ΟΚΤΩ

KATHERINE NEVILLE
Μετάφραση: ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΨΑΛΗΣ
Εκδόσεις: ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ
Σελ.733, Ιούνιος 2020

      Δεκαπέντε χρόνια μετά την πρώτη του κυκλοφορία στα ελληνικά, επανεκδίδεται το κλασικό στο είδος του μυθιστόρημα της αμερικανίδας K. Νέβιλ, με τίτλο «Οκτώ».

     Το 1790, με το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης και την έκδοση των διαταγμάτων για τη δήμευση της τεράστιας εκκλησιαστικής και μοναστηριακής περιουσίας, επικρατεί αναταραχή στο ιστορικό γυναικείο μοναστήρι του Μονγκλάν στη νότια Γαλλία. «Ψηλά πάνω από την κοιλάδα, το Αβαείο του Μονγκλάν ξεπρόβαλε σαν μια πελώρια πέτρινη προεξοχή στην κορυφή του βουνού. Εκείνο το οικοδόμημα που πιότερο έφερνε σε οχυρό, είχε παραμείνει ανέγγιχτο από τον έξω κόσμο κοντά μια χιλιετία». Το μοναστήρι χτίστηκε από τον μεγάλο βασιλιά και αυτοκράτορα Κάρολο τον Μεγάλο που είναι γνωστός ως Καρλομάγνος για να φιλοξενήσει στα έγκατα των θεμελίων του, ένα σκάκι. Ο Καρλομάγνος έλαβε αυτό το σκάκι ως δώρο από κάποιον Μαυριτανό βασιλιά για τη βοήθεια που του είχε προσφέρει. Αλλά όταν ανακάλυψε τις υπερφυσικές ιδιότητες που αυτή η σκακιέρα και τα πιόνια έκρυβαν, αυτός ο ατρόμητος πολεμιστής, τρόμαξε. Αποφάσισε να κρύψει τα κομμάτια, γιατί ήξερε ότι όποιος τα κατείχε θα μπορούσε να τα καπηλευτεί και να κυριαρχήσει σε όλο τον κόσμο. Την τοποθεσία που ήταν κρυμμένο το σκάκι την ήξερε μόνο η ηγουμένη και το μετέφερε κάθε φορά στην επομένη που θα εκλεγόταν.

     Η Έλεν ντε Ροκ, ηγουμένη της μονής το 1790, παίρνει μια σημαντική απόφαση. Η κατάσταση είναι έκρυθμη κι εχθρική για τον κλήρο και τους μοναχούς. «…σ’ ολόκληρη τη Γαλλία περιφέρονται στρατιώτες που λεηλατούν τα μοναστήρια κι αρπάζουν τους θησαυρούς τους…». Γι’ αυτό πριν είναι αργά, πρέπει να προστατέψει τη σκακιέρα. Για να γίνει αυτό, ένας τρόπος υπάρχει. «Πριν από σχεδόν σαράντα χρόνια, όταν εκλέχτηκα ηγουμένη του Μονγκλάν, έδωσα όρκο να φυλάξω ένα μυστικό, να το προστατεύσω με την ίδια μου τη ζωή, εφόσον χρειαστεί. Τώρα, έφτασε η στιγμή να τηρήσω εκείνον τον όρκο. Όμως, προκειμένου να το κάνω αυτό, είμαι υποχρεωμένη να φανερώσω ένα μέρος του μυστικού στην καθεμιά σας και να σας εξορκίσω να το διαφυλάξετε». Θα διαχωρίσει τα πιόνια και τη σκακιέρα και δίνοντας από ένα κομμάτι στις πιο έμπιστες μοναχές, θα το φυγαδεύσει από το μοναστήρι. Ακόμη, επέλεξε δύο από αυτές να λειτουργήσουν σαν «σύνδεσμος». Έπρεπε να είναι έτοιμες να πάνε όπου χρειαζόταν για να συνδράμουν όποια μοναχή είχε ανάγκη από βοήθεια και να προστατέψουν τα πολύτιμα κομμάτια. Οι μοναχές που επιφορτίστηκαν με το καθήκον της φύλαξης των κομματιών, έφυγαν με μυστικότητα από το μοναστήρι και σκορπίστηκαν σε όλο τον κόσμο!

