30 Σεπ 2018

ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΜΕΧΡΙ ΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ
THOMAS W. GALLANT
Μετάφραση: ΓΙΑΝΝΑ ΣΚΑΡΒΕΛΗ
Επιστημονική επιμέλεια: Δ. ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ/Γ. ΓΑΡΔΙΚΑ
Εκδόσεις: ΠΕΔΙΟ
Σελ. 495, 2017

     Ο T. W. Gallant, συγγραφέας του βιβλίου που σας παρουσιάζω σήμερα, είναι καθηγητής για την Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας στο Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια.
     Το βιβλίο είναι η ιστορίας της Ελλάδας από τον 19ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας. Εκδόθηκε για πρώτη φορά το 2001. Πρόσφατα όμως, ο συγγραφέας αποφάσισε να προχωρήσει σε μια νέα έκδοση, στην οποία έχει αναθεωρήσει το αρχικό κείμενο και πρόσθεσε τρία νέα κεφάλαια. «Το πρώτο εξετάζει με περισσότερο βάθος την ιστορία της Ελλάδας και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, το δεύτερο ασχολείται κατεξοχήν με την ιστορία της συγκρότησης του έθνους στη διάρκεια του 19ου αιώνα, και το τρίτο παρακολουθεί την ιστορία από το 1990 μέχρι τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015».
     Όπως αναφέρει ο συγγραφέας στον πρόλογο για την ελληνική έκδοση (το βιβλίο εκδόθηκε στα ελληνικά στην αναθεωρημένη του μορφή) σκοπός του έργου του είναι να ανιχνεύσει «την ιστορία της Ελλάδας κατά τα τελευταία διακόσια χρόνια με τρόπο που λαμβάνει υπόψη τόσο την ενδεχομενικότητα όσο και το ιστορικό πλαίσιο. Επιχειρεί να επιτύχει την ισορροπία ανάμεσα στην εξιστόρηση του παρελθόντος με τους δικούς του όρους και στη θεώρηση όσων προηγήθηκαν ως προοίμιο στο παρόν. Ως εκ τούτου, το βιβλίο επιχειρεί να εξηγήσει τι συνέβη, πότε συνέβη, γιατί συνέβη και πως το βίωσαν οι άνθρωποι». Ακόμη εξηγεί το γιατί επέλεξε τη δεδομένη στιγμή να προχωρήσει στην επανέκδοση του βιβλίου. «Η Ελλάδα θα γιορτάσει σύντομα τη διακοσιοστή επέτειο της Επανάστασης που είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους… Στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης, το βλέμμα του έθνους και των Ελλήνων σε ολόκληρο τον κόσμο θα στραφεί στην ιστορία, προκειμένου να μνημειοποιηθούν τα γεγονότα του 1821. Και αυτό ασφαλώς θα οδηγήσει σε αναστοχασμούς σχετικά με την εξέλιξη της χώρας κατά τα τελευταία διακόσια χρόνια».
     Το βιβλίο, αφού κάνει μια συνοπτική καταγραφή της ιστορίας από το 1345, όταν για πρώτη φορά η ανερχόμενη οθωμανική δύναμη κάνει την εμφάνισή της σε ευρωπαϊκό έδαφος, περνά σε πιο αναλυτική αφήγηση των γεγονότων από την Επανάσταση του 1821. Παράλληλα ο συγγραφέας, σκιαγραφεί τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περίοδο που εξετάζεται.
     Εντυπωσιακό είναι το γεγονός, ότι ενώ το βιβλίο απευθύνεται κυρίως σε σπουδαστές και διδάσκοντες σε τμήματα νεοελληνικών σπουδών, το κείμενο είναι ευκολοδιάβαστο, προσιτό και κατανοητό  από κάθε αναγνώστη. Εξίσου εντυπωσιακή είναι η διεισδυτικότητα και η νηφαλιότητα με την οποία αντιμετωπίζεται το θέμα, αλλά και η παράθεση πολλών πρωτογενών πηγών, που συμπληρώνουν και υποστηρίζουν την αφήγηση των ιστορικών γεγονότων.
     Το βιβλίο περιλαμβάνει πλούσια βιβλιογραφία (και έργων γραμμένων ή μεταφρασμένων στα ελληνικά), που είναι όμως διαφορετική από αυτή της πρώτης έκδοσης του 2001, αφού σ’ αυτή τη δεύτερη αναθεωρημένη έκδοση, ο συγγραφέας αποφάσισε να χρησιμοποιήσει στη βιβλιογραφία, κυρίως  βιβλία που  κυκλοφόρησαν μετά το 2000.
     Πολύ ενδιαφέρον και σημαντικό βιβλίο, που αξίζει να διαβαστεί από όλους τους φιλίστορες αλλά και «ανήσυχους» αναγνώστες.
   

