ΚΑΘΑΡΜΑΤΑ

12 ΑΛΗΘΙΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
PATRICK RADDEN KEEFE
Μετάφραση ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ
Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
Σελ. 469, Ιούνιος 2023

      Ο συγγραφέας του βιβλίου που θα μας απασχολήσει σήμερα, είναι ερευνητής-δημοσιογράφος του περιοδικού New Yorker κι έχει βραβευτεί για τις έρευνές του.

     Στο βιβλίο με τίτλο «Καθάρματα», περιλαμβάνονται δώδεκα από αυτές. «Έχω γράψει τις ιστορίες αυτές τα τελευταία δώδεκα χρόνια και αντανακλούν κάποια από τα βασικότερα ενδιαφέροντά μου: το έγκλημα και τη διαφθορά, τα μυστικά και τα ψέματα, τη λεπτή γραμμή μεταξύ του νόμιμου και του παράνομου, τους οικογενειακούς δεσμούς, τη δύναμη της άρνησης.[…] ήμουν ελεύθερος να ερευνήσω ιστορίες που για τον ένα ή τον άλλο λόγο με γοήτευαν, είτε λόγω των πολύπλοκων προσωπικοτήτων, είτε της ίντριγκας των γεγονότων […] Η ελπίδα μου είναι πως, στο σύνολό τους, κάτι έχουν να πουν για το έγκλημα και την τιμωρία, τον λεπτό πάγο της περιστασιακής ηθικής, τις επιλογές που κάνουμε καθώς κινούμαστε στον κόσμο αυτό…».

     Το άρθρο «Τα Μπουκάλια Του Τζέφερσον» γράφτηκε το 2007. Το 1985, σε δημοπρασία των Christie’s, πουλήθηκε το πιο ακριβό κρασί. Επρόκειτο για μπουκάλια του 1787, τα οποία βρέθηκαν στο Παρίσι. Σύμφωνα με τον τελευταίο ιδιοκτήτη, τον Χάρντι Ρόντενστοκ, ανήκαν στον 3^ο Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τόμας Τζέφερσον. Αποδείχτηκε μια καλοσχεδιασμένη απάτη, που ξεγέλασε ακόμα και τους έμπειρους ειδικούς του φημισμένου οίκου δημοπρασιών.

     Το 2018, γράφτηκε «Η Φαμίλια Της Μαφίας». Περιγράφει τη σχέση του γνωστού Ολλανδού κακοποιού Βίλεμ Χολέιντερ με την δικηγόρο αδελφή του Άστριντ και τις απειλές που εκτόξευσε κατά της ίδιας και αγαπημένων της προσώπων με αποτέλεσμα να ζει από τότε σε καθεστώς φόβου. Ο Χολέιντερ ήταν ο εγκέφαλος της απαγωγής του Φρέντι Χάινεκεν (της γνωστής ζυθοποιίας) το 1983.

     Ο «Εκδικητής» του 2015, περιγράφει τις άοκνες προσπάθειες του Κεν Ντόρνστάιν να εντοπίσει τους υπεύθυνους για την τοποθέτηση της βόμβας στην πτήση 103 της Pan Am. Η βόμβα εξερράγη όταν το αεροπλάνο βρισκόταν πάνω από το Λόκερμπι της Σκωτίας και κόστισε τη ζωή σε 259 άτομα, πλήρωμα και επιβάτες, καθώς και σε 11 άτομα στο έδαφος. Ένας από τους επιβάτες ήταν ο 25χρονος Ντέηβιντ Ντορνστάιν, αδελφός του Κεν.

     Η «Αυτοκρατορία Του Πλεονεκτήματος» (2014), είναι μια καταβύθιση στις γκρίζες ζώνες του Χρηματιστηρίου. Το 2008, ο Στήβεν Κόεν, ιδιοκτήτης της χρηματιστηριακής εταιρίας SAC, κατάφερε με δόλια μέσα να έχει εσωτερική πληροφόρηση για τις έρευνες ενός φαρμάκου για το Αλτσχάιμερ και «παίζοντας» με τις μετοχές δύο φαρμακευτικών εταιρειών, να αποκομίσει τεράστια κέρδη.

     Το «Ένα Γεμάτο Όπλο» (2013) αναφέρεται στη δολοφονική επίθεση της Έιμι Μπίσοπ, μέλους του διδακτικού προσωπικού του πανεπιστήμιου της Αριζόνα κατά συναδέλφων της, τον Φεβρουάριο του 2010. Κόστισε τη ζωή σε 3 από αυτούς, ενώ άλλοι τόσοι τραυματίστηκαν.

