ΖΩΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

 ΖΩΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

 

     Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Αλιβέρι Εύβοιας.   Σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Από το 1992, ζει κι εργάζεται στην Αθήνα. Έργα της: «Το Κεντρί» (Τόπος, 2021).

 

     Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας "Το Κεντρί" ;

     Το «Κεντρί» γράφτηκε σε μία περίοδο της ζωής μου, που ήμουν ιδιαίτερα φορτισμένη συναισθηματικά  και την ίδια στιγμή με απασχολούσαν δύο ζητήματα, αυτό της ελευθερίας και της δικαιοσύνης. Ένα όνειρο στη συνέχεια, όπου κάποιος μου έδωσε ένα μαστίγιο με την εντολή να πάω να επιβλέψω τους σκλάβους σε ένα χωράφι,στάθηκε η αφορμή για να αναρωτηθώ αν υπάρχουν σκλάβοι σήμερα. Ο συνδυασμόςόλων αυτών και μία έρευνα που έκανα με οδήγησε τελικά  στη συγγραφή αυτού του βιβλίου.

Θέλετε να μεταφέρετε κάποιο μήνυμα με αυτό και ποιο είναι αυτό;

     Το κύριο μήνυμα είναι ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν ισότιμα δικαίωμα στην ελευθερία και τη ζωή και ότι η ελευθερία κατακτιέται  όταν εξαλειφθεί ο φόβος.

Η λογοτεχνία μπορεί να είναι μια κοινωνική πράξη;

     Η λογοτεχνία είναι κοινωνική πράξη γιατί είναι δράση και αντίδραση, από τη μία είναι το λογοτεχνικό έργο και από την άλλη η αντίδραση του αναγνώστη, ανάλογη πάντα με τις προσλαμβάνουσες του και το νόημα που ο ίδιος δίνει σε ό, τι διαβάζει. Η λογοτεχνία δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να μετέχει στα δρώμενα του κειμένου, δεν στέκει απλά παθητικός παρατηρητής, βιώνει, συναισθάνεται, γίνεται κοινωνός, επεξεργάζεται, ερμηνεύει, κρίνει και συνειδητά ή ασυνείδητα θα πάρει θέση- όποια κι αν είναι αυτή.

Μπορεί η λογοτεχνία να δρομολογήσει αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο;

     Οτιδήποτε μας επηρεάζει, μας καθορίζει και μας κατευθύνει σε ατομικό επίπεδο αντανακλάται πάντα  στο συλλογικό και η λογοτεχνία θα μπορούσε να είναι ένας  παράγοντας για να δρομολογηθούν αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο, αλλά σε κάποια άλλη προγενέστερη εποχή. Σήμερα η τεχνολογία, οι γρήγοροι ρυθμοί και ο καταιγισμός των εικόνων έχουν αλλάξει πλέον τα δεδομένα και τη δυναμική της, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ασκεί επιρροή και δεν επιφέρει αλλαγές στη συλλογική συνείδηση, τα μεγέθη όμως είναι τέτοια που δεν μπορούν να είναι τόσο δραστικές ώστε να πυροδοτήσουν  μεταβολές σε θεσμούς και σε δομές του κοινωνικού συστήματος.

Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε συγγραφέας;

     Σε πολύ μικρή ηλικία, ήμουν περίπου εννέα ή δέκα ετών όταν διάβασα το «Ένα παιδί μετράει τα άστρα», του Μενέλαου Λουντέμη και συγκλονίστηκα. Θυμάμαι ακόμα πόσο βαθιά με είχε αγγίξει. Στα μάτια μου ήταν σχεδόν μαγικό ότι κάποιος μπορούσε με τη δύναμη των λέξεων να φτιάξει έναν ολόκληρο κόσμο και να προκαλέσει τόσο έντονα  συναισθήματα κι εκείνη τη στιγμή είπα πως αυτό θέλω να γίνω στη ζωή μου, συγγραφέας. Η πρώτη μου προσπάθεια δε, να γράψω μυθιστόρημα έγινε την ίδια μέρα που τελείωσα την ανάγνωση του.

Ποια ήταν τα συναισθήματα που νοιώσατε, όταν πήρατε τυπωμένο το πρώτο σας έργο;

     Χαρά και περηφάνια.

