ΣΚΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΟ ΤΟΥ ΜΑΤΙΑΣ ΑΛΜΟΣΙΝΟ

ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΖΟΥΡΓΟΣ

Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ

Σελ. 780, Μάρτιος 2014

     Μια που βρισκόμαστε λίγες ώρες πριν από το τέλος της χρονιάς και την αρχή μιας καινούριας, σκέφτηκα να σας παρουσιάσω ένα βιβλίο αισιόδοξο με ήρωα έναν χαρακτήρα που θα μπορούσε να είναι πρότυπο καλοσύνης σε καιρούς μοχθηρίας, αγριότητας, άγνοιας, προκαταλήψεων.

     Είναι κάποια βιβλία, που όταν βρίσκομαι μπροστά στο λευκό χαρτί για να γράψω την παρουσίασή τους, μου προκαλούν αμηχανία και μου δημιουργούν πρόβλημα. Είναι τέτοιος και τόσος ο πλούτος των συναισθημάτων που μου προκαλούν, που νομίζω ότι δεν θα καταφέρω να τα αποτυπώσω και να σας τα μεταφέρω. Αυτό συνέβη με το βιβλίο-κομψοτέχνημα του Ι. Ζουργού. Ένα βιβλίο πολυεπίπεδο, με εξαιρετική γραφή και γλώσσα, απαιτητικό σε κάποιες περιπτώσεις, με χιούμορ, που ρέει στην ανάγνωση και που παρά το γεγονός ότι είναι αρκετά ογκώδες, παρακαλάς να μην τελειώσει.

     Αρχικά, αποφάσισα να κάνω ότι και με τα υπόλοιπα βιβλία που παρουσιάζω. Να αναφέρω λίγα λόγια για το μύθο του βιβλίου. Ξεκίνησα και σε κάποια στιγμή αντιλήφθηκα ότι ματαιοπονώ. Είχα γράψει δύο σελίδες και ο μικρός Ματίας, που είχε ξεκινήσει από τη Βασιλεία της Ελβετίας ακολουθώντας ένα καραβάνι εβραίων εμπόρων, δεν είχε φτάσει καν στη Θεσσαλονίκη (όταν διαβάσετε το βιβλίο, θα καταλάβετε τι εννοώ). Είναι αδύνατο να αποδοθούν με λίγα λόγια, η δύναμη των εικόνων, η πυκνότητα των συναισθημάτων και οι πράξεις των χαρακτήρων του έργου (που παρεμπιπτόντως, είναι 122!!).

     Όταν θα ενηλικιωθεί, ο αυξημένης ευφυΐας και προικισμένος Ματίας, είναι πια ένας γιατρός αλλά και στοχαστής, παθιασμένος με τις επιστήμες (όλες τις επιστήμες), που προσπαθεί να μείνει μακριά από κάθε λογής εξουσίες-αν και λόγω των ικανοτήτων του είναι εύκολο να τις προσεταιρισθεί- και προτιμά να περιπλανιέται στην Ευρώπη του 17^ου αιώνα, δρασκελίζοντας χώρες, γλώσσες, πολιτισμούς, θρησκείες, ιδέες. Που παλεύει ενάντια στις δεισιδαιμονίες και τις προλήψεις και «κηρύσσει» τον ορθό λόγο.

     Ο ίδιος ο συγγραφέας λέει για τον ήρωα του: «Ήθελα μια αξιόλογη προσωπικότητα, έναν καλό άνθρωπο χωρίς όμως απλοϊκό μανδύα με τον οποίο συνήθως περιβάλλονται τέτοιου είδους χαρακτήρες. Αναζητούσα μια προσωπικότητα για να γαντζωθώ πρώτα εγώ και κατ’ επέκταση οι αναγνώστες».

     Κλείνω προτείνοντας να διαβάσετε οπωσδήποτε τις περιπλανήσεις του καλού ανθρώπου Ματίας Αλμοσίνο. Θα απολαύσετε ένα ανάγνωσμα που θα μείνει στο μυαλό σας για πολύ καιρό, θα γνωρίσετε την Ευρώπη του 17^ου αιώνα, όταν αρχίζει η άνθιση της επιστήμης και θα γοητευτείτε από τους χαρακτήρες του βιβλίου. Εξαιρετικό.

     Καλή χρονιά!

ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΤΟΥ ΑΚΡΑΓΑΝΤΑ

ANDREA CAMILLERI

Μετάφραση ΜΑΡΙΑ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗ

Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

Σελ. 139, Ιούνιος 2014

     Με ερέθισμα μια ιστορία που κυκλοφορούσε σαν θρύλος στην οικογένειά του, ο μέγας μάστορας του αστυνομικού μυθιστορήματος, γράφει ένα υπέροχο μικρό βιβλίο με κύριους πρωταγωνιστές έναν συγγενή του γιατρό, τον δόκτορα Στέφανο Τζιμπιλάρο κι ένα χρυσό νόμισμα που λες και είχε τη δική του βούληση και διάλεγε τον κάτοχό του. «Πρόκειται για ένα νόμισμα που κόπηκε στον Ακράγαντα γύρω στο 400 π. Χ. κατά την πολιορκία των Καρχηδονίων».

     Το 406 π. Χ. η πόλη Ακράγας της Σικελίας (το σημερινό Αγκριτζέντο, γενέτειρα του συγγραφέα), έπεσε στα χέρια των Καρχηδονίων μετά από μακρά πολιορκία. Η μοίρα της πόλης θα ήταν ούτως ή άλλως σκληρή, αλλά επειδή οι Καρχηδόνιοι ήθελαν να εκδικηθούν μια παλιότερη ταπεινωτική ήττα, ξεπέρασαν σε αγριότητα κάθε όριο. Κατέστρεψαν την πόλη και κατάσφαξαν τους άτυχους κατοίκους. Ελάχιστοι γλύτωσαν χάρη στα καπρίτσια της τύχης. Ένας από αυτούς ήταν ο σπαρτιάτης μισθοφόρος Καλέβας, που προσποιήθηκε το νεκρό και διέφυγε μέσα από ένα δίκτυο υπόγειων στοών, που οδηγούσαν έξω από τα τείχη. Μαζί του είχε μόνο το ξίφος του, ένα παγούρι και ένα πουγκί με τους μισθούς οκτώ περίπου μηνών. Τριάντα οκτώ χρυσά νομίσματα. «Είναι νομίσματα κομμένα επί τούτου. Στη μια όψη υπάρχει ένας αετός με ανοιχτά φτερά κι ένας λαγός, ενώ στην άλλη ένας κάβουρας κι ένα ψάρι. Καθένα ζυγίζει 1,74 γραμμάρια χρυσού, που περιλαμβάνει επίσης την ημερήσια μερίδα σιταριού, διότι τους τελευταίους μήνες στον Ακράγαντα ήταν ευκολότερο να βρεις χρυσό να λιώσεις, παρά σιτάρι».

     Ο Κολέβας βγαίνει από τα τείχη, αλλά δεν προλαβαίνει να απολαύσει το αίσθημα της σωτηρίας, αφού τον δάγκωσε μια οχιά. Το τελευταία πράγμα που πρόλαβε να κάνει πριν πεθάνει μέσα σε φριχτούς πόνους που τον κάνουν να παραληρεί, ήταν να σηκωθεί όρθιος, να ανοίξει το πουγκί και να εκσφενδονίσει τα χρυσά νομίσματα.

     Δύο χιλιάδες τετρακόσια δέκα πέντε χρόνια αργότερα, ο 60χρονος Κόζιμο Καμαρότα, φτωχός χωρικός, εργάτης γης, σκάβοντας για να κάνει εύφορο ένα κομμάτι χωραφιού, βρίσκει ένα από αυτά τα νομίσματα. Αποφασίζει να το χαρίσει στον συμπατριώτη του γιατρό Τζιμπιλάρο, που είναι γνωστός συλλέκτης αρχαίων νομισμάτων, επειδή πολλά χρόνια πριν , όχι μόνο του έσωσε το πόδι από τον ακρωτηριασμό, αλλά δεν ζήτησε και αμοιβή για τις υπηρεσίες του. Όμως τα πράγματα δεν έγιναν όπως τα είχε σχεδιάσει ο Κόζιμο…

     Για μια ακόμη φορά, ο αγαπημένος  Α. Καμιλλέρι, εντυπωσιάζει με την ευρηματικότητα και την πρωτοτυπία του, με μια ιστορία, στην οποία μπλέκει την πραγματικότητα με τη φαντασία, που αν και μικρή, είναι απολαυστική.

ΝΙΚΗΤΑΣ ΔΕΛΤΑ

ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

Εκδόσεις ΕΣΤΙΑ

Σελ. 157, Νοέμβριος 2013

     Την ιστορία ενός έρωτα που άνθισε μέσα στο καμίνι του εμφυλίου πολέμου αφηγείται στο πρώτο της μυθιστόρημα η Μ. Παπαϊωάννου.

     Την εποχή της κατοχής, ο Νικήτας είναι ένας νέος άντρας. Ζει με την γυναίκα που τον έσωσε (και στη συνέχεια τον υιοθέτησε), στην καταστροφή της Σμύρνης. Όταν το ορφανοτροφείο στο οποίο ο Νικήτας φιλοξενούνταν και η Λιλή εργαζόταν τυλίχτηκε στις φλόγες, αυτή δε δίστασε και τον άρπαξε στην αγκαλιά της για να φύγουν. Μαζί τους και η κόρη της η Διδώ. Κι ο μόνος δρόμος διαφυγής ήταν η θάλασσα. «Πιάνω κι εγώ και βγάζω τα πεδιλάκια του Νικήτα, βγάζω κι απ’ την τσέπη του το πουγκί που τον βάραινε και τον κολλάω απάνω στην πλάτη μου. Φοβόμουν, βλέπεις, μη μου φύγει μες στη θάλασσα, έτσι αδύνατος που ήταν. Του λέω κακομοίρη μου, μη κι αφήσεις τα χέρια σου από πάνω μου γιατί σ’ έφαγα και πέφτω κι εγώ μαζί του στο νερό ξυπόλυτη». Κάποιες ώρες μετά τους περισυνέλλεξε ένα καΐκι που στη συνέχεια τους αποβίβασε στη Μυτιλήνη. Προσπάθησαν να ξαναρχίσουν τη ζωή τους και τα κατάφεραν. Περνούσαν φτωχικά αλλά επιβίωναν. Ο Νικήτας έγινε ένα ήσυχο λιγομίλητο παιδί, αδύναμο στο σώμα, σε αντίθεση με τη Διδώ που ήταν ατίθαση και δεν έμπαινε εύκολα σε καλούπια. Όταν οι Γερμανοί κατέκτησαν την Ελλάδα, ήταν από τους πρώτους που βγήκαν στην Αντίσταση.

