ΒΩΒΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ

VOLKER KUTSCHER
Μετάφραση ΤΑΣΟΣ ΨΗΛΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ
Σελ. 806, Μάιος 2021

      Το βιβλίο που σας παρουσιάζω σήμερα, περιλαμβάνει το δεύτερο (επτά είναι συνολικά) μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον αστυνόμο Γκέρεον Ρατ.

     Το 1930, ο κινηματογράφος βρίσκεται στο μεταίχμιο ανάμεσα στις βωβές και τις ομιλούσες ταινίες, οι οποίες φαίνεται να κερδίζουν την προτίμηση του κοινού. Το γεγονός αυτό φέρνει συνταρακτικές αλλαγές. Παραγωγοί, σκηνοθέτες, ιδιοκτήτες κινηματογράφων και ηθοποιοί, κινδυνεύουν να μείνουν εκτός αγοράς, αφού δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες.

      Σε μία από τις πρώτες ομιλούσες ταινίες που γυρίζονται στο Βερολίνο, τον Μάρτιο του 1930, συμβαίνει ένα τρομακτικό δυστύχημα. Η διάσημη ηθοποιός Μπέτι Βίντερ, τραυματίζεται θανάσιμα από την πτώση ενός προβολέα του στούντιο. «Ο προβολέας έπεσε ακριβώς πάνω της. Από κει πάνω. Δέκα μέτρα πάνω-κάτω. Και μιλάμε για βαρύ πράμα. Κι ήταν και σε λειτουργία. Έκαιγε πολύ δηλαδή». Ενώ όλοι τείνουν να υιοθετήσουν την εκδοχή του δυστυχήματος, ο Ρατ βρίσκει στοιχεία που παραπέμπουν σε δολοφονία. Βασικός ύποπτος θεωρείται ο υπεύθυνος φωτισμού, που όμως έχει εξαφανιστεί και τον αναζητούν όλοι οι άντρες του τμήματος Ανθρωποκτονιών. Ο Ρατ όμως, έχει άλλη άποψη και ακολουθεί τον προσωπικό του δρόμο ερευνών. Πρέπει μάλιστα να δρα «κρυφά» από τον προϊστάμενό του, ταξίαρχο Μπεμ, ο οποίος τον αντιπαθεί και θέλει να τον βγάλει από την ομάδα που ερευνά την υπόθεση.

     Παράλληλα, ο Ρατ δέχεται την επίσκεψη του πατέρα του. Ο Ένγκελμπερτ Ρατ, τον φέρνει σε επαφή με τον δήμαρχο της Κολωνίας Κόνραντ Άντενάουερ, (διετέλεσε στη συνέχεια ο πρώτος μεταπολεμικός καγκελάριος από το 1949 έως το 1963) ο οποίος βρίσκεται για σύντομη επίσκεψη στο Βερολίνο και ο οποίος θέλει τη βοήθειά του στη διερεύνηση μιας υπόθεσης που πρέπει να διεξαχθεί με την μέγιστη διακριτικότητα. Ο δήμαρχος δέχεται επιστολές που τον εκβιάζουν με αποκαλύψεις. «Κάποιος με απειλεί, πώς να το πω, να δημοσιοποιήσει πληροφορίες που ουδόλως αφορούν τη δημοσιότητα. Και να σπιλώσουν έτσι το καλό όνομα Αντενάουερ. Πληροφορίες που θα μπορούσαν να σημάνουν το τέλος της πολιτικής μου υπόστασης αν πέσουν στα χέρια των ναζί ή των κομμουνιστών». Κι επειδή ο Ρατ δεν μπορεί να αρνηθεί οτιδήποτε στον πατέρα του αλλά και με το δέλεαρ μιας προαγωγής, δέχεται να βοηθήσει.

