ΨΗΦΙΔΕΣ 8ος Τόμος - Η ΝΑΟΥΣΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

ΨΗΦΙΔΕΣ 8ος ΤΟΜΟΣ
ΜΑΝΩΛΗΣ ΒΑΛΣΑΜΙΔΗΣ
Ιδιωτική έκδοση
Σελ. 322, Απρίλιος 2022

Η ΝΑΟΥΣΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ
ΤΟΜΟΣ Α!-ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΙΩΤΑΣ
Εκδόσεις ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΝΑΟΥΣΑΣ
Σελ. 400, Απρίλιος 2022                              

      Δύο εξαιρετικά βιβλία ήρθαν να προστεθούν σε όσα έχουν μέχρι τώρα εκδοθεί και αφορούν τη Νάουσα.

     Το πρώτο είναι ο όγδοος τόμος των «Ψηφίδων», του πολυγραφότατου Μ. Βαλσαμίδη, του οποίου κάθε βιβλίο είναι ένας θησαυρός γνώσης.

«Ένα νέο βιβλίο. Μια νέα Ψηφίδα. Μια ακόμη ιδέα, που πήρε σάρκα και οστά. Ένα υπέροχο, μα και τεράστιο συνάμα «μωσαϊκό» ιστορικής γνώσης και έρευνας συμπληρώνεται κομματάκι-κομματάκι, από τη σειρά «Ψηφίδες». Κάθε τόμος είναι ο τελευταίος… Μέχρι να έρθει ο επόμενος». (Δ. Σταμένου).

     Με τον τίτλο «Ψηφίδες», για όσους δεν γνωρίζουν, ονομάζει τα κείμενα που –ευτυχώς για όλους μας- κατά τακτικά χρονικά διαστήματα, δημοσιεύει  ο κ. Βαλσαμίδης. Κι ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια έκανε τις δημοσιεύσεις σε έντυπα, διείδε ότι οι καιροί αλλάζουν κι επέλεξε τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Δημιούργησε στα ενενήντα του χρόνια ένα προφίλ στο facebook και από εκεί μας κάνει κοινωνούς της σοφίας και των αστείρευτων γνώσεών του.
     Ο 8^ος τόμος χωρίζεται σε έξη κεφάλαια. Στο πρώτο «Αρχαίοι Χρόνοι», δίνεται ιδιαίτερο βάρος στον Μέγα Αλέξανδρο. Μέσα από τα κείμενα φωτίζονται στοιχεία της προσωπικότητάς του, αφού «…για να κατανοήσεις τη σημασία των γεγονότων, πρέπει να μπεις […] στις σκέψεις και τη βούληση των πρωταγωνιστών…».  
     Το δεύτερο κεφάλαιο «Νεότεροι Χρόνοι» περιλαμβάνει κείμενα για την προεπαναστατική Νάουσα, τις μέρες την Επανάστασης, καθώς και για τα χρόνια μετά την αμνηστία και την αναδημιουργία της πόλης.
     Το τρίτο κεφάλαιο «Μεταπελευθερωτικοί Χρόνοι» είναι αφιερωμένο στα χρόνια μετά την απελευθέρωση τον Οκτώβρη του 1913 και περιλαμβάνει κείμενα με ευρεία θεματολογία.
     Το τέταρτο κεφάλαιο περιλαμβάνει τα περισσότερα σε αριθμό κείμενα και είναι αφιερωμένο σε «Εκκλησιαστικά Θέματα».
     Τα κείμενα του πέμπτου κεφαλαίου «Αρχαιολογικά», αφορούν τα μνημεία της περιοχής (κυρίως τον Τάφο της Κρίσεως που κινδύνεψε με κατάρρευση και τις ενέργειες που έγιναν για την αναστήλωση του), ενώ κλείνει με ένα ενδιαφέρον κείμενο για τον Δανό Kinch. Μετά τα όσα του καταλογίζουν οι Ρόδιοι, οι οποίοι κλέφτη τον ανεβάζουν και αρχαιοκάπηλο τον κατεβάζουν, δημιουργούνται δεύτερες σκέψεις για τον μακεδονικό τάφο που εντόπισε το 1887 στην περιοχή των Λευκαδίων, ανέσκαψε και φέρει το όνομα του. «Έχω πέσει σε περισυλλογή. Σε προηγούμενη ανάρτηση μου έθεσα μια ερώτηση: Ο τάφος της περιοχής μας όταν ανασκάφθηκε από τον Κινχ ήταν συλημένος ή ασύλητος, Τρία χρόνια πηγαινοερχόταν ο Κινχ στη Νάουσα…».
     Τέλος το έκτο κεφάλαιο, περιλαμβάνει διαλέξεις-μαθήματα, ομιλίες και συνεντεύξεις. 
     Ο τόμος συμπληρώνεται με ευρετήριο ονομάτων και τοπωνυμίων.