     Ένα τραγικό περιστατικό που συνέβη στην οικογένειά της, ανάγκασε την Καίτη να πάρει τον αδελφό της τον Αργύρη και από την περιοχή των Ιωαννίνων, με τη βοήθεια των αντιστασιακών ομάδων, να πάει στη Μυτιλήνη. Εκεί ήταν από τα βασικά στελέχη της Αντίστασης στο νησί. Ο Νικήτας, λόγω ιδιοσυγκρασίας αλλά και σωματοδομής δεν μπορεί να πάρει όπλο. Βοηθά όμως λειτουργώντας τον πολύγραφο που είναι κρυμμένος στο ξυλουργείο του Λεμονά. Εκεί θα γνωρίσει την Καίτη και θα ερωτευτούν ο ένας τον άλλο βαθιά. «Πολλές αγάπες γεννήθηκαν γύρω μου τόσα χρόνια, αυτό όμως που ‘χαν οι δυο τους, άλλο να στο λέω κι άλλο να το βλέπεις, Ελένη, ήταν ένα πράμα ασύλληπτο, βουβό κι ήρεμο, μα τόσο δυνατό. Ούτε μια φορά δεν τους είδα ν’ ανταλλάξουν μήτε κι ένα άγγιγμα, μα όπου στέκονταν πλάι πλάι, κι οι τοίχοι ακόμα τρέμανε. Ένιωθες μιαν αύρα να φεύγει απ’ τον ένα και ν’ απλώνεται πάνω στον άλλο σα σεντόνι, έναν αέρα να τους σηκώνει πάνω απ’ το χώμα και να ζουν οι δυο τους σε μιαν άλλη γη».

     Για να αφηγηθεί την εξέλιξη της ιστορίας, η οποία κρύβει αρκετές ανατροπές, η συγγραφέας βάζει τους χαρακτήρες του βιβλίου, να την περιγράφουν διαδοχικά ο ένας μετά τον άλλο, από κεφάλαιο σε κεφάλαιο, προσθέτοντας ο καθένας ένα ακόμη λιθαράκι, ένα νεότερο στοιχείο μέχρι να ολοκληρωθεί το παζλ.

     Ένα καλοδουλεμένο βιβλίο, με σφιχτή δομή, στο οποίο η Ιστορία είναι έντονα παρούσα και καθορίζει τις ζωές των πρωταγωνιστών, όσο κι αν αυτοί προσπαθούν να ορθώσουν το ανάστημά τους και να πάνε κόντρα και στο οποίο πλανάται διαρκώς το ερώτημα τι έφταιξε και οδηγήθηκε η χώρα στον εμφύλιο σπαραγμό.

     Πριν ολοκληρώσω την παρουσίαση να αναφέρω ότι το μυθιστόρημα «Νικήτας Δέλτα», είναι στη βραχεία λίστα των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας 2014, στην κατηγορία Πρωτοεμφανιζόμενοι Συγγραφείς. 

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΑΠΟΝΤΩΝ

ΧΡΙΣΤΟΣ ΖΑΦΕΙΡΗΣ

Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

Σελ. 290, Μάιος 2014

     Ο πολυγραφότατος δημοσιογράφος και συγγραφέας Χ. Ζαφείρης, επιστρέφει στα εκδοτικά δρώμενα με ένα βιβλίο εξαιρετικό! Περιγράφει την μεγάλη εμπράγματη κληρονομιά που άφησαν οι φυλές που κάποια στιγμή στην πορεία του χρόνου, κατοίκησαν τη Θεσσαλονίκη. «Με έκπληξη διαπιστώνει ο περιπατητής ότι οι μη Έλληνες, οι σύνοικοι λαοί της πόλης, άφησαν εξαιρετικό πολιτιστικό και κοινωνικό απόθεμα για όλους τους συμπολίτες και τις επόμενες γενεές, ανεξάρτητα από εθνική καταγωγή και θρήσκευμα».

     Αν και «στη Θεσσαλονίκη λειτουργούσαν στα τέλη του 19^ου αιώνα εκπαιδευτήρια εννέα θρησκευμάτων και δογμάτων και δεκατριών εθνοτήτων», τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνουν οι μουσουλμάνοι, οι οποίοι κατέκτησαν την πόλη οριστικά το 1430 και οι εβραίοι, που μετοίκισαν μαζικά από την Ισπανία για να αποφύγουν τους διωγμούς το 1492, ρίζωσαν στη Θεσσαλονίκη, την οποία ονόμαζαν μάλιστα «μητέρα του Ισραήλ». Σε κάποιες δε ιστορικές περιόδους, αποτελούσαν την πλειοψηφία των κατοίκων. «Για τέσσερις αιώνες η πόλη, με πληθυσμιακές παλινδρομήσεις που επηρεάζονταν από διαδοχικές πολεμικές συγκρούσεις, υποχρεωτικές μετοικεσίες, πυρκαγιές και επιδημίες, αναγκάστηκε να συμβιώσει με τρία βασικά σύνοικα στοιχεία, τους Έλληνες, τους Μουσουλμάνους και τους Εβραίους». Οι μουσουλμάνοι εγκατέλειψαν την πόλη το 1924 με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Η εβραϊκή κοινότητα κυριολεκτικά ξεκληρίστηκε με την εφαρμογή της «τελικής λύσης» και στην Ελλάδα. Μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης περίπου 49.000 ΄Ελληνες εβραίοι και γύρισαν πίσω λίγο περισσότεροι από 1000.

     Το βιβλίο εξετάζει την κληρονομιά που άφησαν και άλλοι λαοί. Ξεκινά με τους Ρωμαίους και μας ξεναγεί στα ερείπια των κτιρίων (δημόσια κτίρια, παλάτια, ναοί, επαύλεις κλπ) που έχτισαν. Το μόνο κτίσμα της εποχής που στέκεται ακόμη «όρθιο» εξ ολοκλήρου, είναι η Ροτόντα. Ακολουθούν οι Μουσουλμάνοι. Είναι φυσικό ότι επειδή για 500 περίπου χρόνια είχαν την πόλη στα χέρια τους, η παρουσία τους να είναι πιο έντονη και τα μνημεία περισσότερα. Τα μνημεία με τα οποία αντιπροσωπεύονται οι εβραίοι είναι κυρίως βιομηχανικά κτίρια, εμπορικές στοές, αγορές, τράπεζες και ιδιωτικές κατοικίες. Τα υπόλοιπα φρόντισαν να τα εξαφανίσουν οι Γερμανοί στη διάρκεια της Κατοχής, όταν ανατίναξαν και κατέστρεψαν συναγωγές και άλλα κτίρια της εβραϊκής κοινότητας. Ξεχωριστά εξετάζονται οι Ντονμέδες, οι οποίοι ήταν εβραίοι που ασπάστηκαν τον ισλαμισμό. Παρά το γεγονός ότι από άποψη μνημείων οι Φράγκοι, οι Αρμένιοι και οι Σλάβοι δεν άφησαν μεγάλη κληρονομιά, αφού και ο αριθμός τους ήταν μικρός πληθυσμιακά, απασχόλησαν τον συγγραφέα.

     Κάθε κεφάλαιο (που αφορά και έναν λαό), ξεκινά με μια ιστορική εισαγωγή και ακολουθεί ξενάγηση στα μνημεία με ακριβή περιγραφή του καθενός, τις προηγούμενες χρήσεις και την τωρινή τους κατάσταση και χρήση. Το βιβλίο περιλαμβάνει εκατοντάδες φωτογραφίες εποχής και σημερινές. Αυτό που προκαλεί στεναχώρια είναι οι φωτογραφίες που… λείπουν, αφού «Η εθνοκεντρική και ειδικά η ελληνοκεντρική τακτική που ακολούθησε τις πρώτες δεκαετίες η ελληνική διοίκηση, δίνοντας προτεραιότητα στη διάσωση και προβολή των ελληνορθόδοξων ιστορικών και αρχιτεκτονικών καταλοίπων στη Θεσσαλονίκη, οδήγησε στην περιθωριοποίηση και την εξαφάνιση πολλών μνημείων που ανήκαν στα σύνοικα εθνοθρησκευτικά στοιχεία της πόλης». 

     Το βιβλίο συμπληρώνουν: ο εκπληκτικός Οδηγός που συνέταξε ο καθηγητής Γ. Χατζηκυριάκος το 1911, την τελευταία χρονιά της οθωμανικής κατοχής, στον οποίο «καταγράφεται αξιόπιστα η διοικητική, θρησκευτική, εκπαιδευτική και κοινωνική κατάσταση της πόλης καθώς και πλήρης επαγγελματικός κατάλογος ονομάτων (Ελλήνων, Τούρκων, Εβραίων, Ευρωπαίων κλπ) σε όλες τις επαγγελματικές κατηγορίες» (!!!), χρονολόγιο με όλες τις σημαντικές ημερομηνίες, επιλεγμένη και πολύ επιμελημένη βιβλιογραφία, ευρετήριο των μνημείων και τριπλός χάρτης στον οποίο εντοπίζονται τα μνημεία, ενώ τον πρόλογο έχει γράψει ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Ι. Χασιώτης.

     Το βιβλίο είναι κόσμημα και για έναν ακόμη λόγο, πέρα από το αξιολογότατο περιεχόμενο, που εδώ ελάχιστα κατάφερα να σκιαγραφήσω. Και αυτός είναι η εκτύπωση. Πρόκειται για ένα βιβλίο ακριβό από πλευράς εξόδων (χαρτί, φωτογραφίες, χάρτες κλπ) και αξίζουν συγχαρητήρια στον εκδότη για το… κουράγιο του, σε τέτοιους καιρούς χαλεπούς! 

Ο ΦΡΟΥΡΟΣ ΤΟΥ ΧΑΡΕΜΙΟΥ

LINDA LAFFERTY

Μετάφραση ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ

Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ

Σελ. 495, Απρίλιος 2014

     Η αμερικανίδα συγγραφέας Λ. Λάφερτι, εμπνεύστηκε αυτό της το μυθιστόρημα, στη διάρκεια ενός ταξιδιού της στην Πόλη. «Όταν επισκέφτηκα την Κωνσταντινούπολη, το καλοκαίρι του 2001, με συνεπήρε η ιστορία της πόλης, ο πλούσιος συγκερασμός πολιτισμών και θρησκειών και είχα συνεχώς την αίσθηση (την οποία ακόμη έχω) πως αυτή η πόλη επηρέασε δραματικά όλο τον κόσμο στο πέρασμα των αιώνων».

