ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΟΜΑΗ
Η Φ. Τομαή, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1953. Σπούδασε Ιστορία και
Αρχαιολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Birmingham. Δημοσιεύματά της έχουν φιλοξενηθεί
σε ελληνικά, αγγλικά και βουλγαρικά αρχαιολογικά περιοδικά. Έχει δημοσιεύσει
επίσης άρθρα στον αθηναϊκό ημερήσιο και περιοδικό τύπο. Ερευνήτρια στο Εθνικό
Ίδρυμα Ερευνών μέχρι το 1982. Υπηρέτησε ως ακόλουθος Τύπου και Μορφωτικών
Θεμάτων της ελληνικής πρεσβείας στη Σόφια. Το 1984 τοποθετήθηκε στην Κεντρική
Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, όπου από το 1996 διευθύνει την Υπηρεσία
Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου. Με επιμέλειά της έχουν κυκλοφορήσει βιβλία
και συλλογές διπλωματικών εγγράφων, που η ίδια έχει κληθεί να παρουσιάσει σε
ξένα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Είναι μητέρα δύο κοριτσιών, της Μαριέτας και της
Ελένης. Έργα της: «Η Πιατέλα Και Άλλα
Εύθραυστα» (1999, Καστανιώτης), «Οδός Παραδείσου Κλειστή» (2001, Πατάκης), «Το
Μαγικό Μυστικό Της Μυρτώς» (2003, Μίλητος), «Η Μυρτώ Μεγάλωσε» (2004, Μίλητος),
«Προσωπικά Και Δημόσια» (2005, Παπαζήσης), «Κυριακάτικα Βήματα Στην Ιστορία»
(2008, Παπαζήσης), «1,2,3… 11 Αληθινές Ιστορίες Ολυμπιονικών» (2008,
Παπαζήσης), «Έλληνες Στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου» (2009, Παπαζήσης), «Greeks In Auschwitz-Birkenau» (2009, Παπαζήσης), «Ένα Δέντρο Με
Πατίνια» (2010, Μίλητος), «Το Αλφαβητάρι Των Ολυμπιακών Αγώνων» (2011,
Παπαζήσης), «Με Λένε Κλάρα» (2011, Παπαζήσης), «Διπλωματία Ιστορίαν Εποίησεν…»
(2011, Παπαζήσης), «Η Αρπαγή Της Ευρώπης» (2014, Μίλητος), «Κακούργα Ιστορία
Και… Ο Χίτλερ Ήθελε Κούρεμα» (2015, Παπαζήσης), «Μνήμες Πολέμου: Επιχείρηση
Κιβωτός Του Νώε» (2017, Εξάντας), «Κωδικός Γκάντερ: Ο Άνδρας Που Σημάδεψε Την
Πορεία Του Πολέμου» (2018, Ε.Ο. Λιβάνη). Συμμετοχή σε συλλογικά έργα: «Η Ελλάδα
Στο Μεταίχμιο Ενός Νέου Κόσμου» 3 τόμοι (2002, Καστανιώτης, «Πραγματικότητα Και
Μύθος Στο Καλλιτεχνικό Έργο Του Λευτέρη Ξανθόπουλου» (2003, Παπαζήσης),
«Διπλωματία Και Πολιτική» (2005, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών), «Ο Ελληνισμός Τον 19ο
Αιώνα» (2006, Καστανιώτης), «Οι Εκλογές Του 1946: Σταθμός Στην Πολιτική Ιστορία
Της Σύγχρονης Ελλάδας» (2008, Πατάκης), «Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής Στον Εικοστό
Αιώνα» (2008, Ίδρυμα Κων. Καραμανλής), «Από Τον Ανένδοτο Στην Δικτατορία»
(2009, Παπαζήσης), «Documentary History Of Greece: 1943-1951» (2011, Παπαζήσης).
Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το
βιβλίο σας «Κωδικός Γκάντερ»;
Το γράφω στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου μου. Ήταν μια εισήγηση της
αείμνηστης Αγγελικής Λαίου , βυζαντινολόγου στο Ντάμπαρτον Οξ, και μετέπειτα
ΥΦΥΠΕΞ που μίλησε για τον Γεωργιάδη σε κάποιο συνέδριο στην Αμερική τη δεκαετία
του ΄80. Η προτροπή της να γίνει έρευνα στα Αρχεία ΥΠΕΞ για τον Γεωργιάδη, με
οδήγησε ως εδώ..