24 Σεπ 2018

Ο ΣΤΟΧΟΣ

ΗMΕΡΟΛΟΓΙΟ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ
Εκδόσεις Ε.Ο. ΛΙΒΑΝΗΣ
Σελ. 318, Απρίλιος 2018

     Η λογοτεχνία του φανταστικού, τα τελευταία χρόνια, γνωρίζει σημαντική άνθηση στην Ελλάδα. Ένα υπολογίσιμο μέρος του νεανικού-κυρίως-αναγνωστικού κοινού, στρέφεται προς το συγκεκριμένο είδος, ενώ όλο και περισσότεροι δημιουργοί, παρουσιάζουν  έργα τους.
     Ένας από τους νέους αυτούς δημιουργούς, είναι ο Π. Δεληγιάννης, του οποίου το μυθιστόρημα «Ο Στόχος-Ημερολόγιο», κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες.  Το βιβλίο αυτό, είναι το πρώτο μέρος μιας τριλογίας, το οποίο όμως, διαβάζεται και αυτοτελώς.
     Ο Βίτο Πινιατέλι, είναι ένας 32χρονος άντρας, που γεννήθηκε στην Ελλάδα από πατέρα ιταλό και μητέρα ελληνίδα. Η οικογένεια αναγκάστηκε να μεταναστεύσει στην Ιταλία, μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας, όταν ο Βίτο ήταν νήπιο. Μετά τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο, θέλησε να κάνει ένα μεταπτυχιακό. Για να καλύψει τα έξοδα, αποφάσισε να εργαστεί και βρήκε δουλειά στο περιοδικό Turismo Alternativo. «Ο Βίτο είχε βρει αυτή τη δουλειά εντελώς τυχαία… Μια Κυριακή πρωί, διάβασε σε μια αγγελία ότι ζητούσαν νέους με όρεξη για ταξίδια και δράση. Την επόμενη , τηλεφώνησε κι έκλεισε ραντεβού. Δύο μέρες μετά ξεκίνησε. Τον ευχαριστούσε τόσο πολύ το αντικείμενο της δουλειάς του που τελικά διέκοψε το μεταπτυχιακό του για ν’ αφοσιωθεί σ’ αυτή. Και τώρα, πέντε χρόνια αργότερα, γεμάτα με πολλές εμπειρίες, δεν μπορούσε να φανταστεί τον εαυτό του να κάνει κάτι διαφορετικό». Στο περιοδικό η δουλειά τους ήταν να ταξιδεύουν «…σε δημοφιλείς προορισμούς ανά την Ευρώπη, με σκοπό ν’ ανακαλύψουν και να καταγράψουν εναλλακτικές δράσεις για τους τουρίστες, που να συνδυάζουν τα σπορ και τα ιστορικά αξιοθέατα κάθε τόπου».
     Τον Δεκέμβριο του 1997, ο Βίτο έχει μόλις επιστρέψει από την Πράγα, όπου έκανε εξαιρετική δουλειά. Ο διευθυντής του, του αναθέτει μια νέα αποστολή: Ελλάδα-Αθήνα. Είναι κάτι που ο Βίτο επιθυμούσε διακαώς, αφού δεν είχε επισκεφθεί τη γενέτειρα του, από τότε που η οικογένειά του, αναγκάστηκε να φύγει! Όμως τη χαρά έρχεται να σκιάσει μια δυσάρεστη εξέλιξη. Αυτή τη φορά δεν θα τον συνοδέψει η μόνιμη σύντροφος στα ταξίδια-και όχι μόνο- Κάρλα Βινότι, αλλά μια νέα συνάδελφος, η Λάουρα, η οποία σύμφωνα με τον διευθυντή του, «Έχει κάνει εξαιρετικές σπουδές και παρόλο που είναι η πρώτη φορά που εργάζεται στον χώρο, θα σου φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη».
     Ο Βίτο με βαριά καρδιά δέχεται να πάει με τη νέα του παρτενέρ στην Αθήνα. Εκεί όμως οι εκπλήξεις και οι αναπάντεχες καταστάσεις που θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει, ξεπερνούν και την πιο γόνιμη φαντασία!
     Καλογραμμένο μυθιστόρημα, με έντονο σασπένς και γρήγορη κινηματογραφική  εξέλιξη και γραφή, που θα συναρπάσει κυρίως όσους αρέσκονται να διαβάζουν το συγκεκριμένο είδος, αλλά και όσους θέλουν να κάνουν μια προσέγγιση στην ελληνική παραγωγή της λογοτεχνίας του φανταστικού. 