     Στο μυθιστόρημα, περιγράφει τον απαγορευμένο έρωτα ενός γενίτσαρου με την αγαπημένη αδελφή του σουλτάνου, στην Κωνσταντινούπολη του 1826. Ο γενίτσαρος είναι ο Αχμέτ Καντίρ. Γεννήθηκε στη Σερβία και είχε το όνομα Ιβάν Πόστιβιτς. Τον απήγαγαν μικρό στη διάρκεια ενός παιδομαζώματος και όταν μεγάλωσε ξεχώριζε για το ύψος και τη γενναιότητά του. Η αγάπη του για τα άλογα τον οδήγησε στο ιππικό των γενίτσαρων. Διακρίθηκε σε μάχες και εκστρατείες και σύντομα ανέβηκε ψηλά στην ιεραρχία. Όμως ο σουλτάνος Μαχμούτ Β!, του αφαίρεσε τον βαθμό «καχύποπτος από την εξουσία που είχε αυτός ο στρατιώτης πάνω στους άλλους άντρες… Η απώλεια της διοίκησης του ιππικού ήταν το μεγαλύτερο πλήγμα που είχε δεχτεί στη ζωή του. Η αδικία-η ντροπή-του ότι τον είχαν φέρει εδώ που βρισκόταν τώρα, ήταν κάτι που σχεδόν δεν μπορούσε να υποφέρει».

     Η Οθωμανή πριγκίπισσα, είναι η Εσμά Σουλτάν, κόρη του Αμπντούλ Χαμίτ Α!, αδελφή του σουλτάνου Μουσταφά Δ! και ετεροθαλής αδελφή του επίσης σουλτάνου Μαχμούτ Β! Παντρεύτηκε σε ηλικία 14 ετών τον στρατηγό Κιουτσούκ Χουσεΐν  Πασά, αλλά στα 25 έμεινε χήρα. Λόγω της υψηλής της καταγωγής, μπόρεσε επηρεάζοντάς τους, να παίξει μεγάλο ρόλο στην διαμόρφωση της πολιτικής που ακολούθησαν τα δύο της αδέλφια, όταν ανέβηκαν στο θρόνο ο ένας μετά τον άλλο. Ήταν διαβόητη για την έκλυτη ζωή της. Λέγεται πως συχνά αναζητούσε χριστιανούς εραστές και αφού έπαιρνε από αυτούς ότι μπορούσε να πάρει στον ερωτικό τομέα, τους εξαφάνιζε, διατάζοντας τον πνιγμό τους στο Βόσπορο. Έκανε όμως και κάτι ακόμα σκανδαλιστικό για τους μουσουλμάνους. Προσπαθούσε να βελτιώσει τη θέση των γυναικών στην αυτοκρατορία, αρχίζοντας από το ίδιο της το παλάτι. (Για το οποίο η συγγραφέας αναφέρει ότι σώζεται ακόμη, αλλά νομίζω ότι αυτό δεν ισχύει. Αυτό που σώζεται είναι το «γιαλί» της, το παραθαλάσσιο εξοχικό της στο Βόσπορο. Τώρα έχει περιέλθει στην κυριότητα του ξενοδοχειακού ομίλου Marmara και χρησιμοποιείται ως αίθουσα δεξιώσεων. Επίσης υπάρχει και το μαυσωλείο της, στην οδό Divan Yolu).

     Ο έρωτας αυτών των δύο, είναι ο μύθος του βιβλίου, στον οποίο η συγγραφέας συνδυάζει τα ιστορικά πρόσωπα με τους χαρακτήρες της φαντασίας της, χωρίς να ξεφεύγει από το ιστορικό πλαίσιο. Όμως σε δεύτερο επίπεδο, το βιβλίο περιλαμβάνει πλούτο πληροφοριών. Αυτές αφορούν πολλές πτυχές από την πολυτελή καθημερινή ζωή στα παλάτια των σουλτάνων στην καταρρέουσα πια αυτοκρατορία, τα χαρέμια, τα φαγητά, την ενδυμασία, το πρωτόκολλο του παλατιού, το υπηρετικό προσωπικό, τις ίντριγκες, την αγριότητα, τους γενίτσαρους με τη νοοτροπία και την οργάνωσή τους, αλλά και πληροφορίες για τη ζωή των απλών ανθρώπων, που ζούσαν στη φτώχεια, σε συνθήκες δύσκολες και αντίξοες. Έτσι η Λάφερτι, καταφέρνει να κάνει το βιβλίο της ενδιαφέρον τόσο για τον αναγνώστη που θέλει να διαβάσει μια ερωτική ιστορία, αλλά και για εκείνον που θέλει να έχει μια άποψη της καθημερινής ζωής στην Κωνσταντινούπολη τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

ΜΑΤΩΜΕΝΟ ΜΗΝΥΜΑ

JUSSI ADLER OLSEN

Μετάφραση ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΨΑΛΗΣ

Εκδόσεις Ε.Ο.ΛΙΒΑΝΗΣ

Σελ. 575, 2014

     Το τρίτο βιβλίο του πολύ καλού Δανού συγγραφέα Γ. Άντλερ Όλσεν, κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τον Εκδοτικό Οργανισμό Λιβάνη πριν από λίγους μήνες.

     Ο Τομέας Q της Αστυνομικής Διεύθυνσης της Κοπεγχάγης, που αποτελείται από τον επιθεωρητή Καρλ Μερκ, τον Σύριο βοηθό του ονόματι Χαφέζ αλ Άσαντ (!!) και την γραμματέα του Ρόζε, έχει σαν αντικείμενο ενασχόλησης την εξέταση υποθέσεων του παρελθόντος που παραμένουν ανεξιχνίαστες. Γι’ αυτό σε όλους φαντάζει πολύ φυσικό το γεγονός ότι τους ανατίθεται να εξιχνιάσουν μια υπόθεση-που κανείς δεν ξέρει καλά-καλά αν είναι υπόθεση ή φάρσα-που έφτασε στην Αστυνομική Διεύθυνση μέσα σ’ ένα… μπουκάλι, αφού πρώτα ακολούθησε μια μάλλον παράξενη διαδρομή! «Αν δεν ήταν ο Ντέιβιντ Μπελ εκεί, με τη χαρακτηριστική αταραξία του, ο άνθρωπος που βρήκε το μπουκάλι μπορεί να το είχε πετάξει πίσω στη θάλασσα. Όμως, μια και ο αρχιφύλακας έτυχε να κάθεται εκεί παραδίπλα… το να του παραδώσει ο άλλος το μπουκάλι ήταν το πλέον προφανές. Το μπουκάλι είχε πιαστεί σε ένα δίχτυ και λαμπύριζε ελαφρά. Αν και ο χρόνος που είχε περάσει στο νερό είχε θαμπώσει τη γυαλάδα του, ο νεότερος ψαράς πάνω στο αλιευτικό παρατήρησε αμέσως πως είχε κάτι το ιδιαίτερο». Κι αυτό το ιδιαίτερο, ήταν ότι περιείχε ένα κομμάτι χαρτί, το οποίο στο αστυνομικό τμήμα του Τζον Ο’ Γκρόουτς, στο βορειότατο άκρο της Σκωτίας «κανείς δεν μπήκε στον κόπο να προσπαθήσει να διαβάσει… και κανείς δεν κάθισε να σκεφτεί τι μπορεί να σήμαινε η λέξη HIAELP». Όταν κάποιος μετά από πολύ καιρό αναρωτήθηκε τι γύρευε αυτό το μπουκάλι ακουμπισμένο στο περβάζι ενός παραθύρου του αστυνομικού τμήματος και αποφάσισε να ασχοληθεί, οι εκπλήξεις έπεσαν βροχή. Το «μελάνι» με το οποίο είχε γραφεί το μήνυμα αποδείχτηκε ότι ήταν ανθρώπινο αίμα και τα ίχνη των λέξεων που μόλις διακρίνονταν πια –μετά από χρόνια έκθεσης του χαρτιού σε κακές συνθήκες- ανήκαν στη δανέζικη γλώσσα.

     Ο Μερκ και οι συνεργάτες του, προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν το μήνυμα, αλλά αυτό αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολο. Περισσότερο μαντεύοντας και υποθέτοντας, καταλήγουν σε κάποια συμπεράσματα. Το μήνυμα είναι η κραυγή για βοήθεια δύο αγοριών που είχαν απαχθεί και κρατούνται δεμένα σε ένα λεμβοστάσιο δίπλα στη θάλασσα. Η απαγωγή είχε γίνει πριν από 14 χρόνια. Τα συμπεράσματά τους όμως, εγείρουν περισσότερα ερωτήματα. Ποια είναι αυτά τα αγόρια; Άραγε ζουν ακόμα; Γιατί δεν υπάρχει καταγεγραμμένη καμιά καταγγελία εξαφάνισης τους, αφού από τα γραφόμενά τους συνάγεται ότι ανήκαν σε πολυμελή οικογένεια; Είναι άραγε η μοναδική περίπτωση ή υπάρχουν και άλλες αντίστοιχες;

     Πρόκειται για ένα εξαιρετικό θρίλερ με συγκλονιστική υπόθεση με πολλές παραμέτρους, γραμμένο με δεξιοτεχνία, που μπορώ να πω ότι με ενθουσίασε ακόμη περισσότερο από το προηγούμενο βιβλίο του Όλσεν. («Βεβήλωση», παρουσίαση Μάιος 2013).

     Τέλος μια μάλλον… άσχετη επισήμανση για τους φίλους του ποδοσφαίρου και ειδικά του Παναθηναϊκού: ένας από τους χαρακτήρες του βιβλίου ονομάζεται Ρενέ Χένρικσεν, όπως ο εξαιρετικός αμυντικός της εθνικής ομάδας της Δανίας που αγωνίστηκε στο Τριφύλλι από το 1999 μέχρι το 2005. 

ΛΕΓΕ ΜΕ ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΑ

SARA BLAEDEL

Μετάφραση ΛΥΟ ΚΑΛΟΒΥΡΝΑΣ

Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Σελ. 325, Φεβρουάριος 2014

     Το δεύτερο βιβλίο της Δανής συγγραφέως Σ. Μπλέντελ που κυκλοφορεί στα ελληνικά, είναι αυτό που σας παρουσιάζω σήμερα.

     Η Ρικ Λουίσε, αρχιφύλακας του τμήματος Ανθρωποκτονιών της Κοπεγχάγης, αναλαμβάνει την υπόθεση της Σουζάνε Χάνσον. Η Χάνσον, μια χαμηλών τόνων 32χρονη τραπεζική υπάλληλος, πέφτει θύμα άγριου βιασμού μέσα στο διαμέρισμά της. «Το ότι το θύμα ήταν φιμωμένο και δεμένο πισθάγκωνα αρκούσε ώστε το τμήμα του κέντρου της πόλης να καλέσει το Ανθρωποκτονιών. Η κατάσταση του θύματος σήμαινε ότι ο βιασμός ενέπιπτε στην κατηγορία της ιδιαίτερα βαριάς κακοποίησης». Το θύμα εκμυστηρεύτηκε στην αρχιφύλακα, ότι ο βιαστής την είχε προσεγγίσει μέσω ενός site γνωριμιών.

