Η ΓΚΙΛΟΤΙΝΑ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ

ΦΑΙΔΩΝ ΚΥΡΙΑΚΟΥ
Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ
Σελ. 474, Οκτώβριος 2020

      Μετά την έκδοση δύο βιβλίων για παιδιά, ο Φ. Κυριακού δοκιμάζει τις συγγραφικές του δυνάμεις στη μεγάλη φόρμα, με το ιστορικό μυθιστόρημα, «Η Γκιλοτίνα Του Ναυπλίου».

     Τον Οκτώβριο του 1872, ο Πάρις Πρεβώ, ένας 68χρονος ελληνογάλλος, που καταδικάστηκε για προδοσία, πρόκειται να εκτελεστεί στο Παλαμίδι, όπου βρίσκεται φυλακισμένος. «Επίμονο πράγμα που είναι η ζωή… Κλειδωμένοι σ’ αυτό το λαγούμι κι ακόμα λέγαμε πως ζούμε, κοιμόμασταν θαρρείς ήρεμοι, μιλούσαμε για ομορφιές, αλλά τα χρόνια φυσικά είχανε ήδη σταματήσει για μας, ακριβώς όπως έδειχνε και το ασημένιο μου ρολόι. Μόνο η αγωνία κουνιόταν μαζί με το χρόνο. Κάθε μέρα να ξυπνώ με τον φόβο μέχρι που μια στιγμή να ‘ρθουν στ’ αλήθεια να μου πουν: «Ετοιμάσου! Αύριο πρωί σ’ εκτελούν!»-και πώς να ετοιμαστώ για το μοιραίο;». Την ημέρα της εκτέλεσης, η βάρκα που μεταφέρει τον δήμιο και τον βοηθό του από το Μπούρτζι όπου διανυκτερεύουν, λόγω θαλασσοταραχής, εξοκείλει και πέφτει σε βράχια της ακτής, με αποτέλεσμα τον θάνατο των επιβαινόντων. «Σκοτώθηκαν οι δήμιοι! Πνίγηκαν όξω απ’ το Μπούρτζι. Στη βάρκα που πήγε να τους πάρει ήταν και δύο παλικάρια της χωροφυλακής, δεν ματάγινε! Η εκτέλεση χάλασε ώσπου να βρούμε φρέσκους». Έτσι η εκτέλεση του Πρεβώ, παίρνει λίγες μέρες αναβολή κι αυτός κερδίζει μερικές μέρες ζωής ακόμα!

     Μια μέρα, από την πύλη που χρησιμοποιείται για την μεταφορά των κρατουμένων, οι δεσμοφύλακες, φέρνουν έναν ακόμη θανατοποινίτη, που τον βάζουν στο ίδιο κελί με τον Πρεβώ. Συστήνεται ως Λιανός (το κανονικό του όνομα είναι Ανέστης Ρίζος). «Ίσως να ‘ταν πενήντα, μπορεί πενήντα πέντε χρονών με μεγάλη φαλάκρα που άφηνε όμως τα πλαϊνά γκρι μαλλιά του να πέφτουν ως τους ώμους του λιγδιασμένα […] Είχε δύο έντονες κάθετες ρυτίδες ανάμεσα στα φρύδια του και το μούσι του ήταν αξύριστο και αραιό». Ήταν ένας σκληροτράχηλος, λιγομίλητος άντρας που αντιμετώπιζε με εντυπωσιακή ηρεμία και στωικότητα το προδιαγεγραμμένο μέλλον του.

     Ο Πρεβώ προσπαθεί να πιάσει επαφή με τον Λιανό. Να ανταλλάξουν κάποια λόγια, να φανερώσουν κάποια συναισθήματα στον «δανεικό» χρόνο που τους απομένει, μέχρι να βρεθεί ο επόμενος που θα ελευθερώσει το σχοινί και η λεπίδα της γκιλοτίνας θα επιτελέσει το μακάβριο έργο της. «Τον καημό του μελλοθάνατου μόνο ένας μελλοθάνατος μπορεί να τον καταλάβει. Όλοι οι άλλοι μοιάζουν να θολώνουν μέσα στο φωτεινό τους κόσμο, να ξεμακραίνουν και να σ’ εγκαταλείπουν στον άχρωμο τόπο που ζεις παρέα με το μεγάλο ρολόι που χτυπά τις ανάσες του. Μόνο ένας άνθρωπος που ξέρει πως θα πεθάνει μπορεί να κοιτάξει έναν θανατοποινίτη στα μάτια, να τον αντικρίσει και, χωρίς να αποστρέψει το βλέμμα, να του πει: «Ξέρω πως νιώθεις. Το μαρτύριο σου το νιώθω κι εγώ». Αυτό το μοίρασμα ίσως είναι η μόνη παρηγοριά για έναν άνθρωπο στη δική μου θέση». Αρχίζουν τότε να διηγούνται ο ένας στον άλλο, στο λίγο χρόνο που τους απομένει την ιστορία της ζωής τους, αποκαλύπτοντας μυστικά κι ενοχές, που έκρυβαν στα μύχια της ψυχής τους και δίσταζαν να φανερώσουν και στον ίδιο τους τον εαυτό! Μέχρι που η «επίσκεψη» του διευθυντή της φυλακής στο κελί τους και η πρόταση που θα τους κάνει, θα βάλει σε δοκιμασία και τους δύο…   

     Το «Η Γκιλοτίνα Του Ναυπλίου» είναι ένα εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα, γραμμένο από έναν συγγραφέα που διαθέτει αφηγηματική δεινότητα και πλούσια γλώσσα. Στο μυθιστόρημα, ο μύθος υπερτερεί της Ιστορίας. Τα ιστορικά πρόσωπα, υπάρχουν περισσότερο ως αναφορές κι όχι ως δρώντες χαρακτήρες. Εκτυλίσσεται κατά κύριο λόγο στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 και της δημιουργίας του ελληνικού κράτους. Χρόνια ηρωισμών, αλλά και ταραχών και ανατροπών. Οι χώροι και οι τόποι περιγράφονται μοναδικά, χάρη στον πολύ καλό τρόπο γραφής του Φ. Κυριακού. Αυτό που ξεχωρίζει όμως, είναι η αποτύπωση του ψυχισμού των χαρακτήρων, όπως ξεδιπλώνεται μέσα από τις αφηγήσεις της ζωής τους, των παθών τους, των επιτυχιών τους, των λαθών τους. Ένα ξεχωριστό μυθιστόρημα, που αξίζει την προσοχή του αναγνωστικού κοινού!