ΠΑΝΟΣ ΚΕΡΑΜΕΥΣ/ ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

  Ο Πάνος Κεραμεύς γεννήθηκε το 1991 στην Κομοτηνή. Σπούδασε Φιλοσοφία, Παιδαγωγική και Ψυχολογία στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ψυχολογία στο ΑΠΘ κι έκανε μεταπτυχιακό πάνω στη θεραπεία των εξαρτήσεων. Ερευνητικά του άρθρα για μειονοτικές ομάδες, κοινωνικές ταυτότητες και εξαρτήσεις, έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά. Διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά.

     Ο Αντώνης Παναγιωτόπουλος γεννήθηκε το 1947 στην Αθήνα. Σπούδασε Μηχανικός Παραγωγής στο ΕΜΠ κι εργάστηκε υπό διαφορετικές ιδιότητες σε μεγάλες επιχειρήσεις. Έργα του «Ηγεσία, η Τέχνη της αλλαγής» ( εκδ. Καρμάνωρ, 2000), «Απλά θέματα γαστρονομίας για όλους» (εκδ. ΕΓΤΑΚ 2020).

 

     Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Uforia»;

Π.Κ.    Το Uforia ήταν μια πρόταση που ξεκίνησε ως ένα παιχνίδι ανάμεσα σε εμένα και τον Αντώνη, όταν διάβασα ένα έργο του, όπου είχε συλλέξει καταγεγραμμένες μαρτυρίες θέασης ή/και επαφής με UAP (Unidentified Anomalous Phenomena). Θα παίρναμε όποιες μαρτυρίες μας «προσκαλούσαν» και θα φτιάχναμε μυθοπλαστικά διηγήματα πάνω σε αυτές και μετά θα τα ανταλλάσαμε. Ήταν κάτι από εμάς για εμάς και στη συνέχεια είδαμε ότι μπορούμε να το ανοίξουμε και σε άλλους αναγνώστες και να συνομιλήσουμε μαζί τους.

Α.Π.    Μια πραγματεία που έγραψα το 2019 πάνω στα UFO με τίτλο «Το Παράδοξο του Fermi» και η αντίδραση του Πάνου μόλις την είδε. Είπε: «Δεν θα είχε πλάκα…» Συμφώνησα. Και πράγματι, το πόσο το διασκεδάσαμε, δεν λέγεται!

       Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με αυτό και ποιο είναι αυτό;

 Π.Κ.    Προσωπικά, με αυτό το βιβλίο ήθελα να μιλήσω για τα όρια της φαντασίας. Πώς μπορούμε να παίξουμε με το άγνωστο, να του δώσουμε μορφή και να το γνωρίσουμε. Το μήνυμα είναι να πιστέψουμε στο μη λογικό, ώστε να του επιτρέψουμε να συμβεί.

Α.Π.    Το μήνυμα που προσπάθησα να περάσω είναι «Δεν πάει άλλο. Ξυπνήστε από την πλύση εγκεφάλου που σας έχουν κάνει. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΤΕΙΤΕ!» Το πόσο δικαιωμένος νοιώθω σήμερα που τα έχουν παραδεχτεί ΟΛΑ, μόλις μήνες από την έκδοση της UFORIA, μπορείτε να το καταλάβετε.

 

      Κάποτε το θέμα UFO, απασχολούσε έντονα το ενδιαφέρον των ΜΜΕ και του κοινού. Τώρα νομίζω ότι υπάρχει κάποια κάμψη αυτού του ενδιαφέροντος. Ισχύει αυτό;

Π.Κ.    Δεν έχω την ίδια εικόνα. Μπορεί κάτι τέτοιο να ισχύει για τα κλασικά ΜΜΕ, αλλά συνεχίζω να βλέπω αναφορές συχνά σε ηλεκτρονικά media, podcasts κτλ. Πρόσφατα βγήκε η είδηση για τις μαρτυρίες στο Κογκρέσο. Τα UFO και οι εξωγήινοι έχουν πιστούς θαυμαστές, κάτι που φαίνεται και από την ποπ κουλτούρα και τα franchises όπως X-Files, Alien, Star Trek κτλ, που αν και μετράνε δεκαετίες, συνεχίζουν να είναι έντονα δημοφιλή. Το άγνωστο θα μας ελκύει πάντα. Και τι πιο άγνωστο από το απέραντο διάστημα;

Α.Π.     Κάποτε, οι φωνές που γέμιζαν με θόρυβο όλο τον τύπο, ήταν τα παπαγαλάκια του Πενταγώνου, της CIAκαι των υποτελών τους που είχαν επωμιστεί το φιλανθρωπικό έργο της παραπληροφόρησης του κοινού, για την “προστασία” του.

