19 Μαρ 2024

ΜΑΙΗ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ

      Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Γαλλική φιλολογία στο ΑΠΘ και απέκτησε Μεταπτυχιακό με ειδίκευση στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ενώ ολοκλήρωσε και την εκπαίδευση εμψυχωτών NDI. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος και ως σύμβουλος δημοσίων σχέσεων και διαφήμισης σε εφημερίδες και περιοδικά. Συνεργάστηκε με το κρατικό ραδιόφωνο και το Ρ/Σ Flash ενώ συμμετείχε σε παραγωγές του ZDF. Έργα της: «Ημερολόγιο Σιωπής» (3.1 Πολιτισμού, 2021), «Μιζανπλί Και Δωδεκάποντο» (3.1 Πολιτισμού, 2023). Συμμετοχές σε συλλογικά έργα: «Χαμογελάνε Οι Τζοκόντες» (Εκδόσεις Οδός Πανός, 2019), «Στις Πόλεις Έχει Τζιτζίκια» (3.1 Πολιτισμού, 2021).

     Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Μιζανπλί Και Δωδεκάποντο;

     Η Νίτσα, το κεντρικό πρόσωπο της νουβέλας μου, γεννήθηκε μέσα στα μαθήματα της δημιουργικής γραφής με δασκάλα μου την Καλλιόπη Πασιά. Τις πρώτες μέρες της ζωής της, όταν δηλαδή άρχισε να ξεπηδάει και να διαμορφώνεται ο χαρακτήρας της, είχε μια προσωπικότητα που θα την χαρακτήριζα αλανιάρα. Ξενύχτι, ποτά, μπουζούκια. Στην πορεία προστέθηκαν στοιχεία που ξέφυγαν από την ταμπέλα αυτή, έγινε ευάλωτη και το ανέμελο δεν ήταν πια πυρηνικό της χαρακτηριστικό.

     Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με αυτό και ποιο είναι αυτό;

     Αυτό που επιδιώκω με την νουβέλα  είναι η αναβίωση μιας εποχής μέσα από πρόσωπα που μέχρι τώρα δεν είχαν φωνή.

     Η ηρωίδα του βιβλίου η Νίτσα, είναι πραγματικό πρόσωπο ή πλάσμα της φαντασίας σας

     Είναι δημιούργημα της φαντασίας μου, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι και πραγματικό πλάσμα που κινήθηκε όπως η Νίτσα στους χώρους της νύχτας της εποχής που διαπραγματεύομαι.

     Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

     Η λογοτεχνία ως τέχνη και ως κοινωνική πρακτική σαφώς σχετίζεται και συνομιλεί με την ιστορία, με την επιστήμη με τη συλλογική μνήμη. Ο κάθε συγγραφέας σχετίζεται με την κοινωνία και με τα κοινωνικά ζητήματα, άλλοτε αυτά κυριαρχούν στην γραφή του και άλλοτε τα διακρίνεις κάτω από τις γραμμές. Με αυτή την έννοια σαφώς και μπορούμε να πούμε ότι είναι μια κοινωνική πράξη.

     Μπορεί η λογοτεχνία να δρομολογήσει αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο;

     Δεν ξέρω αν μπορούν να γίνουν αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο άμεσα και εμφανώς. Μέσα από την λογοτεχνία  βλέπουμε τη ζωή των πόλεων, των ανθρώπων με τις αντιφάσεις τους, με έναν τρόπο που προσπαθεί να συνομιλήσει με τον λόγο της καινούργιας γενιάς. Θέτει ερωτήματα που προβληματίζουν. Καλείσαι λοιπόν να δώσεις σε ατομικό επίπεδο απαντήσεις αφού ψάξεις και ερευνήσεις. Έτσι μπορείς να «αλλάξεις» και αν όλοι αλλάξουμε τότε ναι θα υπάρξουν τομές και σε κοινωνικό επίπεδο.

     Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

     Από μικρή καταγινόμουν με τη γραφή. Με γοήτευε και με γοητεύει η μυρωδιά του χαρτιού και η γραφή με μολύβι πάνω σε λευκές σελίδες. Συγγραφέας δεν τόλμησα ποτέ να σκεφτώ ότι θα γίνω. Και δεν θεωρώ ότι είμαι, θα με χαρακτήριζα ως εραστή του λόγου.

     Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

     Μεγάλη χαρά, σαν ένα μικρό παιδί που του χαρίζουν μια σοκολάτα που δεν έχει ξαναφάει!

      Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Η αλήθεια είναι ότι συνεχίζουν και υπάρχουν για κάποιο χρονικό διάστημα μέσα μου. Όχι όμως με τη δημιουργική έξαρση που ζήσαμε όσο κρατούσε η συγγραφή, αλλά σαν συνοδοιπόροι που έχουμε μοιραστεί εμπειρίες, μυστικάκαι μια άλλη ζωή. Σιγά σιγά τους αφήνω στη δική τους ζωή και ακολουθώ τα βήματα του επόμενου ήρωα.

     Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     Σίγουρα, γιατί όσο και να υποστηρίζουμε ότι δεν έχουμε καμία σχέση με τους ήρωές μας, δεν παύει κάποια κομμάτια τους να ταυτίζονται με μας. Η λύπη, η χαρά, οι σκέψεις.

     Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

     Όχι, δεν νομίζω.

     Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

     Η εκδότριά μου και η ομάδα της δημιουργικής γραφής που παρακολουθώ και είναι πολύ σημαντικός ανατροφοδότης μου.

     Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

     Ο άνθρωπος που θα μπει στην ιστορία χωρίς προκατάληψη και που, αφού «χωνέψει» την ιστορία, θα πει την γνώμη του με την καρδιά του.

     Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

     Αυτό που ανακάλυψα είναι η δυνατότητα που σου δίνει η συγγραφή να μπεις και να ζήσεις σε κόσμους που δεν κινήθηκες στη ζωή σου, να τους γνωρίσεις και να αποδράσεις.

     Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Δεν νομίζω.

     Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

     Ναι πολύ, είναι μια ανεξάντλητη πηγή ανατροφοδότησης. Ανακαλύπτεις ότι οι ιστορίες σου δεν αφορούν μόνο σε σένα, αλλά και σε  ένα ευρύ κοινό.

     Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

     Ναι φυσικά, κάθε αναγνώστης ταυτίζεται η ερμηνεύει τα πράγματα με τη δική του οπτική και βίωμα.

     Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

     Τα πρώτα μου διαβάσματα ήταν τα βιβλία του Αντώνη Σαμαράκη, του Λουντέμη, του Καζαντζάκη. Σίγουρα υπάρχει ένα απόσταγμα αναγνωστικού βιώματος στη δική μου γραφή.

     Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

     Το δύσκολο κομμάτι είναι μέχρι να γεννηθεί η ιδέα και ο ήρωας. Από τη στιγμή που θα σχηματιστεί όλα κυλάνε γρήγορα και εύκολα.

     Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

     Το συρτάρι μου είναι γεμάτο με ιδέες και προσχέδια. Τώρα ποιο από όλα θα βγει προς τα έξω δεν το γνωρίζω, ακόμα τουλάχιστον.

     Σας ευχαριστώ πολύ!

12 Μαρ 2024

ΟΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΡΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Πρωτοπρεσβύτερος ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΙΚΟΥ
Εκδόσεις ΑΝΑΛΕΚΤΟ
Σελ. 490, Φεβρουάριος 2024

      Την μεταδιδακτορική διατριβή του π. Αθαν. Νίκου περιλαμβάνει το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο που σας παρουσιάζω σήμερα και κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ανάλεκτο.

     Πρόκειται για μια εμπεριστατωμένη μελέτη, η οποία συγκρίνει την διαφορετική αντιμετώπιση της οικονομίας από την πουριτανική ηθική και κοινωνική διδασκαλία του προτεσταντισμού και την ρωμαιοκαθολική παράδοση, σε αντιπαραβολή με τις αντιλήψεις περί οικονομίας και ιδιοκτησίας της ορθόδοξης Ανατολής, όπως εκφράζονται μέσα από τα κείμενα της πατερικής γραμματείας.

     Σύμφωνα με τον συγγραφέα της, η μελέτη «… θέτει ως μέλημά της την περιγραφή των μεταβολών του οικονομικού πνεύματος στην ιστορική εποχή του δυτικοευρωπαϊκού και αμερικανικού πολιτισμού, και ιδίως την έκθεση της γένεσης εκείνου του πνεύματος που κυριαρχεί σχεδόν εξ ολοκλήρου πάνω στο παρόν μας: του κεφαλαιοκρατικού. Με άλλα λόγια θα επιχειρήσουμε να διερευνήσουμε τις πνευματικές προϋποθέσεις του δυτικού καπιταλισμού. Από την άλλη πλευρά παρουσιάζεται η Ορθόδοξη χριστιανική παράδοση η οποία είχε πολλά να διδάξει και να προσφέρει με το κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό της ήθος σε κατεύθυνση εξ άπαντος συλλογική και κοινοτική που νοηματοδοτεί τις διαπροσωπικές και διακοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων».

     Οι τίτλοι των κεφαλαίων είναι χαρακτηριστικοί:

Α. Προκαπιταλιστική Εποχή και Εκδίπλωση Του

    Καπιταλισμού.

Β. Δυτικές Θεολογικές Επιρροές Στον Καπιταλισμό Και

    Στη Διαμόρφωση Του Οικονομικού Και Κοινωνικού Βίου

    Των Δυτικοευρωπαϊκών Κοινωνιών.

Γ. Βυζαντινή Αυτοκρατορία Και Οικονομία.

(Την βυζαντινή αυτοκρατορία ο π. Α. Νίκου την θεωρεί «αδικημένη» αφού «Μέχρι προ μερικών δεκαετηρίδων στο Βυζάντιο δεν αποδιδόταν η προσήκουσα σημασία ούτε είχε κατανοηθεί η μεγίστη συμβολή του στην ιστορία του πολιτισμού. Αυτό κατά ένα μέρος οφειλόταν στην προκατάληψη, με την οποία προσέγγισε την αυτοκρατορία ο ευρωπαϊκός διαφωτισμός και το φιλελεύθερο πνεύμα του 18ου αιώνα […] Η πνευματική ηγεσία της Ευρώπης του 18ου αιώνα περιφρονεί το Βυζάντιο, διότι το θεωρεί στερημένο υψηλού φρονήματος και φιλελεύθερου πνεύματος, ξένο προς τις δημοκρατικές αντιλήψεις».

Δ. Οι Περί Οικονομίας Αντιλήψεις Των Πατέρων Της 

    Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας Και Η 

    Διαχρονικότητά Τους.

Σ’ αυτό εκτίθενται οι «…αντιλήψεις των τριών Μεγάλων Πατέρων και Οικουμενικών Διδασκάλων περί της εργασίας» αλλά και «άλλων Πατέρων της Εκκλησίας γύρω από το σπουδαιότατο αυτό θέμα, ώστε να καταφανεί σαφέστατα το ιδιαίτερο ενδιαφέρον τους για την εργασία».

Ε. Ηθική Και Οικονομία

Στο τελευταίο αυτό και μεγαλύτερο σε έκταση κεφάλαιο του βιβλίου ερμηνεύεται ο ορισμός της ηθικής και της κοινωνικής ηθικής, στην πορεία του χρόνου, των πολιτισμών, των θρησκειών και των φιλοσοφικών ρευμάτων.

     Ίσως το αναγνωστικό κοινό θεωρεί ότι μια μελέτη όπως αυτή, είναι ένα δύσκολο στην κατανόηση, στριφνό κείμενο, γεμάτο επιστημονικούς όρους. Διαβάζοντάς το όμως, θα εκπλαγεί ευχάριστα. Αφού θα ανακαλύψει ότι πρόκειται για ένα κείμενο που χωρίς να χάνει τίποτα από την επιστημονική του ακρίβεια, είναι γραμμένο με τρόπο που το κάνει απολύτως κατανοητό σε όλους!

     Πριν κλείσω την σημερινή παρουσίαση, θα ήθελα να εξάρω την πολύ φροντισμένη έκδοση της μελέτης και να επισημάνω ότι είναι γραμμένη με το πολυτονικό σύστημα.

     Το ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτο βιβλίο συμπληρώνει μια περίληψη λίγων σελίδων στη γερμανική γλώσσα κι εκτενής ελληνόγλωσση και ξενόγλωσση βιβλιογραφία.

6 Μαρ 2024

ΜΕΣΕΓΓΥΟΥΧΟΙ ΚΑΙ ΔΟΣΙΛΟΓΟΙ

Και το τέλος της εβραϊκής επιχειρηματικότητας στην κατοχική Θεσσαλονίκη
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΤΖΟΓΛΟΥ
Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ
Σελ. 569, Σεπτέμβριος 2023

      Ιστορικό δοκίμιο χαρακτηρίζεται το βιβλίο του Γιάννη Καρατζόγλου που κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες.