     Η Λουίσε και οι συνεργάτες της, προσπαθούν να εντοπίσουν τον βιαστή. Όμως αυτός αποδείχτηκε ιδιαίτερα προσεκτικός κι έξυπνος. Τα ίχνη που άφησε στο διαμέρισμα αλλά και στο σώμα της Χάνσον (τρίχες, δακτυλικά αποτυπώματα, DNA κλπ), είναι ελάχιστα. Εκτός αυτού, δεν οδηγούν πουθενά, αφού αυτά τα ελάχιστα που βρέθηκαν δεν ταυτοποιούνται. Ο βιαστής, που εμφανίστηκε με το όνομα Γέσπα Μπγέκχολτ, δεν έχει ποτέ συλληφθεί. Εξίσου δύσκολος είναι και ο εντοπισμός του μέσω των μηνυμάτων που έστελνε στο θύμα από το IP του υπολογιστή. Φρόντιζε σχεδόν κάθε φορά να τα στέλνει από διαφορετικό τερματικό που βρισκόταν σε δημόσιο χώρο και χρησιμοποιούνταν από πολλούς  όπως internet καφέ και δημόσιες βιβλιοθήκες. Μια τυχαία πληροφορία, στρέφει τις έρευνες στις κάμερες ασφαλείας του μετρό. Εκεί πράγματι εντοπίζουν τις κινήσεις του, αλλά η λήψη είναι κακή και το πρόσωπό του φαίνεται ελάχιστα.

     Σαν να μην έφτανε αυτό, ο βιαστής ξαναχτυπά. Μόνο που αυτή τη φορά δεν είναι μόνο βιασμός. Και για να ολοκληρωθεί το κακό, η Σουσάνε, το πρώτο θύμα, κάνει απόπειρα αυτοκτονίας. «Η Λουίσε είχε χάλια διάθεση καθώς γύριζε με το αυτοκίνητο στην Αστυνομική Διεύθυνση Κοπεγχάγης. Ήταν αδιανόητο ένας τύπος που είχε προκαλέσει τόσο μεγάλη ζημία να κυκλοφορεί ελεύθερος κι ωραίος, σκέφτηκε…». Γι’ αυτό αποφασίζει να δράσει διαφορετικά. Γράφεται και η ίδια σε site γνωριμιών για να εντοπίσει τον άντρα που αναζητούν και που τώρα συστήνεται με το ψευδώνυμο «Πρίγκιπαςς» (με δύο ς). Αφού έφαγε δεκάδες ώρες και με τη βοήθεια της τύχης, καταφέρνει να βρει τη φωτογραφία του. Και δε διστάζει να βάλει σε κίνδυνο τη ζωή της, αφού επικοινωνεί μαζί του χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο «Πριγκίπισσα» και κανονίζει μια συνάντηση.

     Ένα καλό κι ενδιαφέρον θρίλερ, με σασπένς και ανατροπές, που εστιάζει στους κινδύνους, τα προβλήματα και τις επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν από τις διαδικτυακές γνωριμίες, γραμμένο από μια ακόμη εκπρόσωπο της σκανδιναβικής αστυνομικής λογοτεχνίας. 

Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΤΡΑΚ

ΜΑΡΙΑ ΠΕΤΡΙΤΣΗ

Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ

Σελ. 390, Φεβρουάριος 2014

     Επτά άνθρωποι, άντρες και γυναίκες, σε διάφορες ηλικίες, όλοι όμως με ιδιαιτερότητες, εμμονές και παραξενιές, πρωταγωνιστούν στο καινούριο μυθιστόρημα της Μ. Πετρίτση.

     Η Οφηλία, μια νεαρή φοιτήτρια που της αρέσει η ατμόσφαιρα των λούμπεν, παρακμιακών κέντρων διασκέδασης. Ο Μπίλι που βλέπει στ’ όνειρό του «πως κάποιος σάρωνε ολόκληρη τη ζωή μου, περνώντας τα δεδομένα σε έναν αόρατο σκληρό δίσκο και καταγράφοντας ακόμη και την παραμικρή λεπτομέρεια που με αφορούσε». Η Μιράντα, μια ηθοποιός που μπλέκει σ’ ένα διαδικτυακό έρωτα ενώ όταν ξεκίνησε τη συμμετοχή στο συγκεκριμένο chat το έκανε για πλάκα. Η Ορτανσία, η κερκυραία ζωγράφος με το σημάδι στο πρόσωπο που θεωρεί τη φιλία υπέρτατο αγαθό. Η Μαριάνθη, το κορίτσι της καντίνας που «Στο διαδίκτυο το ψευδώνυμό μου είναι Foxy_Lady. Θα μπορούσε να είναι οποιοδήποτε άλλο φυσικά, όμως προτίμησα αυτό επειδή μου έδινε την αίσθηση μιας ελαφρότητα και μιας πονηριάς που στην πραγματική μου ζωή, παρ’ όλο που θα το ήθελα, δεν έχω. Ενδέχεται επίσης να δημιουργεί λανθασμένες εντυπώσεις για μένα στους συνομιλητές μου, όμως και αυτό μέσα στους κανόνες του διαδικτυακού παιχνιδιού είναι και με βολεύει». Ο Νύσης (εκ του Διονύσης), ευφυής σκηνοθέτης που μετά το χωρισμό του πηγαίνει στην Θεσσαλονίκη για να ανασυνταχθεί, μετά από σχετικά μακρά περίοδο απομόνωσης από όλους και όλα. Και τέλος η εμβληματική μορφή της Ρόζας. Μιας γυναίκας γύρω στα πενήντα, που ζει στην Κέρκυρα κι έχει πίσω της έντονο παρελθόν, αλλά φροντίζει να ζει κι ένα εξίσου έντονο παρόν.

     Όλα ξεκινούν από μία σύμπτωση. Δύο «ξένοι», ο Νύσης και η Ρόζα, θα βρεθούν στην ίδια πόλη (Θεσσαλονίκη), αργά ένα βράδυ, στο αγαπημένο στέκι του Νύση. Η γνωριμία τους θα πυροδοτήσει μια σειρά από γεγονότα, στα οποία η τύχη και η σύμπτωση θα παίξουν κυρίαρχο ρόλο. Τα γεγονότα αυτά, θα μπλέξουν τις ζωές των ηρώων σε ένα κουβάρι, που όταν πια ξετυλιχτεί, θα είναι διαφορετικοί άνθρωποι απ’ ότι στην αρχή της ιστορίας.

     Καλογραμμένο βιβλίο, με καλό χειρισμό του θέματος, ευφυή δομή (ο χωρισμός σε τρία μέρη με τους αντίστοιχους μονολόγους στο πρώτο και τρίτο), σωστά δομημένους χαρακτήρες, πράγμα δύσκολο στη συγκεκριμένη περίπτωση αφού ο καθένας έχει και την «πετριά» του, στο οποίο ξεχειλίζουν τα συναισθήματα, τα παιχνίδια της τύχης και η σύμπτωση.

Ο ΜΑΕΣΤΡΟΣ

METIN ARDITTI

Μετάφραση ΡΙΤΑ ΚΟΛΑΪΤΗ

Εκδόσεις ΚΑΛΕΝΤΗΣ

Σελ. 400, 2014

     Την άνοδο και την πτώση του έλληνα διευθυντή ορχήστρας Αλέξη Κανδύλη, περιγράφει στο νέο του μυθιστόρημα ο Μ. Αρντιτί, του οποίου το βιβλίο «Το Τουρκάκι» με είχε εντυπωσιάσει όταν το διάβασα το 2012 (υπάρχει αναρτημένη παρουσίαση γι’ αυτό το βιβλίο, τον Αύγουστο του 2012).   Όμως και ο «Μαέστρος» δεν πάει πίσω. Είναι εξίσου εντυπωσιακό.

     Ο Αλέκης Κανδύλης, βρίσκεται στον κολοφώνα της δόξας του. Κάθε κονσέρτο κι ένας θρίαμβος. Είναι το αγαπημένο παιδί του κοινού, των κριτικών αλλά και χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στο χώρο του «σιναφιού» του. «Απ’ όλους τους μαέστρους που κυριαρχούν στις μεγάλες συμφωνικές αίθουσες ο Αλέξης Κανδύλης φαίνεται ο μόνος που είναι τόσο ακριβής και συνάμα τόσο λυρικός, τόσο κομψός, επίσης ο μόνος που μπορεί να ερμηνεύσει με τρόπο τόσο προσωπικό τα μνημειώδη έργα του μεγάλου ρεπερτορίου». Δυστυχώς όμως γι’ αυτόν, όλη αυτή η προσοχή και λατρεία προς το πρόσωπό του, αλλά και η πίεση των τραυμάτων της παιδικής ηλικίας, τον οδηγούν στην υπεροψία και την αλαζονεία. Και τότε διαπράττει την «ύβρη»: μια απρέπεια, μια λεκτική επίθεση προς ένα νεαρό μουσικό. «Στη διάρκεια της πρόβας της Φανταστικής Συμφωνίας, ακριβώς στο Dies Irae, ο ένας από τους τυμπανιστές έπαιζε στις κουίντες, όπως το απαιτούσε η παρτιτούρα. Το όργανό του ήταν μια καμπάνα ύψους ενός μέτρου και ο μουσικός έπρεπε να λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι ο ήχος που έβγαζε η καμπάνα έπρεπε να φτάνει στο κοινό ταυτόχρονα με τον ήχο των οργάνων που βρίσκονταν επί σκηνής. Καθώς η διαδρομή του ήταν μεγαλύτερη, έπρεπε να προβλέπει τη στιγμή του χτυπήματος σε συνάρτηση με αυτή τη διαφορά. Μετά από τέσσερις δοκιμές, η έλλειψη συγχρονισμού παρέμενε. Ο Αλέξης κάλεσε το μουσικό επί σκηνής και μπροστά σε όλη την ορχήστρα του είπε: «Και πέραν αυτού, τι άλλο κάνετε για να κερδίσετε τα προς το ζην σας;» Ο τυμπανίστας έδειχνε να μην καταλαβαίνει. Πικαρισμένος από τη σιωπή του, ο Αλέξης πρόσθεσε: «Στην πατρίδα μου, όπου υπάρχουν κουδούνες υπάρχουν και αγελάδες». Το κακόμοιρο παιδί ξέσπασε σε κλάματα».