     Η έρευνα με τίτλο «Το Κυνήγι Του Ελ Τσάπο» (2014), περιγράφει τις προσπάθειες της DEA και άλλων υπηρεσιών να συλλάβουν τον επικεφαλής του καρτέλ ναρκωτικών της Σιναλόα, Χοακίν Γκουζμάν Λοέρα, που είχε το παρατσούκλι Ελ Τσάπο, δηλ. Κοντούλης!

     Στο «Ο Νικητής» (2019), παρουσιάζεται με τον πιο εμφατικό τρόπο η δύναμη των ΜΜΕ. Ένας βρετανός που ζούσε στο Los Angeles, έκανε την παραγωγή ενός reality με τίτλο «The Apprentice». Ένας από τους κριτές ήταν ένας υπό πτώχευση φίλος του επιχειρηματίας. Χάρη στο show, «έμπαινε» για πολλά χρόνια σε αμερικάνικα σπίτια. Το όνομά του; Ντόναλντ Τραμπ! Χάρη σε ένα reality, ένας αποτυχημένος επιχειρηματίας, μετατράπηκε σε σύμβολο του «αμερικανικού ονείρου» και αναρρήθηκε στον προεδρικό θώκο, τελώντας μια από τις χειρότερες θητείες που έκανε ποτέ αμερικανός πρόεδρος.

     Η «Ληστεία Αλά Ελβετικά» (2016), μας βάζει σε μια άλλη «γκρίζα ζώνη», αυτή του τραπεζικού απορρήτου στις Ελβετικές τράπεζες. Το οποίο καταρρακώθηκε όταν ένας υπάλληλος της HSBC, υπέκλεψε έναν κατάλογο με χιλιάδες ονόματα καταθετών, η πλειονότητα των οποίων είχε «μαύρο χρήμα». Το συγκεκριμένο περιστατικό είχε και ελληνική πτυχή. Τα ονόματα των ελλήνων καταθετών, απάρτιζαν την περίφημη «λίστα Λαγκάρντ», την οποία ένας υπουργός παραποίησε κι ένας άλλος την… ξέχασε σε κάποιο συρτάρι!!

     «Ο Πρίγκιπας Της Μαρμπέγια» (2010),  είναι ο διαβόητος έμπορος όπλων Μονζέρ Αλ Κασάρ, που εκτός από τις νόμιμες είχε και παράνομες δραστηριότητες οι οποίες απασχόλησαν καταδιωκτικές αρχές πολλών χωρών, για να συλληφθεί τελικά μετά από δεκαετίες προσπαθειών.

     Στο «Οι Χειρότεροι Των Χειρότερων» (2015), περιγράφονται οι προσπάθειες της συνηγόρου Τζούντι Κλαρκ, να σώσει από την θανατική ποινή τον Τζοκάρ Τσαράεφ, που ήταν ο ένας από τα δύο αδέλφια που τοποθέτησαν δύο αυτοσχέδιες βόμβες στον Μαραθώνιο της Βοστόνης το 2013, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τρία άτομα και να τραυματιστούν 264.

     Η έρευνα «Θαμμένα Μυστικά» (2013), αναφέρεται στο πως ο Μπένι Στάινμετζ απέκτησε τις άδειες εξόρυξης του εξαιρετικής ποιότητας σιδηρομεταλλεύματος στα όρη Σιμαντού της Γουινέας στην Αφρική, ενώ το τελευταίο άρθρο «Ο Ταξιδιώτης» (2017), έχει θέμα την πολυτάραχη ζωή του σεφ Άντονι Μπουρντέν που αυτοκτόνησε το 2018. Εντυπωσιακό είναι το περιστατικό κατά το οποίο, ο σεφ προσκάλεσε τον Μπάρακ Ομπάμα το 2016, να συναντηθούν σε ένα μικρό εστιατόριο του Ανόι στο Βιετνάμ, για να δοκιμάσουν εκτός πρωτοκόλλου, ένα τοπικό έδεσμα, που σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά ο τότε αμερικανός πρόεδρος απόλαυσε ιδιαίτερα.

     Εξαιρετικό βιβλίο, που φανερώνει τι μπορεί να πετύχει η δημοσιογραφία όταν ασκείται από ανθρώπους που τιμούν και σέβονται το επάγγελμα κι όχι από φερέφωνα κάθε λογής συμφερόντων, όπως συχνά βλέπουμε να συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, ειδικά στην Ελλάδα. Εξ ου και η θέση 108 στην κατάταξη για την αξιοπιστία του Τύπου.