     Αναφέρεται στην λεηλασία που υπέστησαν οι εβραϊκές περιούσιες, όταν από τις 15 Μαρτίου 1943, οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης (περίπου 50 χιλ. άτομα) οδηγήθηκαν στα στρατόπεδα εξόντωσης, αφήνοντας αφύλακτα τα σπίτια και τις επιχειρήσεις τους.

     Οι πρώτοι που έπεσαν σαν ύαινες στα σπίτια των εβραίων ήταν-όχι όλοι αλλά οι περισσότεροι-χριστιανοί γείτονές τους. «Πριν την εκτόπιση του εβραϊκού πληθυσμού στην «Κρακοβία», ζούσανε στη Θεσσαλονίκη 10-11.000 οικογένειες Εβραίων που ανήκαν κοινωνικά στις 3 τάξεις: στο προλεταριάτο, που διέμενε κυρίως στους διάφορους περιαστικούς συνοικισμούς […] και αποτελούσαν την πληθυσμιακή πλειονότητα, στους μεσοαστούς που διέμεναν κυρίως στις περιοχές του Κέντρου […] και τέλος στους εύπορους επιχειρηματίες και εισοδηματίες, εμπόρους και βιομηχάνους, που κατοικούσαν κυρίως στις «Εξοχές» δηλ. ένθεν και εκείθεν της οδού Βασ. Όλγας μέχρι την οδό Αλλατίνι και φυσικά αποτελούσαν τη μειοψηφία. Οι πρώτοι «επιβάτες» των τρένων για το Άουσβιτς ήταν οι κάτοικοι των φτωχικών περιοχών της Δυτικής Θεσσαλονίκης, οι κατοικίες των οποίων «άδειαζαν» κάθε φορά που ένας συρμός αναχωρούσε για τα στρατόπεδα. Έτσι, δινόταν η δυνατότητα να γίνεται ένα πλιάτσικο από τους χριστιανούς των περιοχών αυτών με λεία τα έπιπλά και γενικά της οικοσκευές των μέχρι πριν λίγο κατοίκων τους».

     Οι αρχές κατοχής και η γερμανική προπαγάνδα, ενεργώντας έξυπνα και πονηρά, επέτρεψαν κι ενθάρρυναν τη λεηλασία για δύο λόγους: αφ’ ενός γιατί έτσι έκαναν τον πληθυσμό συνένοχους στο έγκλημα κι αφ’ ετέρου, γιατί κινηματογραφούσαν τα λεηλασία μεταφέροντας παντού το μήνυμα ότι οι κάτοικοι αποδέχτηκαν τα μέτρα κατά των Εβραίων.

     Αυτά όσο αφορά τα πιο φτωχικά σπίτια. Γιατί τα πολυτελή σπίτια των εύπορων, είχαν από νωρίς επιταχθεί από τις αρχές κατοχής κι όταν οι ιδιοκτήτες τους βρίσκονταν καθ’ οδό για τα κρεματόρια «δεκάδες τρένα με πολύτιμες οικοσκευές «εύπορων» Εβραίων ταξίδευαν για τη Γερμανία».

     Ακόμη, μεγάλος αριθμός επίπλων δόθηκαν σε συνεργάτες των Γερμανών (όπως στην περίπτωση του επιπλοποιού Χρήστου Αθανασιάδη) και κάποια διατέθηκαν για τις παραστάσεις του Κρατικού Θεάτρου!

      Εκεί όμως που το πλιάτσικο ξεπέρασε κάθε όριο, ήταν στις Ισραηλιτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνταν στην πόλη. Και μάλιστα το πλιάτσικο «νομιμοποιήθηκε» τον Απρίλιο του 1943. Τότε δημοσιεύτηκε ο νόμος 205/1943, σύμφωνα με τον οποίο ιδρύθηκε η «Υπηρεσία Διαχείρισης Ισραηλιτικών Περιουσίων» (ΥΔΙΠ) «που είχε σκοπό την επιμέλεια της διαχείρισης των ισραηλιτικών περιουσιών που είχαν κατασχεθεί από τις Γερμανικές Αρχές […] και είχαν παραδοθεί σε διαχειριστές».

     Ποιοι ήταν αυτοί που ορίστηκαν «μεσεγγυούχοι» δηλ. διαχειριστές των περιουσιών αυτών πολλές από τις οποίες είχαν αξία που αποτιμούνταν σε χιλιάδες χρυσές λίρες; Φυσικά οι συνεργάτες των Γερμανών (διερμηνείς, προμηθευτές, εργολάβοι κλπ), οι υπάλληλοι της ΥΔΙΠ και οι συγγενείς τους, οι Δοσίλογοι και οι Ταγματασφαλίτες.

     Βέβαια για να «θολωθούν τα νερά», δόθηκαν ορισμένες ιδιοκτησίες σε πρόσφυγες της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης-όπως προέβλεπε ο Ν 205/1043. Μόνο που αυτοί ορίζονταν μεσεγγυούχοι 3-4 σε κάθε επιχείρηση, ενώ οι «ημέτεροι», ορίζονταν και σε περισσότερες από μία επιχειρήσεις.

     Οι μεσεγγυούχοι, -σύμφωνα με τον Ν205/43- «υποχρεώνονταν σε τίμια, καλή, συνετή διαχείριση» της παραχωρούμενης περιουσίας, «ευθυνόμενοι όχι μόνο για δόλο, αλλά και βαριά ακόμα και ελαφρά αμέλεια». Το τι συνέβη στην πραγματικότητα, φαίνεται στις μαρτυρίες όσων-λίγων- επέστρεψαν, που όταν αναζήτησαν τα καταστήματα με τα εμπορεύματα τα δικά τους αλλά και των συγγενών τους, βρήκαν στην καλύτερη των περιπτώσεων, τέσσερις γυμνούς τοίχους. Ακόμη, όπως ανάγλυφα προκύπτει από τις δικογραφίες, η αντιμετώπιση όλων αυτών των καθαρμάτων, από την Δικαιοσύνη, που κινήθηκε με βραδύτατους ρυθμούς, ήταν σκανδαλωδώς ευνοϊκή. Είτε αθωωνόταν με βουλεύματα, είτε καταδικάζονταν σε ποινές-χάδι εκτός από εξόφθαλμες περιπτώσεις, που χρησιμοποιούνταν για να εκτονώνεται η λαϊκή οργή.