18 Σεπ 2018

Η ΠΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΚΑΡΟΥ

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ
KEVIN ANDREWS
Μετάφραση: ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΡΙΣΣΑΚΗ
Εκδόσεις: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Σελ. 350, Απρίλιος 2018

     Το βιβλίο «Η Πτήση Του Ίκαρου», του φιλέλληνα συγγραφέα και αρχαιολόγου K. Andrews, δεν είναι καινούριο. Εκδόθηκε πριν από πολλά χρόνια, αλλά είναι η πρώτη φορά που κυκλοφορεί στα ελληνικά. Είναι ένα σημαντικό βιβλίο, γιατί όπως αναφέρει και ο υπότιτλος, περιγράφει την Ελλάδα, όπως την βλέπει ένας τρίτος, αποστασιοποιημένος παρατηρητής, την εποχή που ο εμφύλιος μαίνεται στα βουνά της Μακεδονίας, ενώ διάσπαρτες αντάρτικες ομάδες και τα τάγματα ασφαλείας δρουν σε άλλες περιοχές της χώρας. Η μεγάλη του αξία έγκειται στο γεγονός ότι ο Andrews, υπήρξε αυτόπτης ή αυτήκοος μάρτυρας των περισσότερων από όσα αναφέρει.
     Ο Andrews ήρθε στην Ελλάδα το 1947, σε ηλικία 23 ετών, έχοντας αποφοιτήσει από το τμήμα κλασσικών σπουδών του Harvard, αφού «πήρε υποτροφία ενός έτους για να φοιτήσει στην Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή στην Αθήνα. Παρέμεινε ως το τέλος του 1951, καθώς το δόθηκε και δεύτερη υποτροφία για να εκπονήσει μελέτη για τα βυζαντινά, τα φράγκικα, τα τουρκικά και τα ενετικά φρούρια στην Πελοπόννησο». Όπως λέει ο ίδιος, το αντικείμενο της δουλειάς του, θα ήταν «να μελετήσω τα κάστρα που είχαν χτίσει από το Μεσαίωνα μέχρι τον 18ο αιώνα βυζαντινοί πολέμαρχοι, Φράγκοι επίδοξοι σταυροφόροι, Τούρκοι κατακτητές και Ενετοί έμποροι για να προστατεύσουν τα λιμάνια και τα ορεινά περάσματα της Πελοποννήσου».
     Η εικόνα που αντικρίζει όταν φτάνει στην Ελλάδα είναι αποκαρδιωτική. Ο πόλεμος με τους Γερμανούς έχει τελειώσει, αλλά οι βρετανοί και πρωτίστως ο Τσόρτσιλ, για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα και με την πάγια και διαχρονική τακτική τους του «διαίρει και βασίλευε», («Οι Εγγλέζοι θέλουνε τους λαούς να αλληλοσκοτώνονται για να μην μπορούνε να σηκώσουνε κεφάλι») υποδαυλίζουν τον εμφύλιο σπαραγμό, που κόστισε σε θανάτους και τραυματισμούς, σε περαιτέρω καταστροφές των υποδομών και δεν επέτρεψε την έγκαιρη ανοικοδόμηση της χώρας. «Η Ελλάδα ήταν μια χώρα ρημαγμένη, βυθισμένη στο χάος. Μέσα σε τέσσερα χρόνια, είχε χάσει το οκτώ τοις εκατό του πληθυσμού της. Σχεδόν δύο χιλιάδες χωριά είχαν καεί και υπήρχαν σχεδόν ένα εκατομμύριο άστεγοι. Μεγάλο μέρος του οδικού δικτύου και το εν τρίτο του εθνικού πλούτου της χώρας-λιμάνια, πλοία, σιδηρόδρομοι, γέφυρες και διώρυγες, αυτοκίνητα και τηλεπικοινωνίες, οικόσιτα ζώα και δάση-είχαν καταστραφεί». Και σα να μην έφταναν αυτά, ήρθε ο εμφύλιος να επιτείνει την καταστροφή.
     Ο Andrews, λόγω του αμερικανικού διαβατηρίου, της επιστημονικής του κατάρτισης, αλλά και χάρη στην αμέριστη βοήθεια της Αμερικανικής Αρχαιολογικής σχολής, που είχε καλές διασυνδέσεις, καταφέρνει να αποκτήσει άδεια μετακίνησης και πρόσβαση σε περιοχές που για τους «κοινούς θνητούς» ήταν μάλλον δυσπρόσιτες. Έτσι έχει την ευκαιρία να βιώσει από πρώτο χέρι τις συνέπειες του εμφύλιου-κυρίως στην Πελοπόννησο. Έχοντας-λόγω χαρακτήρα, αλλά και γιατί η Αμερική δεν είχε εμπλακεί ακόμα στις εχθροπραξίες-τη δυνατότητα να έχει επαφές με στελέχη αλλά και μαχητές των δύο πλευρών, θα μας δώσει μια όσο το δυνατό πιο νηφάλια και ουδέτερη αφήγηση, χωρίς όμως να διστάζει να πάρει θέση, όταν το θεωρεί απαραίτητο.
     Από τα πολύ καλά βιβλία που γράφτηκαν για την σκοτεινή εποχή του ελληνικού εμφυλίου.   

