ΠΑΝΤΑ ΘΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΩ

ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΑΛΛΙΦΑΤΙΔΗΣ

Εκδόσεις ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ

Σελ. 364, Ιούνιος 2015

     Ένα εξαιρετικό βιβλίο είναι το «Πάντα Θα Επιστρέφω» και έχει κι αυτό-κατά σύμπτωση όπως και αυτό της προπροηγούμενης παρουσίασης-θέμα τη μετανάστευση.

     Είναι η αφήγηση της ζωής της Έλενας, μιας γυναίκας ιδιαίτερης, η οποία έζησε όλα τα μεγάλα γεγονότα της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας. «Η Έλενα γεννήθηκε το 1932 στη Χρυσοπηγή, ένα μικρό χωριό κοντά στα Γρεβενά. Το όνομα είχε τη βάση του. Και πηγή υπήρχε και κάποιες φορές το νερό είχε μια κίτρινη απόχρωση σαν να περιείχε χρυσό, που όμως μάλλον ήταν θειάφι. Δύο μεγάλα πλατάνια δίπλα τη σκίαζαν και κάποιος είχε την ιδέα να στήσει εκεί μερικά τραπεζάκια και καρέκλες. Έτσι έγινε η πλατεία γύρω από την πηγή, όπως τα σπίτια είχαν χτιστεί γύρω από την εκκλησία, που ήταν αφιερωμένη στην Παρθένο Μαρία».

     Σε πολύ νεαρή ηλικία, χάνει τον πατέρα της (τον εκτέλεσαν οι Γερμανοί) και λίγο αργότερα τη μητέρα της (την εκτέλεσαν οι αντάρτες). Την μεγάλωσε ο παπάς του χωριού με την γυναίκα του, που ήταν άκληροι. Μεγαλώνοντας η Έλενα, έγινε μια όμορφη κοπέλα. Εκείνη την εποχή, αμέσως μετά την Κατοχή, τα παιδιά στα σχολεία, είχαν διάφορες και παράταιρες, σε σχέση με το ποια τάξη παρακολουθούσαν, ηλικίες. Κι αυτό γιατί, στη διάρκεια της Κατοχής, ιδιαίτερα στα χωριά, δεν υπήρχαν δάσκαλοι. Οπότε αν κάποιο παιδί μετά την απελευθέρωση ήθελε να τελειώσει το δημοτικό, με το τετραετές αναγκαστικό «διάλειμμα», μπορούσε να έχει φτάσει και στην εφηβική ηλικία. Η 17χρονη πια Έλενα, τελειώνοντας το Δημοτικό, ερωτεύεται το νεαρό δάσκαλό της, τον Γιάννη. Το αίσθημα είναι αμοιβαίο και παρά την «αντίδραση» της κοινωνίας του χωριού, οι δύο νέοι παντρεύονται. Όμως τα χρόνια είναι «δίσεκτα» και σύντομα το «αντεθνικό» οικογενειακό ιστορικό του Γιάννη, τον οδηγεί στην απόλυση και στην ανεργία.

     Σύντομα η Έλενα και ο Γιάννης, αντιλαμβάνονται ότι ο μόνος δρόμος για να επιβιώσουν είναι η μετανάστευση. Πρώτη επιλογή η Αμερική. «Όλοι ονειρεύονταν την Αμερική. Ποιος δεν είχε ακούσει ιστορίες για μετανάστες που είχαν πάει ξυπόλυτοι κι έγιναν εκατομμυριούχοι;». Στην Αμερική όμως δε γίνεται να πάνε, αφού ο Γιάννης σεβόμενος την οικογενειακή παράδοση, αρνείται να υπογράψει ένα από τα απαραίτητα έγγραφα. «Ήταν η πασίγνωστη παράγραφος που απαιτούσε από τους υποψήφιους μετανάστες να μην είχαν αριστερό παρελθόν και να απαρνιόταν οποιαδήποτε σχέση με αριστερές ιδέες στο μέλλον». Πρώτη εναλλακτική η Αυστραλία. Αφού ξεπέρασαν κάποια εμπόδια, τον Οκτώβριο του 1951 ξεκινούν για την χώρα των καγκουρό. Αλλά αυτή ήταν μόνο η αρχή…

     Η Έλενα ξεκινά την αφήγηση από το σήμερα και με συχνές αναφορές στο παρελθόν, ξεδιπλώνει την πορεία της ζωής της. Μια ζωή μεστή, γεμάτη με χαρές και λύπες που όμως η Έλενα αντιμετωπίζει στωικά και με φιλοσοφική διάθεση. Ο Θοδωρής Καλλιφατίδης δημιουργεί έναν εξαιρετικό χαρακτήρα. Με μοναδικό τρόπο αφηγείται τη ζωή της Έλενας, αφήνοντας μέσα από την υπέροχη αφήγηση, να περάσουν τα μεγάλα γεγονότα της ελληνικής ιστορίας.