Από το 2017 που παραδόθηκαν επίσημα τα πρώτα ντοκουμέντα και η μία αποκάλυψη διαδέχεται την άλλη, τα παπαγαλάκια σωπαίνουν και οι σοβαροί δημοσιογράφοι και επιστήμονες λένε αυτό που πρέπει: Να δούμε… να μελετήσουμε… να ερευνήσουμε… Ίσως… Μάλλον…

     Προέρχεστε από διαφορετικό περιβάλλον σπουδών κι εργασίας και ανήκετε σε διαφορετική ηλικιακή ομάδα. Πως ήταν η συνεργασία σας;

Π.Κ.    Οι δυσκολίες για εμένα αφορούσαν την απόσταση (Αθήνα ο ένας και ο άλλος Κρήτη), και την αμεσότητα στην επικοινωνία. Κατά τα άλλα, η συνεργασία ήταν αρμονική. Κάθε φορά που ολοκληρώναμε ένα διήγημα, το στέλναμε στον άλλο για ανάγνωση, ανταλλαγή ιδεών και επιμέλεια. Ακούγαμε ο ένας τις προτάσεις του άλλου και τις εφαρμόζαμε. Τα γνωστικά αντικείμενα και των δύο, μας αλληλοσυμπληρώνανε. Δεν ήρθαμε ποτέ σε σύγκρουση, γιατί ξέραμε πως οι εκάστοτε παρατηρήσεις, σκοπό έχουν να βελτιώσουν.

Α.Π.    Με τον Πάνο ήμασταν συμμαθητές σε σεμινάρια δημιουργικής γραφής, με δασκάλα την Αμάντα Μιχαλοπούλου. Μας συνδέει μεγάλη συναδελφική εκτίμηση, η ίδια χιουμοριστική διάθεση και μερικές μπουκάλες κρασί.

Η συνεργασία μας ήταν ΤΕΛΕΙΑ. Ο ένας συμπλήρωνε τον άλλον.

      Κάποια από τα διηγήματα του βιβλίου, κυρίως αυτά που είναι γραμμένα από τον Π.Κ. έχουν μια πιο χιουμοριστική διάθεση σε αντίθεση με άλλα που αποπνέουν διαφορετικά συναισθήματα. Είναι τυχαίο ή έχει σχέση με την ιδιοσυγκρασία και τον χαρακτήρα των συγγραφέων τους;

Π.Κ.     Ακολουθώντας την προηγούμενη ερώτηση για τη συνεργασία, νομίζω ότι ήταν σημαντικό ο καθένας να διατηρήσει το ύφος του και να μην είναι ομοιογενή τα κείμενα. Άλλωστε βλέπαμε τα γεγονότα από διαφορετικές οπτικές και αυτό ήταν κάτι που όχι μόνο δεν μας εμπόδισε, αλλά μας βοήθησε να εξελιχθούμε. Για εμένα, το χιούμορ ήταν στόχος. Μεγαλώνοντας, η οικογένειά μου λάτρευε το μεταφυσικό, άλλα εμένα με τρόμαζε. Το χιούμορ ήταν ένας μηχανισμός άμυνας, ένας τρόπος να «ξορκίσω» τους φόβους μου, να έρθω σε επαφή μαζί τους και να μπω σε μια διεργασία ενηλικίωσης.

Α.Π.    Προφανώς  έχει σχέση τόσο με τον χαρακτήρα του καθενός, όσο και με τις βαθύτερες σκέψεις μας πίσω από τα γεγονότα.

     Το ότι τα διηγήματα εκτυλίσσονται σε μεγάλο χρονικό εύρος, αλλά και σε διαφορετικά μέρη της γης, σας δημιούργησε κάποια δυσκολία;

Π.Κ.    Όχι. Αντιθέτως, ήταν μια ευκαιρία να εξερευνήσω τα όρια της δημιουργικότητάς μου, να κάνω έρευνα και να μελετήσω. Κάποια διηγήματα δεν εκτυλίσσονται καν στη Γη, αλλά έχουν γραφτεί από την πλευρά των εξωγήινων, κάτι που έκανε τη διαδικασία ακόμα πιο απολαυστική.

