ΕΝΝΕΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΝΔΙΑΝΟΥΣ

ΗΕRMAN LEHMANN

Μετάφραση ΕΥΓΕΝΙΑ ΝΙΦΟΡΑ
Εκδόσεις ΠΗΓΗ
Σελ. 261, Ιούνιος 2023

 

     Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο είναι το «Εννέα Χρόνια Με Τους Ινδιάνους», αν και γράφτηκε πριν σχεδόν έναν αιώνα! Μας αποκαλύπτει πτυχές της νοοτροπίας και του τρόπου ζωής των ιθαγενών ινδιάνων της Αμερικής, όταν ξεκίνησε ο εποικισμός από τους ευρωπαίους μετανάστες. Τους οποίους οι ινδιάνοι έβλεπαν σαν εισβολείς-αυτό ήταν εξάλλου-που έπρεπε να αντιμετωπίσουν αν ήθελαν να επιβιώσουν. «Με τον ερχομό των εκατοντάδων κυνηγών βουβαλιών στις πεδιάδες, οι Ινδιάνοι κατάλαβαν ότι όλα τα θηράματα θα σφαγιάζονταν και τα μέσα επιβίωσής τους θα μειώνονταν αισθητά».

     Για να απωθήσουν τους εποίκους, άρχισαν να κάνουν επιθέσεις σε φάρμες. Σε μια τέτοια επίθεση, στις 16 Μαΐου 1870, στη φάρμα των Λέμαν, απήχθη ο 11χρονος τότε Χέρμαν. Οι Λέμαν  είχαν έρθει από τη Γερμανία «το 1846 και εγκαταστάθηκαν στο Τέξας. Ο πατέρας μου Μορίς Λέμαν πέθανε το 1864. Η μητέρα μου παντρεύτηκε ξανά, τον Φίλιπ Μπουχμάιερ το 1866 […] Εξασφάλισαν μια μεγάλη έκταση γης στην περιοχή Σκουο Κρικ του Τέξας […] Σε αυτήν την γη έχτισαν την παραμεθόρια καλύβα τους και ασχολήθηκαν με τη γεωργία λίγο και την κτηνοτροφία».

     Οι απαγωγείς του Χέρμαν ήταν μέλη της φυλής των Απάτσι. Μετά από σκληρή εκπαίδευση, τον μετέτρεψαν σε φοβερό πολεμιστή. Πήρε το όνομα En Da (Λευκό Αγόρι) και αργότερα «Μοντεχέμα». Έλαβε μέρος σε πολλές επιδρομές και πολέμησε εναντίον των λευκών. Πέντε χρόνια μετά, για να σώσει τη ζωή του, αναγκάστηκε να γίνει μέλος της φυλής των Κομάντσι. Έμεινε μαζί τους άλλα τέσσερα χρόνια, μέχρι το 1879. Ήταν η εποχή που οι Ινδιάνοι άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι ο αγώνας τους ήταν ατελέσφορος. Λαμβάνοντας την υπόσχεση ότι δεν θα τιμωρηθούν για τις επιθέσεις που είχαν διαπράξει, άρχισαν να συγκεντρώνονται σε στρατόπεδα, αποδεχόμενοι τη μοίρα τους. «Ο ερυθρός άνδρας-στον οποίο η χώρα αυτή με όλο τον πλούτο και τα αγαθά της ανήκει δικαιωματικά-δεν μπορούσε να σταματήσει. Έπρεπε να υποκύψει στο αναπόφευκτο. Έπρεπε να γονατίσει στα μεγαλύτερα πλήθη, στην ανώτερη ικανότητα και τα ισχυρότερα όπλα». Ο Χέρμαν που πείστηκε να ζήσει σε στρατόπεδο, δέχθηκε ισχυρές πιέσεις να επιστρέψει στους δικούς του, που δεν έπαψαν ποτέ να τον αναζητούν. Γύρισε με επιφύλαξη σε μια οικογένεια που δεν θυμόταν. Λίγο-λίγο όμως ξαναθυμήθηκε τα αδέλφια του και ξαναέμαθε αγγλικά και γερμανικά που τα είχε ξεχάσει. Έζησε έκτοτε σαν νομοταγής πολίτης. Στη διάρκεια της ζωής του, υπαγόρευσε την περίοδο της «αιχμαλωσίας» του με σκοπό να εκδοθεί σε βιβλίο. Κάτι που έγινε το 1899 και το 1927. Πέθανε το 1932.

     Κι ενώ το βιβλίο είναι πολύ ενδιαφέρον, έχει μια κακή, κάκιστη μετάφραση! Υπάρχουν λέξεις που μεταφράζονται λάθος και ασυνταξίες που σε αναγκάζουν να διαβάζεις μια φράση δύο και τρεις φορές για να αντιληφθείς το νόημα. Παραθέτω ένα παράδειγμα που δυστυχώς δεν είναι το μοναδικό. Ο Χέρμαν, συμμετείχε σε μια επιδρομή που εξελίχθηκε σε μάχη, ιππεύοντας ένα μουλάρι. Το οποίο στη διάρκεια της συμπλοκής, δέχθηκε ένα βέλος στο «γοφό». Τότε το μουλάρι «Δεν ήταν πια στατικό στο τοπίο, αλλά ξαφνικά εξελίχθηκε προοδευτικά κινούμενο υβρίδιο που αύξανε ταχύτητα» (!!!). Κι όποιος κατάλαβε, κατάλαβε. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι το κείμενο έχει περάσει και από φιλολογική επιμέλεια!!

     Αν ο αναγνώστης είναι διατεθειμένος να παραβλέψει τα μεταφραστικά «κατορθώματα», θα απολαύσει μια συγκλονιστική αφήγηση «ενός παλικαριού που ξεριζώθηκε από την οικογένειά του και στριμώχτηκε σε μια εντελώς παράξενη κουλτούρα, αλλά ταυτόχρονα συναρπαστικό τρόπο ζωής […] έτσι αποκτάμε περισσότερα από μια απλή εικόνα του ινδιάνικου τρόπου ζωής. Μέσα από τα μάτια του Χέρμαν καταλαβαίνουμε πραγματικά πως έζησαν, πολέμησαν και πέθαναν»!