Η ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

ROBERT KAPLAN

Μετάφραση ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΑΣ

Εκδόσεις ΜΕΛΑΝΙ

Σελ. 602, Οκτώβριος 2017

     Τη σχέση της Γεωγραφίας με την γεωπολιτική εξετάζει και αναδεικνύει, στην σπουδαία μελέτη του, ο αμερικανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Ρ. Κάπλαν. «Η αναγνώριση της επίδρασης της γεωγραφίας στην πολιτική δεν είναι κάτι καινούριο. Αυτή ήταν ήδη γνωστή από την αρχαιότητα. Η συστηματική μελέτη όμως της σχέσης μεταξύ γεωγραφίας και πολιτικής αναπτύχθηκε πολύ αργότερα, στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα. Και παρότι οι ρίζες της λέξης είναι ελληνικές, εμπνευστής του όρου «γεωπολιτική» είναι ο Σουηδός επιστήμονας Ρούντολφ Κγιέλεν…».

     Για τον χαρακτήρα του βιβλίου γράφει ο Σ. Κατσούλας που έχει κάνει τη μετάφραση κι έχει γράψει μια εκτενή κι ενδιαφέρουσα εισαγωγή. «Η «Εκδίκηση Της Γεωγραφίας» μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα σπάνιο είδος, γεωπολιτικού οδοιπορικού. Ο Ρόμπερτ Κάπλαν πρωτοστατεί σε αυτό το είδος,  συνδυάζοντας στα περισσότερα βιβλία του, τις διεθνείς εξελίξεις με τις βιωματικές εμπειρίες και τις εντυπώσεις του από τις χώρες που έχει ο ίδιος επισκεφθεί με την ιδιότητα του εξωτερικού ανταποκριτή. Ύστερα από μια σταδιοδρομία σαράντα ετών, οι χώρες αυτές ξεπερνούν πλέον τις εκατό, δηλαδή περισσότερες από τις μισές χώρες του πλανήτη. Αυτό είναι και το μεγάλο προτέρημα του συγγραφέα. Δεν γράφει ως καθαρά ακαδημαϊκός, βασισμένος σε αποκλειστικά σε θεωρητικές αναλύσεις, μελέτες και στατιστικές […] Ούτε γράφει, όμως, ως δημοσιογράφος, υπερτονίζοντας το εφήμερο στην υπηρεσία της επικαιρότητας. Αντιθέτως, ο Κάπλαν δείχνει μεγάλο σεβασμό στην ιστορία και τον πολιτισμό κάθε συλλογικής οντότητας που καταλαμβάνει έναν συγκεκριμένο χώρο στο παγκόσμιο χάρτη».

     Μέχρι την έκδοση της παρούσας μελέτης, η πλειονότητα των αναλυτών, υποστήριζε ότι η γεωγραφία παίζει αμελητέο ή και μηδενικό ρόλο στις εξελίξεις. Όμως ο συγγραφέας, απέδειξε με την εμπειρία του και την επιτόπια έρευνα στα πεδία των αντιπαραθέσεων ότι είχαν άδικο και υποστήριξε σθεναρά ότι «Η γεωγραφία αποτελεί τη σκηνή επί της οποίας διαδραματίζεται η ίδια η ανθρώπινη ιστορία» για να συνεχίσει λέγοντας (γράφοντας), «Καθώς οι πολιτικές αναταράξεις πολλαπλασιάζονται και ο κόσμος μοιάζει να γίνεται όλο και λιγότερο διαχειρίσιμος, με τα ερωτήματα για το πώς πρέπει να κινηθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους να πληθαίνουν διαρκώς, η γεωγραφία προσφέρει έναν τρόπο για να γίνει τουλάχιστον κάπως καλύτερα κατανοητή η παρούσα κατάσταση. Ανασύροντας παλαιότερους χάρτες και ανατρέχοντας σε γεωγράφους και γεωπολιτικούς αναλυτές παλαιότερων εποχών, επιχειρώ να παρουσιάσω μια γεωγραφική απεικόνιση του κόσμου για τον εικοστό πρώτο αιώνα, όπως έκανα γι’ αυτά τα σύνορα στα τέλη του εικοστού αιώνα. Διότι ακόμα και αν είμαστε σε θέση να εκτοξεύσουμε δορυφόρους εκτός του ηλιακού μας συστήματος-κι ακόμα και αν οι χρηματιστηριακές αγορές και ο κυβερνοχώρος δεν γνωρίζουν σύνορα-η οροσειρά του Ινδοκούν δεν παύει να υψώνεται αγέρωχη ως ένα εμπόδιο ανυπέρβλητο».

      Κλείνοντας αυτή την ελάχιστη παρουσίαση για ένα σπουδαίο βιβλίο, θέλω να προτρέψω κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο να το μελετήσει και θα λάβει απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα που αφορούν την διεθνή πολιτική και διπλωματία.