Η ΜΑΓΙΣΣΑ

CAMILLA LACKBERG

Μετάφραση: ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ

Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Σελ. 830, Σεπτέμβριος 2017

     Μετά από ένα σχετικά μεγάλο διάστημα απουσίας, η σουηδή συγγραφέας Κ. Λέκμπεργκ, επιστρέφει με ένα ογκώδες βιβλίο, 830 πυκνογραμμένων σελίδων. Πρόκειται για το δέκατο μυθιστόρημά της, με πρωταγωνιστές τον αστυνομικό Πάτρικ Χέντστρεμ και τη σύζυγό του, συγγραφέα Ερίκα Φαλκ, το alter ego της συγγραφέως, την οποία «χρησιμοποιεί», για να εξηγήσει και να διευκρινίσει πτυχές του συγγραφικού της έργου. «Όταν η Ερίκα έγραφε τα βιβλία της, δεν ήθελε να μιλάει μόνο για το φόνο, το θύμα και τον δράστη. Εξίσου σημαντική ήταν και η ιστορία των συγγενών. Οι άνθρωποι που είχαν πληγεί τόσο σκληρά, ώστε πολλοί από αυτούς δεν μπόρεσαν να ορθοποδήσουν ξανά… Και αυτός ήταν πάντα ο πυρήνας στα βιβλία της Ερίκα: Να παρουσιάζει ζωντανά το θύμα και να δίνει στον αναγνώστη να καταλάβει ότι ήταν πραγματικός άνθρωπος με όνειρα, συναισθήματα και σκέψεις». Η ιστορία διαδραματίζεται-που αλλού;-στη γενέτειρα της Καμίλλα, τη Φιελμπάκα, ένα μικρό (λιγότεροι από χίλιοι κάτοικοι) παραθαλάσσιο χωριό, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 140 χλμ. από το Γκέτεμποργκ και στο οποίο εξελίσσονται όλα της τα μυθιστορήματα.

     Είναι καλοκαίρι και η Ερίκα συγκεντρώνει υλικό για να γράψει το επόμενο βιβλίο της, το θέμα του οποίου δεν θα είναι διαφορετικό από τα προηγούμενα. Η Ερίκα γράφει για εγκλήματα που στο παρελθόν απασχόλησαν έντονα την κοινή γνώμη, τα οποία εξετάζει πάλι υπό το φως νέων στοιχείων-αν έχουν προκύψει-και υπό διαφορετική οπτική γωνία. «Το συγγραφιλίκι απαιτούσε χαρακτήρα και αυτοπειθαρχία, ενώ καμιά φορά ένιωθε λίγη μοναξιά. Μολαταύτα, αγαπούσε τη δουλειά της, λάτρευε να γράφει, να δίνει ζωή στα ανθρώπινα πεπρωμένα που επέλεγε να παρουσιάσει, να ψάχνει, να ερευνά και να προσπαθεί να ανακαλύψει τι είχε πραγματικά συμβεί και γιατί».

     Το νέο βιβλίο, αφορά την ιστορία της Στέλλας, ενός τετράχρονου κοριτσιού, που τριάντα χρόνια πριν, εξαφανίστηκε και λίγες ώρες μετά, βρέθηκε δολοφονημένο σε δάσος κοντά στο αγρόκτημα που κατοικούσε η οικογένειά της. Για τη δολοφονία, κατηγορήθηκαν δύο 13χρονες φίλες, η Μαρί και η Χέλεν, οι οποίες έκαναν περιστασιακά baby sitting στη Στέλλα. Τα κορίτσια ομολόγησαν και καταδικάστηκαν, όχι από «κανονικό» δικαστήριο, αλλά λόγω του νεαρού της ηλικίας τους, από ειδική δικαστική επιτροπή. Στη Χέλεν, επιτράπηκε, μετά από μικρής χρονικής διάρκειας εγκλεισμό σε αναμορφωτήριο να επιστρέψει στην οικογένειά της, ενώ η Μαρί δόθηκε σε ανάδοχη οικογένεια, λόγω της παραβατικής συμπεριφοράς της δικής της οικογένειας. Τώρα, τριάντα χρόνια μετά, η Χέλεν ζει στη Φιελμπάκα με τον (μάλλον ιδιόρρυθμο) στρατιωτικό σύζυγό της και τον έφηβο γιο τους. Η Μαρί, που έχει γίνει πια διάσημη σταρ του Χόλιγουντ, επιστρέφει στο χωριό με την επίσης έφηβη κόρη της, για να γυρίσει εκεί μια ταινία.