     Το «Μεσεγγυούχοι Και Δοσίλογοι», είναι ένα βιβλίο μεγάλης αξίας, προϊόν πολυετούς έρευνας και κοπιαστικής έρευνας υπό τις δύσκολες συνθήκες του κορωνοϊού, σε αρχεία, εφημερίδες, βιβλιοθήκες, δικογραφίες κλπ., που αποκαλύπτει πολλά από όσα «κρύβονται «κάτω από το χαλί» της τοπικής ιστορίας». Είναι μια μελέτη που «προσφέρει μια ολιστική προσέγγιση στο χρονικό διάστημα από την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Γερμανούς τον Απρίλιο 1941 μέχρι το 1949, η οποία δίνει έμφαση στην καταλήστευση και λεηλασία της εβραϊκής περιουσίας, των εθνικών πόρων και μέρους του εισοδήματος των κατοίκων της πόλης με ταυτόχρονη τήρηση των προνομίων της εντόπιας αστικής τάξης, ανάδειξη νέων πλουσίων και ανακατανομή του κεφαλαίου στην πόλη».

     Το βιβλίο περιλαμβάνει πρόλογο της καθηγήτριας του πανεπιστημίου Bar Ilan του Ισραήλ, Ορλύ Μερόν, χαιρετισμό του πρώην Δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη, πηγές και βιβλιογραφία κι ένα παράρτημα με ενδιαφέροντες πίνακες.

     Ένα εξαιρετικό βιβλίο, απόκτημα για κάθε φιλίστορα, αλλά και κάθε βιβλιόφιλο και «ανήσυχο» πολίτη!   

29 Φεβ 2024

ΜΙΑ ΑΣΗΜΑΝΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ

SONIA PURNELL
Μετάφραση: ΘΕΟΔΩΡΑ ΔΑΡΒΙΡΗ
Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ
Σελ. 386, Σεπτέμβριος 2023

   Την βιογραφία μιας ξεχωριστής προσωπικότητας, περιλαμβάνει το βιβλίο της βρετανίδας δημοσιογράφου και συγγραφέως Σ. Παρνέλ.

     Πρόκειται για τη Βιρτζίνια Χολ, η συμμετοχή της οποίας στον πόλεμο κατά των ναζί στη Γαλλία υπήρξε κομβικής σημασίας!

     Η Βιρτζίνια γεννήθηκε το 1906 στη Βαλτιμόρη. Μετά τις σπουδές της, υπέβαλε αίτηση στο State Department για να ακολουθήσει καριέρα διπλωμάτη. Όμως το κατεστημένο της διπλωματικής υπηρεσίας των ΗΠΑ, δεν μπορούσε να δεχτεί μια γυναίκα στις τάξεις του. Η Βιρτζίνια προσελήφθη μεν, αλλά ως απλή γραμματέας.

     Η αρχική τοποθέτησή της ήταν στην Βαρσοβία. Το 1933, ζήτησε και πήρε μετάθεση στη Σμύρνη. Εκεί σε μια κυνηγετική εξόρμηση αυτοτραυματίστηκε στο αριστερό πόδι. Οι γιατροί για να αποφύγουν την γάγγραινα, αναγκάστηκαν να ακρωτηριάσουν το πόδι της, κάτω από το γόνατο. Όλο σχεδόν το 1934,το πέρασε στις ΗΠΑ, προσπαθώντας να αναρρώσει, υποβαλλόμενη σε διορθωτικές επεμβάσεις και μαθαίνοντας να περπατά με το ειδικό προσθετικό μέλος που της τοποθετήθηκε. Το Νοέμβριο μετατέθηκε στη Βενετία και στη συνέχεια στην Εσθονία. Όμως ο κόσμος είχε μπει στον «αστερισμό» του πολέμου. Με την εισβολή του Χίτλερ στην Πολωνία, έφυγε για το Λονδίνο και στη συνέχεια πέρασε στη Γαλλία, όπου κατετάγη στο γαλλικό 9ο Σύνταγμα Πυροβολικού ως οδηγός ασθενοφόρου! Όταν κατέρρευσε το μέτωπο, διέφυγε στην Ισπανία. Επειδή είχε αμερικανικό διαβατήριο και η Αμερική δεν είχε μπει στον πόλεμο, μπορούσε να κινείται με σχετική άνεση. Στην Ισπανία την εντόπισε ο βρετανός μυστικός πράκτορας Τζορτζ Μπέλοουζ. Την προσέγγισε κι έπιασαν κουβέντα. Η Βιρτζίνια του διηγήθηκε τις περιπέτειές της στο γαλλικό μέτωπο και τις συνθήκες που επικρατούσαν στις δύο περιοχές της Γαλλίας. Στην Κατεχόμενη Ζώνη και την Μη Κατεχόμενη Ζώνη που κυβερνούσε με τις ευλογίες των Γερμανών, ο φασιστικής ιδεολογίας, στρατάρχης Πετέν. «Όπως άκουγε τη σκληρή αλλά παθιασμένη αφήγησή της, ο Μπέλοουζ θαύμασε το θάρρος της Βιρτζίνια, την παρατηρητικότητά της και, κυρίως, τη φλογερή επιθυμία της να βοηθήσει τους Γάλλους να αντεπιτεθούν. Εμπιστεύτηκε το ένστικτό του και πήρε την πιο σημαντική απόφαση της ζωής του, μια απόφαση που θα ανανέωνε τις ελπίδες για οριστική νίκη των Συμμάχων στη Γαλλία.  Όταν αποχαιρέτησε τη Βιρτζίνια, της έδωσε το τηλέφωνο ενός «φίλου» στο Λονδίνο, που μπορούσε να τη βοηθήσει να βρει έναν αξιόλογο καινούριο ρόλο…».

     Ο ρόλος που εννοούσε ο Μπέλοουζ, ήταν η συμμετοχή της στη Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων (SOE), μια αμφιλεγόμενη βρετανική μυστική υπηρεσία, την οποία ο Τσόρτσιλ «διέταξε προσωπικά «να βάλει φωτιά στην Ευρώπη» μέσω μιας πρωτοφανούς επίθεσης δολιοφθορών, υπονόμευσης και κατασκοπίας».

     Με την ένταξή της στο SOE, «η Βιρτζίνια θα γινόταν πρωτοπόρος σε έναν εντελώς καινούριο τύπο πολέμου: μια ερασιτέχνης ειδική στον αυτοσχεδιασμό θα ερχόταν αντιμέτωπη με την επαγγελματική βαναυσότητα της Γκεστάπο και της αστυνομίας του Βισί […] Ήταν γενικά αποδεκτό πως στο πεδίο είτε θα μάθαινε γρήγορα είτε θα πέθαινε. Σε κάθε περίπτωση οι περισσότεροι συνάδελφοί της, θεωρούσαν όλες τις γυναίκες ανίκανες για μια τόσο απαιτητική κι επικίνδυνη δουλειά. Και ήταν στο χέρι της να επιβιώσει και να τους διαψεύσει». Κάτι που η πεισματάρα Βιρτζίνια κατέφερε με εντυπωσιακό τρόπο.

