ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ

14 ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ
JIMMY JAMAR
Μετάφραση ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΜΠΟΥΡΛΟΓΙΑΝΝΗ-ΒΡΑΪΛΑ
Εκδόσεις ΜΕΛΑΝΙ
Σελ. 267, Μάρτιος 2022

 

     Μπορεί η Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες να έγινε τουριστικός προορισμός διεθνούς εμβέλειας που προσελκύει τουρίστες από κάθε γωνιά της γης, όμως από την άλλη, αποτελεί διαχρονικά τόπο έμπνευσης και προσκυνήματος για Ευρωπαίους κυρίως, αλλά και Αμερικανούς ανθρώπους του πνεύματος. Πολλοί από αυτούς υπερασπίστηκαν με τα γραπτά τους την Ελλάδα στις δύσκολες στιγμές της, ενώ ο Λόρδος Βύρων δεν δίστασε να πάρει τα όπλα για να συμμετάσχει στον αγώνα για την Ανεξαρτησία.

     Ο συγγραφέας ορμώμενος από την προσωπική του εμπειρία-είναι ένθερμος φιλέλληνας-προσπαθεί να ανακαλύψει το βασικό συστατικό στοιχείο που ενέπνευσε 14 προσωπικότητες την αγάπη τους για την Ελλάδα. «Το βιβλίο δεν έχει άλλο σκοπό από το να με βοηθήσει να κατανοήσω το συναίσθημα που με κατέλαβε, εξ αφορμής μιας απλής σκέψης, σε ένα μικρό ελληνικό λιμάνι (κι όχι απαραίτητα το πιο όμορφο), μια ανοιξιάτικη ημέρα ενός άλλου αιώνα, σε μια Ελλάδα και μια Ευρώπη πολύ διαφορετικές από αυτές του σήμερα». Για να το πετύχει εξετάζει το έργο και τη ζωή αυτών των προσωπικοτήτων.

     Τα ερωτήματα της έρευνας είναι δύο: «Γιατί η Ελλάδα; (ποιο ήταν το στοιχείο αυτό που προκαλεί τη σύνδεση τους μαζί της;) Και τι ακριβώς έκαναν ώστε να τους αξίζει ο τίτλος του Φιλέλληνα;».

     Οι προσωπικότητες αυτές είναι:

     Ο συγγραφέας Λόρενς Ντάρελ που είπε «Σε άλλες χώρες μπορεί ν’ ανακαλύψεις τοπία, παραδόσεις κι έθιμα. Η Ελλάδα έχει κάτι σκληρότερο να σου προσφέρει- την ανακάλυψη του εαυτού σου».

     Η Ζακλίν ντε Ρομιγί «Κανένας άλλος πολιτισμός δεν είχε τόσο πάθος για την τέχνη του λόγου, της απόδειξης και της ανάλυσης: και αυτό χωρίς αμφιβολία, παραμένει το πιο αξιοσημείωτο γεγονός του ελληνισμού».

     Ο καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας, Δημιουργικής Γραφής και Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του πανεπιστημίου του Πρίνστον, Έντμουντ Μάικ Κίλι, ο οποίος «προσχώρησε στην ελληνικότητα με ταπεινότητα: στην περίπτωσή του δεν μεσολάβησε κανένα αισθητικό, ανθρώπινο ή πολιτιστικό σοκ, καμία εμβάπτιση στους μύθους ή τις τραγωδίες της αρχαιότητας, αλλά μια αργή, σταδιακή και συστηματική εξέλιξη η οποία εν τέλει, τον κατέστησε αξιοσέβαστο Φιλέλληνα».  

     Ο συγγραφέας Ζακ Λακαριέρ, ο οποίος συνιστά «τον συνδετικό κρίκο, τον πρόδρομο, αυτόν που συνόδευσε γενιές αναγνωστών στην πορεία τους προς την Ελλάδα».

     Ο Αυτοκράτορας Αδριανός μέσω του οποίου «μπαίνουμε σε έναν κόσμο διαφορετικό από πολλές απόψεις. Καταρχάς, ως προς τη χρονική περίοδο (βάζουμε πλώρη για τον 1^ο αιώνα μ. Χ.). Κι έπειτα λόγω του αναστήματος του ατόμου, που ήταν αναμφίβολα ο πλέον ισχυρός άνθρωπος της εποχής του…».

     Η συγγραφέας Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, για την οποία ο Jamar γράφει: «Δεν γράφεις έτσι αβασάνιστα για την Ελλάδα αν δεν αισθάνεσαι έναν βαθύ δεσμό μαζί της».

     Ο αμερικανός συγγραφέας Χένρι Μίλερ, για τον οποίο η απάντηση στην ερώτηση αν είναι φιλέλληνας «…δεν είναι απλή-με τον Μίλερ, τίποτα δεν είναι απλό».

     Ο Λόρδος Βύρωνας. «Είναι αδύνατο να γράψει κανείς ένα βιβλίο για τους Φιλέλληνες χωρίς να αναφερθεί σε εκείνον χάρη σον οποίο, είτε συνειδητά είτε όχι, ο όρος εκλαϊκεύθηκε στη σύγχρονη εκδοχή του».

     Ο συγγραφέας Πάτρικ Λι Φέρμορ, ο οποίος «αποτελεί αναμφισβήτητα ιδιαίτερη περίπτωση» με την επαγγελματική αφοσίωσή του και τη συγγραφή του «η οποία τις περισσότερες φορές πραγματευόταν την Ελλάδα που τόσο αγαπούσε».

     Ο σκηνοθέτης Ζυλ Ντασέν, η αναφορά στον οποίο «είναι αναγκαία, διότι εισάγει μια νέα παράμετρο στην παρούσα αφήγηση: τον έρωτα».

     Ο ποιητής και τραγουδοποιός Λέοναρντ Κόεν, που έζησε στην Ύδρα για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα.

     Η συγγραφέας Βικτώρια Χίσλοπ, που «συμβολίζει αυτό που θα αποκαλούσαμε μια σύγχρονη Φιλελληνίδα».

     Ο Στίβεν Φράι, μια ξεχωριστή προσωπικότητα στο χώρο της λογοτεχνίας, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, που είπε «Η Ελλάδα μας έκανε αυτό που είμαστε. Χρωστάμε στους Έλληνες».

     Τέλος, η καθηγήτρια σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ Κάθριν Χόλγουαϊν, που είναι «χωρίς να το γνωρίζει, ένθερμη Φιλελληνίδα, η οποία αποδεικνύει ότι ο οποιοσδήποτε, ανεξαρτήτως ηλικίας, παιδείας ή τομέα δραστηριοποίησης, έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει αυτόν τον τίτλο τιμής».

     Το εξαιρετικό αυτό βιβλίο, το οποίο προλογίζει ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ζαν Κλοντ Γιούνγκερ, είναι μια εμπεριστατωμένη μελέτη, αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας σε έργα Τέχνης και βιογραφίες. Μια μίνι-εγκυκλοπαίδεια για σημαντικές προσωπικότητες που αγάπησαν βαθιά και ανιδιοτελώς την χώρα μας κι εξέφρασαν αυτήν την αγάπη τους στο έργο τους και την στήριξαν όταν χρειάστηκε.