ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΠΕΓΓΟΣ

     Γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1963. Σπούδασε Πυρηνικός Φυσικός. Έργα του: «Περί Αισθημάτων» (2001, Ε. Ο. Λιβάνη), «Η Τελευταία Συγνώμη» (2002, Ελληνικά Γράμματα - 2014, Διόπτρα), «Μπίλη Ο Τίγρης» (2004, Αιγέας), «Η Εξομολόγηση Ενός Πυρηνικού Φυσικού» (2004, Ελληνικά Γράμματα), «Μ’ Αεροπλάνα Και Βαπόρια» (2005, Ιανός), «Imperium» (2007, Ε. Ο. Λιβάνη), «Το Στοίχημα Των Ανθρώπων» (2011, Ε. Ο. Λιβάνη), «Ανεμόσκαλα» (2013, Διόπτρα), «Ερωτευμένο Αίμα» (2017, Διόπτρα), «Χώρα Από Χαλκό» (2019, Ελληνικά Γράμματα) (https://bibliodiktis.blogspot.com/2020/05/blog-post_10.html). Συμμετοχή σε συλλογικά έργα: «Η Εντεκάδα» (2010, Ηλ. Μπαρτζουλιάνος), «Μπάμπουσκα» (2012, Βορειοδυτικές Εκδόσεις).

     Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας «Χώρα Από Χαλκό»;

     Το 2007 κυκλοφόρησε το Imperium.  Το βιβλίο πραγματεύεται την «επέκταση», το μεγάλωμα, την κυριαρχία.  Και εκεί οι εννοούμενες αναφορές είναι Βυζαντινές.  Όλοι γνωρίζουμε ότι μετά το Imperium στην Βυζαντινή Ιστορία ακολούθησε η παρακμή και το τέλος.  Δραματικό τέλος, ίσως η χειρότερη ιστορία ήττας της συλλογικής μας ιστορικής θεώρησης.  Έτσι ήρθε η έμπνευση για τη «Χώρα από χαλκό», αμέσως μετά την τελευταία αράδα του Imperium.  Θα έλεγα ότι είναι ένα βιβλίο που ανήκει στο χώρο του φανταστικού αλλά με μεγάλη προσοχή στη διατήρηση της ιστορικότητας.  Ως παράδειγμα είδους να αναφέρω το γνωστότατο «Όνομα του Ρόδου».

     Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με το αυτό και ποιο είναι αυτό;

     Γενικώς δεν προσπαθώ ευθέως να μεταφέρω μηνύματα, ούτε να διδάξω.  Προσπαθώ ο αναγνώστης να «βιώσει τις ζωές των άλλων».  Τον ωθώ να αφομοιωθεί με το σύμπαν μου, όχι να έρθει κοντά σε εμένα.  Διαφέρουν αυτά.  Υπάρχουν τεχνάσματα, τεχνικές μάλλον, αλλά μήπως σε κάθε τέχνη δεν υπάρχουν;  Για ρωτήστε ένα ζωγράφο, ας πούμε. 

     Γιατί επιλέξατε κάποιοι χαρακτήρες και τόποι που περιλαμβάνονται στο μυθιστόρημα σας να παραπέμπουν σε ιστορικά πρόσωπα και τοποθεσίες, αλλά όχι ευθέως με αποτέλεσμα ο αναγνώστης να μένει πάντα με την αμφιβολία;

     «Γιατί απ’ έξω όλο και σιμώνουν οι δράκοι». Το βιβλίο βεβαίως αναφέρεται σε μια περίοδο όπου οι εξωτερικοί εχθροί, τόσο από Δύση όσο και από Ανατολή, αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Οι Άπιστοι έχουν ήδη κινήσει για τη Βασιλεύουσα. Αυτοί είναι οι δράκοι για το βιβλίο.  Για μένα, για εμάς όλουςόμως, οι δράκοι που βιώνουμε στο τώρα είναι διαφορετικοί αλλά και ίδιοι.  Ο καθένας μας ξέρει καλά ποιοι είναι οι δράκοι. Για τον καθένα διαφορετικοί είναι. Προσοχή όμως γιατί δεν είναι όλοι πραγματικοί. 

     Οι τρεις κεντρικοί χαρακτήρες του έργου, έχουν διαφορετικό υπόβαθρο με αποτέλεσμα να πρεσβεύουν διαφορετική κοσμοθεωρία, αλλά στο τέλος δεν θα διστάσουν, αν χρειαστεί, να χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο για την διατήρηση μιας εξουσίας που όμως παραπαίει και είναι «ένα πουκάμισο αδειανό». Δημιουργεί τελικά η εξουσία τόσο ισχυρή εξάρτηση; 

     Έτσι ακριβώς θεωρώ κι εγώ ότι είναι και σας ευχαριστώ για την ερώτηση γιατί αισθάνομαι ότι το μοιράστηκα.  Ένας από τους λόγους που έγραψα τη «χώρα από χαλκό» είναι ακριβώς να αναδείξω αυτό το ερώτημα. Θα σας παραπέμψω συμπληρωματικά στο οπισθόφυλλο. 

