ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΓΚΟΥΛΑΓΚ

LEV KONSON

Μετάφραση ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ

Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

Σελ. 164, Μάρτιος 2017

     Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από την Οκτωβριανή επανάσταση, που είναι από τα σημαντικότερα γεγονότα στην παγκόσμια Ιστορία.

     Η εγκαθίδρυση του σοβιετικού καθεστώτος, μετά την ανατροπή από το κόμμα των μπολσεβίκων και των συμμάχων τους, της πρώτης εκλεγμένης κυβέρνησης της Ρωσίας, είχε δραματικές συνέπειες για μεγάλο τμήμα του πληθυσμού. Ξεσπούν διώξεις κατά των ανθρώπων, που κατά τους μπολσεβίκους ήταν πιστοί υπηρέτες της τσαρικής εξουσίας. Εκτός από τους αξιωματούχους της τσαρικής αυλής και της κυβέρνησης, στο στόχαστρο μπήκαν γιατροί, δάσκαλοι, δημόσιοι υπάλληλοι, έμποροι, ιερείς κλπ. Κάποιοι από αυτούς-όσοι είχαν την οικονομική δυνατότητα-για να σώζουν τη ζωή τους, αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη χώρα και να ζήσουν αυτοεξόριστοι σε χώρες της κεντρικής και δυτικής Ευρώπης. Από το 1930 με αποκορύφωμα την περίοδο 1936-1939, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, κατηγορούνται-συνήθως ψευδώς-ως πράκτορες του εχθρού και ως εχθροί του λαού και οδηγούνται σε δίκες-παρωδίες. Όσοι δεν καταλήγουν στο απόσπασμα, μεταφέρονται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, που είχαν ήδη κάνει την εμφάνισή τους, από το 1921. Αυτό το κλίμα ζόφου και τρομοκρατίας, που κράτησε αμείωτο ως το 1953, αλλά και συνεχίστηκε και αργότερα με ηπιότερη όμως μορφή, είχε και μια διαφορετική πλευρά. «Ένας από τους πολυτιμότερους καρπούς αυτού του συστήματος, του συστήματος της βίας, της τρομοκρατίας, της καταπίεσης και του εξανδραποδισμού, ήταν η άνθιση της παράνομης λογοτεχνίας… Ένα από τα βιβλία αυτά είναι και το ανά χείρας. Γραμμένο από έναν Εβραίο που βρέθηκε στις μυλόπετρες της Ιστορίας, έζησε τον ζόφο στην κόλαση, επιβίωσε και πολλά χρόνια μετά την αποκατάστασή του κατά τη μετασταλινική εποχή έγραψε ένα  τμήμα των αναμνήσεων του».

     Για τον συγγραφέα του βιβλίου-που δεν είναι λογοτέχνης-ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά. Γεννήθηκε το 1927. Έχασε πατέρα και αδελφούς στο Β! παγκόσμιο πόλεμο και από την ηλικία των 16 ετών, φυλακίστηκε με την κατηγορία της αντισοβιετικής δράσης. Λίγο αργότερα «Στις 5 Αυγούστου του 1944 καταδικάζεται από τη Διεύθυνση Μόσχας του Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων, δηλαδή χωρίς δίκη, σε εγκλεισμό σε στρατόπεδο με βάση το άρθρο 58 του σοβιετικού ποινικού κώδικα». Αποφυλακίστηκε το 1952, αλλά μέχρι το 1955 ζούσε εξόριστος. Έγραψε το βιβλίο το 1983. Εκδόθηκε την ίδια χρονιά από παρισινό εκδοτικό οίκο. «Τα κείμενα του Λεβ Κονσόν-ο ίδιος τα αποκαλεί “μικρά διηγήματα”-είναι σύντομα κείμενα-εικόνες . Η έκτασή τους είναι από μερικές γραμμές, μέχρι μερικές σελίδες…».

     Για να κλείσω την παρουσίαση του μικρού σε μέγεθος, αλλά μεγάλης αξίας βιβλίου, θα σας μεταφέρω ένα ακόμα απόσπασμα από την εμπεριστατωμένη και διαφωτιστική εισαγωγή του μεταφραστή των κειμένων Δ. Τριανταφυλλίδη «…το βιβλίο του Λεβ Κονσόν παραμένει εσαεί επίκαιρο και μια διαρκής υπόμνηση πως μετά από αυτή τη γνώση η σιωπή είναι συνενοχή».