Χρειάστηκε έρευνα σε αρχεία για να
ολοκληρώσετε το έργο σας; Πόσο δύσκολη ήταν αυτή και πόσο καιρό διήρκησε;
Ασφαλώς και μεσολάβησε έρευνα και μάλιστα μακρά καθώς ήταν μεγάλος ο
αριθμός τους, όπως εντοπίστηκαν σε αμερικανικά Αρχεία της CIA και του FBI. Δεδομένης δε της απόστασης που
χωρίζει τις δύο ηπείρους και τον για τις ανάγκες της έρευνας διαθέσιμο χρόνο,
αντιλαμβάνεσθε τη δυσκολία του εγχειρήματος.
Επιπλέον, χρειάσθηκε και η επίσκεψή
μου στην οικογένεια του ήρωα στο Pittsburgh για να παραλάβω προσωπικές του
σημειώσεις και φωτογραφίες εποχής που ο ίδιος τράβηξε στον κατεχόμενο ΄Εβρο
αλλά και στην Αθήνα τον ματωμένο Δεκέμβρη του 1944.
Μια άλλη σημαντική πηγή ήσαν και τα
Αρχεία ΥΠΕΞ, και αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι ο Γεωργιάδης είναι ο μόνος
Αμερικανός αξιωματικός για τον οποίο υπάρχουν έγγραφα στους φακέλους ΥΠΕΞ. Ο
ίδιος ήταν, πράγματι, μία ξεχωριστή περίπτωση..
Ο Α. Γεωργιάδης υπέστη διώξεις από τις
μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, που του κόστισαν πολύ, σε πολλά επίπεδα,
«αμαύρωσαν» το όνομά του και υποβάθμισαν τη δράση του. Που βασίστηκαν αυτές;
Στο γεγονός ότι αρνήθηκε να καταταγεί μετά το τέλος του πολέμου στη CIA , όπως μετονομάστηκε η OSS ( Office of Strategic Services ). Πρέπει να γνωρίζετε ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν Μυστικές Υπηρεσίες πριν τον Β’
ΠΠ και βασίζονταν αποκλειστικά σε πληροφορίες της βρετανικής Ιντέλλιτζενς. Όταν όμως ο Πρόεδρος
Ρούσβελτ κατάλαβε ότι ο Τσώρτσιλ τού έπαιζε παιχνίδια και μόνη του μέριμνα δεν
ήταν το τέλος του πολέμου, αλλά ο έλεγχος στη Βαλκανική μετά τη λήξη του ,
κυρίως όμως η επιστροφή του Έλληνα μονάρχη που είχε δραπετεύσει πρώτα στην
Κρήτη και μετά στη Ν. Αφρική, τότε κάλεσε τον φίλο και συμφοιτητή του στη
Νομική του Κολούμπια, Στρατηγό Ντόνοβαν , ήρωα του Α ΄ ΠΠ, και του ζήτησε να
στρατολογήσει Αμερικανούς με προέλευση από την Ευρώπη που να μιλούν τη γλώσσα
της χώρας προέλευσής τους, να τους εκπαιδεύσει στρατιωτικά και να τους στείλει
στην κατεχόμενη Ευρώπη για πράξεις δολιοφθοράς κατά του Άξονα. Με έδρα την
Ουάσιγκτον και στελεχωμένη με ειδικούς αναλυτές, επιχειρηματίες, καθηγητές
Πανεπιστημίων, δημοσιογράφους και τραπεζίτες οργανώθηκαν έτσι οι πρώτες υπεράκτιες
μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, που σήμερα γνωρίζομε ως CIA. Δεν ήσαν λίγοι αυτοί που παρέμειναν ανάμεσα στα πρώτα
στελέχη της. Στον Γεωργιάδη που μιλούσε και τουρκικά προτάθηκε να αναλάβει
επιχείρηση κεραμοποιίας κοντά στα παράλια της Σμύρνης μετά τον πόλεμο. Αρνήθηκε
με το σκεπτικό ότι αφενός είχε κάνει το χρέος του και προς τις δυο του
πατρίδες, την Ελλάδα και την Αμερική, και αφετέρου ήταν πια 45 ετών και ήθελε
να κάνει οικογένεια. Αυτό δεν του συγχωρέθηκε..Προστέθηκε δε και η συνεργασία
του με το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ, βεβαίως με οδηγίες της Ουάσιγκτον και του ίδιου του
Αμερικανού Προέδρου. Μπορεί εθνικά η στρατηγική του Ρούσβελτ να απεδείχθη χρήσιμη, είχε όμως διαφορετική
ανάγνωση στην εποχή της αντι -κομμουνιστικής υστερίας των ΗΠΑ επί μακαρθισμού
και από τα πρώτα θύματά της ήταν ο Γεωργιάδης. Στην κατεύθυνση αυτή, βεβαίως,
καταπέλτης στάθηκε και ο ρόλος των Βρετανών, της Ιντέλλιτζενς και του
Γούντχαουζ που τον μίσησαν γιατί απλά ανέδειξε πόσο απέτυχαν στην κατεχόμενη
Ελλάδα.
