30 Σεπ 2020

ΚΑΘΕ ΜΥΣΤΙΚΟ ΣΟΥ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΜΤΣΙΟΣ
Εκδόσεις BELL
Σελ. 361, Σεπτέμβριος 2020

 

     Το τρίτο βιβλίο της σειράς «Ευγενείς Άγριοι» του Γ. Δάμτσιου που κυκλοφόρησε πρόσφατα, έχει τίτλο «Κάθε Μυστικό Σου» και μπορώ ανεπιφύλακτα να πω ότι είναι το καλύτερο της σειράς και από τα καλύτερα έργα του που έχουν εκδοθεί μέχρι τώρα, (γιατί ο συγκεκριμένος συγγραφέας πάντα μας επιφυλάσσει ευχάριστες εκπλήξεις!).

     Ο Στέφανος Γκένος, προσπαθεί να συνέλθει από μια ζάλη, σε έναν άγνωστο γι’ αυτόν χώρο. «Ο εσωτερικός συναγερμός μου, άρχισε να ουρλιάζει, καθώς το μυαλό μου ένωσε απότομα όλες τις πληροφορίες δημιουργώντας τη συνολική εικόνα. Βρισκόμουν σε κελί. Σίγουρα». Προσπαθώντας να κατανοήσει αυτό που του συμβαίνει, παρατηρεί τον χώρο γύρω του και αντιλαμβάνεται  ότι δεν είναι μόνος. Στον χώρο υπάρχουν κι άλλα πέντε κελιά που φιλοξενούν από ένα άτομο το καθένα: τρεις άντρες και τρεις γυναίκες.

     Οι έξι άγνωστοι μεταξύ τους άνθρωποι, προσπαθούν να καταλάβουν για ποιο λόγο βρέθηκαν έγκλειστοι σ’ αυτό το ηχομονωμένο-όπως αποδείχτηκε-υπόγειο. Κανένας δεν μπορεί να διατυπώσει κάποια θεωρία που να ευσταθεί έστω και στοιχειωδώς. Μέχρι τη στιγμή που η πόρτα η οποία οδηγεί από τον επάνω όροφο στο υπόγειο, άνοιξε. «Μια σιλουέτα εμφανίστηκε στα πρώτα σκαλιά. Ήταν άντρας και το κατάλαβα βλέποντας μόνο τα πόδια του, όταν κοντοστάθηκε για να κλείσει την πόρτα πίσω του. Η τυπική επιβεβαίωση ήρθε όταν προχώρησε με γοργό και σταθερό βήμα». Ο Γκένος αρχικά νόμισε ότι ο άγνωστος φορούσε μάσκα κλόουν. Όταν όμως πλησίασε στο κελί του κατάλαβε. «Ήταν βαμμένος με μακιγιάζ. Ήταν πολύ πιο τρομακτικός έτσι […] Η χειρότερη στιγμή ήταν όταν μου χαμογέλασε. Είχε βάψει μια μακριά, οριζόντια κόκκινη γραμμή στα μάγουλά του, σαν προέκταση των χειλιών του και όταν το χαμόγελό του πλάτυνε κι άλλο, μου φάνηκε λες και το κάτω μισό του προσώπου του, είχε γίνει ένα τεράστιο στόμα». 

     Ο άγνωστος, που συστήθηκε ως ο Εξαγνιστής, κατηγόρησε τους έγκλειστούς, ότι έχει διαπράξει ο κάθε ένας από ένα έγκλημα που δεν έχει αποκαλυφθεί και για το οποίο φυσικά δεν έχουν τιμωρηθεί . Ακόμα, τους είπε, ότι κάτι πρέπει να κάνουν γι’ αυτό. «Από σήμερα και κάθε βράδυ, την ώρα της μεγάλης αλλαγής, την ώρα που φεύγει το Παλιό και στη θέση του έρχεται το Καινούριο, αυτός που θα επιλέγετε θα μας κάνει την εξομολόγησή του […] τα μεσάνυχτα ακριβώς, ένας από σας θα μας μιλήσει για τα αμαρτήματά του. Θα τον ακούσουμε προσεκτικά και θα κρίνουμε. Αν πειστούμε ότι έχει πάρει για τα καλά πια το δύσβατο μονοπάτι της μεταμέλειας, τότε θα τον κηρύξουμε αθώο και θα του δώσουμε ζεστές χειραψίες κατανόησης και υποστήριξης […] Αν αυτός που θα καλείται να εξομολογηθεί δεν μας πείθει ότι έχει μετανιώσει για τις αμαρτίες του, τότε θα πεθαίνει».

     Το ίδιο χρονικό διάστημα, βρίσκεται στην περιοχή ο Τζόρτζ Ντόρμερ, ο ελληνοαμερικανός ιδιωτικός ερευνητής και ιδρυτής των «Ευγενών Αγρίων». Έχει κληθεί να ερευνήσει μια παράξενη υπόθεση εκβιασμού, αλλά θα εμπλακεί και στην υπόθεση των πολλαπλών απαγωγών, παίζοντας καταλυτικό ρόλο.

     Όπως γράφω και στην αρχή της παρουσίασης, το «Κάθε Μυστικό Σου», είναι από τα καλύτερα μέχρι τώρα βιβλία του Γ. Δάμτσιου. Στο συναρπαστικό αυτό θρίλερ, αφηγείται δύο διαφορετικές ιστορίες, που όμως στην πορεία της αφήγησης συνενώνονται με μία θεαματική ανατροπή. Η «δεύτερη» -με τη σειρά που παρουσιάζεται στο βιβλίο-ιστορία, είναι μια κλασική περίπτωση έρευνας, στην οποία ο Ντόρμερ προσπαθεί να συλλέξει στοιχεία σαν ψηφίδες, που αν τις τοποθετήσει στο σωστό σημείο, θα μπορέσει να συνθέσει την πλήρη εικόνα και να διαλευκάνει την υπόθεση. Η «πρώτη» όμως ιστορία, είναι εντελώς ξεχωριστή. Ο Γ. Δάμτσιος, καταφέρνει χάρη στην ευρηματικότητά του και «παίζοντας» με τον χρόνο στον οποίο εξελίσσεται το έργο του, να αποδώσει με μοναδικό τρόπο την κλειστοφοβική ατμόσφαιρα του υπόγειου. Κυρίως όμως καταφέρνει να περιγράψει τις ψυχολογικές διαδρομές των έγκλειστων, που μέσα από σαθρές συμμαχίες, λυκοφιλίες, με δεύτερες σκέψεις και με ιδιοτέλεια, προσπαθεί ο καθένας να επιζήσει όσο περισσότερο γίνεται. Τέλος αποδίδει εξαιρετικά τον διαταραγμένο ψυχισμό του Εξαγνιστή, που κατάφερε να απαγάγει έξι άτομα και να τους φυλακίσει, για να κάνουν να πληρώσουν για τα εγκλήματά του παρελθόντος. Δεν θέλω να αναφερθώ πιο αναλυτικά, για να αποφύγω το… spoiler! Θα κλείσω την παρουσίαση λέγοντας ότι το «Κάθε Μυστικό Σου» είναι ένα καλογραμμένο θρίλερ, που έχει κλιμακούμενο σασπένς, κινηματογραφικές σκηνές δράσης που  εναλλάσσονται με τις κλειστοφοβικές σκηνές του υπογείου , αγωνία, προκαλεί… ανατριχίλες με την εξέλιξή του, διαβάζεται με κομμένη την ανάσα και κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον σε όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης.   

