ΕΥΣΤΑΘΙΑ ΜΑΤΖΑΡΙΔΟΥ

     Η Ευσταθία Ματζαρίδου γεννήθηκε το 1962 στην Ορεστιάδα. Το 1985 αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας). Συνέχισε τις σπουδές της στην Ψυχολογία και τη Συμβουλευτική Οικογενειών στη Γερμανία, όπου έζησε και εργάστηκε επί χρόνια. Από το 2006 ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έργα της: «Ένας Κόμπος Όλα» (2009, Μεταίχμιο), «Τα Ρούχα» (2017, Σμίλη).

 

Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας;

     Έψαχνα έναν ελκυστικό τρόπο να αφηγηθώ μια ιστορία έρωτα/αγάπης και μια ξεχασμένη κάλτσα κάποτε μου έδωσε την ιδέα να την αφηγηθώ με όχημα τα ρούχα.

Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με το αυτό και ποιο είναι αυτό;

          Δεν θα το έλεγα ακριβώς  μήνυμα, ήθελα να πω ότι ο έρωτας εμπεριέχει τα πάντα, πάθος, αγάπη, ανταγωνισμούς, πολλές συγκρούσεις, αντιζηλίες, πολλές κακίες, τα τραύματά μας επίσης βγάζει στην επιφάνεια, καίγεσαι και δροσίζεσαι ταυτόχρονα και ότι δεν είναι κάτι τόσο ρομαντικό όσο ίσως το έχουμε στο μυαλό μας.

Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

          Η λογοτεχνία μπορεί νομίζω να ευαισθητοποιήσει, να θέσει προβληματισμούς, να άρει ταμπού και προκαταλήψεις, αλλά αυτό δεν είναι η πρόθεση ή δεν θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον η πρόθεση κανενός συγγραφέα, γράφοντας θέλω να πω πρέπει να είναι απαλλαγμένος από προθέσεις, αλλιώς θα γράφει στρατευμένος. Αν όλο αυτό προκύπτει αβίαστα και έμμεσα από το έργο του γιατί συμπίπτει με τις αγωνίες του καλώς, ειδάλλως θα είναι κάτι πολύ φτιαχτό, θα είναι ένα είδος κηρύγματος και θα αποτύχει και σαν έργο και σαν κήρυγμα.

Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

          Δεν το πολυκατάλαβα, δεν είχα νομίζω αισθήματα,  ήμουν και αρκετά μεγάλη πια για να έχω τον ενθουσιασμό, αργότερα όμως όταν έπρεπε να μιλήσω γι’ αυτό σε παρουσιάσεις και εκπομπές είχα τον τρόμο της έκθεσης,  τρόμο να πάρω θέση γι’ αυτό…, σαν να έπρεπε να απολογούμαι ή να λέω για προθέσεις που δεν είχα. Όταν γράφω, γράφω για τις αγωνίες μου, δεν θέλω οπωσδήποτε να μεταφέρω κάτι σε κάποιον, τώρα, αν οι αγωνίες μου συμπίπτουν και με τις αγωνίες των αναγνωστών, αυτό είναι μια άλλη ιστορία…

Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

          Είναι εγκλωβισμένοι για πάντα στην ιστορία τους, δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι άλλο γι’ αυτούς.

Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     Ναι, οπωσδήποτε, αφού το είδος που γράφω είναι ψυχογράφημα, εμπλέκομαι συχνά συναισθηματικά στην υπόθεση, κάποια στοιχεία βιωματικά, όσο και να θέλω να τα φιλτράρω περνούν στην ιστορία αλλά όχι συχνά. Όταν τελειώσω πάντως το βιβλίο και το αφήσω και το αφήνω και χρόνια, έχω πια δηλαδή μεγάλη απόσταση από τους ήρωες, δύσκολα αναγνωρίζω κάτι δικό μου…

Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

     Ναι, οι ήρωές μας είμαστε νομίζω εμείς, οι πολλαπλές μας ταυτότητες, αν δεν είμαι ο ήρωάς μου δεν μπορώ να τον υποστηρίξω, να τον παρακολουθήσω, είμαι τουλάχιστον ο συνήγορός του ώσπου να τελειώσω το βιβλίο…

Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

          Δεν έχω οπωσδήποτε κάποιον αναγνώστη, επειδή γράφω χρόνια και έχω αρκετά γραπτά, τον πρώτο καιρό  έδινα σε φίλους που έχουν καλή σχέση με τη λογοτεχνία να δουν κάποια μου κείμενα, αυτά ήταν και τα χρόνια της μεγάλης ανασφάλειας. Τώρα πια γράφω χωρίς να νοιάζομαι αν αρέσει, για την ιστορία μιλάω πάντα. Αν βρει, λοιπόν, εκδότη καλώς, αν όχι, ας μείνει στο συρτάρι…

Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

     Ιδανικοί αναγνώστες θα ήταν αυτοί που μου μοιάζουν, έχουμε τον ίδιο ψυχισμό ίσως, για να μπορέσουν να αντέξουν το βάρος των θεμάτων μου.

Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

          Ναι, οπωσδήποτε, η γραφή είναι μια εξόρυξη, σκάβεις το μέσα σου, καμιά φορά τρομάζω με τα μονοπάτια που ακολουθώ, με τη σκληρότητα που γράφω ή με τον πόνο που βγάζω, αλλά δεν λογοκρίνομαι πια, τα αφήνω να βγαίνουν όλα, πικρά, φαρμακερά, διαστροφικά. Πολλές φορές ξεκινώ με πρόθεση να βγάλω κάτι πιο σαρκαστικό, πιο χαρούμενο ίσως, αλλά βγάζω πάντα πόνο. Μου το λένε και οι άλλοι, μα γράψε λίγο πιο χαρούμενα, δεν βγαίνει όμως και εκπλήσσομαι και η ίδια.

Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Όχι, δεν νομίζω…

Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

     Όχι, γενικά έρχομαι σε πολύ δύσκολη θέση όταν πρέπει να μιλήσω για τα γραπτά μου, ακόμη και τα κολακευτικά λόγια με φέρνουν σε αμηχανία.

Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

     Ναι, στο πρώτο μου βιβλίο για παράδειγμα, ενώ το κυρίαρχο θέμα είναι η απομυθοποίηση της μητρότητας, η δύσκολη σχέση μάνας-κόρης ή η σχέση των δύο φύλων ή ακόμη και μια δυσλειτουργική οικογένεια, πολλοί θεώρησαν ότι απλώς ήθελα να μιλήσω για τις δυσκολίες της εγκυμοσύνης και το είδαν σαν ένα καθαρά γυναικείο βιβλίο που μια γυναίκα μιλάει για τη φύση της. Έχω καταλάβει όμως πλέον ότι ο κάθε αναγνώστης ανάλογα με τα βιώματά του, την κοσμοθεωρία του και τις ανάγκες του κάνει και τη δική του «ανάγνωση», είναι αυτό που λένε ότι το βιβλίο άπαξ και φύγει από το δημιουργό του, ανήκει πια στον αναγνώστη.

Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

     Δεν ξέρω, αν με επηρέασε, αλλά λατρεύω τον Τόμας Μπέρνχαρτ, τον έχω διαβάσει πολύ, ίσως να έχω κι εγώ το βάρος των θεμάτων με τα οποία καταπιάνεται.

Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

     Κάποιες φορές είναι δύσκολη, με την έννοια ότι πρέπει να  συγκεντρωθείς και να κλειστείς για να γράψεις, ενώ έξω μπορεί να σε καλεί η ζωή με τα καλά της και τα κακά της και παλεύεις να βρεις αυτό το χρόνο και το χώρο μερικές φορές. Η γραφή όμως είναι ευχαρίστηση μεγάλη, μου δίνει ισορροπία και χαρά που δεν έχω, σαν άτομο είμαι συνήθως θλιμμένη και σε μόνιμο άγχος, το γράψιμο τα σαρώνει όλα αυτά.

Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

     Έχω αρκετό υλικό προς έκδοση γιατί γράφω πολλά χρόνια χωρίς να εκδίδω, θα ήθελα να βγάλω πάλι ένα μυθιστόρημα, αλλά μόλις κοπάσει κάπως ο θόρυβος αυτού του βιβλίου και νιώσω ότι έχω επάρκεια δυνάμεων, γιατί το επόμενο θα είναι ένα πολύ δύσκολο βιβλίο, πρόκειται για την ιστορία μιας νεαρής ανάπηρης γυναίκας μεγαλωμένη όμως μέσα σε μια δυσλειτουργική οικογένεια, διπλό βάρος δηλαδή.

Σας ευχαριστώ πολύ!