Η ΚΡΑΥΓΗ ΤΩΝ ΑΠΟΝΤΩΝ

ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΩΝ ΑΔΟΞΩΝ ΤΗΣ ΣΙΛΕΣΙΑΣ
ΝΙΚΟΣ ΨΙΛΑΚΗΣ
Εκδόσεις ΚΑΡΜΑΝΩΡ
Σελ. 461, 2021

 

     Ένας φίλος είχε την καλοσύνη να μου προτείνει το βιβλίο «Η Κραυγή Των Απόντων» που εκδόθηκε από έναν εκδοτικό οίκο της περιφέρειας (Ηράκλειο Κρήτης). Θέλω να τον ευχαριστήσω δημόσια, γιατί μου έδωσε την ευκαιρία να έρθω σε επαφή με το έργο ενός πολύ καλού συγγραφέα, του Νίκου Ψιλάκη.

     Τον Σεπτέμβριο του 1916, συνέβη ένα μοναδικό στα παγκόσμια χρονικά γεγονός. Ολόκληρο το ελληνικό Τέταρτο Σώμα Στρατού που βρισκόταν στην ανατολική Μακεδονία, παραδόθηκε αμαχητί στους Βούλγαρους, που εισέβαλαν και κατέλαβαν την περιοχή. Η παράδοση έγινε μετά από διαταγή του γερμανόφιλου βασιλιά Κωνσταντίνου Α!, ο οποίος με τον τρόπο αυτό θέλησε να βοηθήσει τον Κάιζερ, στον αγώνα του κατά των συμμάχων της Αντάντ. Το Τέταρτο Σώμα Στρατού που αριθμούσε περίπου εφτά χιλ. άνδρες, με τον τρόπο αυτό απέφυγε την ένταξη στις συμμαχικές δυνάμεις, που είχαν ήδη καταλάβει την κεντρική Μακεδονία, όπως ήθελε ο πρώην πρωθυπουργός  Ελ. Βενιζέλος. «Μαθαίνω πως ο διοικητής του Τέταρτου Σώματος Στρατού είχε πάει για διαβουλεύσεις με τον Βασιλιά και ο υποδιοικητής του είχε κιόλας συμφωνήσει με τους Γερμανούς να παραδώσει τον στρατό. Να μεταφερθεί ολόκληρο το Σώμα στη Γερμανία για να μην βρεθεί με τον Βενιζέλο και τους Συμμάχους». Όλοι αυτοί οι άνδρες, εγκαταλείπουν οπλισμό κι εφόδια, φορτώνονται σε γερμανικά τρένα και μεταφέρονται στο Γκέρλιτς, μια μικρή πόλη της Σιλεσίας σε ένα στρατόπεδο κι έκτοτε θεωρούνται φιλοξενούμενοι του Κάιζερ. Βέβαια ο όρος «φιλοξενούμενοι» είναι ευφημισμός. Στην πραγματικότητα είναι κάτι μεταξύ αιχμαλώτων και ομήρων. Πιόνια στη σκακιέρα του Πρώτου παγκοσμίου πολέμου.

     Η πόλη που βρίσκεται στις ανατολικές περιοχές της Γερμανίας, μπορεί να βρίσκεται μακριά από τα πεδία των φονικών μαχών, όμως έχει εμφανείς τις συνέπειες του πολέμου. Οι περισσότεροι άνδρες λείπουν, αφού είναι επιστρατευμένοι, τα τρόφιμα είναι δυσεύρετα και υπάρχει οικονομική δυσπραγία. Οι Έλληνες στρατιώτες που αρχίζουν να παίρνουν άδειες εξόδου, ξαναδίνουν με την παρουσία τους, μια αίσθηση κανονικότητας στην πόλη.

     Βασισμένος σε αυτό το ιστορικό γεγονός, ο συγγραφέας αφηγείται την ιστορία ενός έρωτα. Του έλληνα Φίλιππου Δαμιλά από την Κρήτη και της γερμανίδας Μάρλις Μπάουερ που τους ένωσε ο πόλεμος, αλλά τους χώρισε η μνησικακία του ανθρώπινου είδους. Ενός έρωτα που σημάδεψε ανεξίτηλα τις ζωές των δύο νέων. Που θα μπορούσε να  εξελιχθεί και να ανθίσει, αν οι συνθήκες ήταν διαφορετικές και κάποιοι άνθρωποι δεν έδειχναν τον πιο κακότροπο χαρακτήρα τους.

     Με όχημα αυτήν την ερωτική ιστορία όμως, ο Ν. Ψιλάκης μας μιλά για πολλά ακόμα: Για τα συναισθήματα των ανθρώπων, την αγάπη για την ελευθερία, το καθήκον προς την οικογένεια, τα ολέθρια αποτελέσματα του πολέμου, την προκοπή που φέρνουν οι ειρηνικοί καιροί. Παράλληλα διατρέχει την ελληνική Ιστορία από τους βαλκανικούς πολέμους, τον Διχασμό, την εισβολή των Γερμανών με ιδιαίτερη αναφορά στη Μάχη της Κρήτης, όταν ο Φίλιππος ήρθε αντιμέτωπος με ένα μεγάλο δίλλημα, ως το 1974.

     Το «Η Κραυγή Των Απόντων», είναι ένα πολυεπίπεδο καλοδουλεμένο μυθιστόρημα με ευφάνταστη πλοκή, ιδιαίτερες περιγραφές των τόπων, των τοπίων των ανθρώπων και των ψυχολογικών τους μεταπτώσεων και «διαδρομών», σεβασμό στην ιστορική αλήθεια, μοναδικά σκιαγραφημένους χαρακτήρες, πολύ καλή χρήση της γλώσσας κι εξαιρετική γραφή, που συναρπάζει τον αναγνώστη. Είναι πολύ καλή αναγνωστική επιλογή. Ένα βιβλίο γραμμένο από έναν συγγραφέα που τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το έργο του «Μοναστήρια και Ερημητήρια της Κρήτης» και με το βραβείο Νίκος Καζαντζάκης για την προσφορά του στα Γράμματα, αλλά δεν είναι πολύ γνωστός στο ευρύ κοινό-έξω από την ιδιαίτερη πατρίδα του-ενώ το αξίζει και με το παραπάνω! Το συστήνω ανεπιφύλακτα!