ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ ΑΟΥΣΒΙΤΣ

 LILY GRAHAM

Μετάφραση ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΙΠΗ

Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ

Σελ. 346, Σεπτέμβριος 2020

 

     Σε πραγματικά γεγονότα βασίζεται το μυθιστόρημα της Λ. Γκράχαμ, που έχει τίτλο «Το Παιδί Του Άουσβιτς».

     Η Εύα Αντάμι και η Σόφι Βάις, είναι δύο νεαρές γυναίκες εβραϊκού θρησκεύματος, που ζουν στην Πράγα και την Βιέννη. Η Εύα σπουδάζει ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών και είναι παντρεμένη με τον Μίχαλ, ο οποίος παίζει βιολί στη Συμφωνική Ορχήστρα της πόλης. Η Σόφι ζει με τον ωρολογοποιό πατέρα της (η μητέρα της έχει πεθάνει) κι έχει ένα γιο-εκτός γάμου-τον Τόμας.

     Η ζωή τους αλλάζει δραματικά μετά την προσάρτηση της Αυστρίας και της Τσεχίας από την χιτλερική Γερμανία. Οι δύο γυναίκες συλλαμβάνονται και εκτοπίζονται στο στρατόπεδο Τερεζίν. Γνωρίζονται και γίνονται φίλες. Σφοδρή επιθυμία και των δύο, είναι να μεταφερθούν στο Άουσβιτς! Έχουν ακούσει ότι υπάρχει αυτό το στρατόπεδο, αλλά αγνοούν τις άθλιες συνθήκες που επικρατούν. Όταν η μεταφορά τους ολοκληρώνεται, έρχονται σε επαφή με τη φρικτή πραγματικότητα. «Μια βδομάδα. Εδώ. Μια βδομάδα που είχαν απογυμνωθεί από την ανθρώπινη υπόστασή τους. Μια βδομάδα από τότε που τις είχαν μαζώξει σαν τα γελάδια και τις είχαν χώσει μέσα σε ένα ρυπαρό τρένο που έζεχνε θάνατο και εξαχρείωση, κορμιά στοιβαγμένα που μετά βίας ανάσαιναν επί μέρες. Κι εκεί που έφτασαν, τις περίμενε το απόλυτο χάος-θόρυβοι και φωνές και κακομεταχείριση κι ύστερα τις χώρισαν σε ομάδες και τις οδήγησαν σε μια μεγάλη αίθουσα, όπου τις έγδυσαν, για να τις επιθεωρήσουν οι μοχθηροί φύλακες των Ες Ες και τους ξύρισαν άγαρμπα τα κεφάλια».

     Όμως και οι δύο, είχαν σοβαρούς λόγους να επιθυμούν τη μεταφορά τους στο κολαστήριο. Η Εύα έψαχνε για τον άντρα της, που είχε συλληφθεί πιο νωρίς και οι πληροφορίες έλεγαν ότι είχε φυλακιστεί εκεί. Στο σύμπλεγμα στρατοπέδων Άουσβιτς, κρατούνταν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, κάτι που καθιστούσε την ανεύρεση κάποιου ατόμου εξαιρετικά δύσκολη. Το ίδιο δύσκολη ήταν και η επικοινωνία μεταξύ των κρατουμένων. Οι φύλακες και οι «κάπο» δεν ανέχονταν την παραμικρή καθυστέρηση και οι κουβέντες μεταξύ κρατουμένων διαφορετικών μπλοκ τιμωρούνταν με ξυλοδαρμό ή ακόμα και με εκτέλεση. Όμως η Εύα δεν τα παρατάει και προσπαθεί συνεχώς να βρει τρόπο να εντοπίσει τον Μίχαλ.

     Ο λόγος που η Σόφι ήθελε να μεταφερθεί στο Άουσβιτς, ήταν ο γιος της. Όταν προσπάθησαν με τον πατέρα της και τον Τόμας με τη βοήθεια μιας ξαδέλφης της, της Λότε που ζούσε κοντά στα σύνορα να διαφύγουν στην Ελβετία, τους συνέλαβαν τα Ες Ες. Η Σόφι για να σωθεί ο μικρός τον έδωσε στη Λότε. Κάποια στιγμή οι ναζί συνέλαβαν την Λότε και την μετέφεραν στο Άουσβιτς. Η Σόφι πρέπει να τη βρει για να μάθει την τύχη του γιου της. 

