Η ΠΙΟ ΜΙΚΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

JAMES HENEAGE
Μετάφραση: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΠΑΣ
Εκδόσεις: ΠΑΤΑΚΗΣ
Σελ. 340, Απρίλιος 2023

      Στη σειρά «Μικρή Ιστορία» των εκδόσεων Πατάκη, κυκλοφόρησε πρόσφατα ένα βιβλίο του άγγλου συγγραφέα J. Heneage. Είναι ένα βιβλίο που αφορά την ελληνική Ιστορία, γραμμένο από έναν άνθρωπο που ζει μεταξύ Δυτικής Αγγλίας και Καραδαμύλης, κι έχει τίτλο «Η Πιο Μικρή Ιστορία Της Ελλάδας».

     Όσο κι αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, οι Έλληνες δεν έχουμε και την καλύτερη σχέση με την Ιστορία μας. Οι γνώσεις μας είναι επιδερμικές κι επιφανειακές, επειδή το εκπαιδευτικό σύστημα είναι προσανατολισμένο προς ένα βαθμοθηρικό τρόπο διδασκαλίας της Ιστορίας, αποσπασματικές, επειδή ο διαθέσιμος χρόνος ποτέ δεν είναι αρκετός για να καλυφθεί η ύλη που αντιστοιχεί στη συγκεκριμένη σχολική χρονιά και διαστρεβλωμένες, για λόγους «πολιτικούς» και «εθνικούς» (αν και ο Εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός είπε ότι «Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν ότι είναι αληθές»). Κάνεις μας π.χ. δεν αμφισβητεί ότι η Επανάσταση του 1821 κηρύχθηκε από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό την 25^η Μαρτίου στη μονή Μεγίστης Λαύρας υψώνοντας το λάβαρο που προσκύνησαν όλοι οι καπετάνιοι. Στα απομνημονεύματα όμως του ιεράρχη, δεν αναφέρεται καθόλου ένα παρόμοιο γεγονός ούτε στις 25, ούτε σε κάποια άλλη ημερομηνία! Ή πόσοι γνωρίζουν ότι το 4^ο Σώμα Στρατού που βρισκόταν στην ανατολική Μακεδονία και αριθμούσε 7 χιλ. άνδρες τον Σεπτέμβριο του 1916, παρέδωσε οπλισμό και εφόδια αμαχητί στους Βούλγαρους που αμέσως κατέλαβαν την περιοχή; Ο λόγος; Εντολή του βασιλιά Κωνσταντίνου Α!, ο οποίος με τον τρόπο αυτό, ήθελε να βοηθήσει τον ξάδελφο του αυτοκράτορα της Γερμανίας, αφού αν το εμπειροπόλεμο 4^Ο Σώμα πολεμούσε στο πλευρό των Συμμάχων της Αντάντ, θα έφερνε σε δύσκολη θέση τους Γερμανούς.  Όλοι αυτοί οι άνδρες φορτώθηκαν σε τρένα και μεταφέρθηκαν στη Γερμανία στην πόλη Γκέρλιτς «φιλοξενούμενοι» του Κάιζερ!

     Η ελληνική Ιστορία είναι πλούσια σε γεγονότα. Σε νίκες, σε ήττες, σε θριάμβους και απογοητεύσεις Τα οποία κάποιος μπορεί να τα μάθει πιο σωστά και έγκυρα, μόνο διαβάζοντας βιβλία πέρα κι έξω από τα σχολικά. Τι γίνεται όμως αν «δεν το έχει και πολύ» με το διάβασμα; Γι’ αυτούς υπάρχουν βιβλία όπως αυτό που παρουσιάζω σήμερα. Μέσα σε 340 μόλις σελίδες, διέρχεται τα πιο σημαντικά γεγονότα της ελληνικής Ιστορίας. «Οι περισσότεροι από εμάς ξέρουμε στην πραγματικότητα πολύ λίγα πράγματα για την μακραίωνη ιστορία της Ελλάδας. Ακόμη και αν ο Περικλής και ο Παρθενώνας μας είναι σχετικά οικείοι, το γνωρίζουμε για μια τόσο σημαντική προσωπικότητα όπως ο Επαμεινώνδας; Όλοι θυμόμαστε με κάθε ευκαιρία τα επιτεύγματα και τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά σπάνια αναφερόμαστε στην πολύ σημαντική ελληνιστική περίοδο. Όταν ακούμε Βυζάντιο, φέρνουμε συχνά στο νου μας έναν κόσμο όπου κυριαρχούσαν οι ίντριγκες και οι συνωμοσίες. Και όμως, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία έζησε περισσότερο από 1.000 χρόνια, ήταν εν πολλοίς ελληνική και έσωσε δύο φορές την Ευρώπη από εξ ανατολών εισβολές. Αλλά και η Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας γράφεται μέσα από μια «εντυπωσιακή» διαδοχή θριάμβων και καταστροφών, από την επανάσταση του 1821 και τη Μεγάλη Ιδέα, τον Εθνικό Διχασμό και τη Μικρασιατική Καταστροφή ως την Κατοχή και τον Εμφύλιο, τη δικτατορία των συνταγματαρχών και τη Μεταπολίτευση, τα χρόνια της αφθονίας αλλά και τα χρόνια της κρίσης, των μνημονίων και της απειλής του Grexit».

     Ένα περιεκτικό βιβλίο, στο οποίο, παρά τις αντιρρήσεις που μπορεί να έχει κάποιος, ειδικά σε όσα αναφέρει ο συγγραφέας για πολύ πρόσφατα γεγονότα, μέσα σε μόλις 340 σελίδες και με τη βοήθεια χαρτών, εικόνων και σχεδιαγραμμάτων, έχουμε μια πλήρη Ιστορία της Ελλάδας.

     Το βιβλίο περιλαμβάνει ξενόγλωσση βιβλιογραφία για όποιον θα ήθελε να εμβαθύνει. Για όσα από αυτά τα βιβλία έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, υπάρχουν οι αντίστοιχες πληροφορίες.