Ο ΙΕΡΟΣΥΛΟΣ

Ο ΙΕΡΟΣΥΛΟΣ

WILLIAM RYAN

Μετάφραση ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΙΠΗ

Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ

ΣΕΛ. 487, Σεπτέμβριος 2015

     Μόσχα 1936. Ο ισχυρός άντρας της Σοβιετικής Ένωσης, ο Στάλιν, σχεδιάζει να ξεκινήσει τη «μεγάλη εκκαθάριση», με στόχο την απόλυτη υποταγή των πάντων, μέσα από τον απόλυτο τρόμο. Η εντολή για «επαγρύπνηση», ώστε να αποκαλυφθούν «οι εχθροί του λαού» και «οι πράκτορες του εχθρού», δημιουργεί στρατιές καταδοτών. Ο ένας καταδίδει τον άλλο. «Στις μέρες μας, δεν χρειάζεται καν να υποπτεύεσαι κάποιον για να τον στείλεις στο απόσπασμα. Πρέπει να συμπληρωθεί ο αριθμός, η ποσόστωση, κι έτσι τους κάνει ο οποιοσδήποτε».

     Μέσα σ’ αυτό το ζοφερό κλίμα, μια νεαρή γυναίκα αγνώστων στοιχείων, βρίσκεται δολοφονημένη σε μια πρώην εκκλησία (και νυν πολιτιστικό κέντρο), με το ακρωτηριασμένο σώμα της εκτεθειμένο σε δημόσια θέα πάνω στην Αγία Τράπεζα. Η γυναίκα είχε βασανιστεί άγρια. «Το σώμα της κοπέλας ήταν φρικτά ακρωτηριασμένο… Τα πόδια της ήταν λίγο ανοιχτά, όσο χρειαζόταν για να παρατηρήσει ο Κόρολεφ τα εγκαύματα σε όλο το δέρμα γύρω από την ηβική χώρα».

     Την υπόθεση καλείται να διερευνήσει η αρμόδια Διεύθυνση Ποινικών Ερευνών που οι άντρες της «έκαναν αυτό ακριβώς που ήξεραν να κάνουν καλύτερα απ’ οτιδήποτε άλλο, δηλαδή να εντοπίζουν και να συλλαμβάνουν τους δράστες σοβαρών ποινικών αδικημάτων τα οποία δεν εμπλέκονταν στη σφαίρα της πολιτικής». Επικεφαλής της έρευνας είναι ο 42χρονος λοχαγός Αλεξέι Ντμιτρίεβιτς Κόρολεφ, που αυτόν τον καιρό, οι ανώτεροί του, αναγνωρίζουν τις ικανότητές του και τις επιδόσεις του στην εξιχνίαση εγκλημάτων, κάτι που έχει ηθικά, αλλά και πρακτικά αποτελέσματα. Όπως π.χ. η μετακόμιση του σε ένα πολύ πιο ευπρόσωπο δωμάτιο, από αυτό που μοιραζόταν μέχρι τώρα με τον ξάδερφό του. Δεκατέσσερα ολόκληρα τετραγωνικά μέτρα για αποκλειστική χρήση, σε αριστοκρατική περιοχή, στο ιστορικό κέντρο της Μόσχας.

     Όταν όμως ανακαλύπτει ότι το θύμα έχει αμερικανική υπηκοότητα και ότι για την έρευνά του ενδιαφέρονται υψηλόβαθμα στελέχη του NKVD (Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων, πρόδρομος της περίφημης KGB), καταλαβαίνει ότι «Αυτή η υπόθεση βρομάει μπελάδες απ’ όπου κι αν την πιάσεις». Βαδίζει σε τεντωμένο σκοινί. Κάθε λάθος μπορεί να τον στείλει είτε στον τάφο, είτε στη Ζώνη (που είναι το ίδιο). Ζώνη ονομάζεται το σύστημα στρατοπέδων καταναγκαστικών έργων, στην παγωμένη και αφιλόξενη Σιβηρία, όπου καταλήγουν όλοι οι εχθροί, πραγματικοί και φανταστικοί του κράτους. Και όπου ως πρώην αστυνομικός, οι ελάχιστες ούτως ή άλλως ελπίδες που θα είχε να επιβιώσει, θα μηδενίζονταν. Η ίδια τύχη περίμενε την οικογένεια και τους φίλους του! «…η πρώην σύζυγός σου θα σταλεί στη Ζώνη και ο γιος σου θα καταλήξει να ζητιανεύει στα τραμ. Και οι φίλοι σου θα υποφέρουν και αυτοί… Ασφαλώς θα ξέρεις πως πάει το πράγμα. Θα συλληφθούν όλοι τους και θα φυλακιστούν και μετά θα υποφέρουν και οι δικές τους οικογένειες και οι δικοί τους φίλοι και ούτω καθεξής. Το κύμα θα κυλήσει σε ολόκληρη τη Μόσχα και θα πάρει τον ένα, μετά τον άλλο, μετά τον άλλο. Εκατοντάδες ανθρώπους».

     Αποφασισμένος, παρά τους κινδύνους, να διαλευκάνει την υπόθεση ο Κόρολεφ, έρχεται σε επαφή με τους Ληστές, τους ανθρώπους που κυριαρχούν στον μοσχοβίτικο υπόκοσμο. Όμως οι φόνοι πληθαίνουν και τα πτώματα συσσωρεύονται…

     Απολαυστικό μυθιστόρημα. Αποδίδει με μαεστρία τον τρόμο και την ζοφερή ατμόσφαιρα της εποχής, αλλά και τα μέσα που επιστρατεύουν οι άνθρωποι για να ανταπεξέλθουν. Με καλοφτιαγμένους χαρακτήρες (ο Α. Ν. Κόρολεφ είναι συμπαθέστατος) και καλά δομημένο μύθο, που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον. Στα «συν» του βιβλίου, οι καίριες σημειώσεις της μεταφράστριας, που βοηθούν τον αναγνώστη να παρακολουθήσει με μεγαλύτερη ευκολία την ιστορία.