12 Σεπ 2018

ΣΥΜΩΝΗ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΥ


Η Συμώνη Κατραμάδου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μυτιλήνη της Λέσβου. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία/ Γλωσσολογία και Νομικά στο ΕΚΠA. Απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην Υπολογιστική Γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ Αγγλίας και διδακτορικό στη Θεωρητική Γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο του Γιοχάνεσμπουργκ. Εργάζεται ως εμπειρογνώμονας σε πολιτιστικά θέματα στο υπουργείο Εξωτερικών και ειδικεύεται στις ευρωπαϊκές εκπαιδευτικές και πολιτιστικές πολιτικές. Έργα της: «Η Βασίλισσα Του Αιγαίου» (2018, εκδόσεις Ωκεανίδα).


Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας;
     Ένας τόπος. Η Λέσβος. Η γενέτειρά μου Μυτιλήνη. Το φως της, οι απαλές πλαγιές των λόφων της με τις ελιές και τα πεύκα, οι μαιανδρικές ακτές της που σβήνουν στα καταγάλανα νερά του Αιγαίου, η θέα της στην μυστηριώδη Ανατολή. Και μια ποιήτρια. Η Σαπφώ. Προσωπική και ερωτική πολύ πριν το προσωπικό και το ερωτικό γίνουν αποδεκτά στοιχεία στην ποίηση και στην τέχνη. Αυτά τα δύο, ο τόπος και η ποιήτρια έδεσαν μέσα μου το ζυμάρι μιας ιστορίας. Την ιστορία της «Βασίλισσας του Αιγαίου – το ταξίδι της Αταλάντας».

Είναι φανερό ότι απαιτήθηκε κοπιώδης έρευνα για το βιβλίο. Πόσο καιρό σας πήρε να ολοκληρώσετε την έρευνά σας;
     Τέσσερα χρόνια εντρύφησης σε αρχαιολογικά δελτία ανασκαφών, στην βιβλιογραφία, αλλά και σε επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους στην Λέσβο και στα μικρασιατικά παράλια. Έρευνα που την έκανα με μεγάλη  ευχαρίστηση, γιατί μάθαινα και εγώ συγχρόνως για την σημαντική ιστορία του Αιγαίου και των νησιών του, τα πολιτισμικά επιτεύγματα του οποίου την εποχή εκείνη είναι πράγματι εξαιρετικά!

Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με το μυθιστόρημά σας και ποιο είναι αυτό;
     «Άριστος σύμβουλος καιρός». Το απόφθεγμα αυτό αποδίδεται στον σοφό Πιττακό τον Μυτιληναίο που θα συναντήσουμε στην ιστορία μας.  Ο καλύτερος σύμβουλος είναι ο χρόνος. Η μελέτη της ιστορίας έχει και αυτόν, τον διδακτικό χαρακτήρα. Η εποχή που περιγράφω είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, με την άνοδο των τυράννων και των εμπόρων εις βάρος των βασιλέων και της αριστοκρατικής τάξης. Βρήκα σ’ αυτήν απρόσμενες αναλογίες με το σήμερα, μια εποχή μεγάλης ιδεολογικής, οικονομικής και πολιτικοκοινωνικής κρίσης στην χώρα μας. Το δε ιστορικό μυθιστόρημα πιστεύω ότι αποτελεί τον πλέον εύληπτο τρόπο για να γνωρίσει κανείς τα γεγονότα του παρελθόντος. Μαζί με την ευχαρίστηση που προσφέρει μπορεί να ενημερώσει και να παραδειγματίσει. Τριπλό το όφελος.

Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;
     Ως απόρροια της δράσης του ατόμου που λαμβάνει υπόψη τον κοινωνικό του περίγυρο και αλληλεπιδρά μαζί του, η λογοτεχνία είναι, πιστεύω, κοινωνική πράξη με συμβολικό χαρακτήρα.

Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;
     Από παιδί αγαπούσα πολύ να διαβάζω λογοτεχνία και μου άρεσε η συγγραφή. Ένα διήγημά μου με θέμα την σφαγή των Καλαβρύτων είχε βραβευτεί με το πρώτο μαθητικό  βραβείο Λέσβου. Δεν είχα επισκεφθεί τα Καλάβρυτα τότε και όταν πήγα χρόνια μετά, ένοιωσα ότι είχα προσφέρει κι εγώ ένα λιθαράκι στην μνήμη του ολοκαυτώματος.

Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;
     Ανακούφιση και χαρά! Δεν διαφέρει πολύ από την χαρά που αισθάνεται η μάνα όταν πρωτοπιάνει το μωρό της στην αγκαλιά της. Όπως το φυσικό έτσι και το πνευματικό παιδί πρέπει να το πιάσεις στα χέρια σου για να πεισθείς για την ύπαρξή του. Τότε μόνον τα συναισθήματα ξυπνάνε πραγματικά μέσα σου.

 Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;
     Αυτονομούνται και συνεχίζουν να ζουν στην σκέψη μου, μέχρι να βρουν τον δρόμο τους σε κάποιο επόμενο μυθιστόρημα. Η μετενσάρκωση των ηρώων της Βασίλισσας του Αιγαίου και κυρίως της βασικής ηρωίδας, της Φοίβης, αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο της ιστορίας. Ένα ταξίδι αυτογνωσίας, μέσα από τις περιπέτειες της Ψυχής που αναζητά τον σύντροφό της, τον Έρωτα.

Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;
     Κάποια τα βίωσα, κάποια είδα να τα βιώνουν άλλοι, κάποια μου τα περιέγραψαν αυτοί που τα έζησαν. Η περιγραφή ενός συναισθήματος, αναρωτιέμαι ακόμα, αν είναι πιο επιτυχημένη όταν αποτελεί προσωπικό βίωμα ή όταν κανείς βλέπει να το βιώνουν άλλοι. Δεν έχω την απάντηση. Σίγουρα, η βιωματική εμπειρία δεν είναι ούτε το μόνο, ούτε το απαραίτητο προαπαιτούμενο για την περιγραφή της.

Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;
     Θα ήθελα να μοιάσω στην Φοίβη για το θάρρος της και τον τρόπο που αρπάζει τη ζωή απ’ τα κέρατα και στον Ελλάνικο για την ακλόνητη πίστη του. Αν μου μοιάζουν αυτοί, ή κάποιοι άλλοι από τους ήρωες της ιστορίας μας, νομίζω μόνον αυτοί που με γνωρίζουν πραγματικά μπορούν να πουν. Ο δικός μου βαθμός αυτογνωσίας δεν μου δίνει τόσο ξεκάθαρες απαντήσεις.

Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;
     Η μητέρα μου, φανατική αναγνώστρια λογοτεχνίας, η οποία μου έκανε και τις πρώτες παρατηρήσεις επί του κειμένου, ειδικά για το ερωτικό στοιχείο. Δεν την άκουσα, γιατί είχε εμφανώς επηρεαστεί από την σχέση μας, αλλά οι αντιδράσεις της επί του συνόλου με έπεισαν ότι άξιζε να εκδοθεί.

Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;
     Θα ήταν κάποιος που αγαπά την ιστορία, αλλά δεν έχει χρόνο να εντρυφήσει σ’ αυτήν. Επίσης ιδανικός αναγνώστης θα ήταν αυτός που αγαπά την λογοτεχνία και βρίσκει ενδιαφέρον το πάντρεμα των δύο αυτών ειδών, μέσα στο ιστορικό μυθιστόρημα. Σ’ αυτόν τον αναγνώστη Η Βασίλισσα του Αιγαίου έχει να δώσει αρκετά πιστεύω.

Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;
     Θα έλεγα ότι, γράφοντας, έχω καλλιεργήσει κάποιες ιδιότητες του χαρακτήρα μου, που ήταν υποτονισμένες ή παραμελημένες στο παρελθόν, όπως την επιμονή και την υπομονή. Την προσοχή στην λεπτομέρεια, στην έκφραση και στην ανάπτυξη γλωσσικού πλούτου.

Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;
     Δεν ξεκίνησα με κάποιες συγκεκριμένες πεποιθήσεις ως προς την συγγραφή, ούτε ως προς το θέμα μου. Το γεγονός ότι δεν είμαι ούτε ιστορικός ούτε αρχαιολόγος, μου επέτρεψε να απλώσω την έρευνα και να αξιοποιήσω ανομοιογενή στοιχεία που η αυστηρά επιστημονική έρευνα πιθανώς να μην μου επέτρεπε. Υπήρξαν πολλά θέματα που με προβλημάτισαν, όπως π.χ. η σεξουαλική ταυτότητα της Σαπφούς, και στο βιβλίο βλέπετε την άποψή μου στο θέμα αυτό, που σφυρηλατήθηκε μετά από εκτεταμένη βιβλιογραφική έρευνα.

Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;
     Το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον. Κάθε άνθρωπος βρίσκει σε αυτό που διαβάζει κάτι διαφορετικό, κάτι που ενδιαφέρει τον ίδιο, κάτι που για εκείνον κάτι σημαίνει και που μπορεί να είναι τελείως διαφορετικό από αυτό που είχα εγώ υπόψη.  

Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;
     Ναι, ιδιαίτερα οι αρχαιολόγοι που συμμετείχαν στην μεγάλη παρουσίαση του βιβλίου μου στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης. Ανάλογα με την εμπειρία και την γνώση του ο καθένας, έδωσε βάρος σε διαφορετικό στοιχείο του βιβλίου, στα συμπόσια, στα ταξίδια, στο εμπόριο κρασιού κλπ. Αλλά και μέσα σ’ αυτά τα θέματα, διέκρινε κανείς το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του καθενός για συγκεκριμένα θέματα, όπως π.χ. η θέση της γυναίκας, τα ταφικά έθιμα, οι κοινωνικές σχέσεις, στοιχεία τα οποία άλλοτε είχα τονίσει και άλλοτε όχι. Άλλοι αναγνώστες πάλι εστίασαν στο ερωτικό στοιχείο του βιβλίου, π.χ. στα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των εραστών, στα οποία δεν είχα δώσει συνειδητά βάρος όταν έγραφα. Όλοι σχεδόν μου μίλησαν για το τέλος του βιβλίου και πόσο το βρήκαν ενδιαφέρον, από διαφορετική σκοπιά ο καθένας!

Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;
     Δεν είναι μόνον ένας. Ως παιδί αγάπησα ιδιαίτερα τη «Ζωή εν τάφω» του Μυριβήλη που καθόρισε την στάση μου στην φρίκη του πολέμου, αλλά και τον «Καπετάν Μιχάλη» του Καζαντζάκη για την σημασία του καθήκοντος και της προσωπικής θυσίας. Ως ενήλικα με εντυπωσίασε η Jane Austen για την σχεδόν παντελή έλλειψη περιγραφών και τον οργανικό ρόλο των ελαχίστων που υπάρχουν στην εξέλιξη της ιστορίας, καθώς και για την λογική ανάλυση των θεμάτων της. Αλλά και η «Αντιγόνη» του Jean Anouilh για την σύγχρονη πολιτικο-κοινωνική ανάγνωση στον αρχαίο μύθο. Ένα μυθιστόρημα που δεν μπορώ επίσης να ξεχάσω είναι το «Τοτέμ του Λύκου» του κινέζου Lü Jiamin με την εξαιρετική του ημι-αυτοβιογραφική περιγραφή των συνεπειών της πολιτιστικής επανάστασης του Μάο στην Μογγολία. Στοιχεία όλων αυτών έχουν παρεισφρήσει στο έργο μου. Και βέβαια πολλοί άλλοι έλληνες και ξένοι συγγραφείς που η συνεισφορά τους στην διαμόρφωση του χαρακτήρα και των πεποιθήσεων μου είναι σίγουρα σημαντικές.

Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;
     Εύκολη όταν έχεις έμπνευση, δύσκολη όταν δεν έχεις. Ευτυχώς έχω την πολυτέλεια να γράφω όπως και όποτε έχω την διάθεση και τον χρόνο, αφού έχω άλλους πόρους επιβίωσης και έτσι δεν χρειάζεται να πιεστώ για να βγάλω αποτέλεσμα. Συχνά, άλλωστε, η έμπνευση ερχόταν σε απροσδόκητες στιγμές και όχι με την σειρά που θα περίμενε κανείς. Έτσι, το τέλος το ήξερα σχεδόν από την αρχή, ενώ το πρώτο κεφάλαιο της ονειροπόλησης μιας σχεδόν έφηβης, όπως είναι η ηρωίδα στην αρχή του βιβλίου, το έγραψα τελευταίο. Το γράψιμο για μένα, όπως και η ζωγραφική με την οποία ασχολούμαι ερασιτεχνικά, είναι μια ψυχολογική διέξοδος στην συχνά περίπλοκη καθημερινότητα που ζούμε. Ένα φωτεινό διάλειμμα.

Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;
     Ετοιμάζω την συνέχεια της Βασίλισσας του Αιγαίου στην Ρωμαϊκή Εποχή. Ο 1ος π.Χ. αιώνας στην Λέσβο και στο Αιγαίο γενικότερα αποτελεί ίσως την πιο σημαντική πολιτισμικά εποχή μετά τον 7-6ο αι. π.Χ. που περιγράφω στο Ταξίδι της Αταλάντας. Είναι η εποχή του Μιθριδάτη, του Ιουλίου Καίσαρα, του Πομπήιου, του Κικέρωνα κ.α. όλοι εκ των οποίων πέρασαν ή/και ανέπτυξαν δεσμούς στην Μυτιλήνη! Ο κατακτητής καλλιεργεί θεσμούς και καλλιεργείται πολιτισμικά και από αυτήν την γόνιμη συνεύρεση, με όλες τις εξαιρετικές δυσκολίες που εμπεριέχει, δίνεται μια νέα ώθηση στην οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική ζωή του τόπου.  Οι αναλογίες με το σήμερα δεν είναι αμελητέες!

6 Σεπ 2018

ΤΥΦΛΗ ΓΩΝΙΑ

DEAN KOONTZ
Μετάφραση: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΑΡΟΥΞΗΣ
Εκδόσεις: ΨΥΧΟΓΙΟΣ
Σελ. 461, Ιούνιος 2018

