ΟΙ 7 ΝΑΝΟΙ ΤΟΥ ΑΟΥΣΒΙΤΣ

YEHUDA KOREN/EILAT NEGEV
Μετάφραση ΦΛΩΡΑ ΜΙΧΤΗ
Εκδόσεις ΠΗΓΗ
Σελ. 384, Αύγουστος 2018

 

     Στη σειρά «Αληθινές Ιστορίες» κυκλοφόρησε η τρίτη έκδοση του βιβλίου «Οι 7 Νάνοι Του Άουσβιτς», των ισραηλινών δημοσιογράφων Γ. Κορέν και Ε. Νεγκέβ.

     Είναι η ιστορία της πολυμελούς εβραϊκής οικογένειας του Σίμσον Άιζικ Όβιτς, ενός νάνου που έζησε στο χωριό Ροζαβλέα της Τρανσυλβανίας μιας διαφιλονικούμενης περιοχής ανάμεσα στη Ρουμανία και την Ουγγαρία. Οι γονείς του Σίμσον επειδή αντιλήφθηκαν ότι ο γιος τους δεν θα μπορούσε να ασκήσει λόγω της σωματικής δομής του οποιοδήποτε χειρωνακτικό επάγγελμα, φρόντισαν ιδιαίτερα τη μόρφωσή του. Αυτός όταν ενηλικιώθηκε, ασχολήθηκε ως «τελετάρχης» σε γάμους, περιφερόμενος στα χωριά της περιοχής του αλλά και σε πιο απομακρυσμένα. Λόγω της μόρφωσης και των «σοφών» συμβουλών που έδινε στους χωρικούς ακόμα και για θέματα που αφορούσαν την υγεία τους, κέρδισε την εκτίμηση και τον σεβασμό όλων, αλλά και αξιόλογη περιουσία. Επειδή μάλιστα δεν υπήρχε ραβίνος στην περιοχή, εκτελούσε και ανάλογα καθήκοντα. Κατ’ απαίτηση της κοινότητας, παντρεύτηκε μια κοπέλα (φυσιολογικού ύψους) με την οποία απέκτησε δύο κόρες νάνους. Το 1901, η γυναίκα του πέθανε από φυματίωση. «Καθώς περνούσε τον περισσότερο χρόνο του ταξιδεύοντας, ώστε να κερδίζει τα προς το ζην, δεν μπορούσε να φροντίσει όπως θα ‘πρεπε τις δύο έφηβες κόρες του […] Επιπλέον, η κοινότητα περίμενε από την πασίγνωστη αυτή θρησκευτική αυθεντία να βρει καινούρια σύζυγο». Με την νέα του σύζυγο ο Σίμσον απέκτησε οκτώ παιδιά. Πέντε νάνους (δύο αγόρια και τρία κορίτσια) και τρία φυσιολογικού ύψους (όλα κορίτσια). Αυτό «έκανε την οικογένεια Όβιτς τη μεγαλύτερη καταγεγραμμένη οικογένεια νάνων στον κόσμο».

     Όλα τα παιδιά είχαν έφεση στη μουσική κι έπαιζαν μουσικά όργανα. Αυτό αποδείχτηκε σωτήριο, όταν ο πατέρας τους πέθανε ξαφνικά το 1923 σε ηλικία 55 ετών. Οι Όβιτς σχημάτισαν μουσικό συγκρότημα και σύντομα έγιναν περιζήτητοι. «Εκείνη την περίοδο υπήρχαν κι άλλες μπάντες μόνο με νάνους, οι οποίες, όμως, έκαναν πάντα μόνο ένα νούμερο. Οι Όβιτς ήθελαν ένα σόου όλο δικό τους […] Ο καιρός που ξεκίνησαν την καριέρα τους, δηλαδή οι αρχές του 1930, ήταν κατάλληλος. Ο νανισμός τότε ήταν απίστευτα δημοφιλής και μία μπάντα μόνο με νάνους που χρησιμοποιούσαν μικροσκοπικά όργανα, ήταν μια ακαταμάχητη καινοτομία και είχε μεγάλη διαφημιστική αξία».

