ΒΕΝΤΕΤΕΣ

ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΒΕΝΤΕΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΠΑΝΟΣ ΣΟΜΠΟΛΟΣ
Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ
Σελ. 423, Απρίλιος 2024

      Το βιβλίο που θα μας απασχολήσει στη σημερινή βιβλιοπαρουσίαση, είναι μια μελέτη-έρευνα του γνωστού δημοσιογράφου κι εκ των κορυφαίων του αστυνομικού ρεπορτάζ Π. Σόμπολου, που αναφέρεται σε βεντέτες του 20^ου –κυρίως- αιώνα, που συγκλόνισαν την ελληνική κοινή γνώμη.

     Η βεντέτα είναι ένα πανάρχαιο έθιμο, που έχει τις ρίζες του σε εποχές που δεν υπήρχαν ισχυρές κοινωνικές δομές, νόμοι και δικαστήρια. Οπότε ο αδικούμενος κατέφευγε στην αυτοδικία. Είναι όμως και βάρβαρο, αφού σε πολλές περιπτώσεις υπήρξαν θύματα που «δεν έφταιγαν σε τίποτα αλλά πλήρωσαν μόνο επειδή έτυχε να ανήκουν στις αντιμαχόμενες οικογένειες».

     Η βεντέτα παλαιότερα κυριαρχούσε «σε πολλές περιοχές της Ελλάδας αλλά και άλλων χωρών, όπως της Αλβανίας, της Σερβίας, του Μαυροβουνίου, της Ιταλίας, της Κορσικής, του Λιβάνου καθώς και στον αραβικό κόσμο». Ειδικά στην Ελλάδα, ήταν συνήθης πρακτική επίλυσης διαφορών στη Μάνη και την Κρήτη. Κι ενώ στη Μάνη με την πάροδο των ετών εξέλειπε, αφού πρώτα «ξεκλήρισε οικογένειες, ερήμωσε χωριά ολόκληρα κι έστειλε στο χώμα αμέτρητα θύματα», στην Κρήτη η βαρβαρότητα εξακολουθεί να υφίσταται. Η βεντέτα δεν «πρόκειται να εκλείψει-παρά μόνο αν κάποια κυβέρνηση τολμήσει να παραμερίσει το πολιτικό κόστος και σε συνεργασία με την Εκκλησία της Κρήτης και τους αρμόδιους φορείς, κηρύξει σταυροφορία κατά της βεντέτας. Μόνο όταν τολμήσουν να πάρουν μέτρα ώστε να αφαιρεθούν όλα τα όπλα από τα σπίτια στην Κρήτη, και κυρίως στις ορεινές περιοχές και να τιμωρούνται παραδειγματικά όσοι οπλοφορούν, θα υπάρξει η ελπίδα να σταματήσουν οι αιματοχυσίες και οι συμφορές».

     Τι ώθησε όμως τον Π. Σόμπολο να μην υπολογίσει κόπο και χρόνο (η κοπιαστική έρευνα για άντληση στοιχείων, έγινε σε αρχεία της Ελληνικής Χωροφυλακής, Αστυνομίας Πόλεων, Δικαστηρίων καθώς και σε δημοσιεύματα τοπικών και πανελλήνιας κυκλοφορίας εφημερίδων και περιοδικών) να γράψει αυτό το βιβλίο; «Έγραψα αυτό το βιβλίο για να αφήσω μια παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές γύρω από τα εγκλήματα της βεντέτας και για να καταδείξω τη βαρβαρότητα αυτού του εθίμου».

     Στο βιβλίο, για λόγους προστασίας των προσωπικών δεδομένων αλλά και για να μην αναμοχλεύονται πάθη και μίση, παραλείπονται τα επώνυμα των εμπλεκομένων, εκτός μίας-δύο περιπτώσεων όπου αυτό ήταν αναπόφευκτο. Η μία από αυτές μάλιστα-μια πολύνεκρη βεντέτα που διήρκησε χρόνια και κόστισε πολλές ζωές-  είχε σχέση με την οικογένεια του πρώην Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Χρήστου Σαρτζετάκη, ο οποίος εξελέγη με την ψήφο βουλευτή του ΠΑΣΟΚ που ανήκε στην «αντίπαλη» οικογένεια.  Για τον ίδιο λόγο, δεν γίνεται αναφορά σε βεντέτες που δυστυχώς συνεχίζονται!!

     Το βιβλίο, γραμμένο με την εγκυρότητα των στοιχείων και το γνωστό γλαφυρό ύφος του Π. Σόμπολου, εκτός από την περιγραφή των Κρητικών, Μανιάτικων και βεντετών της υπόλοιπης Ελλάδας, αναφέρει και μια περίπτωση στη Γερμανία του 1981. Ένα ακόμη θετικό του βιβλίου, μια 30σέλιδη ενδιαφέρουσα και κατατοπιστική «σύντομη ιστορία της βεντέτας».