25 Σεπ 2020

Ο ΑΓΓΕΛΟΣ

SANDRONE DAZIERI
Μετάφραση ΜΑΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ
Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ
Σελ. 554, Μάιος 2020

 

     Το δεύτερο αστυνομικό μυθιστόρημα του Σ. Ντατσιέρι κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό. Έχει τίτλο «Ο Άγγελος» κι έχει τους ίδιους πρωταγωνιστές όπως και το πρώτο, το «Σκότωσε Τον Πατέρα». Την αστυνομική υποδιευθύντρια του Γ! Τμήματος της Διεύθυνσης Ασφαλείας Κολόμπα Καζέλλι και τον ιδιόρρυθμο και με πολλά ψυχολογικά προβλήματα Ντάντε Τόρρε.

     Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, ένα τρένο υψηλής ταχύτητας σταμάτησε σε αποβάθρα του κεντρικού σταθμού της Ρώμης, προερχόμενο από το Μιλάνο. «Μπήκε στο σταθμό Τέρμινι, σταμάτησε στην αποβάθρα 7, αδειάζοντας στην πλατφόρμα καμιά πενηνταριά επιβάτες με λιγοστές αποσκευές και κουρασμένα πρόσωπα […] Από το βαγόνι της διακεκριμένης θέσης περιέργως δε βγήκε κανένας-οι υδραυλικές πόρτες παρέμειναν κλειστές-και ένας νυσταγμένος προϊστάμενος αμαξοστοιχίας το άνοιξε απ’ έξω και ανέβηκε για να ελέγξει αν υπήρχε κανείς που τον είχε πάρει ο ύπνος. Ήταν κακή ιδέα». Λίγο αργότερα, ο προϊστάμενος βρέθηκε νεκρός από έναν αστυνομικό της Σιδηροδρομικής Αστυνομίας στο διάδρομο ανάμεσα στα βαγόνια. Μάλλον από έμφραγμα όπως έδειχνε η στάση του πτώματος. Σύμφωνα με τα πρωτόκολλα ενεργειών, ειδοποιήθηκε το Επιχειρησιακό Κέντρο για τα περαιτέρω. Στη συνέχεια ανέλαβε η αστυνομία να κάνει μια αυτοψία και στο σημείο στάλθηκε η Καζέλλι. «…μια γυναίκα που είχε επιστρέψει στην υπηρεσία μετά από μακροχρόνια αναρρωτική άδεια και μια σειρά από αναποδιές που επί μήνες είχαν αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεων σε όλα τα τοκ σόου. Ονομαζόταν Κολόμπα Καζέλλι και αργότερα κάποιοι θα θεωρούσαν την άφιξή της εκεί μεγάλη τύχη. Όχι εκείνη».

     Η πρώτη της εκτίμηση ήταν ότι όντως επρόκειτο για έμφραγμα κι «ενώ ρωτούσε το Κέντρο αν έφταναν ο ιατροδικαστής και ο δικαστής που είχαν υπηρεσία, της φάνηκε ότι κάτι ακουγόταν. Κρατώντας την ανάσα της, έπιασε τον ήχο από τουλάχιστον μισή ντουζίνα κινητά που χτυπούσαν όλα μαζί, σε μια κακοφωνία από τρίλιες και δονήσεις. Ερχόταν πίσω απ’ την πόρτα του πολυτελούς κουπέ, εκείνου με τις πολυθρόνες από πραγματικό δέρμα και τα προμαγειρεμένα γεύματα με την υπογραφή ενός τηλεοπτικού σεφ. Μέσα απ’ τις οθόνες των κινητών που δονούνταν, προβάλλοντας μακριές σκιές. Δεν ήταν δυνατόν να ήταν όλα συσκευές που ξεχάστηκαν και η μόνη εξήγηση που της ήρθε στο μυαλό έμοιαζε πολύ τερατώδης για να είναι αληθινή. Αλλά ήταν, η Κολόμπα το κατάλαβε όταν άνοιξε τη συρόμενη πόρτα και τη χτύπησε η μπόχα του αίματος και των περιττωμάτων. Οι επιβάτες της διακεκριμένης θέσης ήταν όλοι νεκροί».

     Όπως ήταν φυσικό, η κινητοποίηση ήταν άμεση και μεγάλη. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, οι επιβάτες δηλητηριάστηκαν με αέριο που διοχετεύτηκε μέσω του συστήματος κλιματισμού. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται για ενέργεια της ισλαμικής τρομοκρατίας. Σύντομα παρουσιάζεται ένα βίντεο στο διαδίκτυο στο οποίο εμφανίζονται δύο άντρες με καλυμμένα τα πρόσωπα ν’ αναλαμβάνουν την ευθύνη της επίθεσης για λογαριασμό του ISIS.  

     Όλα αυτά είναι υπερβολικά «τακτοποιημένα» για να είναι αληθινά. Η Κολόμπα πιστεύει ότι κάτι δεν κολλάει χωρίς όμως να μπορεί να το εντοπίσει. Αποφασίζει τότε να απευθυνθεί στον μοναδικό άνθρωπο που μπορεί να διακρίνει την αλήθεια από το ψέμα, «διαβάζοντας» τις απειροελάχιστες κινήσεις του σώματος, τον Ντάντε Τόρρε. Οι δύο τους δεν έχουν μιλήσει για μήνες. Από τότε που εκείνος, μετά τον θάνατο του ανθρώπου που τον κρατούσε φυλακισμένο, χάθηκε πίσω από τα φαντάσματά του. Τώρα, με μεγάλο το αίσθημα ενοχής γιατί η ίδια δεν έκανε καμιά προσπάθεια προσέγγισης, η Κολόμπα τον καλεί σε βοήθεια. Αυτός βλέπει το βίντεο και κάνει κάποιες διαπιστώσεις: «Έχουν ελλιπή παιδεία, χαμηλό εισόδημα, όπως συνάγεται από τα φτηνιάρικα ρούχα τους […] Και υπάρχει και κάτι πιο σοβαρό […] Κάθε θρησκεία έχει τις χαρακτηριστικές κινήσεις της […] Ένας πιστός δεν πρέπει να πολυσκέφτεται πως λειτουργεί ενώ προσεύχεται, είναι αυτόματη η κίνηση. Και οι αυτόματες κινήσεις τείνουν να επαναλαμβάνονται και εκτός πλαισίου […] Αυτοί εξύμνησαν τον Αλλάχ, τον προφήτη και τον χαλίφη, αλλά ήταν άκαμπτοι σαν να είχαν καταπιεί μπαστούνι. Όχι ότι αυτολογόκριναν τις ενστικτώδεις κινήσεις τους. Απλώς είναι ψεύτικοι όπως τα χρήματα στη Μονόπολη. Δεν ξέρω γιατί τους επέλεξε ο αρχηγός τους, όχι βέβαια για την πίστη τους. Και αυτό με κάνει να αμφιβάλλω και για την πίστη του αρχηγού τους».