     Η ιστορία αυτή, έκανε αμέσως το γύρο στους κύκλους των μουσικών και δημιούργησε αλγεινή εντύπωση. Η φήμη του κλονίζεται. Η αντίδρασή του είναι σπασμωδική κάτι που επιτείνει την αντίδραση πρώτα των μουσικών, στη συνέχεια των μουσικοκριτικών, αλλά και του κοινού που σύντομα του γυρίζει την πλάτη. Η πτώση του είναι αναπόφευκτη. Θα μπορέσουν οι λίγοι φίλοι που του έμειναν μετά αυτή του την περιπέτεια, να τον βοηθήσουν να ξανασταθεί στα πόδια του;

     Ένα εξαιρετικό βιβλίο, στο οποίο περιγράφεται με μοναδικό τρόπο ο κόσμος των μεγάλων μουσικών συνόλων, τον οποίο ο συγγραφέας γνωρίζει πολύ καλά, αλλά και οι ψυχολογικές διαδρομές του κεντρικού ήρωα, που ξαφνικά βλέπει τον κόσμο του να καταρρέει γύρω του και η ζωή του να αλλάζει δραματικά.

ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ

MICHAEL CRICHTON/RICHARD PRESTON

Μετάφραση: ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Εκδόσεις BELL

Σελ. 445, Ιούλιος 2014

     Ήμουν μικρό παιδί, γύρω στο 1968-69, όταν είδα στον κινηματογράφο μια ταινία που μου έκανε φοβερή εντύπωση. Σύμφωνα με το σενάριο, έπρεπε να γίνει μια χειρουργική επέμβαση σε ένα σημαντικό πρόσωπο, αφού κινδύνευε σοβαρά η ζωή του. Όμως οι γιατροί, είδαν ότι στο σημείο που υπήρχε το πρόβλημα, δεν μπορούσαν να επέμβουν από έξω. Τι μπορούσε να γίνει; Να ενεργοποιηθεί ένα επιστημονικό πρόγραμμα, που επέτρεπε τη σμίκρυνση αντικειμένων και ανθρώπων! Για να μην τα πολυλογώ, το πρόγραμμα ενεργοποιήθηκε, ένα ειδικό σκάφος επανδρωμένο με γιατρούς, μηχανικούς και άλλους επιστήμονες σμικρύνθηκε σε υπέρτατο βαθμό και εισήχθη στον οργανισμό του ασθενή με μια σύριγγα, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, ώστε οι ειδικοί να φτάσουν στο σημείο που υπήρχε το πρόβλημα και να σώσουν τη ζωή του ασθενή! Η ταινία-για όσους ενδιαφέρονται-έχει τίτλο Fantastic Voyage (δεν ξέρω τον τίτλο στα ελληνικά). Η σκηνοθεσία είναι του Ρ. Φλάισερ και πρωταγωνιστούν ο Στ. Μπόιντ, η Ρ. Γουέλς και άλλοι.

      Γιατί έκανα όλη αυτή την εισαγωγή; Επειδή το βιβλίο «Μικρόκοσμος» έχει θέμα τη σμίκρυνση, όπως και η ταινία. Όλα ξεκινούν όταν τρεις άντρες βρίσκονται νεκροί στο γραφείο ενός δικηγόρου στο Χονολουλού. «Και οι τρεις πέθαναν από μαχαιριές. Ο Γουίλι είχε κομμένη καρωτίδα και πέθανε από αιμορραγία στην πολυθρόνα του. Στην άλλη άκρη του δωματίου ήταν ένας νεαρός Κινέζος, που δεν ταυτοποιήθηκε ακόμη. Ίσως να ήταν ντόπιος. Ο λαιμός του ήταν κομμένος πέρα για πέρα, πέθανε στα γρήγορα από αιμορραγία. Το τρίτο θύμα ήταν εκείνος ο πορτογάλος με τη φωτογραφική μηχανή… ήταν και αυτός εκεί, γεμάτος κοψίματα-στο πρόσωπο, στο μέτωπο, στο χέρι, στα πόδια, στο σβέρκο. Δεν έχω ξαναδεί τέτοιο πράγμα… Έχουμε λοιπόν τρεις νεκρούς πετσοκομμένους σε ένα κλειδωμένο δωμάτιο. Χωρίς κίνητρο, χωρίς όπλο, χωρίς τίποτε».

     Τις ίδιες μέρες, εφτά μεταπτυχιακοί φοιτητές του Κέμπριτζ, βρίσκονται φιλοξενούμενοι της Εταιρείας Μικροτεχνολογίας Νάνιτζεν στη Χαβάη, για να ξεναγηθούν στις εγκαταστάσεις και να συζητήσουν με τους επικεφαλής της εταιρείας το ενδεχόμενο πρόσληψής τους. Όμως οι φοιτητές, ακούν πράγματα που δεν θα έπρεπε και τότε αναλαμβάνει δράση η συσκευή με το όνομα «Τανυστής». Και οι φοιτητές βρίσκονται αναπάντεχα στη θέση των οργανισμών που συνήθως μελετούν. Τώρα ο μόνος στόχος είναι η επιβίωση. Και μόνο όπλο οι γνώσεις που έχουν γι’ αυτόν τον μικροσκοπικό αλλά απίστευτα φονικό κόσμο που τους περιβάλλει.

     Ο Μ. Κράιτον, απόφοιτος της Ιατρικής σχολής του Χάρβαρντ, συγγραφέας του Jurassic Park, σεναριογράφος, παραγωγός και σκηνοθέτης του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, αποκαλείται και ο «πατέρας του τεχνολογικού θρίλερ». Ξεκίνησε να γράφει το «Μικρόκοσμο» και ως το 2008 που έφυγε από τη ζωή, είχε προχωρήσει αρκετά. Το έργο κλήθηκε να ολοκληρώσει ο Ρ. Πρέστον. Οι δύο συγγραφείς, αναμειγνύοντας επιστημονικά δεδομένα και μυθοπλασία, δημιουργούν ένα εξαιρετικό βιβλίο, που διαβάζεται με κομμένη την ανάσα. 

ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΑΙΝΙΓΜΑ

MARISHA PESSL

Μετάφραση: ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΚΟΡΤΩ

Εκδόσεις: ΔΙΟΠΤΡΑ

Σελ. 805, Μάρτιος 2014

     Όταν πήρα στα χέρια μου το βιβλίο «Το Τελευταίο Αίνιγμα», αποφάσισα λόγω του όγκου του, να αφήσω την ανάγνωσή του για το καλοκαίρι και πιο συγκεκριμένα για τις ημέρες των διακοπών, όταν ο ελεύθερος χρόνος είναι περισσότερος. Και τελικά κατάλαβα ότι έκανα πολύ καλά. Κι αυτό, γιατί πρόκειται για ένα βιβλίο, που από τη στιγμή που θα το ξεκινήσεις, δύσκολα το αφήνεις από τα χέρια σου. Είναι η πλοκή του τόσο ευρηματική, οι ανατροπές τόσο σημαντικές και οι χαρακτήρες τόσο ενδιαφέροντες και καλοδουλεμένοι, που κυριολεκτικά σε καθηλώνουν.

     Μια νύχτα του Οκτώβρη, η νεαρή και πολύ όμορφη (και πρώην παιδί-θαύμα) Άσλεϊ Κορντόβα, βρίσκεται νεκρή σε μια εγκαταλελειμμένη αποθήκη κάπου στο Μανχάταν. Η αστυνομία αποδίδει το θάνατο σε αυτοκτονία και με ύποπτη σπουδή κλείνει το φάκελο της υπόθεσης. Ένας βετεράνος ρεπόρτερ όμως, ο Σκοτ ΜακΓκραθ, υποψιάζεται πως η αλήθεια είναι διαφορετική. Καθώς ερευνά τις συνθήκες που περιέβαλαν τόσο τη ζωή όσο και το θάνατο της Άσλεϊ, έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με την παρακαταθήκη του πατέρα της. Ενός θρυλικού ερημίτη σκηνοθέτη ταινιών τρόμου, του Στάνισλας Κορντόβα, ο οποίος εδώ και τριάντα χρόνια έχει αποσυρθεί σε μια απομονωμένη έπαυλη τη Βουνοκορφή, όπου κινηματογραφεί τις σκοτεινές, νοσηρές, «μαύρες» και πάντα με διφορούμενο τέλος ταινίες του. Αυτές διακινούνται εκτός του «επίσημου» συστήματος διανομής και προβάλλονται σε αλλόκοτα σημεία σε όλο τον κόσμο, γνωστά μόνο στους μυημένους. Η κοσμοθεωρία του είναι: «Η ευκαιρία να τρομοκρατείσαι, να σου σηκώνεται η τρίχα, ήταν η απαρχή της ελευθερίας, σου επέτρεπε να ανοίξεις τα μάτια σου στα τολμηρά, σκοτεινά και πανέμορφα πράγματα που έχει να προσφέρει η ζωή και με αυτό τον τρόπο, να νικήσεις τα τέρατα του νου σου. Στην αργκό των Κορντοβιτών, αυτό λεγόταν «σφάξε τον αμνό»-με άλλα λόγια ξεφορτώσου τον πράο, φοβισμένο εαυτό σου, ώστε να απελευθερωθείς από τους περιορισμούς που σου επιβάλλουν οι φίλοι, η οικογένεια και όλη η κοινωνία».

     Για τον ΜακΓκραθ, δεν είναι η πρώτη φορά που έρχεται σε επαφή με τους Κορντόβα. Την προηγούμενη φορά, όταν ετοιμαζόταν να προβεί σε σημαντικές αποκαλύψεις για το σκηνοθέτη και τον τρόπο που αυτός δούλευε και φερόταν στους συνεργάτες του, είδε την καριέρα του και τον γάμο του να καταστρέφονται. Αυτή τη φορά ρισκάρει να χάσει ακόμα περισσότερα. Όμως με κίνητρό του τη δίψα για εκδίκηση, την περιέργεια και μια βαθιά λαχτάρα για την αλήθεια, ο ΜακΓκραθ με τη βοήθεια δύο άγνωστων νέων, βυθίζεται ολοένα και περισσότερο στο απόκοσμο, υπνωτικό σύμπαν του Κορντόβα.

     Ένα εξαιρετικά καλογραμμένο θρίλερ, που όπως γράφω και στην αρχή, σε συναρπάζει από την πρώτη σελίδα και σε κρατάει δέσμιο της πλοκής και του σασπένς, μέχρι την-κυριολεκτικά-τελευταία.

     Εκτός από το περιεχόμενο όμως, θέλω να κάνω και ειδική μνεία στην εκτύπωση, η οποία πρέπει να έγινε με απόλυτη πιστότητα και σεβασμό στο πρωτότυπο. Όποιος το ξεφυλλίσει, θα καταλάβει τι εννοώ. 

Η ΜΑΜΗ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ

ROBERTA RICH

Μετάφραση: ΕΦΗ ΚΑΛΛΙΦΑΤΙΔΗ

Εκδόσεις: ΩΚΕΑΝΙΔΑ

Σελ. 390, Φεβρουάριος 2014

     Στη Βενετία του 16^ου αιώνα, μας μεταφέρει το πρώτο μυθιστόρημα της αμερικανίδας Ρ. Ριτς.

