσεις της νέας εποχής, και που παρά το γεγονός ότι ο χρόνος αφήνει τα σημάδια του στο σώμα του, το μυαλό του εξακολουθεί να λειτουργεί υποδειγματικά. Τέλος, ο πιο εμβληματικός «ήρωας» του βιβλίου. Ένας σπεκουλαδόρος, μεσολαβητής σε πολλά νόμιμα, λιγότερο νόμιμα ή συνήθως καθόλου νόμιμα επιχειρηματικά deal. Ο οποίος κάποια στιγμή κουράζεται, δεν αντέχει πια την εμπλοκή του και αποφασίζει να τα παρατήσει χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες για τον ίδιο και για τους γύρω του.

     Όπως γράφω και στην αρχή αυτής της παρουσίασης, ο συγγραφέας, χρησιμοποιεί την πλοκή και τους ήρωες του, ως «όχημα» για να μεταφέρει στον αναγνώστη απόψεις (που τις βρίσκω ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, άσχετα αν με κάποιες δεν συμφωνώ), σκέψεις, ιδέες, φόβους, όνειρα αλλά και θυμό για πράξεις που έκαναν, κάνουν και θα συνεχίσουν να κάνουν οι οικονομικά ισχυροί αδιαφορώντας για τον αν οι πράξεις τους αυτές επηρεάζουν δυσμενώς τη ζωή των απλών ανθρώπων και αντίστοιχα οργή, για την ολιγωρία που επιδεικνύουν οι εντεταλμένοι με τη διαφύλαξη της νομιμότητας λειτουργοί του κράτους (και δεν αναφέρομαι μόνο στους δικαστικούς), καθώς και για την κάλυψη που προσφέρει στους μεν και στους δε, το πολιτικό προσωπικό της χώρας.

     Ένα βιβλίο, που με τη φόρμα του μυθιστορήματος, το οποίο πρέπει να πω ότι είναι καλογραμμένο, με εξαιρετικά προσεγμένη γλώσσα, καταφέρνει εκτός από την αναγνωστική απόλαυση, να δώσει μια άποψη και μια εξήγηση για όσα βιώνουμε στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Ένα βιβλίο που αξίζει να προσέξουν όλοι οι σκεπτόμενοι αναγνώστες. 

ΟΙ ΑΤΑΦΟΙ ΕΡΩΤΕΣ ΒΛΑΠΤΟΥΝ

ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΜΑΡΑΓΚΑΚΗΣ

Εκδόσεις ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ

Σελ. 263, Ιούλιος 2012

     Πριν από ένα χρόνο κυκλοφόρησε το (μάλλον αυτοβιογραφικό) μυθιστόρημα του δικηγόρου Λευτέρη Μαραγκάκη.

     Περιγράφει τη ζωή ενός νέου, του Λυκούργου Παπαδάκη από τις Σέρρες, που το 1963, υπακούοντας στην επιθυμία του πατέρα του, μετά το (εξατάξιο τότε) Γυμνάσιο, θα θελήσει να φοιτήσει στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. « “Λυκούργο παιδί μου” θα του πει την ίδια εκείνη μέρα το απόγευμα “εγώ, δεν σπούδασα. Ας όψεται η φτώχεια μας. Δεν θέλω ν’ αφήσω κανέναν σας αγράμματο. Σήμερα, μόνο οι επιστήμονες έχουν μια ανθρώπινη ζωή. Γι’ αυτό κάτσε, διάλεξε τη σχολή που θέλεις και διάβασε καλά για να περάσεις”».

     Ο Λυκούργος, απομακρύνεται από την οικογένειά του για πρώτη φορά και βρίσκεται στη μεγάλη πόλη (Θεσσαλονίκη) για διάβασμα και φροντιστήρια, απολαμβάνοντας πλήρη ελευθερία και όπως είναι φυσικό μαγεύεται! Κι όχι μόνο από τις δυνατότητες διασκέδασης που προσφέρουν οι ταβέρνες, τα μπαράκια και οι καφετέριες της Θεσσαλονίκης, αλλά και από το περιβάλλον φυσικό και αστικό. Επίσης συνειδητοποιεί μια μεγάλη αλήθεια: η ζωή είναι ωραία… «Έπαιρνε την ανηφόρα της Επταπυργίου κι από τις δασωμένες μασχάλες του Σέιχ Σου, χωνότανε βαθιά μέσα της και την απολάμβανε στα δεκαεννιά του χρόνια. Ανακάλυψε πολύ απλά και ξεκάθαρα ότι η ζωή είναι αφάνταστα ωραία, όπως κι αν την έβλεπε κανείς, και βάλθηκε να τη ζει όσο μπορούσε περισσότερο».