Ο Α.Γ. πολλές φορές καταφέρθηκε
εναντίον των Βρετανών, κατηγορώντας τους ότι έπαιξαν «βρώμικο» και ανέντιμο
παιχνίδι κατά της εθνικής αντίστασης. Υπάρχει το ενδεχόμενο οι διώξεις να
εντάθηκαν εξαιτίας αυτής του της στάσης;
Μα, βεβαίως ! Γιατί μετά τον πόλεμο η ρήξη μεταξύ ΗΠΑ και Βρετανίας
γεφυρώθηκε. Η πάλαι ποτέ κραταιά βρετανική αυτοκρατορία, καθημαγμένη οικονομικά
και πολιτικά έδωσε τη σκυτάλη στην Αμερική και, ξαφνικά, οι καταιγιστικές πληροφορίες του Γεωργιάδη κατά των Βρετανών,
του Γούντχαουζ και του διαβόητου Μίλλερ ( Μικελθγουέιτ ) που εξόπλιζαν ακραία
στοιχεία Βούλγαρων κομιτατζήδων και οπαδών του Τσαούς Αντών σε βάρος της
ελληνικής Αντίστασης , απέκτησαν διαφορετικό περιεχόμενο καθώς στη θέση του
εχθρού, της Γερμανίας του Χίτλερ, τώρα βρέθηκε η Σοβιετική Ένωση και ο Στάλιν !
Για να το καταλάβετε, δείτε σήμερα πώς αλλάζουν στρατόπεδα εχθροί και φίλοι των
ΗΠΑ, από τον διαβόητο, πρώην προστατευόμενό τους Οσάμα, τον Σαντάμ, τους
Κούρδους κ.ά..
Σε κάποιο σημείο των γραπτών του, ο Α.Γ.
αφήνει να εννοηθεί ότι ο γιος του, που είναι δικηγόρος, θα κινήσει κάποιες
διαδικασίες για την αποκατάστασή του. Γνωρίζετε αν έγιναν κάποιες ενέργειες;
Ο Πήτερ, αυτό είναι το όνομα του μεγαλύτερου γιού του και δικηγόρου,
συγκέντρωσε μεγάλο αριθμό εγγράφων από δημόσιες πηγές των ΗΠΑ που
απελευθερώθηκαν 30 χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου. Βέβαια, μεγάλο μέρος των
εγγράφων που αφορούν τον πατέρα του και τη δράση του, κυρίως μετά την επιστροφή
του από την κατεχόμενη Ελλάδα, παραμένουν διαβαθμισμένα καθώς φέρουν τη γνωστή
ταινία απόκρυψης του περιεχομένου τους, προφανώς για την προστασία εθνικών
ευαίσθητων πληροφοριών ή και ονομάτων που κατέδιδαν ψευδώς στις αμερικανικές
Αρχές ως φιλοκομμουνιστή τον Γεωργιάδη. Επί μακκαρθισμού πληροφορίες αυτού του
είδους εξαγοράζονταν ακριβά και τα θύματα βίωναν σκληρή μεταχείριση από πλευράς
κρατικών Αρχών. Γνωρίζετε μεταξύ αυτών και πολλούς αστέρες, σκηνοθέτες και
σεναριογράφους του Χόλλυγουντ που κατεδιώχθησαν με τις ίδιες κατηγορίες..