     Ο D. Koontz, είναι ένας πολύ γνωστός αμερικανός συγγραφέας, του οποίου τα βιβλία έχουν μεταφραστεί σε 38 γλώσσες και οι πωλήσεις αγγίζουν το εξωπραγματικό νούμερο των 500 εκατομμυρίων αντιτύπων!!
     Το νέο του μυθιστόρημα, έχει ηρωίδα την Τζέιν Χοκ, μια 28χρονη ικανότατη πράκτορα του FBI, που ζει με τον άντρα της Νικ και τον γιο τους. Ο Νικ, ήδη συνταγματάρχης στα 32 του χρόνια στις Ειδικές Δυνάμεις του αμερικάνικού στρατού, έχει προοπτικές να φτάσει πολύ ψηλά. Μέχρι που μια μέρα, εντελώς ξαφνικά αυτοκτονεί! «Έφτιαχνα φαγητό. Πήγε στην τουαλέτα. Όταν δεν ξαναβγήκε, πήγα και τον βρήκα καθισμένο στην μπανιέρα με τα ρούχα. Είχε μαζί του το μαχαίρι μάχης, το Ka-Bar, και είχε κάνει μια τομή στο λαιμό του τόσο βαθιά, που έκοψε την καρωτίδα».
     Το σοκ για την Τζέιν είναι τρομακτικό. Για να αντιμετωπίσει την απώλεια, αποφασίζει να πάρει μια μεγάλη άδεια. Την «στοιχειώνει» τόσο η ανεξήγητη συμπεριφορά του Νικ, όσο και το μυστηριώδες σημείωμα που άφησε. «Εκείνες οι τέσσερις αλλόκοτες προτάσεις της πάγωναν την καρδιά κάθε φορά που τις σκεφτόταν. Τις επανέλαβε: “Κάτι μου συμβαίνει. Έχω ανάγκη. Έχω μεγάλη ανάγκη. Έχω μεγάλη ανάγκη να πεθάνω”». Προσπαθώντας να βρει απαντήσεις, θα ξεκινήσει μια έρευνα, εκτός των «καναλιών» της υπηρεσίας της. Και το πρώτο πράγμα που ανακαλύπτει, είναι μια ανεξήγητη αύξηση των αυτοκτονιών. «Είναι κατανεμημένες εξίσου σε όλα τα επαγγέλματα. Γιατροί, δικηγόροι, καθηγητές, αστυνομικοί, δημοσιογράφοι… Αλλά είναι ασυνήθιστες αυτοκτονίες. Επιτυχημένοι και καλά προσαρμοσμένοι άνθρωποι χωρίς ιστορικό κατάθλιψης ή ψυχολογικά προβλήματα ή οικονομικές δυσκολίες. Δεν ταιριάζουν σε κανένα από τα στάνταρ προφίλ των ανθρώπων με τάσεις αυτοκτονίας». Όταν η Τζέιν θα αναζητήσει το γιατί, μέσω ερευνών στο διαδίκτυο, θα δεχθεί άμεσες απειλές τόσο για τη ζωή της ίδιας, όσο και του γιού της. Κάποιοι που όπως φαίνεται έχουν ισχυρότατα συμφέροντα, είναι υπεύθυνοι γι’ αυτές τις αυτοκτονίες. Και είναι τόσο δυνατοί, που για να προστατέψουν τα μυστικά τους, δεν θα διστάσουν να εξοντώσουν οποιονδήποτε θα θελήσει να σταθεί εμπόδιο και να τους αποκαλύψει. «…η οργάνωση που την καταδίωκε ξαφνικά φαινόταν να είναι πανταχού παρούσα, να διαθέτει μεγαλύτερη δύναμη και ακτίνα δράσης από οποιαδήποτε μεμονωμένη οργάνωση επιβολής του νόμου, να είναι πιο αποτελεσματική από τις κυβερνητικές υπηρεσίες που εκείνη γνώριζε, σχεδόν πανταχού παρούσα και παντογνώστρια».
     Όμως η Τζέιν δεν είναι μια οποιαδήποτε γυναίκα. Είναι πεισματάρα, ήταν ερωτευμένη με τον άντρα της και αποφασισμένη να βρει ποιος και γιατί της προξένησε τέτοιο πόνο. Αφού «κρύψει» τον γιο της σε ασφαλές «καταφύγιο», θα προσπαθήσει να αποσυρθεί σε μια «τυφλή γωνία»- εκεί όπου κινούνται εκείνοι που είναι αληθινά εκτός συστήματος και χρησιμοποιώντας με τον καλύτερο τρόπο τις τεχνικές και  μεθόδους που έχει διδαχθεί, να βρει απαντήσεις στα ερωτήματα που την ταλανίζουν.
     Ένα καταιγιστικό, κινηματογραφικού ρυθμού θρίλερ, από έναν από τους κορυφαίους συγγραφείς του είδους.