ΚΩΔΙΚΟΣ ΓΚΑΝΤΕΡ

Ο ΑΝΔΡΑΣ ΠΟΥ ΣΗΜΑΔΕΨΕ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΟΜΑΗ

Εκδόσεις Ε.Ο.ΛΙΒΑΝΗ

Σελ. 285, 2018

     Μια, από τις πολλές άγνωστες, αλλά πολύ ενδιαφέρουσες πτυχές του Β! παγκοσμίου πολέμου, μας παρουσιάζει η Φ. Τομαή στο βιβλίο της. Αφορά τη δράση του Αλέξανδρου Γεωργιάδη από την Κάρπαθο που έφυγε μετανάστης την Αμερική και ο πόλεμος άλλαξε δραματικά τη ζωή του.

     Ο Alex Frank Georgiadis, γεννήθηκε στο χωριό Όθος της Καρπάθου. Το 1912, όταν τα Δωδεκάνησα άλλαζαν κατακτητή και περνούσαν από τους Οθωμανούς στη δικαιοδοσία των Ιταλών, ο Αλέξανδρος πήγε στην Αθήνα για να ολοκληρώσει τις γυμνασιακές του σπουδές. «Στη συνέχεια μετανάστευσε στην Αμερική, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη. Σπούδασε ηλεκτρολόγος μηχανολόγος στο Κάρνεγκι του Πίτσμπουργκ και άνοιξε μια μικρή βιοτεχνία φωτιστικών στην ίδια πόλη…».

     Με το ξέσπασμα του Β! παγκοσμίου πολέμου, οι κυβερνώντες τις ΗΠΑ, αντιλήφθηκαν ότι βρισκόταν πίσω στον τομέα κατασκοπίας-αντικατασκοπίας. Για το σκοπό αυτό ιδρύθηκε το OSS (Office of Strategic Services). Για την επάνδρωση των τμημάτων που θα δρούσαν σε χώρες της Ευρώπης,  οι υπεύθυνοι έκαναν μια έξυπνη κίνηση. Έψαξαν και βρήκαν πρόθυμους και γενναίους «…Αμερικανούς που είχαν γεννηθεί σε χώρες της κατεχόμενης Ευρώπης, κι επειδή γνώριζαν τη γλώσσα προέλευσής τους μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως σύνδεσμοι με τη Συμμαχική Διοίκηση στο Κάιρο για πράξεις δολιοφθοράς κατά του Άξονα».

     Ένας από αυτούς ήταν και ο Γεωργιάδης. Αφού έκανε κάποια εκπαίδευση για να αποκτήσει ορισμένες απαραίτητες δεξιότητες, τον Απρίλιο του 1943 με  το κωδικό όνομα «Γκάντερ» (αρσενική χήνα), αναχώρησε για το Κάιρο ενώ στη συνέχεια τοποθετήθηκε στο ελληνικό προξενείο της Αδριανούπολης, που βρίσκεται πολύ κοντά στα ελληνοτουρκικά σύνορα, στον Έβρο. Στη διάρκεια του πολέμου, πέρασε πολλές φορές το ποτάμι και ήρθε σε επαφή με τα αντάρτικα σώματα του ΕΛΑΣ που δρούσαν στην περιοχή  και διοργάνωσαν μαζί με αμερικανούς κομάντος, πολλές επιχειρήσεις δολιοφθοράς. Όπως η ανατίναξη δύο σιδηροδρομικών γεφυρών, που σταμάτησαν για αρκετές μέρες, τη ροή από την Τουρκία προς τη Γερμανία πρώτων υλών, που ήταν απαραίτητες για την πολεμική βιομηχανία των Ναζί. Για τη δράση του, τιμήθηκε με το μετάλλιο της Λεγεώνας της Τιμής.

     Μετά τη λήξη του πολέμου, του έγινε μια εξαιρετικά δελεαστική πρόταση να προσληφθεί στην υπό δημιουργία τότε CIA, (που αποτελούσε την μετεξέλιξη του OSS) αλλά δεν την δέχτηκε. Η άρνησή του, σε συνδυασμό με τις επαφές που είχε- εκτελώντας διαταγές των ανωτέρων του- στη διάρκεια του πολέμου με το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ, όταν έφτασε η μαύρη εποχή του μακαρθισμού, τον κατέστησαν ύποπτο ως συμπαθούντα τον κομμουνισμό. Υπέστη πολλές διώξεις που του κόστισαν κοινωνικά, οικονομικά και ψυχολογικά. Πολλές φορές το σπίτι και η επιχείρησή του έγιναν στόχος ερευνών της CIA και του FBI. «Για όλους αυτούς τους λόγους, παρέμεινε επί δεκαετίες στην αφάνεια και μόλις τη δεκαετία του ’80 αναδείχτηκε ο ρόλος του από παρουσίαση που έκανε σε συνέδριο της Modern Greek Studies Association, η βυζαντινολόγος και μετέπειτα υφυπουργός στην κυβέρνηση Κώστα Σημίτη, αείμνηστη Αγγελική Λαΐου που χάθηκε πρόωρα».

     Η αναφορά αυτή, λειτούργησε ως αφορμή κι ως πρόκληση για τη συγγραφέα. Αρχικά, αναζήτησε αναφορές στο αρχείο του ελληνικού ΥΠΕΞ, για τον Α. Γεωργιάδη. Το 2000, ήταν το έτος καμπή. Η συγγραφέας έδωσε μια συνέντευξη για το θέμα σε τηλεοπτικό κανάλι του Πίτσμπουργκ, την οποία είδαν συγγενείς του Γεωργιάδη και επικοινώνησαν με τα παιδιά του, τα οποία της παραχώρησαν ιδιόχειρες σημειώσεις του, αντίγραφα των Αμερικανικών Εθνικών Αρχείων και της βιβλιοθήκης της CIA στη Βιρτζίνια. «Το πλήρες κείμενο καταγραφής αναμνήσεων της δράσης του ο Γεωργιάδης […] το δακτυλογράφησε μόνος του σε μια εκατοστή σελίδες αρκετά σημεία των οποίων διόρθωσε και συμπλήρωσε εκ των υστέρων με χειρόγραφες σημειώσεις του».                                   

  Έχοντας όλο αυτό το υλικό, η συγγραφέας έγραψε ένα βιβλίο φόρο τιμής, σε έναν παρεξηγημένο και άγνωστο στο ευρύ κοινό ήρωα του Β! παγκοσμίου πολέμου που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του, αλλά κυνηγήθηκε και λοιδορήθηκε σε εποχές μαύρες για τη δημοκρατία και τις ατομικές ελευθερίες, χωρίς μέχρι σήμερα να βρει τη δικαίωση και την αναγνώριση που του αξίζει.