Ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΛΟΧΙΑΣ

ΣΤΑΘΗΣ ΛΟΥΒΑΡΙΣ

Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

Σελ. 359, Απρίλιος 2017

     «Αληθογράφημα» χαρακτηρίζει το έργο του ο συγγραφέας Σ. Λούβαρις και εξηγεί τι εννοεί: «Τα πρόσωπα, οι τόποι και τα γεγονότα είναι αληθινά σ’ αυτό το έργο αληθοπλασίας, πλην όμως κιβδηλώνυμα, για να μπορέσουν να αντιπροσωπεύσουν αδιακρίτως την ευρύτερη πραγματικότητα της Γερμανικής Κατοχής».

     Ο ελληνομαθής λοχίας Άλμπρεχτ Χάζε, αφοσιωμένο μέλος του ναζιστικού κόμματος, μέλος της γερμανικής Μυστικής Αστυνομίας Στρατού, που στη διάρκεια της Κατοχής υπηρετεί στο ελληνικό νησί Άδεσμος, αποφασίζει να τηρήσει ένα ημερολόγιο, γραμμένο στα ελληνικά. Αφ’ ενός γιατί πιστεύει ότι γράφοντας στη γλώσσα του εχθρού, δηλ. των Ελλήνων θα μπορέσει να τους κατανοήσει καλύτερα. Αφ’ ετέρου: «Υπάρχει όμως κι ένας άλλος, πολύ σπουδαιότερος λόγος που με κάνει να γράφω σ’ αυτές τις σελίδες. Αν σκοτωθώ, αυτές είναι που θα με συστήσουν στον ανήλικο γιο μου».

     Τελικά όμως, ο γιος του δεν έμελλε να διαβάσει το ημερολόγιο. Τα αντάρτικα σώματα του νησιού, αποφάσισαν την εξόντωση του απεχθούς λοχία, λόγω της σκαιότητας, της σκληρότητας και της αναλγησίας με τις οποίες αυτός φέρονταν στον άμαχο ντόπιο πληθυσμό. «Οι αντάρτες… σκότωσαν τον Χάζε επειδή έκαψε τα χωριά τους, τουφέκισε τους αδελφούς τους, έστειλε ομήρους στη Γερμανία, έκανε προσωπικές απειλές». Μετά την εκτέλεσή του, κάποια από τα υπάρχοντά του, μοιράστηκαν ανάμεσα στους αντάρτες.

     Πολλά χρόνια αργότερα, ο εγγονός ενός από τους αντάρτες, μετά το θάνατο του παππού του, αποφάσισε να ξεκαθαρίσει το μπαούλο στο οποίο ο παππούς φύλαγε διάφορα ενθύμια. Ανάμεσα στα άλλα αντικείμενα, βρήκε το ημερολόγιο, του οποίου την αξία ο παππούς δεν αντιλήφθηκε, ίσως γιατί ήταν αναλφάβητος. «Μετά τα θάνατό του, πέρσι, βρήκα εγώ αυτό το σημειωματάριο και αμέσως κατάλαβα ότι πρόκειται για μια λεπτομερή περιγραφή των εγκλημάτων του Άλμπρεχτ Χάζε κατά την κατοχή, καταγεγραμμένων ένα προς ένα… Είναι ένα κείμενο που δείχνει ξεκάθαρα τις προθέσεις και τις πράξεις του, παγωμένες μέσα στο χρόνο-όπως το κουνούπι μέσα στο κεχριμπάρι, αφτιασίδωτες από την όποια διάθεση καλλωπισμού που θα δημιουργούσε σίγουρα η προοπτική ενός δικαστηρίου εγκλημάτων πολέμου».

     Το ημερολόγιο, είναι η κυνική περιγραφή των αποτρόπαιων εγκλημάτων αλλά και της μεθοδολογίας που χρησιμοποιούσαν οι ναζί για να καθυποτάξουν το φρόνημα και τη διάθεση αντίστασης του πληθυσμού των εδαφών που κατακτούσαν. «Εδώ ο πόλεμος έχει αλλάξει χαρακτήρα. Δεν γίνεται για εδάφη-τα εδάφη τα έχουμε πλέον-αλλά για να τσακίσει το ηθικό του αντιπάλου μέσω της διάλυσης της οικονομίας και της κοινωνίας του, μέσω της υπονόμευσης του τρόπου ζωής του».

     Τις ημερολογιακές εγγραφές, που φανερώνουν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο την εγκληματική ιδεολογία και πρακτική του ναζισμού, σχολιάζει με καίριες παρεμβάσεις ο εγγονός του αντάρτη που συμμετείχε στο απόσπασμα εξόντωσης του Χάζε.

     Βιβλίο απείρως διδακτικό, που έρχεται να ανασκαλέψει τη μνήμη, για να μην ξεχνάμε τα ναζιστικά-φασιστικά εγκλήματα, τώρα που η φασιστική ιδεολογία δείχνει να σηκώνει κεφάλι στην υπόλοιπη Ευρώπη και στη χώρα μας.