«Την κρίσιμη στιγμή τρείς άντρες παλεύουν για την ηγεσία.  Το Θρόνο.  Μαζί και για την δύναμη της εξουσίας, την κληρονομιά του παρελθόντος, το μεγαλείο του στέμματος,αλλά και για μια θέση στην Ιστορία».

Έχω γνωρίσει αρκετούς ανθρώπους που πήραν θέσεις εξουσίας.  Ανθρώπους που γνώριζα από πριν. Αρκετοί από αυτούς ήταν, είναι φίλοι μου.  Η μη εξάρτηση, δυστυχώς, η εμπειρία μου λέει είναι εξαίρεση.  Ο κανόνας είναι η εξάρτηση. 

     Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

      Μα αν δεν είναι τότε έχει αποτύχει.  Φανταστείτε έναν οινοποιό ο οποίος κοπιάζει και όταν είναι έτοιμο το κρασί του καλεί τους καλεσμένους του και αντί να πιεί μαζί τους, πίνει μόνος του. 

     Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

       Η συγγραφή είναι έρωτας και ανάγκη.  Τρόπος έκφρασης και επικοινωνίας.  Αναλγητικό επίσης, σίγουρα.  Διέξοδος και διαφυγή. 

Σε όλους μας αρέσει να ακούμε ιστορίες.  Κάποιοι μπορούμε και τις αφηγούμαστε σε άλλους.  Μας αρέσει που μπορούμε και τις αφηγούμαστε.  Για μένα όποιος μπορεί με σωστό γραπτό τρόπο και αφηγείται ιστορίες που θεωρεί καλές και όμορφες, είναι συγγραφέας.  Το πρώτο που έγραψα ήταν μια κωμωδία για να κάνω τους συμμαθητές μου να γελάσουν.  Στην τελευταία τάξη του Δημοτικού.  Τότε αυτό μου κάλυψε όλες μα όλες τις ανάγκες του παιδικού μου σύμπαντος. 

     Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

      Τεράστια χαρά.  Προσδοκίες.  Ικανοποίηση για το στοίχημα που πίστευα ότι είχα κερδίσει. 

      Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Πάνε στους αναγνώστες και αρχίζουν την συνομιλία μαζί τους πια.  ‘Άλλος βλέπει το ένα, άλλος αισθάνεται το άλλο.  Κι αυτό μέρος από τη μαγεία της λογοτεχνίας είναι. 

     Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

     Προσπαθώ πάντα μετά την ολοκλήρωση της ιστορίας να τους βλέπω στη σκηνή σαν να είμαι θεατής.  Αν δεν βιώσω σε αυτή τη δεύτερη φάση ότι βιώνουν, έχω αποτύχει.  Πιστεύω ότι τρείς είναι οι πηγές έμπνευσης ενός συγγραφέα.  Τα βιώματα του, τα ακούσματα του από τον περίγυρο, αλλά και ότι έχει διαβάσει από άλλους στη ζωή του.  Εδώ βεβαίως να συμπεριλάβουμε και όλες τις τέχνες.  Θέατρο, κινηματογράφο, ζωγραφική κλπ.  Ανάλογα με τις ανάγκες της μυθοπλασίας κάθε φορά χρησιμοποιεί, όχι ισόποσα, και τις τρεις δεξαμενές.  Το συγκεκριμένο έργο επιβάλει το τι και το πόσο κάθε φορά.  Σίγουρα λοιπόν στους ήρωες υπάρχει ένα κομμάτι μου. Όχι όμως εσκεμμένα. 

     Συμπαθείτε ιδιαίτερα κάποιον από αυτούς που έχετε πλάσει στο σύνολο του έργου σας;

     Είναι όλοι τους παιδιά μου.  Παρόλα αυτά, αν έπρεπε σώνει και καλά να πω ένα όνομα θα το κάνω και είμαι βέβαιος ότι και οι υπόλοιποι θα με χειροκροτήσουν.  Είναι η Φταλία της «τελευταίας συγγνώμης» γιατί η πραγματική Φταλία με μεγάλωσε. 

     Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

      Οι αναγνώστες και οι  επιμελητές  του εκδοτικού οίκου. 

     Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

        Ιδανικός αναγνώστης δεν υπάρχει.  Οι άνθρωποι είμαστε διαφορετικοί, οι παντοδύναμοι άνθρωποι, γιατί παντοδύναμος είναι ο κάθε αναγνώστης, είμαστε ακόμη πιο διαφορετικοί.  Δεν θέλω ο αναγνώστης μου να έρθει στο ταξίδι με μισή καρδιά, αυτό δεν θέλω μόνο.  Ας έρθει και ας μην του αρέσει, αυτό είναι θεμιτό, μην ανεβαίνεις όμως με γκρίνια, υποχρέωση, ή προκατάληψη, κάνεις σε όλους κακό.

     Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

      Ναι βεβαίως.  Και κατά τη διάρκεια της συγγραφής αλλά και μετά, στη διάρκεια της κουβέντας με τους αναγνώστες. 

     Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Εξ αιτίας της συγγραφής αυτής καθαυτής όχι.  Εξαιτίας της πορείας των βιβλίων ή των θεατρικών φυσικά.  Πολλές φορές. 

     Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

       Υπάρχουν πιστεύω δύο είδη συνομιλίας.  Η πρώτη είναι έμμεση μέσω των ηρώων.  Αόρατος πίσω από κάθε ήρωα βρίσκεται ο δημιουργός του και τον ακολουθεί.  Όταν ο ήρωας λοιπόν συνομιλεί με τον αναγνώστη, ο συγγραφέας το βλέπει και το ακούει.  Η δεύτερη είναι άμεση.  Συνομιλώ συχνά με αναγνώστες.  Αγνώστους , μέσω δικτύωσης κοινωνικής, και γνωστούς από πιο κοντά.  Να δώσω ένα παράδειγμα, υπάρχει στο κοντινό μου περιβάλλον μια ομάδα φίλων με τους οποίους μετά κάθε βιβλίο ή θεατρικό μαζευόμαστε, εγώ βάζω το κρασί και εκείνοι γίνονται οι ενεργοί πλέον συνεπιβάτες μου.  Αυτό το απολαμβάνω περισσότερο από όλα θα έλεγα και μην νομίστε ότι τα σχόλια τους είναι πάντοτε κολακευτικά. 

     Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

      Πολλές φορές.  Σχεδόν σε κάθε βιβλίο.  Άλλοτε συμφωνώ μαζί τους και άλλοτε διαφωνώ. 

     Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

     Πολλοί.  Μπορώ μόνο να αναφέρω ενδεικτικά.  Αν βουτήξω στην ιστορία θα βρω τον Όμηρο, τον Σοφοκλή, τον Σαίξπηρ, τον Ουγκώ, τους Ρώσους Κλασικούς, τον Στρίνμπεργκ, τον Τένεση Γουίλιαμς, τον Καζαντζάκη, τον Καραγάτση, τον Σιμενόν, τον Ουελμπέκ, την Άτγουντ, τον Φράνζεν. Είναι τόσοι πολλοί. 

     Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

       Η συγγραφή είναι ο τρόπος μου να επικοινωνώ με το περιβάλλον. Ζωτικής λοιπόν σημασίας για μένα. Ελάχιστοι δυστυχώς συγγραφείς μπορούν και ζουν από τα γραφτά τους. Για όλους μας λοιπόν μιας και επιμένουμε πιστεύω ότι είναι κάτι πολύ παραπάνω από ένα επάγγελμα. Παίρνω και δίνω, δίνω και παίρνω. Τι άλλο περισσότερο; Δεν μπορώ να τη χαρακτηρίσω δύσκολη ή εύκολη.  Οφείλει να είναι και τα δύο. Δύσκολη γιατί για κάθε έργο οφείλει ο συγγραφέας να δίνει όλη του την ψυχή και όλο του το νου. Όλο, όσο πιο βαθιά και ολοκληρωτικά μπορεί. Εύκολη γιατί εμπεριέχει την ηδονή της δημιουργίας.  Είναι η ερωτική πράξη εύκολη ή δύσκολη; 

     Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό» έτοιμο στο συρτάρι σας;

      Υλικό για μυθιστόρημα όχι.  Έχω όμως μια ιδέα και μια φιλοδοξία. Κάτι πολύ φιλόδοξο και δύσκολο.  Να ολοκληρώσω την «τριλογία».  Imperium (η ακμή), «Χώρα από χαλκό» (παρακμή-πτώση) και το τρίτο που θα κινηθεί σε αυτό που οι Αγγλοσάξονες ονομάζουν λογοτεχνία whatif  Τι θα γινόταν λοιπόν αν μετά , ας πούμε, εκατό χρόνια κατοχής, «πάλι δικά μας γίνονταν;». 

Επίσης…προσπαθώ να γράφω πρόζα και μετά θέατρο και ξανά πρόζα, μιας και αγαπώ και τα δύο.  Τώρα είναι η σειρά του θεάτρου.  Το έργο μου «Μπίλη ο τίγρης» ήταν να ανέβει τώρα που μιλάμε αλλά….

Σας ευχαριστώ πολύ!