     Αυτές οι διαπιστώσεις, δεν γίνονται αποδεκτές από την πολιτική και φυσική ηγεσία της αστυνομίας. Η αμοιβαία καχυποψία, το παρελθόν, αλλά και η παρούσα ψυχολογική κατάσταση του Ντάντε συντελεί σε αυτό. Οπότε η Κολόμπα πρέπει να πάει για μια ακόμη φορά κόντρα σε όλους για να βρει τη λύση. Σαν να μην έφτανε αυτό, επειδή έχει έρθει σε σύγκρουση με κάποιους στην Αντιτρομοκρατική που έχει αναλάβει την υπόθεση, την θέτουν εντελώς στο περιθώριο. Αυτή όμως είναι πολύ πεισματάρα για να εγκαταλείψει εύκολα κι αμαχητί…

     Το αστυνομικό-ψυχολογικό μυθιστόρημα «Ο Άγγελος» είναι εξαιρετικό. Συναρπαστικό, καλογραμμένο, με σασπένς. με δόσεις χιούμορ και μια ευφάνταστη ιστορία, που φτάνει μέχρι την εποχή του Ψυχρού πολέμου και τα ψυχολογικά πειράματα που διεξάγονταν σε Ανατολή και Δύση. Θα περιμένουμε με ανυπομονησία τη συνέχεια. Όπως φαίνεται από το φινάλε του βιβλίου, μια ακόμη περιπέτεια με τους δύο πολύ ξεχωριστούς μυθιστορηματικούς χαρακτήρες, την υποδιευθύντρια Κολόμπα Καζέλλι και τον ιδιόρρυθμο, κλειστοφοβικό, αγοραφοβικό-απόλυτα δικαιολογημένα λόγω των περιπετειών του-αλλά συμπαθή και ευφυέστατο Ντάντε Τόρρε, είναι στα σκαριά!   

16 Σεπ 2020

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΚΟΝΤΑ

DAN CARLIN
Μετάφραση: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΡΕΠΑΝΙΩΤΗΣ
Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ
Σελ. 342, Μάιος 2020

 

     Η πανδημία του covid-19, έδειξε με τον πιο εμφατικό τρόπο, ότι ο άνθρωπος δεν είναι όσο ασφαλής νομίζει πάνω στον πλανήτη. Η Γη και η ανθρωπότητα αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν σοβαρούς κινδύνους. Μερικές από τις… περιπέτειες που πέρασε ο κόσμος μας, περιλαμβάνει το βιβλίο «Το Τέλος Είναι Πάντα Κοντά». Το οποίο παρά τον τρομακτικό τίτλο και υπότιτλο, («Μια εξερεύνηση των πιο καταστροφικών στιγμών στην ιστορία της ανθρωπότητας»), είναι… αισιόδοξο. Η εξιστόρηση αυτών των καταστροφών επικών διαστάσεων που συνέβησαν στη Γη, δείχνει ότι η ανθρωπότητα έχει την ικανότητα να ανταπεξέρχεται και να επανακάμπτει παρά τον μεγάλο αριθμό των θυμάτων.

      Οι καταστροφές συνέβησαν σε διαφορετικές περιοχές, στην πορεία των αιώνων κι επηρέασαν την εξέλιξη της παγκόσμιας Ιστορίας! Γεγονότα που όσο κι αν άλλαξαν οι συνθήκες πολιτικές, οικονομικές, τεχνολογικές, κοινωνικές, επιστημονικές-αν και όχι στον ίδιο βαθμό σε κάθε γωνιά του πλανήτη-δεν αποκλείεται να επαναληφθούν. Τώρα όμως, είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε πιο εύκολα τις συνέπειες. «Ωστόσο παρά τη φαινομενική σταθερότητα των καιρών μας, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η σημερινή μας κατάσταση δεν θα αλλάξει δραματικά. Τα παραδείγματα σε αυτό το βιβλίο περιγράφουν κάποιες φορές κατά τις οποίες συνέβη κάτι ανάλογο».

     Κάποια από τα γεγονότα αυτά, είχαν τέτοια βιαιότητα, που σταμάτησαν την εξέλιξη του πολιτισμού κι οδήγησαν σε οπισθοδρόμηση. Όπως: Η κατάρρευση των πολιτισμών που άκμαζαν στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου προς το τέλος της εποχής του Χαλκού. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, οφείλεται στην σύμπτωση την ίδια περίοδο γεγονότων που αν συνέβαιναν μεμονωμένα μπορεί να ήταν αντιμετωπίσιμα (οι «λαοί της θάλασσας», λιμός, κλιματική αλλαγή-ξηρασία, ηφαίστεια, τσουνάμι, σεισμοί κι εσωτερικές ταραχές που οδήγησαν σε εμφύλιους πολέμους). Σχετικό με το θέμα είναι το εξαιρετικό βιβλίο «1177 π. Χ. Όταν Κατέρρευσε Ο Πολιτισμός» https://bibliodiktis.blogspot.com/2019/12/1177.html ). Η κρίση κι επακόλουθη διάλυση της ασσυριακής αυτοκρατορίας στη βόρεια Μεσοποταμία, που οφείλεται στην υπερέκταση σε σύντομο χρονικό διάστημα σε τέτοιο βαθμό, που δεν μπορούσε να ελέγξει με τις στρατιωτικές δυνάμεις που είχε όλη την έκταση που κατέλαβε: «Η ύβρις είναι τελικά, ένα μάλλον κλασικό ανθρώπινο χαρακτηριστικό». Ο διαμελισμός λόγω της εισβολής «βαρβαρικών» (γερμανικών) φυλών, της δυτικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Οι πανδημίες που ξεσπούσαν κατά καιρούς (όπως το 430 π. Χ. ο λοιμός στην Αθήνα, το 396 π. Χ.  στον στρατό της Καρχηδόνας, το 1 μ. Χ. στη Ρώμη, κλπ) με αποκορύφωμα την πανδημία της πανώλης τη δεκαετία του 1340, που ονομάστηκε Μαύρος Θάνατος και εξολόθρευσε περισσότερο από τον μισό πληθυσμό της Ευρώπης, που υπολογίζεται ότι ήταν τότε 150 εκατομμύρια άνθρωποι. «Αν και υπάρχουν εκτιμήσεις που ανεβάζουν τον αριθμό στα 75 εκατομμύρια νεκρούς, ενδέχεται στον τελικό απολογισμό να μην έχουν καταμετρηθεί αμέτρητα απομακρυσμένα αγροκτήματα και οικισμοί, ακόμη και ολόκληρες πόλεις».