Α.Π.    Ίσα – ίσα, αυτό ήταν το αλατοπίπερο της δουλειάς μας. Την έκανε πιο ενδιαφέρουσα, πιο προκλητική. Το να προσπαθείς να μπεις στα παπούτσια κάποιου ή κάποιας που ζει σε άλλη εποχή και σε άλλο τόπο, μπορεί να γεννήσουν πολλές διασκεδαστικές και, σε κάθε περίπτωση, ενδιαφέρουσες σκέψεις.

     Έχετε και οι δύο δημοσιεύσει έργα σας στο παρελθόν. Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

Π.Κ.    Ακόμα δεν το έχω καταλάβει! Δεν είναι μια ταυτότητα που έχω οικειοποιηθεί ή ενσωματώσει προς το παρόν. Μου αρκεί να ξέρω ότι γράφω και ότι εκφράζομαι και μοιράζομαι ή συνομιλώ μέσω αυτής της τέχνης. Ίσως βέβαια, αυτό να σημαίνει «συγγραφέας» στην πραγματικότητα, αλλά αν πάλι όχι, δεν πειράζει.

Α.Π.    Σε αντίθεση με τον Πάνο, δεν θεωρούσα τον εαυτό μου λογοτέχνη. Γράφω όμως δοκίμια, εκθέσεις, άρθρα και πραγματείες συνεχώς από τα δεκαεπτά μου. Πριν από πέντε μόλις χρόνια, συνειδητοποίησα ότι με την μυθοπλασία μπορείς να περάσεις πιο εύκολα τις ανησυχίες σου. Κι έκατσα στο θρανίο.

      Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

Π.Κ.   Ακολουθώντας την προηγούμενη ερώτηση, θα έλεγα ότι το πρώτο συναίσθημα ήταν μια «γλυκιά αμηχανία». Ότι τώρα υπάρχει κάτι απτό που καλούμαι να εκπροσωπήσω. Ένα αίσθημα ευθύνης ίσως. Και ενθουσιασμός. Σίγουρα και ενθουσιασμός.

Α.Π.    Ότι αλλάζει ο κόσμος! Μετά μου πέρασε

    Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

Π.Κ.    Η φίλη μου η Δώρα. Είναι δασκάλα και δεινή αναγνώστρια. Θα μου πει τι της αρέσει και τι όχι. Τι να αλλάξω και τι να κρατήσω. Τι της θυμίζει το κείμενο και τι αισθήματα της ξυπνά.

Α.Π.    Τα παιδιά μου.

    Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

Π.Κ.    Μάλλον αυτός που δεν θα μου «χαϊδέψει τα αυτιά» και θα προβεί σε μια ειλικρινή κριτική για να με βελτιώσει και να με εξελίξει. Αυτός που θα είναι ανοιχτός να συνομιλήσει.

Α.Π.  Αυτός που θα επικοινωνήσει μαζί μου γιατί αισθάνθηκε την ανάγκη να μου κάνει παρατηρήσεις ή να ανοίξει συζήτηση. Με κάποιους -λίγους-αναγνώστες μου απέκτησα στενή σχέση. 

    Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

Π.Κ.    Νομίζω πως συνεχώς ανακαλύπτω μέσω της γραφής. Υπάρχουν ολόκληρες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούν το εργαλείο της γραφής για την προσωπική ανάπτυξη. Η γραφή είναι θεραπευτική, είναι εμψύχωση και ενδυνάμωση. Αναδύει τις επιθυμίες μας και μόνο έτσι μπορούμε να ανακαλύψουμε, όχι μόνο πράγματα για τον εαυτό μας, αλλά και τον ίδιο μας τον εαυτό.

Α.Π.    Υπάρχουν θέματα που προσφέρονται γι’ αυτό και θέματα που δεν προσφέρονται γι αυτό. Το UFORIA ανήκει στην δεύτερη κατηγορία για μένα. Το πρώτο μου ισχυρό  σοκ ήταν σε μια πραγματεία που έγραψα το 2002 με τίτλο «Περί θεών» και το δεύτερο σε ένα μυθιστόρημα του 2023 που δεν έχει εκδοθεί ακόμα, τον «Γαλάζιο Παράδεισο».

     Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

Π.Κ.    Συχνά αστειεύομαι πως σε αυτό το βιβλίο ο Αντώνης είναι ο Mulder και εγώ η Scully, από τα X-Files. Όσο κι αν με ελκύει το μεταφυσικό, είχα και έχω μια σκεπτικιστική τάση απέναντι στα ανεξήγητα φαινόμενα. Γράφοντας, και κυρίως μελετώντας, αυτά τα περιστατικά, πολλές φορές έπιασα τον εαυτό μου να σκέφτεται, «κι αν τα πράγματα έγιναν όντως έτσι…» ή «τι μπορεί να μας κρύβουν;» Ήταν περισσότερο μια αίσθηση του «θέλω να πιστέψω».