     Η εβραία Χάνα Λεβί, είναι ξακουστή μαμή στη Βενετία, γιατί έχει το χάρισμα να φέρνει στον κόσμο χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη ζωή της μητέρας ή και του εμβρύου, ακόμα και τα πιο απρόθυμα μωρά, μ’ ένα είδος εμβρυουλκού, δικής της επινόησης. Ένα όργανο, την ύπαρξη του οποίου κρατά καλά φυλαγμένο μυστικό. Ένα παγωμένο βράδυ του χειμώνα του 1575 δέχεται την επίσκεψη του χριστιανού κόντε Πάολο Ντι Παντοβάνι, που την ικετεύει να βοηθήσει τη σύζυγό του, που κοιλοπονά εδώ και δύο μέρες. Η Χάνα διχάζεται ανάμεσα στην επιθυμία να βοηθήσει μια γυναίκα και στο φόβο, αφού στη Βενετία του 16^ου αιώνα, απαγορεύεται επί ποινή θανάτου στους εβραίους να περιθάλπουν χριστιανούς. Ακόμα, φοβάται ότι αν η γυναίκα πεθάνει στα χέρια της κι αυτό γίνει γνωστό, θα έχει αντίκτυπο σε όλο το γκέτο με την πιθανότητα να ξεσπάσει ένα πογκρόμ. Τελικά όμως κάμπτεται από τις παρακλήσεις του κόντε και δέχεται. Εκτός από τις παρακλήσεις του κόντε, υπάρχει και η υπέρογκη αμοιβή (διακόσια χρυσά δουκάτα), που θα τη βοηθήσει να συμπληρώσει το ποσό των λύτρων που απαιτούν οι ιππότες του Αγίου Ιωάννη, για να απελευθερώσουν τον σύζυγό της, που κρατούν σκλάβο στη Μάλτα. «Είχε καταφέρει απρόθυμα μωρά να βγουν από μισοπεθαμένες εβραίες μανάδες. Τώρα θα έκανε το ίδιο και για μια χριστιανή. Για χάρη του Ισαάκ, ρίσκαρε να βρεθεί σ’ ένα υγρό κελί και να δεχτεί μια νύχτα την επίσκεψη του στραγγαλιστή».

     Τελικά, χάρη στο θαυματουργό της εργαλείο, το μωρό, ένα αγόρι, θα γεννηθεί ζωντανό. Όπως ζωντανή θα μείνει και η μητέρα, παρά το γεγονός ότι έφτασε ένα βήμα από το θάνατο. Όμως τη γέννηση αυτού του μωρού, δεν καλοβλέπουν όλοι στο ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον του κόντε. Εμπλέκεται τότε  σ’ ένα παιχνίδι οικογενειακής αντιζηλίας που θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του νεογέννητου, ενώ απειλεί και το ταξίδι της στη Μάλτα για να καταβάλλει τα λύτρα και να απελευθερώσει τον άντρα της. Την ίδια στιγμή, ο άντρας της, πιστεύοντας ότι η Χάνα έχει πεθάνει από την επιδημία της πανούκλας που ξέσπασε στη Βενετία, ετοιμάζεται να αποδράσει και να κάνει μια καινούρια αρχή.

     Καλογραμμένο μυθιστόρημα, που όχι μόνο αποδίδει με ωραίο τρόπο το κλίμα της εποχής, την ατμόσφαιρα, την δομή αρχιτεκτονική και κοινωνική της Βενετίας, αλλά αφουγκράζεται και  μιλά για τα πάθη των γυναικών-κυρίως των φτωχότερων τάξεων-της πόλης.

Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΤΟΥ ΚΑΪΣΛΙΝΓΚΕΝ

Στα Στρατόπεδα Εργασίας Των Ναζί

ΠΑΥΛΟΣ ΜΩΤΟΣ

Ιστορική έρευνα ΜΑΡΙΑ ΣΑΜΠΑΤΑΚΑΚΗ

Εκδόσεις ΤΟΠΟΣ

Σελ. 90, Μάρτιος 2014

     Στη σειρά Μαρτυρίες των εκδόσεων Τόπος, κυκλοφόρησε το βιβλίο αυτό, που αποτελεί μεταγραφή του ημερολογίου που έγραψε ο Παύλος Μώτος, ο οποίος για ένα ολόκληρο χρόνο έζησε μακριά από την οικογένειά του, σε στρατόπεδο εργασίας στη χιτλερική Γερμανία.

     Τον Αύγουστο του 1944, δύο περίπου μήνες πριν από την  απελευθέρωση, οι κατοχικές δυνάμεις πραγματοποίησαν ένα από τα τελευταία τους μπλόκα στην Αθήνα. Η συνεχής ανάγκη του χιτλερικού καθεστώτος για περισσότερους μάχιμους άντρες, λόγω των τεράστιων απωλειών στα πεδία των μαχών της Σοβιετικής Ένωσης, οδηγούσαν σε επιστρατεύσεις που αποστερούσαν τη γερμανική πολεμική-κυρίως- βιομηχανία, αλλά και άλλους κλάδους της οικονομίας, από πολύτιμο προσωπικό. Για να καλύψουν τις ανάγκες σε εργατικό δυναμικό, οι δυνάμεις κατοχής σε όλες τις κατεχόμενες χώρες, προχωρούσαν σε μπλόκα, στα οποία συλλάμβαναν νέους, υγιείς και ικανούς για εργασία άντρες και τους έστελναν στη Γερμανία, όπου εργάζονταν όπου υπήρχε ανάγκη. Ο Παύλος Μώτος συνελήφθη μαζί με πολλούς άλλους και στάλθηκε ως εργάτης-όμηρος, στο στρατόπεδο εργασίας στο Κάισλινγκεν του κρατιδίου Βάδης-Βυτεμβέργης. «Περπάτησα κάμποσο έως ότου συνάντησα τους πρώτους τσολιάδες. Τους ρώτησα που έπρεπε να πάω και μου είπαν τα σχετικά. Συνέχισα τη διαδρομή κι έφτασα στο Δρουγούτι. Εκεί ανακατώθηκα με το πλήθος και περίμενα να δω τι θα απογίνουμε. Βρήκα μερικούς γνωστούς και καθίσαμε μαζί. Στο μεταξύ, Γερμανοί και τσολιάδες με τα όπλα στα χέρια έκοβαν βόλτες γύρω μας και μας έβριζαν. Από τη νευρικότητα και την αγριότητα της συμπεριφοράς τους άρχισα να διαισθάνομαι ότι αυτή η ιστορία δεν θα είχε αίσιο τέλος».

     Ένα χρόνο μετά, και αφού είχε απελευθερωθεί από τις συμμαχικές δυνάμεις και αφού μετά από κόπους, καθυστερήσεις, βάσανα και αγωνίες κατάφερε να επιστρέψει στο σπίτι του, κατέγραψε την εμπειρία του σε ημερολόγιο το οποίο παρέμεινε ανέκδοτο για επτά σχεδόν δεκαετίες. Στη συνέχεια μέσω του γιού του, έφτασε στα χέρια της ιστορικής ερευνήτριας Μαρίας Σαμπατακάκη. Αυτή το μετέγραψε σε πιο «λογοτεχνική» μορφή, ώστε να γίνει πιο ευκολοδιάβαστο. Επίσης έγραψε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον επίμετρο σχετικά με την εργασία στο Γ! Ράιχ και πως χρησιμοποιούσε την εργασία η ναζιστική ιδεολογία και προπαγάνδα.

     Το σημαντικό αυτό βιβλίο, στο οποίο συνυπάρχουν η προσωπική μαρτυρία και η επιστημονική έρευνα, συμπληρώνει μια πολύ χρήσιμη για περαιτέρω μελέτη βιβλιογραφία και μερικές φωτογραφίες.

ΑΣ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ ΜΕ ΚΟΥΚΟΥΒΑΓΙΕΣ

DAVID SEDARIS

Μετάφραση ΜΥΡΣΙΝΗ ΓΚΑΝΑ

Εκδόσεις ΜΕΛΑΝΙ

Σελ. 299, Φεβρουάριος 2014

     Ο Ντέηβιντ Σεντάρις, έγινε γνωστός στην Ελλάδα από το 2006, όταν από τις εκδόσεις Μελάνι, άρχισε η έκδοση των έργων του στα ελληνικά. Αν το επίθετό του σας φαίνεται κάπως οικείο, έχετε δίκιο. Το οφείλει στον πατέρα του που είναι ελληνικής καταγωγής. (Η μητέρα του είναι αμερικανίδα).

      Το βιβλίο με τον παράξενο τίτλο που σας παρουσιάζω σήμερα, περιλαμβάνει 26 διηγήματα, που είναι αντιπροσωπευτικά της γραφής, του στυλ, της θεματολογίας και του ύφους του συγγραφέα. Αλλά κυρίως του χιούμορ του, που κυριαρχεί σε όλα του τα κείμενα και της καυστικής του σάτιρας. «Θα έπρεπε να έχω συνηθίσει τον τρόπο με τον οποίο ντύνονται οι Αμερικανοί όταν ταξιδεύουν, αλλά εξακολουθεί παρ’ όλα αυτά να με καταπλήσσει. Είναι λες και ο διπλανός σου έπλενε κάποιο γουρούνι πασαλειμμένο με βερνίκι παπουτσιών, όταν ξαφνικά πέταξε το σφουγγάρι λέγοντας: “Δε γαμιέται, θα πάω στο Λος Άντζελες”».

     Τα κείμενα είναι –φυσικά-στην πλειοψηφία τους αυτοβιογραφικά και περιγράφουν περιστατικά από τη ζωή του κυρίως σε χώρες εκτός ΗΠΑ. Άλλα, αναφέρονται στην απόρριψη που βίωνε από τον πατέρα του, από τότε που ήταν στην προεφηβική ηλικία μέχρι πρόσφατα. «Θυμάμαι όταν του τηλεφώνησα το καλοκαίρι του 2008, για να του πω ότι το βιβλίο μου ήταν Νο1 στη λίστα των ευπώλητων των Times.

“Δεν είναι όμως πρώτο στη λίστα του Wall Street Journal” είπε εκείνος.

“Δεν είναι αυτή η λίστα που κοιτάζουν οι βιβλιόφιλοι” του είπα.

“Τι μας λες” είπε “Εγώ αυτήν κοιτάζω”.

“Κι εσύ είσαι βιβλιόφιλος;”

“Διαβάζω. Φυσικά”.

Θυμήθηκα ένα αντίτυπο του «Πώς να κερδίζετε στο γκολφ» που μάζευε σκόνη στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου.

“Και βέβαια διαβάζεις” είπα».