     Από όλες αυτές τις ανείπωτες καταστροφές με τα εκατομμύρια θύματα, η ανθρωπότητα, δείχνοντας εκπληκτική ικανότητα προσαρμογής, ανέκαμψε. Όλα λοιπόν θα πάνε καλά στο μέλλον; Η απάντηση είναι όχι! Υπάρχουν δύο μεγάλα σύγχρονα προβλήματα που μπορούν να αποβούν μοιραία: η καταστροφή του περιβάλλοντος και τα πυρηνικά όπλα (πρόσφατα κυκλοφόρησε το «Παγκόσμια Πυρηνική Απειλή» https://bibliodiktis.blogspot.com/2019/12/blog-post_17.html που αναφέρεται στο θέμα). «Αν κάνουμε ότι κάναμε πάντα, τότε να είμαστε βέβαιοι ότι τα αποτελέσματα θα είναι καταστροφικά. Αν εμπλακούμε σε άλλον έναν ολοκληρωτικό πόλεμο μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, θα προκαλέσουμε καταστροφές σε κλίμακα που αναλογικά δεν θα συγκρίνεται με τίποτα στην ιστορία. Αν δεν μπορέσουμε να αλλάξουμε αρκετά ώστε να αντιμετωπίσουμε τη σύγχρονη παγκόσμια εκδοχή των ζημιών που προκαλούν συνήθως οι άνθρωποι στο άμεσο περιβάλλον τους, θα προκαλέσουμε επιπτώσεις που θα επηρεάσουν σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής».

     Όπως προκύπτει από το εξαιρετικό αυτό βιβλίο, το μέλλον του κόσμου  είναι στα χέρια μας. Αν λειτουργούμε με σύνεση, νηφαλιότητα και προσοχή, αν κάνουμε σωστές επιλογές, κοινωνικές και πολιτικές, μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι το τέλος δεν είναι κοντά. Οι κατά καιρούς εξάρσεις πανδημιών, όπως αυτή του covid-19, μπορεί να είναι φονικές, αλλά με την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης και της έρευνας, είναι αντιμετωπίσιμες. «Αυτή η μάχη του ανθρώπου εναντίον των μικροβίων δεν έχει τελειώσει. Όπως μας θυμίζει συχνά η φύση, υπάρχει πάντα κάτι καινούριο από τον κόσμο των μικροβίων που θα αντικαταστήσει ότι δεν λειτουργεί πια». Σύντομα θα βρεθεί το εμβόλιο ή το φάρμακο ή και τα δύο, οπότε αν ενεργούμε σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών επιστημόνων θα ξεπεραστούν οι δυσκολίες, αν και για όσους χάσουν κάποιο δικό τους άνθρωπο, ο πόνος θα είναι μεγάλος.

     Όπως γράφω και πιο πάνω το βιβλίο είναι εξαιρετικό. Αποτελεί αληθινό θησαυρό γνώσεων για τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται. Ο συγγραφέας, αναλύει τα θέματα σφαιρικά, με μοναδική νηφαλιότητα, με γνώση  κι εξετάζοντας όλες τις πτυχές κι εκδοχές.

     Το βιβλίο συμπληρώνει εκτενής βιβλιογραφία, για όσους θέλουν να εντρυφήσουν πιο βαθιά, η οποία-πράγμα σπάνιο κι άξιο να αναφερθεί, περιλαμβάνει τους τίτλους όσων βιβλίων κυκλοφόρησαν στην ελληνική γλώσσα.        

15 Σεπ 2020

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ


              
     Η Ελευθερία Μεταξά γεννήθηκε στο Αιγάλεω το 1970. Είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών (τμήμα Φιλοσοφίας- Παιδαγωγικής- Ψυχολογίας), της δραματικής σχολής "Διομήδη Φωτιάδη" και του Εργαστηρίου Ελευθέρων Σπουδών ΑΝΤ1 (Τμήμα δημοσιογραφίας). Μέχρι το 1998 εργάστηκε ως ηθοποιός, λαμβάνοντας μέρος σε θεατρικές παραστάσεις και τηλεοπτικές σειρές, ενώ το καλοκαίρι του 1998 δούλεψε στο δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1 ως ασκούμενη δημοσιογράφος. Σήμερα εργάζεται ως φιλόλογος, ενώ παράλληλα ασχολείται με την επιμέλεια βιβλίων. Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών. Το 2016 έλαβε μέρος στον 34ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό που προκήρυξε η Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών, αποσπώντας έπαινο για το διήγημά της «Το τελευταίο ταξίδι». Είναι παντρεμένη και έχει ένα γιο. Έργα της: «Όταν Μιλούν Τα Φεγγάρια» (2012, Ωκεανός), «Μαύρα Σαν Τον Έβενο Μαλλιά» (2013, Ωκεανός), «Μην Κοιτάξεις Πίσω» (2014, Ωκεανός), «Σπασμένος Καθρέφτης» (2016, Ωκεανός), «Ποιος Σκότωσε Την Ιφιγένεια» (2017, Ωκεανός), «Τα Τρία Πρόσωπα Της Εκάτης» (2019, Μίνωας), «Αθώοι Ένοχοι» (2020, Μίνωας).

Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Αθώοι Ένοχοι»;
     Πηγή έμπνευσης για το βιβλίο ήταν μια συζήτηση που έκανα πριν από αρκετό καιρό με φίλους σχετικά με την αυτοδικία. Μερικοί υποστήριζαν ότι πρέπει να αφήνουμε τη δικαιοσύνη να αποφασίζει για την αθωότητα ή την ενοχή κάποιου και να επιβάλλει ποινές, ενώ άλλοι ότι πολλές φορές οι κυρώσεις που επιβάλλονται δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στο μέγεθος του εγκλήματος και προσβάλλουν το «κοινό αίσθημα» για το δίκαιο. Αυτή η διχογνωμία αλλά και η διαφορετική αντίληψη των ατόμων περί δικαίου γέννησε την ιδέα για το συγκεκριμένο βιβλίο.

Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με το αυτό και ποιο είναι αυτό;
     Το βασικό μήνυμα του βιβλίου είναι το μάταιο της εκδίκησης. Κατανοώ απόλυτα την ανάγκη κάποιων ανθρώπων που αισθάνθηκαν προδομένοι από τη δικαιοσύνη να επιζητήσουν άλλους τρόπους επιβολής της τιμωρίας στον ένοχο, όμως μια τέτοια διαδικασία μόνο σε αδιέξοδο μπορεί να οδηγήσει, είναι ιδιαίτερα επώδυνη και επιφέρει την απώλεια του μέτρου και της ηθικής γενικά, μετατρέποντας την κοινωνία μας σε ζούγκλα.

Τον τρόπο που διαπράττονται τα εγκλήματα στο βιβλίο, θα τον χαρακτήριζα… πρωτότυπο. Πως προέκυψε αυτή η έμπνευση;
     Όταν έγραφα το βιβλίο, αναζητούσα έναν ακραίο τρόπο διάπραξης εγκλήματος που θα είχε ταυτόχρονα και την έννοια της τιμωρίας. Ειδικά το δεύτερο με οδήγησε στον Μεσαίωνα και στις πραγματικά απάνθρωπες μεθόδους που εφαρμόζονταν για να τιμωρηθεί όποιος κρινόταν ένοχος. Έκανα μια αρκετά χρονοβόρα και λεπτομερή έρευνα για την εποχή εκείνη και ειλικρινά έμεινα άναυδη από τη σκληρότητα και τη διαστροφή που χαρακτήριζε όσους επινόησαν αυτά τα μέσα βασανισμού.