     Πρόκειται για ένα πολύ καλογραμμένο βιβλίο. Μια εξαντλητική, αποκαλυπτική, συναρπαστική και απολαυστική βιογραφία μιας κάθε άλλο παρά ασήμαντης γυναίκας, η οποία έπαιξε κομβικό ρόλο στην ανάπτυξη του αντιστασιακού κινήματος στη Γαλλία και που βοήθησε να γίνει πιο εύκολη η απόβαση στη Νορμανδία και η προέλαση στη συνέχεια των συμμαχικών στρατευμάτων στην κατεχόμενη Ευρώπη.  

24 Φεβ 2024

ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΑΝΤΡΑΣ- Ο ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

BE A MAN GUY-“HARMON”
Εκδόσεις ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Σελ. 207, Νοέμβριος 2023

      Ένα βιβλίο που φανερώνει με χιουμοριστικό τρόπο «πικρές» αλήθειες για τη συμπεριφορά των ανδρών που πολλές φορές είναι μια τεχνητή, επιτηδευμένη αρρενωπότητα, είναι αυτό που παρουσιάζω σήμερα.

     Το βιβλίο οφείλει την ύπαρξή του, στην ομότιτλη σειρά επεισοδίων που έγιναν viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυρίως των ΗΠΑ, απ’ όπου και ξεκίνησε. «Για χρόνια ζούσα ευτυχισμένος στη σκιά. Τώρα παντελώς άγνωστοι με πλησιάζουν και μου ζητούν συμβουλές, την ώρα που κατουράω, για το πώς «Να Είναι Άντρες». Οπότε, αντί να σταματάω και να πιάνω κουβέντα με τον κάθε μαλάκα για τα επόμενα είκοσι χρόνια, έγραψα ένα βιβλίο για να χρησιμεύσει ως ο Απόλυτος Οδηγός. Και τώρα αφήστε με ήσυχο».

     Ο «Οδηγός» δίνει συμβουλές για το πώς πρέπει να φέρεται ο «αληθινός άντρας» σε κάθε πτυχή της ζωής του. Δουλειά, οικογένεια, σχέσεις, αθλητισμός, ελεύθερος χρόνος, επισκευές στο σπίτι, αντροπαρέες, ταξίδια και άλλα πολλά. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα που αναφέρεται στο ρομαντισμό! Αφού πρώτα διατείνεται ότι ο αληθινός άντρας δεν πρέπει ποτέ να είναι ρομαντικός, συνεχίζει: «Ο ρομαντισμός για τις γυναίκες έχει να κάνει με την προσοχή στη λεπτομέρεια, την επικοινωνία και με το να έχουν έναν άντρα που είναι ευχάριστα απρόβλεπτος. Από τη φύση τους, οι άντρες ήταν πάντοτε απρόβλεπτοι, αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα με τον πιο ευχάριστο τρόπο. Όταν μια γυναίκα σκεπάζει το κρεβάτι με ροδοπέταλα για μια ρομαντική βραδιά, γιορτάζοντας τα γενέθλια του άντρα της, εκείνος γυρνάει στο σπίτι κουρούμπελο από το μπαρ όπου κατέβαζε σφηνάκια για τα γενέθλιά του με τους κολλητούς. Όταν μια γυναίκα σχεδιάζει ένα φιλί και σαμπάνια για αργά το βράδυ, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ο άντρας της αρχίζει να ροχαλίζει από τις 9:00…».

     Ένα πολύ έξυπνο, γραμμένο με χιούμορ βιβλίο, που θα πρέπει να διαβάσουν άντρες και γυναίκες. Οι πρώτοι για να αντιληφθούν ότι πολλές φορές η συμπεριφορά τους «ξεφεύγει» σε λάθος μονοπάτια, κι έχουν λάθος αντιδράσεις και οι δεύτερες για να καταλάβουν γιατί συμβαίνει αυτό και ίσως να μας συγχωρήσουν!!   

 

17 Φεβ 2024

ΓΙΩΤΑ ΚΟΝΤΟΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ

     Γεννήθηκε και ζει στην Πάτρα. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και της Σχολής «Εργαστήρι Επαγγελματικής Δημοσιογραφίας». Εργάζεται ως δημοσιογράφος. Έχει συνεργαστεί με εφημερίδες, τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, ηλεκτρονικά μέσα και περιοδικά. Έχει γράψει κείμενα και στίχους τραγουδιών για δέκα θεατρικές παραστάσεις. Έργα της: «Ιστορίες Εστίασης Στην Πάτρα Του 20ου Αιώνα» (Το Δόντι, 2017), «Ιστορικό Ημερολόγιο Εμπορικού Συλλόγου Πάτρας» (2018, Το Δόντι) «Η Μυρωδιά Του Αχινού» (Ωκεανίδα, 2020), «Σσαμπάτ» (Bell, 2023).

     Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Σσαμπάτ»;

     Τα Γιάννενα και ο Μωυσής Ελισάφ.  Τα Γιάννενα είναι η πόλη στην οποία σπούδασα και η οποία έχει “εγγραφεί” μέσα μου και για πολλούς προσωπικούς λόγους. Θεωρώ ότι αυτή η πόλη είναι ο ιδανικός καμβάς για να φιλοξενήσει μια ιστορία μυστηρίου. Το ίδιο το τοπίο σε «οδηγεί». Ιδίως το χειμώνα, οπότε και έχουμε ορισμένα από τα «μαγικά» των Ιωαννίνων: ομίχλη, χιόνι, λίμνη που παρασύρεται από τα καιρικά έκτροπα, παραδοσιακό οικισμό, κάστρο που φέρνει στο αφήγημα τις δικές του μνήμες και φυσικά η μακρά ιστορία της πόλης με το πολυπολιτισμικό στίγμα. Τώρα σε ό,τι αφορά τον Μωυσή Ελισάφ, τον πρώτο Εβραίο δήμαρχο στην Ελλάδα, είναι αυτός που με «οδήγησε» στην ιστορία των Εβραίων των Ιωαννίνων, των Ρωμανιωτών, και στον εκτοπισμό τους από τους Ναζί. Αυτή την ιστορία δεν τη γνώριζα παρά το γεγονός ότι σπούδαζα εκεί. Και γενικότερα πιστεύω ότι αυτή η ιστορία δεν είναι ευρέως γνωστή όπως αυτή των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Είναι μια ιστορία που έχει σχεδόν αποσιωπηθεί και που  ήρθε στο φως κυρίως μετά την εκλογή του Μωυσή Ελισάφ, αυτού του ξεχωριστού, του αγαπητού γιατρού που έγινε δήμαρχος των Ιωαννίνων.