     Όμως μη νομίσετε ότι πρόκειται για κανένα «στενάχωρο» βιβλίο όπου κυριαρχεί η αντιπαλότητα και η πάλη πατέρα-γιού. Ο συγγραφέας έχει τη μοναδική ικανότητα να βρίσκει την αστεία πλευρά κάθε περιστατικού και να τη μετουσιώνει χαρίζοντας απλόχερα χαμόγελα στον αναγνώστη. Ακόμη, το βιβλίο αυτό είναι ιδανικό και μπορεί να λειτουργήσει ως «εισαγωγή», για όσους δεν έχουν διαβάσει άλλο έργο του συγγραφέα, αφού είναι αντιπροσωπευτικό του συγγραφικού του σύμπαντος-όπως αναφέρω και πιο πάνω. Γενικά θα μπορούσα να πω ότι συνιστά μια άριστη επιλογή.  

ΑΡΩΜΑ ΜΝΗΜΗΣ

ΧΑΡΑ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Εκδόσεις ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗ

Σελ. 242, Οκτώβριος 2013

     Όσοι έχουμε αγαπημένη δραστηριότητα το διάβασμα, έχουμε κάποιους αγαπημένους συγγραφείς στα έργα των οποίων επιστρέφουμε συχνά-πυκνά και από τους οποίους ξέρουμε λίγο-πολύ τι να προσδοκούμε όταν κυκλοφορεί το νέο τους βιβλίο (το οποίο φυσικά σπεύδουμε από τους πρώτους να προμηθευτούμε). Πιστεύω όμως, ότι στους περισσότερους από εμάς, αρέσει επίσης να «πειραματιζόμαστε». Διαβάζουμε δηλαδή, νέους, πρωτοεμφανιζόμενους και άγνωστους συγγραφείς. Κι εδώ βρισκόμαστε προ εκπλήξεων. Κάποιες φορές-δυστυχώς πολλές-οι εκπλήξεις είναι δυσάρεστες. Και κάποιες άλλες, σπάνιες, είναι ευχάριστες.

     Μια τέτοια ευχάριστη έκπληξη αποτέλεσε για μένα η ανάγνωση της απολαυστικής συλλογής διηγημάτων «Άρωμα Μνήμης» της Χαράς Παπαβασιλείου.

     Η συλλογή περιλαμβάνει 21 διηγήματα το μέγεθος των οποίων ποικίλει, όπως και η θεματολογία τους, και κάποια από τα οποία είναι μικρά διαμάντια. Η συγγραφέας έχει την ικανότητα να δημιουργεί ολοκληρωμένους χαρακτήρες με λίγες γραμμές και να αποτυπώνει το κλίμα, την ατμόσφαιρα και άλλα χαρακτηριστικά της εκάστοτε χρονικής περιόδου που θέλει να περιγράψει. Επίσης εντυπωσιακή είναι η εξαιρετική γραφή, το ύφος όπως και η πολύ καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας.

      Ένα βιβλίο, που σε καμία περίπτωση δεν θυμίζει πρωτόλειο και που παρά το μικρό του μέγεθος, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο. 

ΖΩΗ ΜΕΤΑ ΤΗ ΖΩΗ

KATE ATKINSON

Μετάφραση: ΜΥΡΣΙΝΗ ΓΚΑΝΑ

Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Σελ. 572, Νοέμβριος 2013

     Ένα παράξενο ερώτημα θέτει με το βιβλίο της αυτό η βρετανίδα συγγραφέας K. Atkinson. «“Στο κάτω κάτω μόνο μια ζωή έχουμε και πρέπει να προσπαθούμε για το καλύτερο δυνατό. Δεν μπορούμε ποτέ να το πετύχουμε ακριβώς, αλλά πρέπει να προσπαθήσουμε”. “Και αν είχαμε τη δυνατότητα να δοκιμάζουμε ξανά και ξανά” είπε ο Τέντι «μέχρι να τα κάνουμε όλα σωστά; Δεν θα ήταν καταπληκτικό αυτό;”».

      Μας θέτει το ερώτημα αυτό, μέσα από την αφήγηση της ζωής της Ούρσουλα Τοντ. Η Ούρσουλα έδωσε μάχη για να γεννηθεί το Φεβρουάριο του 1910, σε ένα προάστιο του Λονδίνου. Ο γιατρός Φέλοους, που θα βοηθούσε την ετοιμόγεννη Σίλβι στον τοκετό, δεν κατάφερε να φτάσει κοντά της λόγω της χιονοθύελλας. Η Σίλβι έχει τη συμπαράσταση μόνο μιας νεαρής οικιακής βοηθού, που δεν μπορεί να κάνει και πολλά, όταν το μωρό γεννιέται με το λώρο τυλιγμένο στο λαιμό της. «Οχ, κυρία Τοντ, κυρία, πάει, έφυγε. Νεκρή προτού προλάβει να ζήσει. Λυπάμαι τόσο, τόσο πολύ. Θα είναι ένα χερουβείμ στον ουρανό τώρα, σίγουρα. Ω, μακάρι να ήταν εδώ ο κύριος Τοντ. Λυπάμαι πάρα πολύ». 

     Τι θα συνέβαινε όμως, αν η Ούρσουλα γεννιόταν «κανονικά» εκείνο το βράδυ; Κι αν σε κάθε περίπτωση που κινδύνευε η ζωή της, με κάποιο τρόπο, θα της δινόταν μια δεύτερη, τρίτη ή και  τέταρτη ευκαιρία να συνεχίσει τη ζωή της; Και αν μέσα από τις ευκαιρίες αυτές, θα είχε τη δυνατότητα να σώσει την ανθρωπότητα από μεγάλες καταστροφές; Θα το επιχειρούσε ή όχι;

     Η συγγραφέας αφηγείται τη ζωή της Ούρσουλα από τις 11 Φεβρουαρίου 1910 που γεννιέται μέχρι το 1967, όπως εξελίσσεται παράλληλα με τα σημαντικότερα γεγονότα που συγκλόνισαν την Ευρώπη, τον 20^ο αιώνα.

     Από τις πιο συνταρακτικές σελίδες του βιβλίου, είναι κατά την άποψή μου, αυτές που αναφέρονται στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς του Λονδίνου, στη διάρκεια του Β! παγκοσμίου πολέμου και τον γενναίο αγώνα που έδιναν οι λονδρέζοι για να απαλύνουν, παρά τις αντιξοότητες, τις επιπτώσεις των καταστροφών που προκαλούσαν οι βομβαρδισμοί.

     Ένα πρωτότυπο και πολλές φορές συγκινητικό βιβλίο, με πολλές αναφορές σε σπουδαία έργα της ευρωπαϊκής γραμματείας. Μια μοναδική αποτύπωση της ζωής στην Αγγλία, στη διάρκεια του 20^ου αιώνα.

ΔΡΟΜΟΙ ΑΠΟ ΨΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ

ΤΖΙΩΡΤΖΙΝΑ ΚΟΥΛΙΕΡΗ

Εκδόσεις ΑΛΔΕ

Σελ. 222, Απρίλιος 2014

     Το δεύτερο μυθιστόρημα της Τ. Κουλιέρη, κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες. Η συγγραφέας, που είναι 19 ετών, το 2011, δημιούργησε αίσθηση, όταν σε ηλικία μόλις 16 ετών, κυκλοφόρησε το πρώτο της βιβλίο με τίτλο «Κάτι Αλλάζει Γύρω Στα 16».

     Τώρα, η συγγραφέας-φοιτήτρια πια-μας περιγράφει την ιστορία της Αλίσια. Μιας κοπέλας ελληνικής καταγωγής, που ζει στο Σιάτλ των ΗΠΑ με την μητέρα της. Στην δευτέρα λυκείου, παίρνει την απόφαση να έρθει στην Ελλάδα-όπου ζει ο πατέρας της- για σπουδές. Πριν φύγει όμως, πρέπει να κλείσει κάποιους «λογαριασμούς» που έχει αφήσει ανοιχτούς. Ένας από αυτούς έχει το όνομα Τάιλερ. Είναι ο «αγαπημένος» της, που όντας εντελώς ανώριμος, δεν της φέρθηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Έτσι αποφασίζει να δώσει οριστικό τέλος σ’ αυτή την –και λίγο παιδιάστικη- σχέση. «Γαλήνη, ηρεμία, ελευθερία… επιτέλους δικαίωση. Με αυτά τα λόγια η Αλίσια έδωσε ένα τέλος σε όσα τη βασάνιζαν καιρό, παίρνοντας μια και καλή την απόφαση να ξεχάσει την ιστορία της με τον Τάιλερ».

     Η Αλίσια, από την παιδική της ηλικία, έρχεται τακτικά στην Ελλάδα. Και πάντα, ταξιδεύει στη Σαντορίνη, που είναι το πατρογονικό νησί. Εκεί έπαιζε συχνά με το Νίκολας, ένα παιδί λίγα χρόνια μεγαλύτερό της, αλλά με την πάροδο των ετών, έχασε ο ένας τα ίχνη του άλλου. Το καλοκαίρι όμως που μεσολάβησε μεταξύ δευτέρας και τρίτης λυκείου, ξαναβρίσκει τον παιδικό της φίλο, που δεν είναι πια παιδί, αλλά ένας ωραίος, νέος άντρας. Ερωτεύονται ο ένας τον άλλο και φεύγουν για το Σιάτλ, η Αλίσια για να τελειώσει το σχολείο και ο Νίκολας, να κάνει ένα μεταπτυχιακό στο εκεί πανεπιστήμιο. Ζουν σχετικά κοντά και συναντιούνται συχνά. Όλα μοιάζουν να πηγαίνουν καλά στη σχέση τους, αλλά η Αλίσια ενδόμυχα δεν είναι εντελώς σίγουρη. Αγαπάει το Νίκολας και ξέρει ότι και αυτός την αγαπάει, αλλά νοιώθει ότι υπάρχουν κάποιες σκοτεινές πλευρές στην οικογενειακή του ζωή, που ο ίδιος «φροντίζει» να μένουν στο σκοτάδι και να μην αποτελούν αντικείμενο μεταξύ τους συζητήσεων. Αυτό της κινεί την περιέργεια και της δημιουργεί ανησυχίες. Μια μέρα του πρότεινε να βγουν, αλλά αυτός αρνήθηκε γιατί έπρεπε να τελειώσει μια εργασία για το μεταπτυχιακό του. Η Αλίσια, βγήκε με τις φίλες της για να πάνε στον κινηματογράφο. Έκπληκτη σε ένα σταυροδρόμι, είδε από μακριά το Νίκολας να μιλά έντονα με μια μεσήλικη γυναίκα, σα να καυγάδιζαν. Η εμπιστοσύνη της, που τη θεωρούσε βασικό πυλώνα σε μια σχέση κλονίστηκε. Οι συνέπειες θα είναι πολύπλευρες και η λύση θα δοθεί στην Αθήνα. Μια λύση που θα συνταράξει όλους τους πρωταγωνιστές της ιστορίας αυτής.