     Σχεδόν εκατόν πενήντα χρόνια αργότερα, το 1972, η Κάθριν (Κατ) Βέλις, εξειδικευμένη αναλύτρια ηλεκτρονικών υπολογιστών, εργάζεται σε μια μεγάλη εταιρεία ορκωτών λογιστών, στη Νέα Υόρκη. Όντας εξαιρετικά ευσυνείδητη, αρνείται να υποκύψει στην προτροπή του Τζοκ Άπαμ, μεγαλο-στελέχους και συνιδρυτή της εταιρείας στην οποία εργάζεται, να «στήσει» έναν διαγωνισμό προμήθειας ηλεκτρονικού εξοπλισμού. «Αυτό ήταν παράδειγμα της κατάστασης που, στον χώρο, περιγράφεται ως «μαγείρεμα των στοιχείων». Και είναι παράνομο. Έξι προμηθευτές υλικού εξοπλισμού είχαν υποβάλει σφραγισμένες προσφορές στον πελάτη μας πριν από ένα μήνα. Οι προσφορές αυτές είχαν βασιστεί στα κριτήρια επιλογής τα οποία εμείς, ως αμερόληπτοι ορκωτοί ελεγκτές, είχαμε προετοιμάσει. Αναφέραμε πως ο πελάτης χρειαζόταν ισχυρούς σκληρούς δίσκους και μία από τις εταιρείες είχε υποβάλει την καλύτερη πρόταση. Αν αποφασίζαμε τώρα, τη στιγμή που οι προσφορές είχαν ήδη κατατεθεί, πως μεγαλύτερη σημασία είχαν οι εκτυπωτές και όχι οι σκληροί δίσκοι, το συμβόλαιο θα κατέληγε σε άλλη εταιρεία κι εγώ μπορούσα να μαντέψω ποιά εταιρεία θα ήταν αυτή: εκείνη της οποίας ο πρόεδρος είχε βγάλει το ίδιο μεσημέρι τον Τζοκ για φαγητό. Προφανώς κάτι σημαντικό είχε αλλάξει χέρια κάτω από το τραπέζι. Ενδεχομένως η υπόσχεση κάποιας μελλοντικής συνεργασίας με την εταιρεία μας ή κάποιο σκάφος αναψυχής ή σπορ αυτοκίνητο με αποδέκτη τον Τζοκ. Όποια κι αν ήταν η συμφωνία, όμως, εγώ δεν ήθελα να έχω την παραμικρή ανάμειξη».

     Φυσικά αυτή η άρνηση, δεν μπορούσε να περάσει «αναίμακτα». Οπότε μια εβδομάδα αργότερα ακολούθησε η τιμωρία. Το συμβούλιο της εταιρείας, αποφάσισε να στείλει την Κάθριν στο… Αλγέρι. Η εταιρεία είχε στα σκαριά ένα πρότζεκτ με τον άγνωστο τότε ΟΠΕΚ, οι αποφάσεις του οποίου σε λιγότερο από δύο χρόνια θα τρομοκρατούσαν τις δυτικές οικονομίες, και η Κάθριν έπρεπε να αναλάβει να το υλοποιήσει. Κατάλαβε αμέσως τι συνέβη. «Ήθελαν να με εξωθήσουν σε παραίτηση από την εταιρεία, όμως δεν θα τους έκανα τη χάρη». Ετοιμάζεται να φύγει για την Αλγερία, αλλά λίγες μέρες πριν αναχωρήσει «μαθαίνει για τον θανάσιμο κίνδυνο που της επιφυλάσσει το μέλλον από μια μάντισσα που της διαβάζει το χέρι». Ακόμη, ένας γνωστός της, μάλλον αποτυχημένος αντικέρ, την πλησιάζει και της κάνει μια παράξενη πρόταση. «Ένας ανώνυμος πελάτης του προσπαθεί να συγκεντρώσει τα χαμένα κομμάτια μιας ανυπολόγιστης αξίας σκακιέρας, τα οποία εικάζεται ότι βρίσκονται στην Αλγερία. Αν η Κάτ καταφέρει να τα φέρει πίσω, η αμοιβή της θα είναι εξαιρετικά γενναιόδωρη». Η Κατ, καταλαβαίνει ότι το ταξίδι της στην Αλγερία δεν θα είναι καθόλου εύκολο και ότι θα έρθει αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις…

     Το μυθιστόρημα «Οκτώ», είναι εξαιρετικά γραμμένο. Υπήρξε πρωτοποριακό στο είδος του. Είναι από τα πρώτα που συνδέουν με αυτόν τον τρόπο το παρόν με το απώτερο παρελθόν και αναφέρονται σε μυστικά σύμβολα, τη δύναμη συγκεκριμένων αριθμών και μεσαιωνικά μυστήρια και παρά το γεγονός ότι έχει περισσότερο από τριάντα χρόνια που γράφτηκε, εξακολουθεί να διαβάζεται με ενδιαφέρον χάρη στην συγγραφική δεινότητα της Νέβιλ που στήνει μια πλοκή που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον μέχρι την τελευταία σελίδα.