Η ΚΡΥΦΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ
ΣΕΛ. 355, Σεπτέμβριος 2024

      Μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη σχετική με την προσωπική ζωή μερικών από τους πιο σπουδαίους φιλοσόφους, περιλαμβάνει το βιβλίο της σημερινής παρουσίασης, το οποίο προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα, αν και κατά πόσο η ενασχόλησή τους με τα τετριμμένα της καθημερινότητας επηρέασε τη φιλοσοφική τους σκέψη και το έργο τους.

     Σε αντίθεση με άλλους μελετητές του φιλοσοφικού έργου, οι οποίοι στις μελέτες τους παραβλέπουν και σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις απαλείφουν την προσωπική ζωή των φιλοσόφων, ο  συγγραφέας αυτής της μελέτης στο πιο πάνω ερώτημα απαντά καταφατικά. «Το βιβλίο αυτό ξεκινά με αφετηρία μια ρητορική ερώτηση: Είχαν οι φιλόσοφοι προσωπική ζωή, ιδιαίτερα βιώματα, ψυχοπνευματικά χαρακτηριστικά, ανομολόγητα πάθη, ενδιαμέσους σταθμούς στην επίγεια διαδρομή τους; Η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι καταφατική. Ασφαλώς είχαν, γιατί κάποτε, σε μιαν άλλη εποχή, υπήρξαν όπως υπάρχουμε εμείς σήμερα (και όπως ακριβώς δεν θα υπάρχουμε εμείς στο μέλλον), προσδεδεμένοι στις ανάγκες τους, φέροντας τους χαρακτήρες τους, τα πρόσωπα και τα προσωπεία τους, την ιδιομορφία τους, κουβαλώντας τους ψυχαναγκασμούς τους, τις απολαύσεις και τις ασθένειές τους, τις γωνίες και τις φιλοδοξίες τους, τις κακίες, τις αντεγκλήσεις, τις αντιπαραθέσεις τους, τους φόβους μπροστά στο πεπερασμένο της ζωής και τις αόριστες επιθυμίες τους».

     Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε δώδεκα κεφάλαια, κάθε ένα από τα οποία είναι αφιερωμένο σε έναν φιλόσοφο. Τα κεφάλαια δεν αποτελούν ολοκληρωμένες βιογραφίες, αλλά περιλαμβάνουν ξεχωριστές και μάλλον άγνωστες πτυχές της ζωής τους «κι όταν αυτό προκύπτει αβίαστα η ανάγκη, αυτές οι πτυχές διασυνδέονται με κεντρικές ιδέες στη σκέψη του».

     Το κάθε κείμενο, τιτλοφορείται με το όνομα ενός φιλοσόφου κι έναν ευφάνταστο κι ευφυή τίτλο, που είναι συναφής με τη ζωή και την κοσμοθεωρία του:

Νικκολό Μακκιαβέλλι, 1469-1527, «Τα φτερά του έρωτα και η κωμωδία της ζωής»

Ρενέ Ντεκάρτ, 1596-1650, «Όνειρα στη θερμάστρα»

Μπλεζ Πασκάλ, 1623-1662, «Ο ίλιγγος του απείρου»

Ισαάκ Νεύτων, 1643-1727 «Ο μανιώδης αλχημιστής και η αβάσταχτη ελαφρότητα της βαρύτητας»

Φρανσουά-Μαρί Αρουέ, 1694-1778, γνωστός με το ψευδώνυμο Βολταίρος, «Ο πολυγραφότατος ερωτύλος και φυλετιστής»

Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, 1712-1778 «Ένας πλανόδιος φιλόσοφος κι ένας φωτισμένος μισάνθρωπος»

Ιμμάνουελ Καντ, 1724-1804, «Η ηδονή της μονοτονίας και η ασφάλεια του να κάνεις πάντα τα ίδια πράγματα»

Τζέρεμι Μπένθαμ, 1748-1832 «Η ευτυχία είναι το άθροισμα των ηδονών»

Αρτούρ Σόπενχάουερ, 1788-1860 «Ο κόσμος είναι ένας τόπος εξιλέωσης, ένα είδος αποικίας καταδικασμένων»

Τζον Στιούαρτ Μιλ, 1806-1873 «Ο καρπός ενός παιδαγωγικού πειράματος»

Σόρεν Κίρκεγκωρ, 1813-1855 «Καμία μέρα χωρίς Δάκρυα»

Φρήντριχ Νίτσε, 1844-1900 «Δεν θέλω να είμαι Άγιος, προτιμώ να είμαι γελωτοποιός»

Στο τέλος του κάθε κεφαλαίου παρατίθεται επιλεγμένη (κυρίως ξενόγλωσση) βιβλιογραφία.

     Η εξαιρετική αυτή και πολύ χρήσιμη μελέτη, περιλαμβάνει κείμενα που είναι γραμμένα με απλό, κατανοητό κι εύληπτο τρόπο και απευθύνεται σε ένα ευρύτερο αναγνωστικό κοινό κι όχι μόνο στους μελετητές της φιλοσοφίας.