Ο κεντρικός χαρακτήρας του μυθιστορήματος, η ψυχολόγος Έλσα Γληνού, είναι εκ ολοκλήρου πλάσμα της φαντασίας ή βασίζεται σε κάποιο πραγματικό πρόσωπο;                               Η Έλσα Γληνού είναι ένας χαρακτήρας που γέννησε η φαντασία μου. Πρωτοεμφανίστηκε στο βιβλίο «Μαύρα σαν τον έβενο μαλλιά» και είναι μια ηρωίδα που αγάπησα πολύ. Από τότε που εκδόθηκε το συγκεκριμένο βιβλίο, θεωρούσα ότι «χρωστάω» κάτι στην Έλσα, ότι οι δρόμοι μας δεν έχουν χωρίσει οριστικά. Έτσι, στο βιβλίο «Τα τρία πρόσωπα της Εκάτης», όταν χρειάστηκα έναν ειδικό για να αναλύσει το ψυχολογικό προφίλ του εγκληματία Απόλλωνα Ροδόπουλου, άδραξα την ευκαιρία να την επαναφέρω στο προσκήνιο, έστω και στις τελευταίες σελίδες. Τότε γεννήθηκε και η σκέψη της συνεργασίας της με τον αστυνόμο Βαρσάμη, έναν ήρωα που επίσης κατέχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου. Έτσι, οι δυο τους αποτελούν το πρωταγωνιστικό δίδυμο στο «Αθώοι Ένοχοι» αλλά και στο νέο βιβλίο που ολοκλήρωσα πριν από λίγο καιρό.

Η αστυνομική λογοτεχνία, άρχισε να «απενοχοποιείται» στη συνείδηση του αναγνωστικού κοινού σχετικά πρόσφατα. Εσείς πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο είδος;
    Από τότε που ήμουν μικρή μου άρεσαν πολύ οι γρίφοι και τα μυστήρια. Στα δέκα μου χρόνια ανακάλυψα την Αγκάθα Κρίστι και εντυπωσιάστηκα από τον τρόπο με τον οποίον έπλεκε τις ιστορίες της κι έπαιζε με το μυαλό του αναγνώστη. Πάντα ήμουν αυτό που λέμε «βιβλιοφάγος», αλλά από τότε που «συναντήθηκα» για πρώτη φορά με τον Πουαρό και τη Μις Μαρπλ ανέπτυξα μια προτίμηση για την αστυνομική λογοτεχνία. Στην αρχή σκάρωνα μικρές ιστορίες μυστηρίου που τις έβλεπα σαν ένα παζλ. Κάθε κομμάτι έπρεπε να μπει στη θέση του για να ολοκληρωθεί η εικόνα. Κάπως έτσι έγραψα και το πρώτο μου μυθιστόρημα, το «Όταν μιλούν τα φεγγάρια», και το έστειλα στις εκδόσεις Ωκεανός που αποφάσισαν να το εκδώσουν.

Η αστυνομική λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;
     Η βία και το έγκλημα αποτελούν φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας. Επομένως, εξ ορισμού, πιστεύω ότι η αστυνομική λογοτεχνία αποτελεί κοινωνική πράξη, καθώς αναζητά τις ρίζες αυτών των φαινομένων και ρίχνει φως στις αιτίες που τα προκαλούν.

Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;
     Δεν ξέρω πότε το κατάλαβα, αυτό όμως που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι ανέκαθεν μου άρεσε να γράφω, άλλοτε στίχους, άλλοτε σκέψεις, άλλοτε μικρές ιστορίες. Επειδή ως παιδί υπήρξα ιδιαίτερα εσωστρεφής και ανασφαλής, η γραφή ήταν για μένα ο τρόπος να εκφράσω όσα δεν είχα το θάρρος να πω. Ποτέ, βέβαια, δεν έδειχνα σε κανέναν αυτά που έγραφα, γιατί φοβόμουν την αποδοκιμασία και την απόρριψη. Μεγαλώνοντας ανακάλυψα ότι, παρότι είχα ξεπεράσει την ανασφάλεια και την εσωστρέφειά μου, η γραφή εξακολουθούσε να αποτελεί για μένα ανάγκη. Κάπως έτσι, λοιπόν, ξεκίνησε το δικό μου ταξίδι στον μαγικό κόσμο της συγγραφής.

Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;
     Δεν νομίζω ότι μπορώ να περιγράψω εκείνα τα συναισθήματα, αυτή τη χαρά, την πληρότητα, τη συγκίνηση, το μούδιασμα, το χτυποκάρδι. Είναι τα ίδια συναισθήματα που νιώθω κάθε φορά που παίρνω στα χέρια μου κάθε καινούργιο βιβλίο. Θυμάμαι πως όταν έφυγα απ’ τον εκδοτικό οίκο με το «Όταν μιλούν τα φεγγάρια» δίπλα μου, στη θέση του συνοδηγού, μπήκα στο αυτοκίνητο και ξεκίνησα τρέμοντας για το σπίτι. Δεν έβλεπα την ώρα να φτάσω, για να το δείξω στους δικούς μου. Ήταν Δεκέμβριος, αργά το απόγευμα, και είχε ήδη σκοτεινιάσει. Στη διαδρομή έκλαιγα από χαρά και δεν έδινα σημασία ούτε στο μποτιλιάρισμα, ούτε στα κορναρίσματα που άκουγα, ούτε στα φώτα που μου αναβόσβηναν κάποιοι οδηγοί. Μόνο όταν σταμάτησα σε ένα φανάρι και από το διπλανό αυτοκίνητο ο οδηγός μου φώναξε σε άπταιστα «Γαλλικά» ότι δεν έχω ανάψει τα φώτα μου, συνειδητοποίησα γιατί μου κόρναραν όλοι! Κατάπια την ντροπή μου, ζήτησα χίλια συγγνώμη και του έδειξα το βιβλίο προσπαθώντας να δικαιολογηθώ και να του εξηγήσω. Μάλλον αυτός δεν συγκινήθηκε, όμως, γιατί μου έδειξε την ανοιχτή του παλάμη! (Δίκιο είχε ο χριστιανός, βέβαια! Πού να ξέρει ότι εγώ πετούσα στα ουράνια και… πού μυαλό για φώτα;)

 Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;
     Κάποιοι χάνονται για πάντα από τη ζωή μου, άλλοι -όπως ο αστυνόμος Βαρσάμης και η Έλσα Γληνού- εξακολουθούν να με συντροφεύουν και να με οδηγούν σε νέους δρόμους, μου δημιουργούν την ανάγκη να μην τους αποχωριστώ και να συνεχίσω να πορεύομαι μαζί τους. Όταν γράφω τη λέξη «Τέλος» στο βιβλίο, τα συναισθήματα που με κατακλύζουν είναι ανάμεικτα. Από τη μια μεριά υπάρχει η χαρά, απ’ την άλλη όμως η συγκίνηση και η στενοχώρια. Είναι σαν να βιώνω έναν χωρισμό, σαν να πέρασαν από τη ζωή μου κάποιοι άνθρωποι, έμειναν για ένα διάστημα και μετά έφυγαν, αφήνοντας το δικό τους στίγμα στην ψυχή μου.

Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;
     Στον βαθμό που τα συναισθήματα των ηρώων μου είναι αυτά ενός μέσου ανθρώπου, σαφώς και τα έχω βιώσει. Όπως εκείνοι, έτσι κι εγώ νιώθω χαρά, οργή, θυμό, αποστροφή, ικανοποίηση, αδικία, αγάπη. Κάποια ακραία συναισθήματα, όπως το μίσος και την ανάγκη για εκδίκηση, ευτυχώς δεν τα έχω αισθανθεί, ίσως γιατί δεν βρέθηκα ποτέ στη θέση των ηρώων μου.

Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;
     Νομίζω πως μοιραία, στην προσπάθειά μου να δημιουργήσω ήρωες αληθινούς, δανείζομαι χαρακτηριστικά ανθρώπων που γνωρίζω καλά. Φυσικά, το πιο οικείο σ’ εμένα πρόσωπο είναι ο ίδιος μου ο εαυτός, επομένως είναι λογικό να δίνω στους ήρωές μου δικά μου στοιχεία. Για παράδειγμα, με την Έλσα Γληνού μοιράζομαι την ίδια λατρεία για τα παιδιά, την έντονη αίσθηση του δικαίου και την παρατηρητικότητα, ενώ με τη Μάρθα Τζόουνς (την ηρωίδα από «Τα τρία πρόσωπα της Εκάτης») την αγάπη για την αρχαία Ελλάδα.

Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;
     Ο πρώτος άνθρωπος που διαβάζει τα βιβλία μου είναι η αγαπημένη μου αδελφή, η Υπατία, και μάλιστα τη στιγμή που γράφονται. Μόλις ολοκληρωθεί ένα κεφάλαιο, της το στέλνω κι εκείνη, αφού το διαβάσει προσεκτικά, μου κάνει πάντα καίριες παρατηρήσεις. Είναι πολύ αυστηρή μαζί μου και δεν μου χαρίζεται ποτέ.  Πρέπει να ομολογήσω ότι επειδή είναι νοσηλεύτρια, συχνά εκμεταλλεύομαι τις ιατρικές της γνώσεις, όταν το απαιτεί η πλοκή της ιστορίας μου. Θα της χρωστάω για πάντα ευγνωμοσύνη, γιατί εκείνη με παρότρυνε να στείλω το πρώτο μου βιβλίο σε εκδοτικό οίκο.

Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;
     Δεν μπορώ να κατατάξω τους αναγνώστες σε ιδανικούς και μη. Σέβομαι και ευχαριστώ όλους όσοι πήραν στα χέρια τους ένα βιβλίο μου και το διάβασαν, ανεξάρτητα από το αν τους άρεσε ή όχι, από το αν η κριτική τους ήταν θετική ή αρνητική. Με τιμούν με την επιλογή τους και για μένα αυτό είναι πολύ σημαντικό.

Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;
     Φυσικά! Αρκετές φορές, αναλύοντας την ψυχολογία ενός ήρωα, συνειδητοποιώ πράγματα για μένα που μέχρι τότε δεν τα είχα ανακαλύψει. Ξέρετε, ψυχογραφώντας τους ήρωες, ψυχολογούμε στην ουσία τον ίδιο μας τον εαυτό, αφού εμείς πλάθουμε τους χαρακτήρες και τους δίνουμε υπόσταση.

Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;
     Επειδή γενικά ως άνθρωπος είμαι μάλλον απόλυτη στις πεποιθήσεις μου, γράφοντας ανακάλυψα ότι έγινα πολύ πιο διαλλακτική, συνειδητοποίησα ότι δεν υπάρχει μόνο το άσπρο και το μαύρο, αλλά και όλες οι αποχρώσεις του γκρι.

Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;
     Η συνομιλία με τους αναγνώστες είναι κάτι το μοναδικό, είτε γίνεται δια ζώσης είτε διαδικτυακά. Μεταξύ μας υπάρχει μια οικειότητα και μια ζέση, παρότι δεν γνωριζόμαστε, γιατί έχουμε μοιραστεί κομμάτια της ψυχής μας. Με κάποιους, μάλιστα, έχουμε γίνει φίλοι, βρισκόμαστε για καφέ, συζητάμε τα προσωπικά μας, μιλάμε για τα προβλήματά μας. Γενικά, απολαμβάνω τις συζητήσεις με τους αναγνώστες και αφουγκράζομαι πολύ προσεκτικά τις απόψεις τους σχετικά με τα βιβλία.

Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;
     Κάθε αναγνώστης, ανάλογα με τις εμπειρίες, τα ερεθίσματα, τη διάθεση, τις γνώσεις και τον χαρακτήρα του, μπορεί να εκλάβει μια πτυχή της ιστορίας με τρόπο διαφορετικό από αυτόν που εγώ ανέπτυξα ή ακόμα και να την εξελίξει. Για παράδειγμα, στο τελευταίο μου βιβλίο, το «Αθώοι Ένοχοι», κάποιοι μου είπαν ότι δικαιολογώ την αυτοδικία και τη θεωρώ επιβεβλημένη σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ εγώ πιστεύω ότι αυτό που προκύπτει μέσα απ’ την ιστορία είναι ότι ως Ελευθερία κατανοώ μεν τα κίνητρα και την οργή όποιου παίρνει τον νόμο στα χέρια του, δεν μπορώ όμως να αποδεχτώ την αυτοδικία ως τρόπο απόδοσης δικαίου σε μια πολιτισμένη κοινωνία. Γενικά, οι απόψεις των αναγνωστών είναι πολύτιμες, ιδιαίτερα οι αρνητικές, γιατί με βοηθούν να ανακαλύψω τις αδυναμίες της γραφής μου και να προσπαθήσω να τις διορθώσω.

Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;
     Νομίζω ότι όλοι οι συγγραφείς έχουν επηρεαστεί από όσα έχουν οι ίδιοι διαβάσει. Δεν εννοώ, βέβαια, ότι αντιγράφουν κάποιον συγγραφέα, αλλά προσλαμβάνουν στοιχεία από το ύφος, το λεξιλόγιο, τα μηνύματα που αναδύονται μέσα από τις σελίδες των βιβλίων, τα εκφραστικά μέσα, τη λειτουργία της πλοκής. Το ίδιο πιστεύω ότι συνέβη και σ’ εμένα, διαμόρφωσα δηλαδή υποσυνείδητα έναν τρόπο έκφρασης -τον οποίον συνειδητά προσπαθώ να εξελίξω- μέσα απ’ τα δικά μου διαβάσματα.

Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;
     Η συγγραφή είναι μια μαγική και συνάμα επίπονη διαδικασία. Κατ’ αρχάς, πρέπει να γίνει η απαραίτητη έρευνα -όσο χρονοβόρα κι αν είναι αυτή- για να συγκεντρωθούν όλα τα στοιχεία που χρειάζονται, ώστε να εξασφαλιστεί η αλήθεια. Είναι πολύ απογοητευτικό να διαβάζει κάποιος ένα βιβλίο γεμάτο ανακρίβειες και λάθη. Όταν γράφω, έχω πάντα στο μυαλό μου την αρχή και το τέλος της ιστορίας. Επειδή δεν χρησιμοποιώ σκαλέτα, αφήνω κατά κάποιον τρόπο τους ίδιους τους ήρωες να με οδηγήσουν στο τέλος που έχω επιλέξει κι αυτό είναι κάτι πολύ δημιουργικό αλλά και δύσκολο. Παράλληλα, πρέπει να συνθέσω μια ιστορία στην οποία όλα τα κομμάτια θα ενωθούν με ακρίβεια, για να οδηγήσουν στη λύση του μυστηρίου δίχως κενά και παραλείψεις που μπορεί να δημιουργήσουν απορίες στους αναγνώστες. Όπως ανέφερα και παραπάνω, αντιμετωπίζω την πλοκή σαν ένα παζλ. Είναι απαραίτητο να βρω το σωστό κομμάτι και να το τοποθετήσω στην κατάλληλη θέση, ώστε να συμπληρωθεί η εικόνα. Από την άλλη μεριά, θέλω οι χαρακτήρες να είναι αληθινοί, άνθρωποι που μπορούμε να συναντήσουμε στον δρόμο μας, οι ανατροπές να πείθουν, η συγκίνηση και η αγωνία να μην εκβιάζονται αλλά να γεννιούνται αβίαστα μέσα από την εξέλιξη της ιστορίας. Η συγγραφή είναι για μένα ένα υπέροχο ταξίδι, μια ανάγκη που δεν λέει να κοπάσει μέσα μου. Είναι το απάγκιο μου, το λιμάνι μου.

Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;
       Τον Σεπτέμβριο, με το καλό, θα επανακυκλοφορήσει από     τις   εκδόσεις Μίνωας το βιβλίο μου «Μαύρα σαν τον έβενο μαλλιά», το οποίο είχε κυκλοφορήσει το 2013 από τον Ωκεανό. Νιώθω πολύ μεγάλη χαρά που η Έλσα Γληνού θα συστηθεί ξανά στους αναγνώστες και θα τους διηγηθεί την ιστορία της, γιατί το συγκεκριμένο βιβλίο κατέχει στην καρδιά μου μια θέση ξεχωριστή. Εν τω μεταξύ, έχω ήδη καταθέσει στον εκδοτικό μου οίκο, τον Μίνωα, το επόμενο βιβλίο μου και έχω ξεκινήσει την έρευνα για να συλλέξω τα στοιχεία που χρειάζομαι για την καινούργια ιστορία που γεννήθηκε στο μυαλό μου. Σας ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία και για την όμορφη συζήτηση κι εύχομαι πάντα επιτυχίες σε ό,τι κάνετε. Να είμαστε όλοι καλά και να συνεχίσουμε να αγαπάμε και να στηρίζουμε το βιβλίο!

Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ.

10 Σεπ 2020

ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΝΕΡΟ

 
ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΜΕΡΕΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΝΑΠΟΛΗΣ ΕΝ ΑΝΑΜΟΝΗ ΕΝΟΣ ΕΚΠΛΗΚΤΟΥ ΓΕΓΟΝΟΤΟΣ
NICOLA PUGLIESE
Μετάφραση: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΓΙΑΝΝΟΥ
Εκδόσεις LOGGIA
Σελ. 189, Μάιος 2020


     Οι εκδόσεις Loggia, είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος, που φιλοδοξεί να παρουσιάσει στο αναγνωστικό κοινό «συγγραφείς που εμφανίζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά γράμματα». Σ’ αυτό το πρώτο βιβλίο που πήρα στα χέρια μου, πέρα από την επιλογή για το περιεχόμενο και την εξαιρετική ιστορία του στην οποία θα αναφερθώ παρακάτω, εντύπωση μου προκάλεσε και η προσεγμένη εκτύπωση. «Η όψη των βιβλίων μας συνδυάζει παραδοσιακή τυπογραφία με μονόχρωμα εξώφυλλα».
     Όπως γράφω και πιο πάνω, το βιβλίο έχει μια παράξενη εκδοτική πορεία. Όταν ο συγγραφέας ολοκλήρωσε το χειρόγραφο, το προώθησε στα χέρια του Ίταλο Καλβίνο, που ήταν υπεύθυνος λογοτεχνίας στον εκδοτικό οίκο Einaudi. Αυτός θεωρεί ότι με μερικές αλλαγές το βιβλίο μπορεί να εκδοθεί και τις προτείνει στον συγγραφέα. Ο Πουλιέζε δέχεται να τις κάνει, αλλά όταν ο Καλβίνο (τον οποίο ο Πουλιέζε θαύμαζε απεριόριστα) ζητάει και άλλες διορθώσεις, αντιδρά. Το βιβλίο εκδόθηκε τελικά το 1977 στην αρχική του εκδοχή, κι έκτοτε, ίσως επειδή δεν είχε την αποδοχή που προσδοκούσε ο συγγραφέας του από τους συμπολίτες του και ιδιαίτερα τους λογοτέχνες, αρνήθηκε την επανέκδοσή του. Όμως το μυθιστόρημα δεν ξεχάστηκε από όλους. Αν και ήταν «δυσεύρετο για χρόνια, έγινε κάτι σαν μύθος για τις νέες γενιές των συγγραφέων της Νάπολης αλλά και για το αναγνωστικό κοινό, αφού η αναπαραγωγή του γινόταν μέσω φωτοτυπιών…». Μετά το θάνατο του Πουλιέζε το βιβλίο επανεκδόθηκε το 2013, γνώρισε μεγάλη επιτυχία μεταφράστηκε σε έξη γλώσσες κι έπεται συνέχεια.
     Ο Πουλιέζε, που βιοποριζόταν ως δημοσιογράφος, παίρνοντας αφορμή από ένα πραγματικό γεγονός, περιγράφει τη Νάπολη και τους κατοίκους της, στα τέλη της δεκαετίας του ’70, όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα τετραήμερο βροχής, που προκαλεί πολλά προβλήματα και ανεξήγητα φαινόμενα. «…να πάρει ο διάβολος, αυτή η πόλη πράγματι φτιάχτηκε από χαρτόνι, είναι δυνατόν μόνο λίγες ώρες βροχής να τα προκαλούν όλα αυτά;». Το μυθιστόρημα-που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι μια συλλογή διηγημάτων με ένα κεντρικό θεματικό άξονα, τη βροχή, εστιάζει στον δημοσιογράφο Κάρλο Αντρεόλι, που αναμφίβολα είναι το alter ego του συγγραφέα και ο οποίος λόγω επαγγέλματος προσπαθεί να καταγράψει τη ροή των γεγονότων. Γύρω του κινούνται οι συμπολίτες του, οι ιστορίες των οποίων συμπληρώνουν αυτήν του Αντρεόλι. Οι άνθρωποι αυτοί, απλοί, καθημερινοί, που ο καθένας φέρει το παρελθόν και τα «πάθη» του, έρχονται αντιμέτωποι με φαινόμενα που προκαλούν την ψυχή και το μυαλό τους και αντιλαμβάνονται πως μετά αυτή τη νεροποντή, τίποτα δεν θα είναι ξανά το ίδιο. «Να που αυτή η αργή, ασταμάτητη βροχή είχε αλλάξει την προοπτική των πραγμάτων: η ύπαρξη σου δεν θα ήταν ποτέ πια η ίδια, ποτέ ξανά, η ζωή αναδυόταν τώρα εξαρτημένη από το νερό που έπεφτε…». Ποτέ ξανά οι κάτοικοι της Νάπολης δεν θα έρχονταν αντιμέτωποι με τις ενοχλητικές, αλλά καθησυχαστικά γνώριμες εικόνες «…τις φωνές, την οχλοβοή, τα κουδουνίσματα του τραμ, τα αυτοκίνητα, τους αστυνομικούς, την πυρετώδη κίνηση στους δρόμους». Ποτέ ξανά οι σχέσεις μεταξύ τους δεν θα είναι οι ίδιες, αφού για πολλούς η βροχή λειτουργεί λυτρωτικά και τους απελευθερώνει από κοινωνικές συμβάσεις και νόρμες. 
     Ενώ ο Πουλιέζε αντιμετωπίζει τους συμπολίτες του που έρχονται αντιμέτωποι με τα παράξενα και τρομακτικά φαινόμενα (απόκοσμες φωνές ακούγονται από το κάστρο του Μάσκιο Αντζοίνο, κέρματα των πέντε λιρετών –και μόνο αυτά- παίζουν μουσική, η θάλασσα «φουσκώνει» και απειλεί να καταλάβει την πόλη) με κατανόηση, συμπάθεια και αγάπη, είναι καταιγιστικά αιχμηρός και ιδιαίτερα καυστικός με τις «αρχές» του τόπου. Μέσα από τις περιγραφές των σπασμωδικών αντιδράσεων τους στην κρίση, στηλιτεύει την ανοησία, την κενότητα, την ευθυνοφοβία, τον βλακωδώς πομπώδη λόγο, την παροιμιώδη ανικανότητα αλλά και την διαπλοκή όσων κατέχουν θέσεις δήθεν σημαντικές κι ευθύνης, οι οποίοι στέκουν αμήχανοι μπροστά στα φαινόμενα και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η διατήρηση των μικροεξουσιών τους και των προνομίων και των προσόδων που απορρέουν από αυτές.
     Το «Σκοτεινό Νερό», είναι ένα εξαιρετικό, λεπτοδουλεμένο σαν εργόχειρο μυθιστόρημα, μια μοναδική τοιχογραφία της Νάπολης και κυρίως των ανθρώπων της, στα τέλη του ’70. Είναι βέβαιο, ότι ο εκδοτικός οίκος Loggia κάνει ένα εντυπωσιακό ντεμπούτο και ότι με βιβλία σαν το «Σκοτεινό Νερό», θα καθιερωθεί ως ένας ποιοτικός εκδοτικός οίκος στην συνείδηση του αναγνωστικού κοινού.      

5 Σεπ 2020

ΑΠ' ΤΟ ΑΛΕΤΡΙ ΣΤΟ SMARTPHONE

 ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΥΛΗΣ
Εκδόσεις ΜΕΛΑΝΙ
Σελ. 325, Μάιος 2019

     Σε μια συνάντηση με φίλους που έγινε πριν λίγο καιρό (εν μέσω πανδημίας, αλλά με τη λήψη όλων των αναγκαίων και απαραίτητων μέτρων!), συζητούσαμε πόσο άλλαξε τη ζωή μας, ένας τόσος δα αόρατος στο γυμνό μάτι ιός. Αναπόφευκτα η συζήτηση στράφηκε και σε όλες τις αλλαγές που έγιναν τα τελευταία χρόνια και ειδικά σε αυτές που οφείλονται στην εξέλιξη της τεχνολογίας.
     Αυτές τις αλλαγές προσπαθεί να «κωδικοποιήσει» και να καταδείξει το δοκίμιο του Κων. Πουλή με τον πολύ εύγλωττο και ευρηματικό τίτλο «Απ’ Το Αλέτρι Στο Smartphone». Για να επιτύχει αυτό που επιδιώκει με όσο πιο εμφατικό τρόπο γίνεται, ο συγγραφέας κάνει ένα «κόλπο»: χρησιμοποιεί τις αναμνήσεις του πατέρα του Άγγελου, από την παιδική του ηλικία. «Η φράση είναι κάπως τετριμμένη […] «ποτέ σε ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία, η ζωή δεν άλλαξε τόσο δραστικά όσο τον 20ο αιώνα». Διαβάζοντάς τη σκεφτόμουν πόσο εξωτικές μου φαινόταν πάντοτε οι αφηγήσεις του πατέρα μου για τα παιδικά του χρόνια». Ο Άγγελος Πουλής γεννήθηκε το 1936 και μεγάλωσε σε ένα φτωχικό ορεινό χωριό της Αρκαδίας. Οι συνθήκες διαβίωσης ήταν πολύ κακές για όλη την οικογένεια: ενήλικες και παιδιά. Και δεν αναφερόμαστε σε είδη που παραπέμπουν σε πολυτέλεια που σύμφωνα με τον συγγραφέα «δίνει ορμή στις κοινωνίες», αλλά σε βασικά ή καλύτερα αυτά που μάθαμε να θεωρούμε βασικά και δεδομένα. «Μεγάλωσε χωρίς τρεχούμενο νερό, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα (δηλαδή, μεταξύ άλλων, χωρίς ραδιόφωνο και τηλεόραση, ακούγοντας μουσική μόνο όποτε κάποιος έπαιζε), χωρίς ποτέ να έχει αγοράσει παιδικό παιχνίδι, φορώντας γουρ(ου)νοτσάρουχα και τρώγοντας μπομπότα».
     Ο συγγραφέας αφήνει τον πατέρα του να αφηγείται τις αναμνήσεις του για τα χρόνια στο χωριό για διάφορα θέματα (το σπίτι που ζούσε με το κρύο του χειμώνα που έμπαινε από τα χωρίς τζάμια παράθυρα, το σχολείο, την έλλειψη φωτισμού και ρολογιών, τις συνθήκες υγιεινής –που μόνο τέτοιες δεν ήταν και άλλα πολλά). Στη συνέχεια αντιπαραθέτει τη σημερινή κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί με την εξέλιξη της τεχνολογίας, χωρίς να παραλείπει να αναφερθεί στο πως φτάσαμε ως εδώ.
     Το συμπέρασμα που συνάγεται είναι ότι η τεχνολογία σε συνδυασμό με τη βελτίωση των κοινωνικών και οικονομικών δεδομένων, άλλαξαν προς το καλύτερο τη ζωή των ανθρώπων και βελτίωσαν τις συνθήκες διαβίωσης, τουλάχιστον σε μεγάλο μέρος του πλανήτη. «…νιώθω τυχερός που γεννήθηκα στη σύγχρονη εποχή και κάθομαι πάνω στο μαλακό μαξιλάρι της μοντέρνας τεχνολογίας και τυχερός που γεννήθηκα σε αυτή τη γωνιά του πλανήτη που μου επιτρέπει να απολαμβάνω αυτές τις ανέσεις […] Ενώ γνωρίζω ότι δεν απολαμβάνουν όλοι αυτά που περιγράφω, θα έλεγα ότι μετά τη συγγραφή αυτού του βιβλίου τείνω να αντιμετωπίζω με μεγαλύτερη καχυποψία τις νοσταλγικές αναφορές στο παρελθόν». 
     Καλογραμμένο κι εμπεριστατωμένο έργο, που με στέρεα επιχειρήματα και την ευφυή αντιπαράθεση παλιού και νέου, καταδεικνύει ότι παρά τα όσα αρνητικά μπορεί να έχει, η τεχνολογία όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, βελτίωσε εντυπωσιακά τις συνθήκες διαβίωσης στους περισσότερους τομείς της ζωής. Το βιβλίο περιλαμβάνει εκτενή βιβλιογραφία.