ΑΙΜΑΤΟΒΑΜΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ

Η ΕΥΡΩΠΗ ΜΕΤΑΞΥ ΧΙΤΛΕΡ ΚΑΙ ΣΤΑΛΙΝ

TIMOTHY SNYDER

Μετάφραση: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΠΑΣ

Εκδόσεις: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Σελ. 565, Ιανουάριος 2018

     Επανακυκλοφόρησε σε δεύτερη έκδοση η μελέτη του διεθνούς κύρους ιστορικού, συγγραφέα και καθηγητή στο πανεπιστήμιο του Γέιλ, T. Snyder.

     Στη μελέτη αυτή, ο συγγραφέας εξετάζει και αναλύει μια τραγική περίοδο της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας: την εξόντωση πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων (περίπου 14 εκατ.!!), από το χιτλερικό και σοβιετικό καθεστώς σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. «Ο τόπος στον οποίο συντελέστηκε αυτό το έγκλημα, αυτό που αποκαλώ «αιματοβαμμένες χώρες», καλύπτει μια τεράστια έκταση από την κεντρική Πολωνία έως τις δυτικές επαρχίες της Ρωσίας, περιλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, την Ουκρανία, τη Λευκορωσία και της Βαλτικές χώρες». Ο χρόνος στον οποίο εξελίσσονται οι επιχειρήσεις εξόντωσης, είναι από το 1933, όταν εδραιώνονται τα δύο τόσο διαφορετικά ιδεολογικά καθεστώτα, που όμως μετέρχονται «μεθόδους που δεν διέφεραν ουσιαστικά μεταξύ τους», μέχρι την συντριπτική ήττα των χιτλερικών στο Ανατολικό μέτωπο, το 1945.

     Το τι υπέστησαν οι εβραίοι από τις ιδεοληπτικές εμμονές του ναζιστικού καθεστώτος και των ηγετών του, στα κρεματόρια και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, είναι λίγο-πολύ γνωστό. Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι το ότι: «Στα θύματα των Γερμανών κατά τη διάρκεια του πολέμου περιλαμβάνονται και αρκετά εκατομμύρια μη εβραίοι: περισσότεροι από 3 εκατομμύρια σοβιετικοί αιχμάλωτοι πολέμου και περίπου 1 εκατομμύριο πολίτες πολιορκημένων πόλεων πέθαναν από την πείνα και τις κακουχίες, ενώ κάτι λιγότερο από 1 εκατομμύριο άμαχοι, κυρίως Πολωνοί και Λευκορώσοι, ήταν εκείνοι που εκτελέστηκαν στο πλαίσιο της πολιτικής αντιποίνων».

     Από την άλλη πλευρά, μετά το άνοιγμα των αρχείων που για χρόνια είτε παρέμεναν ερμητικά κλειστά, είτε βρίσκονταν στο ημίφως, έγιναν γνωστά γεγονότα που αφορούν τη σταλινική περίοδο του σοβιετικού καθεστώτος. «…οι μαζικές δολοφονίες που έγιναν με εντολή ή έγκριση του Στάλιν δεν ήταν λιγότερες απ’ ότι εκείνες των ναζί. Μάλιστα εν καιρώ ειρήνης ήταν πολύ περισσότερες. Στο όνομα του «εκσυγχρονισμού» και της εκβιομηχάνισης της χώρας, ο Στάλιν δεν δίστασε να αφήσει περισσότερους από 3 εκατομμύρια Σοβιετικούς πολίτες να λιμοκτονήσουν (κυρίως στην Ουκρανία) και να εξοντώσει περίπου 750.000 πολίτες κατά τη διάρκεια των εκκαθαρίσεων της δεκαετίας το 1930».

     Μια εξαιρετική μελέτη, στην οποία δεν παρατίθενται μόνο «ξερά» στατιστικά στοιχεία ή επίσημα ντοκουμέντα. Αντίθετα, η έρευνα που έκανε ο συγγραφέας, δίνει στον αναγνώστη «την ευκαιρία, μεταξύ άλλων, «να ακούσει τις φωνές» των θυμάτων, αλλά κι εκείνες συγγενών και φίλων τους. Επίσης, θα έχει την ευκαιρία να πληροφορηθεί ποιοι ακριβώς ήταν αυτοί που έδιναν τις εντολές για την εξόντωση και ποιοι ήταν οι εκτελεστές αυτών των εντολών».

     Το βιβλίο περιλαμβάνει εκτενέστατη ξενόγλωσση βιβλιογραφία, στην οποία επισημαίνονται τα βιβλία που κυκλοφόρησαν σε ελληνική μετάφραση και διαφωτιστικοί χάρτες των περιοχών που αναφέρονται στο κείμενο.