Α.Π.    Αυτό συμβαίνει κάθε φορά. Κάθε βιβλίο που έχω γράψει, πρέπει να έχει πίσω του μια σοβαρή μελέτη. Μια σοβαρή μελέτη, όσο εμβαθύνει στο αντικείμενο που εξετάζει, τόσο σου δείχνει συσχετίσεις με άλλα. Αν φτάσεις σε πολύ βάθος, βλέπεις τον Δημιουργό στα μάτια.

    Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

Π.Κ.    Ναι! Ένας από τους λόγους που μου αρέσει η γραφή είναι αυτή η επικοινωνία, το μοίρασμα, η δημιουργία σχέσεων.

Α.Π.    Αυτό και μόνο αυτό δίνει νόημα στην συγγραφή

    Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

Π.Κ.    Όχι τόσο του έργου, αλλά περιστατικά που μπορεί να μη γνώριζα. Μου αναφέρουν άλλες καταγεγραμμένες μαρτυρίες ή και δικές τους ιστορίες θέασης ή επαφής με ανεξήγητα φαινόμενα, που μου κάνουν κι εμένα εντύπωση! Μου λένε να τις συμπεριλάβουμε, αν ποτέ γραφτεί η συνέχεια.

Α.Π.    Αυτό συμβαίνει πιο συχνά όταν θέμα της συγγραφής είναι ένα γνωστικό αντικείμενο με το οποίο δεν έχω εξοικειωθεί. Γι’ αυτό προσπαθώ να εξασφαλίσω ειδικούς αναγνώστες πριν την έκδοση.

     Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

Π.Κ.    Οι συγγραφείς που θαυμάζω και επηρεάζουν τη γραφή μου γενικότερα είναι οι, Terry Pratchett, Neil Gaiman, Gabriel Garcia Marquez, η Αμάντα Μιχαλοπούλου και η Ζυράννα Ζατέλη.

Α.Π.    Όχι. Θεωρώ τον εαυτό μου αντι-συγγραφέα.

     Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

Π.Κ.    Η συγγραφή έρχεται όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν. Όταν έχω κάτι να πω και όταν έχω την ενέργεια να το πω. Έχω πάντα πάνω μου ένα σημειωματάριο, όπου καταγράφω ό,τι μου κάνει εντύπωση. Από ένα διάλογο που θα κρυφακούσω στο δρόμο, μέχρι τυχαίες λέξεις. Αυτό από μόνο του το θεωρώ συγγραφή. Όσο για το τι είναι το γράψιμο, όπως είπα πιο πριν, για εμένα είναι εμψύχωση και επικοινωνία.

Α.Π.    Τις περισσότερες φορές είναι απίστευτα εύκολη. Είχα κόμπλεξ ότι έγραφα πάντα εύκολα και διαβαζόμουνα δύσκολα. Μετά έμαθα να γράφω και τώρα τις περισσότερες φορές, τα κείμενά μου βγαίνουν γρήγορα και σωστά.

Με μια εξαίρεση: Τα βρήκα μπαστούνια στο βιβλίο που γράφω τώρα. Ό τίτλος είναι «Λέγε με Χαλ» και είναι η περιπέτεια μιας πειραματικής τεχνητής νοημοσύνης που την διηγείται η ίδια. Προχωρεί αργά, με οδύνη, με συνεχή μελέτη και ονειροπόληση. Και δέος…

    Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

Π.Κ.    Έχω γράψει ένα μυθιστόρημα για μάγισσες που παίζουν μπιρίμπα. Αν και το έχω ολοκληρώσει, η διεργασία της επιμέλειας δεν λέει να σταματήσει. Γράφω κείμενα μαγικού ρεαλισμού, λαογραφικού τρόμου, με παραμυθητικές τάσεις. Μου αρέσει να το λέω, το αλλόκοσμο μέσα στο τετριμμένο της καθημερινότητας.

Α.Π.    Τον Σεπτέμβρη εκδίδεται το ElanVital μου από την Πηγή. Στο συρτάρι μου είναι Ο «Γαλάζιος Παράδεισος» που είναι σε αξιολόγηση, το «Σχέδιο Διογένης», και «Το Κιούπι» που δεν είναι ώριμο για έκδοση.

Σας ευχαριστώ πολύ και τους δύο!