Πρέπει δε να σας πω ότι αυτό που
κατάλαβα συνομιλώντας με την οικογένεια ,και τον Πήτερ ειδικότερα, αυτό που δεν
επιθυμούσαν και γι’ αυτό απέφευγαν να ανακινούν το θέμα , ήταν να μην ξεκινήσει
ξανά ο δημόσιος διάλογος και να συζητιέται πάλι με άδηλα αποτελέσματα το όνομα
του πατέρα τους..
Τελικά , ήμουν εγώ αυτή που το τόλμησε
! Μέχρι τέλους, την ολοκλήρωση δηλαδή συγγραφής
του βιβλίου, η αγωνία της οικογένειας δεν κρυβόταν. Είναι δύσκολο να είσαι γιός
ενός ήρωα, μου είχε εκμυστηρευθεί σε μία από τις συζητήσεις μας ο Πήτερ. Είχε
δίκιο..
Πως αντιμετωπίζουν οι επίσημες αμερικανικές
αρχές τις περιπτώσεις όπως αυτή του Γεωργιάδη, αλλά και άλλων θυμάτων του
μακαρθισμού;
Σήμερα, με μεταμέλεια μεν αλλά και μια ντετερμινιστική ερμηνεία της
δημοκρατίας και του πολιτεύματος στο οποίο στεγάζεται το πολιτειακό οικοδόμημα
των ΗΠΑ. Επειδή όμως η Ιστορία επαναλαμβάνεται ,ενίοτε ως φάρσα, οι κηλίδες
ουδέποτε εξαλείφονται παντελώς..Να σας θυμίσω ότι ο Γεωργιάδης πριν νιώσει τη
βαρβαρότητα και το κυνήγι επί μακαρθισμού, είχε ήδη μεσούντος του πολέμου
διακριθεί με τη Λεγεώνα της Τιμής και τον Χαλκού Σταυρό του Αμερικανικού
Στρατού για τις υπηρεσίες του και την αποκάλυψη του δικτύου διπλών πρακτόρων
Ντόκγουντ στο οποίο είχαν παρεισφρήσει Ναζί, μεταξύ αυτών και ο στρατιωτικός
ακόλουθος στη γερμανική πρεσβεία στην Άγκυρα, με αποτέλεσμα επί μήνες οι
Αμερικανοί να βομβαρδίζουν λάθος στόχους. Και, όμως ! Αυτός ο ήρωας, σαν όλα να
ξεχάστηκαν μεμιάς, βρέθηκε στο στόχαστρο των διωκτικών Αρχών της ίδιας του της
πατρίδας.. Χρειάστηκαν πάνω από επτά δεκαετίες για μια συγνώμη, μια αναγνώριση
μπροστά στο Μνημείο Βετεράνων της Ουάσιγκτον για να κλίνουμε το γόνυ δημοσίως
στον συγκεκριμένο άνδρα τον περασμένο Οκτώβριο. Γι’ αυτό και η συγκίνηση του
γιού του Πήτερ που δακρυσμένος παρέλαβε το βραβείο τιμής στη μνήμη του πατέρα
του..
Υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις
«άγνωστων» στο ευρύ κοινό Ελληνοαμερικανών ηρώων, που θα πρέπει να αναδειχτούν;
Με τόσο εκτεταμένη δράση, δεν νομίζω. Μετά βεβαιότητος υπήρξαν
Ελληνοαμερικανοί στις τάξεις του αμερικανικού στρατού, κάποιους από αυτούς τους
αναφέρει ο ίδιος ο Γεωργιάδης, εγώ προσθέτω εδώ και τον αείμνηστο Άντριου
Άθενς, επί δεκαετίες πρόεδρο του ΣΑΕ που εισήλθε στο Βέλγιο μαζί με τον αμερικανικό
στρατό κι εκεί γνώρισε τη μετέπειτα γυναίκα του ,Βελγίδα Λουίζ, αλλά για κανέναν
από όλους αυτούς δεν εντοπίσθηκε ούτε στο ΥΠΕΞ, ούτε στα
αμερικανικά Αρχεία υλικό και μάλιστα τόσο πλούσιο, όσο για τον Γεωργιάδη ! Ο
άνθρωπος ήταν αυτό που λέμε μορφή !
