GAZMED KAPLLANI

     Γεννήθηκε στην πόλη Λούσνα της Αλβανίας το 1967. Τον Ιανουάριο του 1991, πέρασε τα σύνορα με την Ελλάδα. Έκανε κάθε είδους δουλειά για να επιβιώσει. Παράλληλα, φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και είναι διδάκτορας της Ιστορίας και Πολιτικών Επιστημών, του Παντείου Πανεπιστημίου. Από το 2001, είναι τακτικός αρθρογράφος στην εφημερίδα «Τα Νέα». Βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Ζει στη Βοστόνη, έπειτα από υποτροφία που απονεμήθηκε από ίδρυμα Radcliffe Institute for Advance Studies. Έργα του: «Μικρό Ημερολόγιο Συνόρων» (2006, Ε.Ο. Λιβάνης-2018 Επίκεντρο), «Με Λένε Ευρώπη» (2010, Ε. Ο. Λιβάνης), «Η Τελευταία Σελίδα» (2012, Ε. Ο. Λιβάνης), «Λάθος Χώρα» (2018, Επίκεντρο). Συλλογικά έργα : «Ευρυπίδη Ικέτιδες: Μια Μουσική Παράσταση: Οι Συνεντεύξεις» (2006, Κοάν), «Με Λένε Ευρώπη» «Κωνσταντίνος Γιάνναρης» (2011, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης), «Αθέατες Όψεις Της Ιστορίας» (2012, Ασίνη).   

Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας;

     Κάθε βιβλίο, τουλάχιστον στην δική μου περίπτωση, έχει μια δική του διαφορετική προϊστορία και αφετηρία. Σαφώς τα όσα συμβαίνουν στην προσωπική ζωή επηρεάζουν αλλά τα βιβλία για να γεννηθούν δεν φθάνει να αντιγράφουν την ζωή. Ουσιαστικά πιστεύω αυτό που έλεγε ο Μπρόντσκυ ότι οι συγγραφείς φτιάχνουν λεξικά βρίσκοντας/αρθρώνοντας τις λέξεις με τις οποίες η ζωή μας μιλάει. Κάποια στιγμή ο συγγραφέας νιώθει ότι έχει βρει κάποιες καινούργιες «λέξεις» για να προσθέσει στο λεξικό της λογοτεχνίας. Από εκεί προέρχεται η ανάγκη για γραφή, πιστεύω...

Τα βιβλία σας είναι κατά κύριο λόγο αυτοβιογραφικά;

     Είναι και αυτοβιογραφικά. Αλλά ακόμα και η πιο αυστηρή αυτοβιογραφία είναι μυθοπλασία ουσιαστικά γιατί πρέπει να επιλέξεις τι θα πεις για τον εαυτό σου και προπαντός πως θα το πεις, να επιλέξεις την τεχνική, το στυλ κλπ.

Αισθάνεστε ότι το ελληνικό κράτος σας αδίκησε, στερώντας σας την υπηκοότητα;

     Αυτή είναι μια ρητορική ερώτηση που έχω κάπως κουραστεί να απαντήσω. Πάντως η λέξη «αδικία» δεν αποτυπώνει σωστά αυτό το πολιτικό σκάνδαλο – γιατί περί αυτού πρόκειται. Μάλλον χρειάζονται άλλες λέξεις όπως «αλητεία», «θεσμικός ρατσισμός», «παράνοια» κλπ. Όπως έχω πει ήδη σε άλλες ευκαιρίες δεξιοί, φασίστες και αριστεροί μαζί ενώθηκαν σε αυτό τον ευγενικό σκοπό να μην πάρω υπηκοότητα. Πιστεύω ότι ήθελαν να στείλουν ένα μήνυμα σε όλους τους μετανάστες: «όποιος τολμήσει να γίνει σαν τον Καπλάνι, να μην φοβάται τον ίσκιο του δηλαδή, θα τον τσακίσουμε». Όπως έχω υποσχεθεί θα επιστρέψω για λίγους μήνες κάποια στιγμή στην Ελλάδα για γράψω ένα βιβλίο για αυτό το θέμα με τίτλο «Υπηκοότητα»...

Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με το βιβλίο σας και ποιο είναι αυτό;

     Ένας συγγραφέας που ξεκινά την γραφή ώστε να στείλει μηνύματα καλύτερα είναι να γίνει ταχυδρόμος ή να περνάει την ζωή του αποκλειστικά γράφοντας αναρτήσεις στο facebook...

Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

     Κοινωνική και πολιτική πράξη μπορεί να μην είναι – όπως το εννοούσαν στην αρχαία Αθήνα όπου κάθε τι ήταν κτήμα της πόλης ακόμα και η τέχνη – αλλά οι συγγραφείς έχουν άμεσες η έμμεσες κοινωνικές και πολιτικές αναφορές. Όσο και ο νεωτερικός κατακερματισμένος κόσμος που ζούμε σήμερα μας κάνει να δούμε κάθε δημιουργία ως αποκλειστικό κτήμα του δημιουργού, ο δημιουργός δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς κάποιο «διάλογο» και αντίκτυπο με/στο το εκάστοτε κοινό του...

Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

     Έχω συναντήσει συγγραφείς που μου έχουν πει ότι από κάποια μικρή ηλικία ήθελαν να γίνουν συγγραφείς. Δεν ανήκω σε αυτούς. Νομίζω ότι το να γράφω το αντιλαμβάνομαι πιο πολύ ως κομμάτι της προσωπικής μου περιπέτειας πάνω στην γη. Μπορώ όμως να πω ότι από ένα σημείο και πέρα, νομίζω μετά το δεύτερο βιβλίο, ένιωσα ότι δεν μπορώ να πάψω να γράφω, ότι είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητάς μου πλέον....

Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

     Είπα στον εαυτό μου: είναι μόνο η αρχή, έχεις πολύ δρόμο μπροστά σου...

Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Αυτή είναι μια ερώτηση για τους αναγνώστες των βιβλίων μου πιο πολύ, πιστεύω...

Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     Σε όλους τους συγγραφείς συμβαίνει αυτό, ακόμα και σε αυτούς που γράφουν επιστημονική φαντασία...

Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

     Υπάρχουν με κάποιους πρωταγωνιστές συμπτωματικές ομοιότητες... Αλλά ακόμα και ο πιο κοντινός σε σένα χαρακτήρας δεν είναι μια αντιγραφή μου αλλά μια αναδημιουργία με λογοτεχνικούς όρους. Αλλιώς ο συγγραφέας που αρέσκεται να αναπαράγει αντιγραφές του εαυτού του θα γράψει μάλλον η χοντροειδή προπαγάνδα ή trash λογοτεχνία...

Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

     Οι πιο κοντινοί/ές μου φίλοι/φίλες...

Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

     Δεν υπάρχει ιδανικός αναγνώστης. Υπάρχουν όμως καλοί αναγνώστες, πολύ λίγοι είναι η αλήθεια, που σε βοηθούν ως συγγραφέα να γίνεις καλύτερος με αυτά που σου λένε...

Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

     Υπάρχει άλλη αιτία για να γράψει κανείς παρά για να ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό του;

Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Δεν θυμάμαι να μου έχει συμβεί κάτι τέτοιο ποτέ...

Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

     Πολύ...

Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

     Μερικές φορές συμβαίνει αυτό, όταν οι αναγνώστες είναι πολύ προσεχτικοί και ενορατικοί...

Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

     Ναι. Ένας είναι κοντινός μου φίλος. Λέγεται Βισάρ Ζίτι, είναι από τους πιο γνωστούς Αλβανούς σύγχρονους συγγραφείς. Τον συνάντησα όταν ήμουν είκοσι χρονών. Εκείνος είχε τα διπλά μου χρόνια και μόλις είχε βγει από τα αλβανικά γκουλάγκ – όπου πέρασε δέκα χρόνια επειδή έγραφε ερμητική μοντέρνα ποίηση. Νομίζω ότι αυτή η συνάντηση και η φιλία μαζί του ήταν αποφασιστική για την πορεία μου ως άνθρωπο και συγγραφέα. Μια άλλη στοχαστής που με έχει επηρεάσει βαθύτατα είναι η Χάνα Άρεντ.

Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

     Υπάρχουν στιγμές που είναι δύσκολη και υπάρχουν στιγμές που είναι εύκολη. Το γράψιμο για μένα πια, όπως είπα, είναι μέρος της δικής μου ταυτότητας...

Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

     Πάντα έχω υλικό στο συρτάρι μου. Συνήθως πιο πολύ από όσο μπορώ να «χωνέψω». Ανήκω σε αυτούς τους συγγραφείς που μοιάζουν με τους flaneur (περιπλανητές) σε μια πόλη... Έχω μια αμυδρή ιδέα για το προς τα που θέλω να πάω αλλά αφήνω τον εαυτό μου να με τραβήξει κάτι άλλο που προκύπτει αναπάντεχα στον δρόμο. Στην αρχή γράφω κάτι σαν κολλάζ διαφορετικών ιστοριών... Κάποια στιγμή που νιώθω και αποφασίζω την κατεύθυνση που θέλω να πάω, αρχίζω και κολλάω τα διάφορα κομμάτια και γίνομαι πολύ επίμονος μέχρι να φθάσω εκεί που θέλω. Έτσι στα δυο τελευταία μυθιστορήματα ξεκίνησα με άλλο σχέδιο και κατέληξα να γράφω άλλο βιβλίο. Θα δούμε τι θα γίνει με αυτό που γράφω τώρα...

Σας ευχαριστώ πολύ!