      Φυσικό επακόλουθο ήταν να φορτώσει το διάβασμα «στον κόκορα» και να αποτύχει στις εξετάσεις. Αυτό τον πείσμωσε. Ξεκινά και πάλι το διάβασμα πιο μεθοδικά και έντονα και οι προσπάθειές του την επόμενη χρονιά στέφονται από επιτυχία. Εισάγεται στη Νομική, μετακομίζει κι εγκαθίσταται στη Θεσσαλονίκη για αρκετά χρόνια (αρκετά περισσότερα από τα τέσσερα που απαιτεί η σχολή του). Έχει την τύχη να ζει στη Θεσσαλονίκη σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περίοδο. Μέσα της δεκαετία του ’60 και αρχές του ’70. Μια εποχή έντονων κοινωνικών διεργασιών. Ο Λυκούργος γίνεται έτσι «μάρτυρας» όλων των αλλαγών που πραγματοποιούνται στην κοινωνία, τις οποίες διακόπτει απότομα και «ανώμαλα» η δικτατορία.

     Ο Λευτέρης Μαραγκάκης, καταφέρνει να περιγράψει με γλαφυρό τρόπο τις «περιπέτειες» του ήρωα του, στα πρώτα μετεφηβικά χρόνια. Τα χρόνια της αναζήτησης, του προβληματισμού, των ερώτων, της ελευθερίας, της σεξουαλικής «αφύπνισης». Χρόνια που διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό το χαρακτήρα κάθε ανθρώπου που περνά σιγά-σιγά στην ενηλικίωση. Καλογραμμένο βιβλίο, με όμορφη γλώσσα και χιούμορ, που αξίζει την προσοχή μας.

GROUP THERAPY

ΛΟΥΚΙΑ ΔΕΡΒΗ
Εκδόσεις ΜΕΛΑΝΙ
Σελ. 209, Ιούνιος 2013

     Πριν από ελάχιστες εβδομάδες, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μελάνι, το μυθιστόρημα της Λ. Δέρβη, το οποίο επιχειρεί να καταδείξει πτυχές της γυναικείας ψυχής και τον τρόπο με τον οποίο αντιδρά ο γυναικείος εγκέφαλος. Δύσκολη δουλειά. Για τις γυναίκες, αλλά πολύ περισσότερο για τους άντρες. Πιστεύω ότι εμείς οι άντρες, είμαστε πιο απλά πλάσματα. Αντίθετα, οι γυναίκες είναι πολύπλοκες και σύνθετες και ο εγκέφαλός τους, ακολουθεί πιο δαιδαλώδεις διαδρομές. Ιδίως στον τομέα που πραγματεύεται το βιβλίο. Τον τομέα των σχέσεων. Των ανθρώπινων εν γένει και των ερωτικών ειδικά.

     Το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία τεσσάρων νέων γυναικών, που ψάχνουν να βρουν τι φταίει και οι σχέσεις τους δεν πηγαίνουν καλά. Καθόλου καλά! Οι τρεις από αυτές, (Ελπίδα, Βιβή, Καρολίνα), προσπαθώντας να βρουν μια άκρη, συμμετέχουν σε μια ομάδα αλληλοβοήθειας. «Κανένα τόσο σοβαρό ψυχολογικό πρόβλημα, αλλά ίδιοι φόβοι κι αγωνίες για τις μικρές και μεγάλες αλλαγές στη ζωή τους, για τις προσωπικές τους σχέσεις και για τις ευθύνες που καλούνται ν’ αναλάβουν από δω και πέρα». Όταν ο συντονιστής τους, ο Άλκης, θα φύγει για έξη μήνες στην Ινδία, θα τον αντικαταστήσει η Χριστίνα. Αυτή είναι η τέταρτη της «παρέας». Και αυτή είναι η πιο δύσκολη περίπτωση, αφού είναι κρυφά ερωτευμένη με τον συνάδελφό της Άλκη. Όμως ο επιβλέπων καθηγητής, απαγορεύει διά ροπάλου τις ερωτικές σχέσεις, ανάμεσα στους υφισταμένους του, συντονιστές. Μύλος δηλαδή. Η σχέση των κοριτσιών αναπτύσσεται κι εξελίσσεται αρχικά εντός των ορίων της ομάδας και στη συνέχεια (κατά παράβαση του κανόνα που δεν επιτρέπει προσωπικές επαφές των μελών εκτός ομάδας) έξω από αυτήν. Μάλιστα ο δεσμός τους γίνεται τόσο ισχυρός, που θα τις βοηθήσει να εξιχνιάσουν ένα έγκλημα και να στείλουν ένα κακοποιό στοιχείο στη φυλακή.

     Η τριτοπρόσωπη αφήγηση που βοηθά τον αναγνώστη να παρακολουθήσει πιο εύκολα τις ψυχολογικές διεργασίες των ηρωίδων, η σύγχρονη γραφή που αποδίδει πλήρως την κοινωνική πραγματικότητα και το χιούμορ που ενυπάρχει σε πράξεις και λόγια των τεσσάρων γυναικών, δημιουργούν ένα όμορφο βιβλίο, που διαβάζεται ευχάριστα.