ΣΤΗ ΔΙΝΗ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ

ΣΤΕΦΗ ΚΟΡΤΗ ΚΟΝΤΗ

Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

Σελ. 188, Σεπτέμβριος 2016

     Το νέο βιβλίο της Σ. Κόρτη Κόντη, είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στα χρόνια του Εμφυλίου. Μέσα από την αφήγηση της πορείας δύο ερωτευμένων ζευγαριών, η συγγραφέας έχει την ευκαιρία να περιγράψει τους τόπους, που είναι η Βέροια, η Θεσσαλονίκη και ο ορεινός όγκος της Πίνδου, αλλά κυρίως να μας δώσει την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, της σκληρής και δύσκολης εποχής, που άρχισε με την γερμανική Κατοχή και συνεχίστηκε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘ 50. Όταν πράγματα που σήμερα θεωρούνται απλά και εύκολα, τότε δεν ήταν καθόλου αυτονόητα και δεδομένα.

     Ο Στέφανος, γνώρισε την Αθηνά, όταν ήταν στο γυμνάσιο. «Ο Στέφανος ερωτοχτυπήθηκε κεραυνοβόλα από το μελαχρινό κορίτσι με τα τεράστια καστανά μάτια και τα δροσερά χείλη. Αλλά κι εκείνη τον ξεχώρισε αμέσως και ένιωσε ως τα βάθη του είναι της το φλογερό του βλέμμα». Τα ήθη της εποχής, δεν επιτρέπουν στους δύο νέους να εκφράζουν ανοιχτά τον έρωτά τους. Έτσι οι συναντήσεις τους είναι κρυφές και ολιγόλεπτες. Παρ’ όλα αυτά ο δεσμός που τους ενώνει παραμένει ισχυρός. Όταν το σχολείο τελειώνει, ο Στέφανος δίνει (επιτυχημένες) εξετάσεις στη Σχολή Ευελπίδων και η Αθηνά εισέρχεται στη Νομική της Θεσσαλονίκης. Περιμένουν και οι δύο να τελειώσουν τις σπουδές τους για να δημιουργήσουν οικογένεια.

     Όμως υπάρχει ένα σημαντικό πρόβλημα. Ο αδελφός της Αθηνάς, ο Γιάννος, είναι με την πλευρά των ανταρτών, στο αδελφοκτόνο εμφύλιο πόλεμο που στο μεταξύ έχει ξεσπάσει. «Για να παντρευτεί ένας αξιωματικός του ελληνικού στρατού  μια κοπέλα, πρέπει να ζητήσει άδεια από τους ανωτέρους του, αυτοί να βεβαιωθούν για τα φρονήματα της οικογένειάς της, αλλά και για την κοινωνική της θέση, τη μόρφωση και την οικονομική της κατάσταση. Η γυναίκα που θα στέκεται στο πλάι ενός αξιωματικού του ελληνικού στρατού πρέπει να είναι αντάξιά του, για να δημιουργήσουν οι δυο τους και μια σωστή και ευυπόληπτη οικογένεια. Η Αθηνά έχει τα προσόντα και με το παραπάνω, αλλά όλα της τα προτερήματα μηδενίζονται, αφού είναι αδελφή αντάρτη κομμουνιστή, από αυτούς που πολέμα ο Εθνικός Στρατός». Έτσι η Αθηνά εκτός από τις σπουδές της και την επαγγελματική της πορεία, έχει να ανησυχεί για πολλά ακόμα. Τη ζωή του αδελφού της, τη ζωή του αγαπημένου της και την πορεία της σχέσης τους.

     Από την άλλη πλευρά, ο Γιάννος βρίσκεται στην Ευρυτανία, για τη στρατολόγηση-εκούσια και ακούσια-νέων που θα ενταχθούν στις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού, ο οποίος βρίσκεται «στριμωγμένος» στο Γράμμο και η πορεία του πολέμου δεν είναι ευνοϊκή γι’ αυτόν. Οι μάχες είναι σκληρές και φονικές. Οι απώλειες μεγάλες Έτσι η αναζήτηση και η στρατολόγηση εφεδρειών είναι απαραίτητη. Από τη Ρούμελη συγκεντρώνονται 1300 αγόρια και κορίτσια, που χωρισμένα σε διμοιρίες, θα ξεκινήσουν μια μακρά και δύσκολη πορεία μέσα από κακοτράχαλα βουνά, με προορισμό το Γράμμο. Ένας από τους διμοιρίτες είναι ο Γιάννος που έχει στη διμοιρία του τη Βασιλική. «Η Βασιλική είναι ένα πανέμορφο κορίτσι. Τα χοντρά ασουλούπωτα ρούχα, τα στραβοπατημένα γουρουνοτσάρουχα και τα άλουστα μαλλιά της, δεν κατορθώνουν να κρύψουν το λυγερό κορμί της, τα γαλαζοπράσινα μάτια της με τις μακριές βλεφαρίδες φαίνονται τεράστια στο χλομό της πρόσωπο και τα σκασμένα χείλη είναι όμορφα και καλοσχηματισμένα. Ο Γιάννος βαδίζει τώρα δίπλα της, προσπαθεί  να της πιάσει κουβέντα, μιλώντας την για άσχετα πράγματα, χωρίς να αντιληφθεί ότι το κορίτσι αυτό τον τραβά σαν μαγνήτης, δεν θέλει να ξεκολλήσει από κοντά της, δεν μπορεί να τραβήξει το βλέμμα τους από το πρόσωπό της». Αλλά και η Βασιλική δεν είναι αδιάφορη για το Γιάννο. Στη διάρκεια της πολυήμερης πορείας, ο Γιάννος αντιλαμβάνεται ότι η Βασιλική δυσκολεύεται να ακολουθήσει και κινδυνεύει η ζωή της. Μετά από παλινωδίες και εσωτερική πάλη με το καθήκον από τη μια και τον έρωτα από την άλλη, αποφασίζει με τέχνασμα να την απομακρύνει από τη φάλαγγα. Τη συμβουλεύει να βρει κάποιο απόσπασμα του στρατού και για να μην έχει πρόβλημα, να πει ότι είναι απαχθείσα από τους αντάρτες για να την περιθάλψουν και να τη βοηθήσουν να επιστρέψει στο χωριό της, αν και γνωρίζει ότι έτσι πιθανότατα δεν θα ξαναδεί τη Βασιλική.

     Το «Στη Δίνη Του Εμφυλίου», είναι ένα καλογραμμένο μυθιστόρημα, στο οποίο μέσα από την αφήγηση αυτών των απαγορευμένων ερώτων, η συγγραφέας έχει την ευκαιρία να μας δώσει την τοιχογραφία μιας ολόκληρης εποχής, την ατμόσφαιρα, τις κοινωνικές συνθήκες και συνήθειες, τη νοοτροπία των ανθρώπων, τις σκέψεις τους για ζοφερή πραγματικότητα, τις αγωνίες για το μέλλον που φαντάζει αβέβαιο καθώς και πλήθος στοιχείων για την τοπογραφία της  Βέροιας και της Θεσσαλονίκης της συγκεκριμένης εποχής.