      Γιατί υπάρχει το διπλό σίγμα στην αρχή της λέξης; Έχει σχέση με την εκφορά της;

     Έτσι έγραφαν τη λέξη οι Ρωμανιώτες Εβραίοι στα Γιάννενα και σίγουρα έχει να κάνει με την εκφορά της. Προφανώς προς απόδοση του Sh στη λέξη Shabbat. Τη βρήκα από μόνη της τη λέξη πολύ δυνατή καθώς είναι σπάνιο, ίσως και μοναδικό, ένα διπλό σίγμα στην αρχή μιας λέξης. Ήταν και ένας από τους λόγους που την επέλεξα για τίτλο στο βιβλίο, πέρα από το ότι δένει όλες τις ιστορίες καθώς όλα τα σημαντικά στο Σσαμπάτ συμβαίνουν ημέρα Σάββατο.

     Εντοπίσατε εύκολα τα στοιχεία που αφορούν την εξόντωση της εβραϊκής κοινότητας των Ιωαννίνων;

     Ναι, ανέτρεξα σε σχετική βιβλιογραφία και σε υλικό από το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος, σε αναφορές στον Τύπο, αλλά και σε ηλεκτρονικό υλικό, ντοκιμαντέρ και μαρτυρίες επιζώντων. Οι τελευταίες ήταν το πιο συγκλονιστικό κομμάτι.

     Ανακαλύψατε στοιχεία για το πώς είχε πραγματικά εκλάβει τότε η πόλη αυτό που συνέβη;

     Το έγκλημα κατά των Εβραίων των Ιωαννίνων έχει πολλές διαστάσεις. Το  του 97% του πληθυσμού των Ρωμανιωτών Εβραίων δολοφονήθηκαν στο Άουσβιτς και τα υπόλοιπα στρατόπεδα. Οι Ρωμανιώτες να πούμε εδώ ότι είναι η παλαιότερη κοινότητα Εβραίων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Από την πρώτη στιγμή υιοθέτησαν την ελληνική γλώσσα, εμπνεύστηκαν από τον τοπικό λαϊκό πολιτισμό και τις παραδόσεις και, συνδυάζοντας τα τοπικά με τα δικά τους ήθη και έθιμα, δημιούργησαν την περίφημη ελληνο-εβραϊκή παράδοση και ζούσαν σε μεγάλη αρμονία με τους Χριστιανούς. Ήταν πλήρως αφομοιωμένοι. Γιαννιώτες πολίτες. Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον τόσο η στάση των υπολοίπων Γιαννιωτών πριν όσο και –κυρίως- μετά τον εκτοπισμό των Εβραίων. Διότι είχαμε τους απλούς πολίτες που είχαν αναπτύξει σχέσεις χρόνων με τους Ρωμανιώτες και θρήνησαν τον χαμό τους, αλλά έχουμε και αυτούς που σιώπησαν, αυτούς που αποσιώπησαν, αυτούς που καπηλεύτηκαν τις περιουσίες τους.

     Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με το βιβλίο σας και ποιο είναι αυτό;

      Να πούμε εδώ ότι η ιστορία στο Σσαμπάτ κινείται  ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, από το 1944 και τον εκτοπισμό των Εβραίων των Ιωαννίνων από τους Ναζί, μέχρι δύο διαφορετικές ιστορίες φόνων, η μία στη Σύρο πριν από 26 χρόνια και η άλλη στο Βόλο πριν από 15 χρόνια. Όλα αυτά φτάνουν στα εγκλήματα που συγκλονίζουν σήμερα τα Ιωάννινα και δημιουργούν ένα  ντόμινο εξελίξεων και ανατροπών.

Έχουμε να κάνουμε με το παρόν δηλαδή αλλά και με τρεις παράλληλες ιστορίες σε διαφορετικές χρονικές περιόδους που έρχονται μαζί στο φως και σχετίζονται μέσα από μια ανατρεπτική οδό με δύο δολοφονίες και μια εξαφάνιση, αλλά και με την πολιτική ζωή του τόπου στο σήμερα.

Μέσα από όλο αυτό το πλέγμα προσώπων και καταστάσεων, θέλω να στείλω ένα μήνυμα για τη διαφορετικότητα και τον τρόπο με τον οποίο διαχρονικά τοποθετείται απέναντι σε αυτήν η κοινωνία και η πολιτική. Θέλω να στείλω ένα μήνυμα κατά του ρατσισμού, του φασισμού και φυσικά της προκατάληψης απέναντι στο διαφορετικό είτε αυτό αφορά τη φυλή, είτε το φύλλο, είτε τον έρωτα, στον οποίο «συγκατοικούν» πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις που επίσης «κατηγοριοποιούν» τους ανθρώπους ανάλογα με τη στάση που τηρούν απέναντι σε αυτές.

     Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

     Η λογοτεχνία οφείλει να είναι μια κοινωνική πράξη. Αλλιώς δεν υπάρχει λόγος να υφίσταται.

     Μπορεί η λογοτεχνία να δρομολογήσει αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο;

     Μπορεί νομίζω να δρομολογήσει αλλαγές μέσα μας. Οπότε ναι, αν σκεφτούμε ότι από μέσα μας ξεκινάνε όλα και το δούμε αυτό σε ένα ευρύ κοινωνικό πεδίο, μπορεί να δρομολογήσει αλλαγές στον τρόπο που σκεφτόμαστε ή που βλέπουμε τα πράγματα. Αλλά και να μας υποψιάσει. Ακόμη και αυτό μερικές φορές είναι αρκετό.

     Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

     Θα σας πω κάτι που είναι αστείο. Κάποια στιγμή στο δημοτικό είχα γράψει μια έκθεση με θέμα «το γατάκι μου». Δεν είχα ούτε γατάκι, ούτε είχα επαφή με άλλα ζώα. Γελώντας η δασκάλα μου που είχε ξεχωρίσει την έκθεση επειδή δεν έμοιαζε καθόλου με τις άλλες, όταν έμαθε ότι έγραφα για ένα φανταστικό γατί που είχε μαζί μου μια φανταστική σχέση, είπε στη μάνα μου, «αυτή κάποια μέρα θα γίνει συγγραφέας». Η αλήθεια είναι ότι πάντα ήθελα να μπορέσω να γράψω ένα μυθιστόρημα. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Είχα μια ευκολία με τις λέξεις στον γραπτό λόγο και μπορούσα μέσα από αυτόν να εκφράσω με μεγαλύτερη ευκολία σκέψεις και συναισθήματα. Γράφω από μικρή αλλά είχα περιοριστεί σε στίχους και κείμενα για θεατρικές και μουσικές παραστάσεις. Δεν διακρίνομαι ως επιμελής σε κανένα τομέα του βίου μου και το μυθιστόρημα, το οποίο ήταν και ο… καημός μου,  απαιτεί μεγάλη προσήλωση και συστηματική δουλειά. Οπότε το μετέθετα συνεχώς για αργότερα παρά το γεγονός ότι με παρότρυναν πολύ και πολλοί να γράψω. Κάποια στιγμή ο τότε σύντροφός μου μού είπε: το κάνεις τώρα. Δεν υπάρχει μετά. Και έτσι γεννήθηκε η «Μυρωδιά του αχινού», το πρώτο μου μυθιστόρημα.

     Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

     Είναι μια συγκλονιστική εμπειρία. Πετάς κυριολεκτικά στον ουρανό όταν παίρνεις στα χέρια σου τυπωμένο το πρώτο σου μυθιστόρημα. Δεν μπορώ να περιγράψω τα συναισθήματα. Είναι μεγάλη η χαρά αλλά και μεγάλη η έκθεση. Είναι σαν να παραδίδεσαι ολόκληρος στους αναγνώστες σου και να τίθεσαι στην κρίση τους. Είπα μέσα μου «το έκανες, να το»… Το κοίταζα και το… μύριζα για κάνα μήνα. Σαν να ήταν μωρό.

      Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Με ακολουθούν. «Συνομιλώ» μαζί τους, Κάτι που γεννιέται από σένα, δεν παύει ποτέ να είναι κομμάτι σου. Είναι μια άλλου τύπου «οικογένεια». Τους αγαπώ πολύ τους ήρωες των βιβλίων μου. Όλους.

     Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     Σαφέστατα. Πώς θα νιώσει ο ήρωας αν δεν νιώσεις εσύ που τον δημιουργείς; Θα είναι ψεύτικος.

     Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

     Ναι, και στα δύο βιβλία, υπάρχουν ήρωες που μου μοιάζουν. Όχι σε όλο το εύρος της προσωπικότητάς τους, αλλά σε σημεία της. Με τοποθετώ συχνά με αυτό τον τρόπο μέσα στο μυθιστόρημα. Και εμένα και τις καταστάσεις που έχω βιώσει και τις προσδοκίες μου.

     Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

     Οι φίλοι μου, η κόρη μου και η μητέρα μου.

     Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

     Αυτός που μπαίνει «μέσα» στα βιβλία, που παρασύρεται και βιώνει την ιστορία που του αφηγείσαι, κάνοντας συμμέτοχο τη δική του φαντασία, γεγονός που καθιστά την κάθε ανάγνωση μοναδική και τον κάθε αναγνώστη συνδημιουργό. Κάθε αναγνώστης έχει άλλη εικόνα για τον κάθε ήρωα ή την κάθε κατάσταση, γιατί συμμετέχει στην ιστορία με τα δικά του βιώματα και τις δικές του προσλαμβάνουσες. Και αυτό κάνει την εμπειρία του συγγραφέα ακόμη πιο μοναδική και ενδιαφέρουσα.

     Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

     Πάρα πολλά. Είναι, αν ο σκεφτείς, μια μορφή ψυχανάλυσης η συγγραφή. Υπήρχαν και φράσεις ή προτάσεις που έγραψα πριν προλάβει να συμμετάσχει σε αυτή το συνειδητό. Αυτόματα. Απευθείας από το ασυνείδητο.

     Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Όχι, Αυτό μου συμβαίνει όταν διαβάζω βιβλία άλλων συγγραφέων.

     Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

     Βέβαια! Οι συζητήσεις με τους αναγνώστες είναι μια μεγάλη απόλαυση. Έχω κάνει και φίλους μέσα από αυτή τη διαδικασία. Είναι ξεχωριστοί άνθρωποι οι βιβλιοφάγοι. Έχουν ένα δικό τους κώδικα συμπεριφοράς και επικοινωνίας. Μοναδικό, ζεστό και δημιουργικό.

     Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

     Το παιχνίδι της συγγραφής είναι παιχνίδι για δύο. Γράφουμε για τους αναγνώστες. Αν δεν υπήρχαν αυτοί, δεν θα υπήρχε και λόγος να γράφουμε. Οπότε  το τι βλέπουν οι αναγνώστες μέσα από το μυθιστόρημα που καταθέτεις στην κρίση τους, είναι πιο σημαντικό από αυτό που βλέπεις εσύ. Μου έχουν λοιπόν υποδείξει πολλές πτυχές που δεν ήξερα ότι υπάρχουν. Κάποιοι με έκαναν να βλέπω και ήρωες με άλλα μάτια!

     Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

     Ο Καραγάτσης. Είναι ο πλέον αγαπημένος μου. Και ο Ντοστογιέφκσι φυσικά όπως θα καταλάβει ο αναγνώστης του Σσαμπάτ.

     Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι   είναι το γράψιμο για σας;

     Το γράψιμο είναι ένας τοκετός στον οποίο το όργανο αναπαραγωγής είναι η σκέψη. Γεννιέται μέσα από αυτή ένας νέος κόσμος. Γεννιούνται πρόσωπα και καταστάσεις. Όπως για τον ηθοποιό είναι πρόκληση να μπαίνει κάθε φορά σε έναν ρόλο και να ζει μέσα από αυτόν πολλές ζωές, έτσι και για το συγγραφέα… Μόνο που αυτός ζει άλλες ζωές γράφοντάς τες και έχει το.. προνόμιο να τις κατευθύνει εκεί που θέλει. Για μένα λοιπόν είναι πρωτίστως αυτή η δυνατότητα του να δραπετεύω μέσα από τους ήρωες που η ίδια δημιουργώ. Μοιάζει λίγο σχιζοφρενικό, αλλά είναι μια πολύ καλή ψυχοθεραπεία. Άλλωστε όλοι οι συγγραφείς φαντάζομαι ότι έχουν λίγο ή πολύ τα ίδια κίνητρα.

     Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

     Δεν υπάρχει έτοιμο υλικό, όχι. Γράφω όμως το επόμενο. Θα έλεγα ότι είμαι σε καλό δρόμο. Αυτή τη φορά ο τόπος θα είναι η Κέρκυρα.

     Σας ευχαριστώ πολύ!

 

 

11 Φεβ 2024

ΜΕΡΟΝΥΧΤΑ ΕΦΗΜΕΡΙΑΣ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΛΥΣΙΜΑΧΟΥ
Εκδόσεις ΑΝΑΛΕΚΤΟ
Σελ. 442, Ιανουάριος 2024

      Το πρώτο βιβλίο του συμπολίτη γιατρού Α. Λυσιμάχου με τίτλο «Μερόνυχτα Εφημερίας» κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό.

     Όταν ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου έφτασε στο τέλος του εργασιακού του βίου και θέλησε να πάρει τη σύνταξή του, έμπλεξε στα δίχτυα της γραφειοκρατίας. Για να βρει λύση, αποφάσισε να απευθυνθεί σε δικηγόρο. Η νεαρή δικηγόρος Ελένη Φιλίππου, του εξήγησε τα βήματα που θα πρέπει να κάνουν. Σε μία από τις συναντήσεις τους, του είπε ότι και ο πατέρας της ήταν γιατρός, αλλά δυστυχώς πέθανε σχετικά νωρίς. Είχε αφήσει όμως, ένα ημερολόγιο, το οποίο η οικογένεια αποφάσισε να εκδώσει, αφού θεωρούσε ότι ήταν ενδιαφέρον. «Μου είπε πως αυτή και ο σύζυγός της είχαν πάρει την απόφαση να κυκλοφορήσουν αυτό που ο πατέρας της το είχε ονομάσει «Μερόνυχτα Εφημερίας» και που στην ουσία ήταν το ημερολόγιό του. Ήθελαν τη βοήθεια ενός γιατρού για να νοικοκυρευτεί το κείμενο και για να γίνουν όσες επεξηγήσεις χρειάζονταν στα ιατρικά, τεχνικά του θέματα. Έπρεπε να γίνουν οι αναγκαίες αλλαγές στα ονόματα και όπου αλλού αυτό θα ήταν απαραίτητο, ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα με τα προσωπικά δεδομένα των ατόμων που αναφέρονταν στην πορεία του κειμένου […] Με παρακάλεσε να είμαι ο τεχνικός σύμβουλος που θα έκανε τις απαραίτητες διορθώσεις και αλλαγές, μια και σαν συνταξιούχος ιατρός θα είχα τον χρόνο για κάτι τέτοιο».

     Έτσι προέκυψε αυτό το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, που πετυχαίνει πολλούς στόχους ταυτόχρονα. Πρώτα περιγράφει την προσωπική ζωή του γιατρού Φιλίππου, ο οποίος αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα με την σύζυγό του Μαρίνα, με την οποία μόνο τυπικά παραμένουν παντρεμένοι. Στην ουσία έχουν χωρίσει. Η ανερμάτιστη και αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά της, καθώς και ο ασταθής χαρακτήρας της, τον απομάκρυνε από κοντά της. Αντίθετα τα ενήλικα πια παιδιά τους, αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει και του συμπαραστέκονται όσο μπορούν.

     Ακόμη δίνει μια πολύ καλή –κι εκ των έσω- εικόνα της λειτουργίας ενός νοσοκομείου τοσο σε μια «κανονική» μέρα, όσο και σε μια μέρα εφημερίας. Όταν οι γιατροί είναι αναγκασμένοι να εργάζονται για πολλές ώρες, να αντιμετωπίζουν δύσκολα περιστατικά και να λαμβάνουν γρήγορα τις σωστές αποφάσεις, βασιζόμενοι στις γνώσεις και την εμπειρία τους, που θα σώσουν τη ζωή ενός ασθενούς. «Μερικές φορές ο γιατρός είναι υποχρεωμένος να παίρνει και ρίσκο, με την καλή έννοια, προκειμένου να θεραπεύσει τον άρρωστο σε όσο το δυνατό λιγότερο χρόνο, όσο το δυνατό ανώδυνα, χρησιμοποιώντας όσο το δυνατό λιγότερες εξετάσεις, και φάρμακα όσο το δυνατό μικρότερου κόστους, με λιγότερες παρενέργειες και με καλό αποτέλεσμα. Για να γίνει αυτό όμως, χρειάζεται από την πλευρά του γιατρού μελέτη, σωστή και έγκυρη ενημέρωση, παρατηρητικότητα, σωστή κρίση και σωστή ερμηνεία των κλινικοεργαστηρικών ευρημάτων και απόκτηση πείρας κοντά στο κρεβάτι του αρρώστου και δίπλα σε έμπειρους κλινικούς».

     Μέσα από τις σελίδες του «ημερολογίου», περνούν εκατοντάδες περιστατικά και περιγράφεται τόσο η συμπτωματολογία, όσο και η αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.

     Σημαντικό χώρο, καταλαμβάνει και η αναφορά στις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ συναδέλφων, παλαιών και νέων, αλλά και με τους ασθενείς. «Θα συναντήσεις αντιπαλότητες, ανταγωνισμούς και ζήλιες από συναδέλφους. Θα συναντήσεις αχαριστία, πονηριά, κακολογία ίσως και απειλές από μερικούς ασθενείς και το περιβάλλον τους».

     Τέλος, ιδιαίτερη μνεία γίνεται σε όσους κινούνται στην «περιφέρεια» των νοσοκομείων και με τις πράξεις ή τις παραλείψεις τους, διευκολύνουν ή όχι το ιατρικό προσωπικό στην άσκηση των καθηκόντων τους: διοικητές υγειονομικών περιφερειών, διοικήσεις νοσοκομείων, άνθρωποι των φαρμακευτικών εταιρειών, τοπικοί πολιτευτές κλπ, ενώ υπάρχει και αναφορά στους επίορκους γιατρούς, που εκμεταλλευόμενοι τη δεσπόζουσα θέση τους, χρηματίζονται, «εκβιάζοντας» τους ασθενείς και τους συγγενείς τους.

     Το «Μερόνυχτα Εφημερίας» είναι ένα βιβλίο πολύ καλογραμμένο, ιδιαίτερα ενδιαφέρον που αξίζει την προσοχή όχι μόνο της ιατρικής κοινότητας, αλλά και του ευρύτερου αναγνωστικού κοινού!