 

     Το δεύτερο βιβλίο είναι ο πρώτος τόμος «μιας μεγάλης και άκρως ενδιαφέρουσας ερευνητικής εργασίας του συγγραφέα, που αναδιφά στη ζωή των Ναουσαίων και παρακολουθεί χρόνο με το χρόνο, όλες τις εκφάνσεις, αλλαγές και δραστηριότητες της πόλης, έτσι όπως αυτές καταγράφονται στις εφημερίδες της εποχής». (Αλ. Οικονόμου).

     Από το 1995 ως το 2003, ο Θ. Ζιώτας –αν και όπως λέει ο ίδιος μέχρι τότε δεν είχε ιδιαίτερη σχέση με τον Τύπο ούτε καν σαν αναγνώστης-έκανε μια μεγάλη έρευνα σε αρχεία εφημερίδων. Αναζητούσε στοιχεία για το έθιμο της Νάουσας τις «Μπούλες», που τελείται τις ημέρες της Αποκριάς, (αλλά δεν είναι σε καμία περίπτωση καρναβαλική εκδήλωση). Από την έρευνά του αυτή, προέκυψε το ενδιαφέρον και σημαντικό βιβλίο «Οι Μπούλες Της Νάουσας. Από Τη Φυλετική Μύηση Στη Διονυσιακή Λατρεία». Όσο όμως αναδιφούσε στα αρχεία των εφημερίδων, εύρισκε ειδήσεις και δημοσιεύματα που αφορούσαν τον τόπο του και του κινούσαν το ενδιαφέρον. Αρχικά δεν σκέφτηκε ότι όλο αυτό το υλικό θα μπορούσε να αποτελέσει το περιεχόμενο ενός βιβλίου. Εξ άλλου, τότε ο στόχος του ήταν άλλος. Λίγο-λίγο όμως, όσο ερευνούσε τα αρχεία σαράντα εφημερίδων πανελλαδικής  κυκλοφορίας κι εύρισκε ενδιαφέροντα τον τρόπο που αυτές παρουσίαζαν τις ειδήσεις που αφορούσαν τη Νάουσα, ωρίμασε η ιδέα να συγκεντρωθούν όλα αυτά τα δημοσιεύματα στις σελίδες ενός βιβλίου. Αυτό τον ώθησε να εντείνει την έρευνα. Η ψηφιοποίηση πολλών αρχείων, διευκόλυνε κάπως το ιδιαίτερα κοπιαστικό έργο του.

     Το αποτέλεσμα αυτής της κοπιώδους, εξαντλητικής έρευνας («Η αναζήτηση ήταν επίπονη και απαιτούσε υπομονή») που άλλοτε οδηγούσε τον συγγραφέα-ερευνητή στην απογοήτευση αφού δεν εύρισκε οτιδήποτε παρά τον κόπο μιας ολόκληρης μέρας και την προσεκτική  φυλλομέτρηση εκατοντάδων σελίδων κι άλλοτε του προσέφερε στιγμές χαράς όταν ανακάλυπτε απρόσμενα δημοσιεύματα, το κρατάμε στα χέρια με τη μορφή ενός βιβλίου.  

     Η διάρθρωσή του είναι θεματική. Τα δημοσιεύματα είναι χωρισμένα σε δώδεκα διαφορετικά θέματα («Αφιερώματα του τύπου για τη Νάουσα», «Η Απελευθέρωση της Νάουσας», «Πως είδαν δημοσιογράφοι και περιηγητές τη Νάουσα», «Η Νάουσα κέντρο διακοπών»,  «Επισκέπτες στη Νάουσα», »,«Οι Πρόσφυγες», «Πολιτισμός -Ψυχαγωγία», «Η Αποκριά στη Νάουσα-Μπούλες και καρναβαλικές γιορτές»,  «Αθλητισμός», «Η Εκπαίδευση στη Νάουσα», «Υγειονομική περίθαλψη και φροντίδα», «Από το ειδησεογραφικό-αστυνομικό δελτίο»). Για κάθε θέμα παρατίθενται τα δημοσιεύματα (είτε αυτούσια είτε σε αποσπάσματα) με χρονολογική σειρά και σε αρκετές περιπτώσεις με απαραίτητες διευκρινίσεις και σχολιασμό για καλύτερη κατανόηση. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει-πέρα από τα σημαντικά στοιχεία που μπορεί να αλιεύσει κανείς-και η γλώσσα των δημοσιευμάτων που απηχεί είτε την πολιτική ένταξη της εφημερίδας, είτε το γενικότερο κλίμα της εποχής. Εξαιρετικό βιβλίο. Αξίζουν συγχαρητήρια τόσο στον συγγραφέα, όσο και στην Πολιτιστική Εταιρεία Νάουσας «Αναστάσιος Μιχαήλ Ο Λόγιος», που ανέλαβε την έκδοση και θα περιμένουμε τον επόμενο τόμο που θα αφορά άλλους τομείς της ζωής στη Νάουσα.