     Ο αστυνόμος βρίσκεται σε  δύσκολη θέση.  Εκτός από τις υποθέσεις που έχει να εξιχνιάσει, πρέπει να αντιπαρέλθει την φανερή αντιπάθεια του Μπεμ που θέτει σε κίνδυνο τη θέση του στο Ανθρωποκτονιών, να τιθασεύσει τον παρορμητικό χαρακτήρα του, να παλέψει με την μοναξιά που αισθάνεται μακριά από τον τόπο του, αλλά και να αντιμετωπίσει τα προσωπικά του φαντάσματα. «Τα όνειρα που τον τυραννούσαν συνεχώς. Υπήρχαν εβδομάδες, που σχεδόν τα ξεχνούσε, νύχτες κατά τις οποίες κοιμόταν ήσυχα και βαθιά. Μετά όμως επέστρεφαν αμείλικτα και με ακρίβεια, σαν τις εποχές του έτους. Πάντα γνώριζε πότε θα ερχόταν η στιγμή. Επειδή ήταν σε τέτοια υπερένταση, που δεν μπορούσε να κοιμηθεί, δεν ήθελε να κοιμηθεί. Επειδή αρκούσε απλώς να κλείσει τα μάτια για να δει τους δαίμονες που τον καταδίωκαν, νεκρούς ανθρώπους, ανθρώπους που γνώριζε, ανθρώπους που τους είχε κάποτε γνωρίσει. Ανθρώπους χλωμούς σαν λείψανα, με διάτρητο στήθος, με κενές τις κόγχες των ματιών, με κομμάτια δέρμα να κρέμονται απ’ το σώμα, λες και ήταν σκοροφαγωμένη κάπα […] Όσο τον απέφευγαν οι ζωντανοί και συνεχώς προσπαθούσαν να τον αποφύγουν, τόσο τον παίρναν στο κατόπι οι πεθαμένοι».

     Το μόνο ελπιδοφόρο γεγονός στη ζωή του, είναι το ότι η πρώην σύντροφός του, φοιτήτρια της Νομικής που απασχολείται περιστασιακά ως στενογράφος στην Αστυνομία του Βερολίνου, Σαρλότε (Τσάρλι) Ρίτερ, μια γυναίκα που αγάπησε βαθιά και την έχασε λόγω της δικής του αλλοπρόσαλλης συμπεριφοράς, θέλει να αναθερμάνουν τη σχέση τους.

     Το «Βωβός Θάνατος», είναι διαφορετικό μυθιστόρημα από το πρώτο, που έχει τίτλο «Το Βρεγμένο Ψάρι». Ο συγγραφέας εστιάζει περισσότερο στην αστυνομική ιστορία και λιγότερο στην απόδοση της ατμόσφαιρας που επικρατεί στο Βερολίνο το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Παρ’ όλα αυτά, οι αναφορές δεν λείπουν. Όπως οι άνεργοι που συνωθούνται έξω από τα εργοστάσια, ψάχνοντας απεγνωσμένα έστω και για ένα μόνο μεροκάματο, οι αιματηρές συγκρούσεις των ναζί με τους κομμουνιστές που ξεσπούν με κάθε αφορμή ή και χωρίς αυτήν (οι αιτίες βέβαια είναι ιδεολογικές), ο λαμπερός κόσμος του τοπικού, γερμανικού κινηματογράφου που γνωρίζει ιδιαίτερη άνθηση κ.α. Όλα αυτά έντεχνα ενταγμένα στον κεντρικό μύθο, δηλ. την προσπάθεια εξιχνίασης της αστυνομικής υπόθεσης, στην οποία δεν θέλω να αναφερθώ εκτενέστερα για να διατηρηθεί το σασπένς, που ιδιαίτερα στις τελευταίες σελίδες ανεβαίνει κατακόρυφα, αφού οι ανατροπές που συμβαίνουν είναι πολλές. Όπως πολλοί είναι και οι μπελάδες και οι συγκρούσεις με τους ιεραρχικά ανώτερους στις οποίες εμπλέκει τον Ρατ, ο ατίθασος χαρακτήρας του και η εμπιστοσύνη στις ερευνητικές του ικανότητες και στο ένστικτό του. Πολύ καλό μυθιστόρημα, που θα χαρίσει πολλές (λόγω και του όγκου του) ώρες απόλαυσης στους αναγνώστες.