ΟΣΑ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821

ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΡΥΝΤΑΚΗΣ-ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΛΚΟΣ

ΑΓΓΕΛΟΣ ΧΟΡΤΗΣ-ΕΚΤΟΡΑΣ ΧΟΡΤΗΣ

Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Σελ. 280, Σεπτέμβριος 2016

     Στην «επίσημη» ιστοριογραφία, περιγράφονται συνήθως οι συνθήκες, τα πρόσωπα και οι καταστάσεις που οδήγησαν στο ένα ή στο άλλο κοσμοϊστορικό γεγονός και τον αντίκτυπο που αυτό είχε. Όμως «Φαίνεται ότι δεν υπάρχει χώρος για τα μικρά και τα ασήμαντα, τα καθημερινά προβλήματα των απλών ανθρώπων, τον τρόπο που ζούσαν, που σκέφτονταν, τον αγώνα τους για επιβίωση. Αλλά και πολλές «ασήμαντες» πράξεις των μεγάλων ανδρών παραλείπονται δημιουργώντας έτσι μονοδιάστατη εικόνα για το χαρακτήρα, τη δράση και το ήθος τους». Αν και στα απομνημονεύματα που -συνήθως παλιότερα- έγραφαν οι πρωταγωνιστές των γεγονότων, υπάρχουν καταχωρημένα, άγνωστα «μικρά» περιστατικά, τα οποία μπορεί να μην έπαιξαν κάποιο σημαντικό ρόλο στη ροή των γεγονότων, παρ’ όλα αυτά, φανερώνουν την περιρρέουσα ατμόσφαιρα.

     Τέτοια περιστατικά έψαξαν και βρήκαν οι συγγραφείς αυτού του βιβλίου και μας τα παρουσιάζουν, χωρισμένα σε δύο ενότητες. Η μία ενότητα αφορά την περίοδο της τουρκοκρατίας και η άλλη την περίοδο της Ελληνικής επανάστασης. «Στις επιμέρους ενότητες περιλαμβάνονται ανέκδοτα (σημ. έτσι είθισται να ονομάζονται αυτά τα περιστατικά), για ιστορικά πρόσωπα, για σημαντικά και ασήμαντα γεγονότα, για στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής, για τις συνήθειες των ανθρώπων, την παιδεία, τον πολιτισμό, κλπ».

     Για όσους οι γνώσεις τους για τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο περιορίζονται στα όσα μας δίδαξαν στο σχολείο, το βιβλίο περιλαμβάνει εκπλήξεις που μάλλον είναι δυσάρεστες. Γιατί θα ανακαλύψουν π.χ. πως γινόταν κάποιες φορές η ανάρρηση στον πατριαρχικό θρόνο, πως «υποδέχθηκαν» σε κάποια ελληνικά στρατόπεδα τους επιζήσαντες της εξόδου του Μεσολογγίου, την εχθρότητα ανάμεσα στους «πολιτικούς» και «στρατιωτικούς» που οδήγησε σε φονικότατους εμφύλιους πολέμους, ακόμα και την ώρα που ο Ιμπραήμ κατέκαιγε την Πελοπόννησο και η επιτυχία της επανάστασης κρεμόταν κυριολεκτικά από μια λεπτή κλωστή, τις λυσσαλέες προσπάθειες που έκαναν πολλοί κοτζαμπάσηδες να αποτύχει η επανάσταση για να μη χάσουν τα προνόμιά τους και άλλα πολλά. Βέβαια υπάρχουν και τα ευτράπελα, όπως ο «αργομουνιάτικος» φόρος που πλήρωναν οι… χήρες στη Χίο, το πώς βγήκε η έκφραση «τραβάτε με κι ας κλαίω» κλπ. Για κάθε περιστατικό, υπάρχει παραπομπή στην πηγή, ώστε να είναι τεκμηριωμένο.  

     Το εξαιρετικά διασκεδαστικό αυτό βιβλίο, που χωρίς να «διδάσκει» μας μαθαίνει Ιστορία, συμπληρώνεται από μια αρκετά ενδιαφέρουσα βιβλιογραφία με βιβλία που είναι γραμμένα (ή μεταφρασμένα) στα ελληνικά και κυκλοφορούν στην Ελλάδα και από ευρετήριο ονομάτων.