     Το μυθιστόρημα, μας δίνει από μια νεανική οπτική, την πορεία των εφήβων προς την ενηλικίωση. Την πορεία προς την είσοδό τους στον κόσμο των «μεγάλων». Έναν κόσμο που συχνά θέλουν να αλλάξουν, αλλά τους τίθενται πολλά εμπόδια. Γι’ αυτό είναι αφιερωμένο «σε όσους ακολουθούν τα όνειρά τους, σε όσους παλεύουν γι’ αυτά που θεωρούν σπουδαία, σε εκείνους που υπομένουν κι επιμένουν…». 

     Ωραίο εύρημα είναι το ότι πολλά κεφάλαια, έχουν τους τίτλους τραγουδιών. Έτσι μπορεί ο αναγνώστης, να δημιουργήσει το soundtrack του βιβλίου. 

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΒΙΒΛΙΩΝ

ΣΥΛΛΟΓΗ ΔΙΗΓΗΜΑΤΩΝ

Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

Σελ. 238, Μάρτιος 2014

     Μια πολύ καλή συλλογή 24 διηγημάτων ελλήνων συγγραφέων με θέμα το βιβλίο, τις ιστορίες του και τη σχέση που αναπτύσσει ο αναγνώστης με αυτό, περιλαμβάνει ο τόμος «Ιστορίες βιβλίων», που επιμελήθηκε ο Νίκος Χρυσός. Τα καλογραμμένα διηγήματα ανήκουν σε διάφορα λογοτεχνικά είδη, πράγμα που συγκαταλέγεται στα θετικά της συλλογής, αφού εκτός από τη διαφορετικότητα στο ύφος και στη γραφή, υπάρχει και ποικιλομορφία  στη θεματολογία.

     Ένας άντρας, ανακαλύπτει υπό περίεργες συνθήκες, το βιβλίο ενός άγνωστου συγγραφέα, οι ιστορίες του οποίου εξελίσσονται διαφορετικά σε κάθε ανάγνωση. «Οι ιστορίες άρχιζαν με παρόμοιο τρόπο αλλά εξελίσσονταν διαφορετικά απ’ ότι την προηγούμενη φορά που τις είχα διαβάσει, χωρίς όμως αυτό να μειώνει την απόλαυση που μου πρόσφερε η ανάγνωσή τους. Αντιθέτως κάθε φορά μου άρεσαν περισσότερο». (Ιστορίες με άλλο τέλος-Λ. Γιαννακουδάκης).

     Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, μια μονήρης συγγραφέας, βλέπει τα παιδικά παιχνίδια να ζωντανεύουν και ακούει τους ήρωες των βιβλίων να της απευθύνουν το λόγο. (Το γράμμα που λείπει-Ε. Γκίκα).

     Μια αιωνόβια βιβλιοθηκονόμος, αναθέτει στον εγγονό της να βρει ένα βιβλίο του αγαπημένου της συγγραφέα Μ. Β. Μονταλμπάν, γιατί πιστεύει πως στο μοναδικό βιβλίο του, που δεν έχει στη βιβλιοθήκη της, είχε διαβάσει μια φράση και ήθελε να βεβαιωθεί επειδή «ήταν τόσο παθιασμένη με τα βιβλία, που θα έσκαγε έτσι και δεν το έβρισκε». (Ζωντανή βιβλιοθήκη-Αλ. Γραμματικός).

     Ένας συγγραφέας που ένα βράδυ η έμπνευση δεν θα του κάνει τη χάρη να τον επισκεφθεί, πηγαίνει σε ένα μπαρ. Εκεί  γνωρίζει έναν άντρα, ο οποίος του αφηγείται μια ιστορία, που θα κάνει να καταρρεύσουν κάποιες βεβαιότητές του. (Μια βραδιά στη μπάρα-Σ. Δαγλελένης).

     Ένα ατύχημα που συμβαίνει σε μια γνωστή συγγραφέα ενώ επέβαινε σε ένα ταξί, έγινε η αιτία να γραφτεί ένα διήγημα. (Υπάρχουν και καλά παιδιά-Ε. Ιντζέμπελης).

     Μια νεαρή γυναίκα ελπίζει ότι θα γνωρίσει-επιτέλους- τον αγαπημένο της συγγραφέα, αλλά οι ελπίδες της διαψεύδονται. Και είναι και παραμονή Χριστουγέννων… (Ηγεμονία Του Κενού-Σ. Κάββαλου).

     Μια έφηβη που αναστατώνεται από ένα βιβλίο, διαβάζει στον τυφλό παππού της. Χρόνια μετά, έμαθε ότι έπασχε και από άνοια. Όμως εκείνη ήξερε «ότι ο παππούς καταλάβαινε και συμμετείχε». (Βιβλιοφιλία-Μ. Καρδάτου).

     Μια κοπέλα που εκδήλωσε ταλέντο στη συγγραφή, γράφει ακατάπαυστα για να κερδίσει την εύνοια του πατέρα της και όταν μεγαλώνει γράφει βιβλία. «Γιατί ένιωθα ανασφάλεια με τους ανθρώπους και νόμιζα πως με τα βιβλία μου θα τους έδενα με μάγια… Κι έτσι θα κέρδιζα τον θαυμασμό και την αγάπη τους…». (Τα μάγια των βιβλίων-Κ. Καριζώνη).

     Ένας επίδοξος συγγραφέας, αποφασίζει να εμπλουτίσει το λεξιλόγιό του, με αποτέλεσμα να αποκτήσει εξάρτηση από τις λέξεις, τις εκφράσεις και το νόημα που κρύβουν. (Ο… συγγραφέας-Μ. Κέντρου Αγαθοπούλου).

     Το χειρόγραφο του διάσημου συγγραφέα Σιοφάν, φτάνει στα χέρια του παλαιοβιβλιοπώλη Φο, που δεν φημίζεται για την εξυπνάδα του. Όμως, στην προσπάθειά του να προφυλάξει το χειρόγραφο από τα αδιάκριτα βλέμματα, κάνει την πιο έξυπνη κίνηση της ζωής του. (Ένα αιρετικό χειρόγραφο-Μ. Κουγιουμτζή).

     Ένας αλαζόνας πεζογράφος, αδυνατεί να αντιληφθεί ότι το «ταλέντο» και η «αυθεντία» του, δεν είναι παρά δημιουργήματα της φαντασίας του. (Νόμπελ-Ν. Κουνενής).

     Η Σκιαδενή αποτελεί το αντικείμενο του πόθου και η ανατροπή στο διήγημα αυτό, έρχεται κυριολεκτικά, στην τελευταία αράδα!! (Σελιδοδείκτης από μαλλιά-Ελ. Μαρούτσου).

     «…εκατοντάδες, χιλιάδες παλιά βιβλία», συντροφεύουν έναν άντρα, στα ταξίδια του ταραγμένου του μυαλού. (Τα σκοτάδια-Β. Μπέκας).

     «Ήθελα να γράψω μια ιστορία που να περιέχει όλες τις ιστορίες. Όσες πέρασαν, όσες τώρα ξετυλίγουν τα κουβάρια τους, όσες θα ‘ρθουν. Κι ακόμα, τις ιστορίες που υπήρξαν μονάχα στη φαντασία. Τις ιστορίες που κι αυτή ακόμα η φαντασία απέρριψε και όσες αγνοεί». (Όλες οι ιστορίες-Οικιακός Ωκεανός-Μ. Ξυλούρη).

     Ο έγκλειστος στο δωμάτιο άντρας, καταδυναστεύεται από τις λέξεις και για να απαλλαγεί από τα βάσανά του, θα πρέπει να τις εξαντλήσει, όπως του λέει ο μυστηριώδης επισκέπτης. (Απουσία στο παρόν-Ε. Σακκάς).

     Κατά τη διάρκεια της ολιγοήμερης κράτησής του σε κελί στα σύνορα Αφγανιστάν-Πακιστάν, ένας άντρας, συγχέει την πραγματικότητα με τις περιπέτειες των ηρώων δύο βιβλίων, που βρήκε κάτω απ’ το στρώμα του κρεβατιού. (Το ταξίδι-Θ. Σκρουμπέλος).

     Ο συγγραφέας και η πόρνη συναντιούνται ένα βράδυ στο πάρκο. Αυτός βρίσκεται εκεί γιατί δεν μπορεί να ξεκινήσει να γράψει το βιβλίο του. Αυτή γιατί την έδιωξαν από τη δουλειά. Αυτό που συμβαίνει ανάμεσά τους όμως, δεν μπορούν να το διαχειριστούν. Χωρίζουν ελπίζοντας πως θα ξανασυμβεί και πως θα είναι αρκετά δυνατοί για να το αντέξουν. (Το τελευταίο μυθιστόρημα-Α. Σταυράτης).

     Μια 34χρονη γυναίκα, βρίσκει σε μια Έκθεση Βιβλίου, τον αγαπημένο της ήρωα. Τον αργοναύτη Ιάσονα. (Ιάσονας-Κ. Τασσοπούλου).

     Ένας στριφνός βιβλιοπώλης, έχει αληθινό πάθος με τα βιβλία. «θεωρούσε τα βιβλία ότι πιο σημαντικό σ’ αυτόν τον κόσμο…». Τόσο που καταντούν μια «φυλακή» που δεν τον αφήνει να απολαύσει την πραγματική ζωή. (Ο άνθρωπος που αγαπούσε τα βιβλία-Β. Τζανακάρη).

     Ο νεαρός συγγραφέας πού ήρθε στην Αθήνα από το χωριό του για να μπορέσει να πραγματοποιήσει το όνειρό του, πιστεύει ότι βρήκε την ευκαιρία εκεί που δεν το περίμενε. (Ο πρωτοεμφανιζόμενος-Γ. Φαρσάρης).

     Η αγάπη τους για τον Πόε, δρα ως καταλύτης για να γνωριστούν δύο άνθρωποι, με τραγικά όμως αποτελέσματα. (Ευλαλία-Φ. Φιλίππου).

     Ένα αρχοντικό εξάπτει την περιέργεια των περιοίκων, αφού φαίνεται ότι κατοικείται μόνο μια μέρα το χρόνο. Η λύση του μυστηρίου όμως, είναι πολύ απλή. (Το μυστήριο της οδού Τσεβά-Σ. Χριστόπουλος).

     Τέλος, ο ήρωας του τελευταίου διηγήματος, μετά τη βόλτα του στο «παζάρι» παλαιών βιβλίων, ανακαλεί μνήμες της παιδικής ηλικίας και των πρώτων του αναγνώσεων. (Τα Λαλάκια-Ν. Χρυσός).

     Το εξαιρετικό βιβλίο, συμπληρώνουν εικόνες –που παραπέμπουν σε μια άλλη εποχή- του Φ. Παπανικολάου, κατατοπιστικά βιογραφικά σημειώματα των συγγραφέων καθώς κι ένας πρόλογος του επιμελητή της έκδοσης.