Όσο πραγματοποιούσατε την έρευνα για
το βιβλίο, ανακαλύψατε κάτι που να σας ξαφνιάσει ή να σας συναρπάσει;
Πολλά, πάρα πολλά ! Υπήρχαν φορές που έγραφα και έκλαιγα μαζί, πιστέψτε
με. Τι να πρωτοθυμηθώ..Την εκτέλεση των χειρουργημένων παιδιών στο Παίδων από
τους Χίτες ; Που τα πήγε οδηγώντας το τζιπ με την αμερικανική σημαία την πρώτη
μέρα των Δεκεμβριανών , κρατώντας τα αγκαλιά ο Αλέκος ;Για να διαπιστώσει την
άρνηση των γιατρών και να τους απειλήσει με περίστροφο, μιλώντας τους ελληνικά
όντας ντυμένος με στολή Αμερικανού αξιωματικού ; Τη νέα κοπέλα που ξεψύχησε στα
χέρια του στην πλατεία Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη σφαγμένη από χωροφύλακα
γιατί τραγουδούσε εαμικά τραγούδια για τη λευτεριά ; Τα χουνέρια που έκανε στον
αιώνια εχθρό του , Βρετανό της Ιντέλλιτζενς Κρις Γουντχάουζ; Την προδοσία του Γεωργίου
Παπανδρέου που συντάχθηκε στο άρμα των Βρετανών για να φέρουν πίσω τον βασιλιά
;
Μπορεί να αποδοθεί δικαιοσύνη προς
κοινωνικές ομάδες ή πρόσωπα μέσα από τη συγγραφή;
Απόλυτα ! Πάρτε για παράδειγμα αυτό το συγκεκριμένο βιβλίο και το τι
ακολούθησε..
Είναι η συγγραφή κοινωνική πράξη και
ποιος είναι ο ρόλος του συγγραφέα σήμερα;
Η συγγραφή είναι κατ’εξοχήν κοινωνική και πολιτική πράξη. Και ο ρόλος
του συγγραφέα απόλυτα συνυφασμένος με αυτήν ! Είναι του υπηρέτη της συλλογικής
μας μνήμης. Του θεραπευτή των πληγών μας. Του πολιτικού μας καθοδηγητή. Ξεχάστε τους πολιτικούς όπως
τους γνωρίζετε σήμερα. Δεν είναι παρά διαχειριστές της εξουσίας που τους
παραδίδεται. Πολιτικός είναι εκείνος που παράγει πολιτική συνείδηση, που
προάγει αρχές μέσα σε μια κοινωνία, φειάχνει τους αυριανούς ήρωες και
εκμηδενίζει λαμόγια και προδότες.
Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε
όταν πήρατε στα χέρια σας τυπωμένο το πρώτο σας έργο;
Ίδια ακριβώς όταν μου έφεραν στην αγκαλιά μου το πρώτο και το δεύτερο
παιδί μου ! Τα βιβλία μου είναι τα παιδιά μου. Καθένα από αυτά όταν τα έφερνα
σπίτι επιστρέφοντας από το γραφείο, φώναζα στις κόρες μου, ελάτε, ήλθε το
καινούργιο σας αδελφάκι ! Μεγάλωσαν κι ακόμα το θυμούνται. Τότε τρόμαζαν λίγο,
τώρα γελάνε..
Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της
συγγραφικής σας πορείας που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;
Α, ναι ! Ο ρόλος του Παπανδρέου, ο άθλιος Γούντχαουζ, πόσο ανθέλληνας,
Θεέ μου, και να σκεφθεί κανείς ότι επί δεκαετίες πιστεύαμε το αντίθετο με βάση
την επίσημη ιστοριογραφία. Επίσης , ο βαθειά έως ναίφ δημοκρατικός και
απελευθερωτικός ρόλος των Αμερικανών που τόσο αγαπήσαμε για να μισήσουμε μετά
εμείς οι Έλληνες ! Πόσο κρίμα.. Και η ευφυία, έως αθυροστομία του Ρούζβελτ. Το
τι έσερνε σε βάρος του ‘κουφιοκεφαλάκη’ βασιλιά μας και της ‘πονηρής αλεπούς’
του Τσώρτσιλ , δεν περιγράφεται..Αξίζει να ξαναγραφεί η ιστορία μας, νομίζω..
Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους
αναγνώστες σας;
Εξαρτάται. Γενικά, ναι. Δεν μου αρέσουν εκείνοι που δεν δέχονται να
συνομιλήσουν, αλλά έρχονται για να επιβάλουν την άποψή τους.
Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να
σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι
υπάρχουν;
Μη με κρίνετε άδικα, αλλά ακόμα και στην παρουσίαση του βιβλίου στην
Αθήνα άκουσα από το κοινό πράγματα που ιστορικά ήταν αβάσιμα και το γνώριζα
καλά αυτό. Ξέρετε , πολλές φορές λέγονται πράγματα καινά ,έτσι για να
εντυπωσιάσουν τους άλλους κι είναι κακό αυτό γιατί αδικούνται και οι ίδιοι αλλά
και η Ιστορία, προ πάντων. ΄Οσον αφορά την ιστορία του Εμφυλίου, έγραψα κάποτε
σε ένα άρθρο μου στην Καθημερινή που παράπεσε και δεν δημοσιεύτηκε πριν χρόνια,
πρέπει ίσως να ψάξω να το βρω, πως την ιστορία του ελληνικού εμφυλίου την
έγραψαν πρώτοι οι νικητές , έτσι όπως ήθελαν, πενήντα χρόνια μετά, την
ξανάγραψαν οι ηττημένοι..Καιρός είναι να τη γράψουν οι ψύχραιμοι !!
Υπάρχει κάποιο θέμα για το οποίο θα
θέλατε να γράψετε αλλά δεν έχετε βρει ακόμη τρόπο να το προσεγγίσετε;
Ναι, την πολιτική ιστορία του τόπου μας, όπως την έζησα ως σύζυγος
πολιτικού αρχηγού , ως αρχαιολόγος ανασκαφέας στη μεθόριο και ως διπλωματική
υπάλληλος καριέρας, έχοντας συνομιλήσει με Ζίβκωφ, Καντάφι, Γκορμπατσώφ,
Πέρες, Κλίντον, Ολμπράιτ, Λαγκάρντ και τόσους άλλους Έλληνες και
ξένους. Είναι κι ένα ακόμα, πολύ δύσκολο για τα εθνικά μας , θέμα. Και τα δύο
θα πρέπει να αναμένουν την αφυπηρέτησή μου για να γράψω..
Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η
συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;
Το να γράφω είναι για εμένα ό,τι και το οξυγόνο.. Αναπνέω, γράφοντας.
Μπορώ ακόμα και να γράφω χωρίς χαρτί. Το έκανα στο κελί της Μεσογείων όταν
πιάστηκα
μετά το Πολυτεχνείο. Γενικά, σε εμένα μετράει πολύ ο χρόνος της επώασης, της
εγκυμοσύνης, όπως λέω.. Ο τοκετός, δηλαδή το να ξεχυθούν οι λέξεις απ’ το χέρι
μου, που είναι συνέχεια της καρδιάς και του μυαλού μου, γίνεται γρήγορα, πολύ
γρήγορα ! Μπορώ να γράφω επί ώρες – και να σκεφθείτε ότι σαν άνθρωπος είμαι ενοχλητικά
αεικίνητη – έτσι χωρίς νερό και φαγητό, χωρίς ύπνο, τόσο πολύ παρασέρνομαι.. Σε
μία υπερατλαντική πτήση έγραψα τα τρία τέταρτα ενός μυθιστορήματος κι όταν το
αεροπλάνο προσγειώθηκε με όλους τους επιβάτες κουρασμένους, αναφώνησα ‘κιόλας’
;
Σας ευχαριστώ πολύ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου