Η ΜΥΤΗ ΤΟΥ ΠΙΝΟΚΙΟ

LEIF G. W. PERSSON

Μετάφραση ΤΙΤΙΝΑ ΣΠΕΡΕΛΑΚΗ

Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ

Σελ.634, Δεκέμβριος 2019

     Ο Leif Persson, συγγραφέας του βιβλίου «Η Μύτη Του Πινόκιο», είναι εγκληματολόγος και μελετητής ψυχολογικών προφίλ στη Σουηδία. Από το 1991 είναι καθηγητής στην Εθνική Σουηδική Αστυνομική Σχολή και τα μέσα ενημέρωσης ζητούν συχνά τη γνώμη του ως επιφανέστερου ειδικού της χώρας γύρω από το έγκλημα. Ως συγγραφέας έγινε ευρύτερα γνωστός από την τριλογία του που στα ελληνικά κυκλοφόρησε με τίτλο «Crime. Η Ιστορία Ενός Εγκλήματος» και εστιάζει κυρίως στη δολοφονία του Ούλοφ Πάλμε και στη διαφθορά του πολιτικού συστήματος της Σουηδίας.

     Οι σκανδιναβοί συγγραφείς, οι οποίοι κυριαρχούν τα τελευταία χρόνια στο χώρο της αστυνομικής λογοτεχνίας, έχουν δημιουργήσει για τις ανάγκες των έργων τους, τους χαρακτήρες διάφορων ντετέκτιβ. Ο καθένας από αυτούς με τις ιδιαιτερότητές του, που διογκώνονται από την πίεση που τους ασκεί η δουλειά τους. Ο χαρακτήρας όμως που δημιούργησε ο Persson, είναι ξεχωριστός (κι όχι με την καλή έννοια). Αποτελεί μια κατηγορία από μόνος του. «Εδώ και κάμποσα χρόνια ο αστυνόμος Έβερτ Μπέκστρεμ εργαζόταν στο Δυτικό Διαμέρισμα της Αστυνομίας της Στοκχόλμης ως επικεφαλής του Τμήματος Διερεύνησης Σοβαρών Βίαιων Εγκλημάτων». Είναι σεξιστής, ρατσιστής, υπερόπτης, φαλλοκράτης, υπερφίαλος, μισαλλόδοξος, εγωκεντρικός, διαφθαρμένος ως το κόκκαλο (δεν διστάζει να οικειοποιηθεί αντικείμενα αξίας που του τραβούν την προσοχή σε τόπους εγκλημάτων κι επιδιώκει να δέχεται «δώρα» -κυρίως σε μορφή μετρητών- για να κάνει διάφορες εξυπηρετήσεις), κυνικός, κοιλιόδουλος, ομοφοβικός, αθεράπευτα τεμπέλης, αλλά και σκανδαλωδώς τυχερός! Αυτός ο συνδυασμός της τύχης και των διασυνδέσεων που διατηρεί σε διάφορους τομείς εντός και κυρίως εκτός Αστυνομίας, αλλά και της ευφυΐας του, του επιτρέπει αφ’ ενός να αποφεύγει τις «κακοτοπιές» και αφ’ ετέρου να είναι αποτελεσματικός. Γι’ αυτό κι ο Αρχηγός της Αστυνομίας μπορεί να λέει «Ο Μπέκστρεμ […] όσον καιρό δουλεύει για μένα ήταν επικεφαλής της προκαταρκτικής έρευνας σε δώδεκα υποθέσεις δολοφονίας κι εξιχνίασε τις έντεκα». Για να φέρει σε πέρας το έργο του, «βασιζόταν στη βοήθεια περίπου είκοσι συναδέλφων, ένας από τους οποίους ήταν λιγομίλητος και ταυτόχρονα απόλυτα ικανός, ενώ μισή ντουζίνα από τους άλλους έκαναν τουλάχιστον ότι τους έλεγε.». Βέβαια για όσους γνωρίζουν τον χαρακτήρα του, δεν αποτελεί έκπληξη η γνώμη που έχει για τους υφισταμένους του, παρά το γεγονός ότι αυτοί βγάζουν την περισσότερη δουλειά, πράγμα που όχι μόνο δεν αναγνωρίζει, αλλά ούτε καν αντιλαμβάνεται. «Άχρηστοι, τεμπελχανάδες, λεχρίτες σκέφτηκε κοιτάζοντας ολόγυρα τους συναδέλφους του».

     Η Δευτέρα 3 Ιουνίου, ήταν η καλύτερη μέρα της ζωής του, όπως διατείνεται ο ίδιος, μετά το τηλεφώνημα που δέχεται. «Είναι η καλύτερη μέρα της ζωής μου, σκέφτηκε καθώς έβαζε τέλος στη συνομιλία. Ήταν τελείως ξύπνιος, με το μυαλό καθαρό σαν κρύσταλλο και μια μέρα σαν τη σημερινή έπρεπε να την απολαύσει κανείς στον μέγιστο βαθμό, χωρίς να χάνει ούτε δευτερόλεπτο». Το τηλεφώνημα που τόσο πολύ τον χαροποίησε, προερχόταν από τον αξιωματικό υπηρεσίας του Τμήματος που ηγούνταν. Τον πληροφορούσε ότι ο άσπονδος εχθρός του, δικηγόρος Τόμας Έρικσον βρέθηκε δολοφονημένος. «Το θύμα είναι ο δικηγόρος Τόμας Έρικσον, 48 ετών, ανύπαντρος, άτεκνος και όχι ακριβώς άγνωστος […] Δολοφονήθηκε στο σπίτι του, μάλλον χθες το βράδυ. Αιτία θανάτου, κατά τα φαινόμενα, ένα πλήγμα με αμβλύ αντικείμενο στο πίσω μέρος του κεφαλιού, σύμφωνα με την προκαταρκτική έκθεση του ιατροδικαστή». Όσο αφορά το κίνητρο, η πρώτη εξέταση αποκλείει μια διάρρηξη που πήγε στραβά, αφού στο σπίτι βρέθηκε ανέγγιχτο μεγάλο χρηματικό ποσό, όπως και αντικείμενα υψηλής αξίας. Κι επειδή οι πελάτες του δικηγόρου δεν συγκαταλέγονται στα… καλά παιδιά, οι εικασίες είναι πολλές. «Ένας δικηγόρος που δολοφονήθηκε από γκάνγκστερ οι οποίοι ήταν εχθροί ενός από τους πελάτες του; Ή μήπως ένας από τους ίδιους τους πελάτες του που αισθανόταν ριγμένος; Ή κάποιος που είχε πέσει θύμα ενός από τους εγκληματίες πελάτες του; Ή κάποιος που σχετιζόταν με ένα από τα θύματά τους;». Ο Μπέκστρεμ θα αναλάβει την υπόθεση και θα προσπαθήσει να ξετυλίξει το κουβάρι που οδηγεί μέχρι την αυλή του τελευταίου τσάρου της Ρωσίας, Νικολάου Β! Ρομανώφ.

     Εξαιρετικός ρυθμός παρά τις πολλές παρεκβάσεις, αριστοτεχνικά υφασμένη πλοκή, γραφή διανθισμένη με πινελιές χιούμορ κι ένας πραγματικά μοναδικός χαρακτήρας, κάνουν τις 640 σελίδες του μυθιστορήματος να ρέπουν αβίαστα και να προσφέρουν αναγνωστική απόλαυση.