     Η Εύα από μια εύνοια της τύχης, κατάφερε να εντοπίσει τον Μίχαλ. Ήταν όμως σε άθλια κατάσταση σε ένα κελί του νοσοκομείου του στρατοπέδου. Είχε ξυλοκοπηθεί βάναυσα επειδή βοήθησε έναν συγκρατούμενό του. Βρισκόταν στο μεταίχμιο μεταξύ ζωής και θανάτου. Χάρη στην ευσπλαχνία κάποιων γιατρών κρατούμενων, σε δωροδοκίες και χάρη στη θυσία που υποβλήθηκε η Σόφι, φλερτάροντας με έναν νεαρό γερμανό φρουρό, ο οποίος ήταν ερωτευμένος μαζί της, μπόρεσε να συναντηθεί μαζί του και τον βοήθησε να ανακάμψει. Κάποιες φορές μάλιστα, με την ανοχή του φρουρού, μπόρεσαν να κάνουν έρωτα! Όμως μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο, ο Μίχαλ μεταφέρθηκε σε ένα εργοστάσιο κατασκευής αεροπλάνων για καταναγκαστική εργασία.

     Για τη Σόφι η εξέλιξη ήταν πολύ χειρότερη. Μετά από αναζήτηση, έμαθε ότι όντως η ξαδέλφη της πέρασε από το στρατόπεδο, αλλά είχε οδηγηθεί στον θάλαμο αερίων λίγο καιρό πριν.

     Τότε η Εύα, καταλαβαίνει ότι είναι έγκυος, κάτι που επιβεβαιώνει και μία συγκρατούμενη γιατρός. Αποφασίζει να κρατήσει το παιδί και θα αρχίσει έναν αγώνα για να υπερασπιστεί αυτή τη νέα ζωή…

     Όταν διάβασα το βιβλίο, μου φάνηκε εντελώς απίθανο να γεννήθηκε μωρό στο Άουσβιτς και να επιβίωσε στις άθλιες συνθήκες εγκλεισμού. Έμαθα όμως για την περίπτωση της Βέρα Μπάιν, που γέννησε την κόρη της στο Άουσβιτς τον Δεκέμβριο του 1944. «Το μωρό ζύγιζε μόλις ένα κιλό και ήταν τόσο αδύναμο, που δεν μπορούσε να κλάψει. Αυτό την έσωσε». Ακόμη, με μεγάλη έκπληξη διάβασα ότι «Σύμφωνα με τα σχετικά αρχεία, τουλάχιστον επτακόσια παιδιά γεννήθηκαν στο Άουσβιτς-Μπίρκενάου. Ως σήμερα, απ’ ότι είναι γνωστό, ελάχιστα από αυτά επέζησαν».

     Η Λ. Γκράχαμ, μετουσίωσε αυτές τις ιστορίες επιβίωσης και θέλησης για ζωή σε λογοτεχνία υψηλής ποιότητας. Οι περιγραφές των συνθηκών διαβίωσης των εγκλείστων είναι μοναδικές, ολοζώντανες, ρεαλιστικές. Τόσο που έχεις την αίσθηση ότι νιώθεις το κρύο, την παγωνιά, την διαρκή πείνα, τον τρόμο των κρατουμένων. Οι οποίοι ήξεραν ότι το αν θα ζούσαν την επόμενη ημέρα, ήταν θέμα μιας λεπτομέρειας, της τύχης ή της καλής ή κακής διάθεσης ενός φύλακα. Συγκλονιστική είναι και η περιγραφή των συναισθημάτων που βιώνουν οι χαρακτήρες του μυθιστορήματος. Όπως μεγάλη είναι και η παλέτα των συναισθημάτων που κατακλύζουν τον αναγνώστη στη διάρκεια της ανάγνωσης αυτής της μοναδικής ιστορίας επιβίωσης. Της ιστορίας της νίκης της ζωής επί του θανάτου!