     Μια δεκαετία αργότερα, αν και κάποιοι είχαν δημιουργήσει οικογένειες με άτομα φυσιολογικού ύψους, εξακολουθούσαν να μένουν όλοι μαζί και να περιοδεύουν σε χώρες της ευρωπαϊκής ηπείρου, έχοντας πάντα στο νου τους, τα λόγια που τους είπε η μητέρα τους λίγο πριν πεθάνει. «Στα καλά και στα κακά, ποτέ μη χωριστείτε. Να είστε ενωμένοι, να φυλάτε ο ένας τον άλλον, να ζείτε ο ένας για τον άλλον».

     Το 1944, η φιλο-ναζιστική κυβέρνηση της Ουγγαρίας, αποφασίζει να παραδώσει τους Εβραίους που ζουν στο έδαφός της, στους Ναζί. Ανάμεσα τους και οι Όβιτς, που στέλνονται στο Άουσβιτς. Εκεί πέφτουν στα χέρια του διαβόητου γιατρού Γ. Μένγκελε που τους θεωρεί «θησαυρό» και τους μετατρέπει σε πειραματόζωα. Παρά τα συνεχή πειράματα στα οποία τους υποβάλλει και στις επώδυνες εξετάσεις, τελικά θα διασωθούν όλοι. Μετά την απελευθέρωση θα επιστρέψουν στη Ρουμανία, όπου θα βρεθούν απέναντι σε ένα αποκαρδιωτικό σκηνικό. Το σπίτι τους είναι λεηλατημένο και ουσιαστικά μη κατοικήσιμο. Τα αδέλφια αποφασίζουν να μετοικήσουν  στο Βέλγιο, ενώ λίγα χρόνια αργότερα, θα εγκατασταθούν οριστικά στο Ισραήλ, ασχολούμενα πάντα με το χώρο του θεάματος και της διασκέδασης.

     Την εκπληκτική, μυθιστορηματική πορεία της οικογένειας, αφηγήθηκε στους συγγραφείς του βιβλίου, η νεότερη κόρη της οικογένειας, η Πέρλα (πέθανε τον Σεπτέμβριο του 2001), στη Χάιφα όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια της ζωής της.

     Το εξαιρετικό αυτό βιβλίο, που αφηγείται μια μοναδική ιστορία, κατά τη μεταφορά του στην ελληνική γλώσσα… ατύχησε! Ενώ η εκτύπωση είναι πολύ καλή σε χαρτί ποιότητας, με αρκετές φωτογραφίες, η μετάφραση είναι κάκιστη, δείχνει να έγινε στο γόνατο ή από το… google translate. Πρέπει να διδάσκεται στις σχολές μεταφραστών, ως παράδειγμα προς αποφυγή. Πολλά λάθη, κυρίως συντακτικά, που κάνουν δύσκολη την κατανόηση προτάσεων, άγνοια βασικών εννοιών, απροσεξίες, αβλεψίες (π.χ. ο Μένγκελε αλλού αναφέρεται με το κανονικό του όνομα κι αλλού ως Μένγκελ, η Μασσαλία γίνεται Μαρσίλι, το Βουκουρέστι γίνεται Μπούραχεστ, σε μία περίπτωση η Μόσχα μετονομάζεται Μοσχώφ, ο Κόκκινος Στρατός γίνεται Ερυθρός Σταυρός) και άλλα πολλά, που αν καθίσω να τα απαριθμήσω ένα-ένα, η παρουσίαση θα τριπλασιαστεί σε μέγεθος. Ευθύνη βέβαια φέρει και η επιμελήτρια του βιβλίου, η οποία δεν κατάλαβα τι ακριβώς επιμελήθηκε! Τα μάτια μου αναγκάστηκαν να υπομείνουν πολλά. Στην αρχή ήμουν συγκαταβατικός, στη συνέχεια εκνευριζόμουν και προς το τέλος άρχισα να περιμένω με αληθινή περιέργεια, ποια έκπληξη μου επιφυλάσσει η επόμενη σελίδα. Αν μπορείτε να παραβλέψετε το πρόβλημα αυτό, θα σας συστήσω να διαβάσετε το «Οι 7 Νάνοι Του Άουσβιτς», που αφηγείται την μοναδική, ξεχωριστή και πολύ ιδιαίτερη ιστορία της οικογένειας Όβιτς.