     Ελάχιστες μέρες μετά την άφιξή της, ξεσπά μια υπόθεση που έχει πολλές ομοιότητες με αυτή της Στέλλας. Η τετράχρονη Νία, εξαφανίζεται από το ίδιο αγρόκτημα, που τώρα ανήκει στην ιδιοκτησία της δικής της οικογένειας και λίγες ώρες αργότερα βρίσκεται δολοφονημένη στο ίδιο σημείο με τη Στέλλα! Το σοκ που προκαλεί στη μικρή κοινότητα η δολοφονία του μικρού παιδιού και η ομοιότητα με την υπόθεση της Στέλλας σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη παρουσία των δύο γυναικών-πια-που είχαν καταδικαστεί για τη δολοφονία, είναι μεγάλο. Οι θεωρίες που αναπτύσσονται είναι πολλές. Οι περισσότεροι θεωρούν ότι οι δύο υποθέσεις με κάποιο τρόπο συνδέονται. Ενώ κάποιοι, θα σπεύσουν να κατηγορήσουν και θα προσπαθήσουν να ενοχοποιήσουν τους Σύριους πρόσφυγες που φιλοξενούνται σε παρακείμενο καταυλισμό.

     Η συγγραφέας ταυτόχρονα, εμβόλιμα ανάμεσα στα κεφάλαια του βιβλίου, παραθέτει την ιστορία της Έλιν Γιονσντότερ που το 1671, έμεινε χήρα σε νεαρή ηλικία με μια μικρή κόρη, όταν ο ψαράς σύζυγός της, χάθηκε στο ναυάγιο του καϊκιού με το οποίο είχε βγει να ψαρέψει. Την Έλιν δέχτηκε να φιλοξενήσει στο σπίτι της, όπου όμως αυτή και η κόρη της θα εργάζονταν σαν υπηρέτριες, η ετεροθαλής αδελφή της Μπρίτα, σύζυγος του ιερέα της περιοχής. Η Μπρίτα ζηλεύει επειδή είναι άκληρη κι όταν υποψιάζεται ότι ο σύζυγός της μπορεί να έχει ερωτική σχέση με την αδελφή της, δε διστάζει να την κατηγορήσει στις τοπικές αρχές σαν μάγισσα. Είναι η εποχή που ο βασιλιάς της Σουηδίας Κάρολος ΙΑ! (βασίλεψε από το 1660 μέχρι το θάνατό του το 1697) σε συνεργασία με τις εκκλησιαστικές αρχές, έχουν επιδοθεί σε ένα άγριο κυνήγι μαγισσών. Έτσι ήταν εύκολο κάποια (το «κυνήγι» αφορούσε κυρίως γυναίκες) αφού κατηγορηθεί, να υποκύψει στα φριχτά βασανιστήρια και να παραδεχτεί ότι ήταν μάγισσα. Αυτή ήταν και η μοίρα της Έλιν. Η σύνδεση αυτής της ιστορίας του μακρινού παρελθόντος με την βασική υπόθεση του μυθιστορήματος, αποκαλύπτεται στις τελευταίες σελίδες.

     Για μια ακόμη φορά η Καμίλλα συναρπάζει με το νέο της μυθιστόρημα. Εκπληκτικός τρόπος γραφής, μοναδικό «στήσιμο» του μύθου, σασπένς που κλιμακώνεται συνεχώς με μαεστρία μέχρι το «εκρηκτικό» τέλος, συνθέτουν ένα μυθιστόρημα που δύσκολα θα αφήσει από τα χέρια του και ο πιο απαιτητικός αναγνώστης. Γιατί όπως γνωρίζουν πια καλά οι πολυπληθείς φίλοι των βιβλίων της Καμίλλα, τα μυθιστορήματά της, δεν είναι απλά καλογραμμένες αστυνομικές ιστορίες. Μέσα από τη φόρμα του συγκεκριμένου είδους, η συγγραφέας, περιγράφει παραστατικά πολλές πτυχές της κοινωνικής ζωής της χώρας της και δεν διστάζει όπου χρειάζεται να ασκεί κριτική εναντίον εκείνων που θεωρεί υπεύθυνους για τα κακώς κείμενα.

     Όταν το 2017 πλησίαζε στο τέλος του, όπως συνηθίζεται, κυκλοφόρησαν διάφορες λίστες με τα καλύτερα βιβλία της χρονιάς. Μετά την ανάγνωση της «Μάγισσας» θεωρώ μη αξιόπιστη, όποια λίστα αστυνομικής λογοτεχνίας δεν την περιελάμβανε. Για μένα είναι από τα κορυφαία βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2017!