 Τι συμβαίνει στους ήρωες των βιβλίων σας, όταν τελειώνει η συγγραφή;

     Τους αποχαιρετώ και τους έχω πάντα στην καρδιά μου. Κάθε συνάντηση και κάθε άνθρωπος στη ζωή μας, έχει κάτι να μας μάθει και βρίσκεται στον δρόμο μας για να μας εξελίξει, το ίδιο συμβαίνει και με τους ήρωες των έργων μου. Έχουν κάνει μία πορεία  μέσα μου και συναντήθηκα μαζί τους γιατί έπρεπε κάπου να με οδηγήσουν. Παραμένουν πάντα εντός μου και ποιος ξέρει, ίσως κάποια στιγμή ξαναβρεθούμε σε νέα μονοπάτια.

Έχετε βιώσει συναισθήματα παρόμοια με αυτά των ηρώων σας;

     Κάποια συναισθήματα από αυτά, σε μικρότερη ένταση, ναι, αλλά θα πρέπει να διαχωρίσουμε τα συναισθήματα από τις καταστάσεις.

Σας μοιάζει κάποιος από τους ήρωες σας;

     Στο σύνολο του όχι, μπορώ όμως να δω κάποια αποσπασματικά στοιχεία μου μοιρασμένα ανάμεσα τους.

Ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης των κειμένων σας;

     Ο πρώτος που διάβασε όλα τα κείμενα μου ήταν ο σπουδαίος συγγραφέας μας Βασίλης Βασιλικός και του οφείλω ένα τεράστιο ευχαριστώ.         Μέχρι τότε δεν είχα δείξει σε κανέναν τα έργα μου  και ήταν εκείνος που πίστεψε σε μένα και μου έδωσε το κίνητρο για να συνεχίσω να γράφω.Όσον αφορά «Το κεντρί», πρέπει να αναφέρω και τον μεγάλο μου γιο, που ήταν ο πρώτος που μου  άσκησε κριτική.

Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης για σας;

     Εκείνος που θα βρει τον χρόνο για να δοθεί ολόψυχα στο ανάγνωσμα του. Ένα βιβλίο χρειάζεται την ολοκληρωτική προσοχή και αφοσίωση του αναγνώστη και αυτό προϋποθέτει  χρόνο και ηρεμία.

Γράφοντας, έχετε ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό σας;

     Το πιο σημαντικό ήταν ότι ανακάλυψα ότι μπορούσα να κάνω αυτό που πάντα ονειρευόμουν και διαρκώς ανακαλύπτω πράγματα για τον εαυτό μου μέσα από κάθε χαρακτήρα. Αισθάνομαι ότι πάω ένα βήμα παραπέρα, ταξιδεύω μαζί τους, μαθαίνω από τη ζωή τους και εξελίσσομαι.

Υπήρξε κάτι στη διάρκεια της συγγραφής που σας ανέτρεψε κάποια πεποίθηση;

     Η ίδια η εμπειρία της συγγραφής ανέτρεψε την πεποίθηση ότι η έμπνευση έρχεται  και σε βρίσκει. Η συγγραφή θέλει δουλειά και πολύ χρόνο και η έμπνευση δεν είναι παρά αποτέλεσμα. 

 

Σας αρέσει να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας;

     Μου αρέσει πολύ η άμεση επαφή και αν γινόταν να μιλάω με τους αναγνώστες μου από κοντά, αυτό θα με χαροποιούσε ιδιαίτερα. Δυστυχώς όμως στις μέρες μας το συνομιλώ έχει να κάνει με το γράφω και στέλνω μηνύματα, κάτι που μου είναι εντελώς ξένο. Ακόμα και σε προσωπικό επίπεδο ποτέ δεν μου άρεσε να στέλνω μηνύματα, την γραφή την προτιμώ μονάχα για την συγγραφή, τους ανθρώπους θέλω να τους κοιτάζω στα μάτια, να ακούω τη φωνή τους και  να βλέπω τις εκφράσεις και το χαμόγελο τους. Αν τα μηνύματα είναι αναγκαία και ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας με τους αναγνώστες, τι να πω, εύχομαι κάποια στιγμή να μπορέσω να το δω  διαφορετικά.

 

Σε συζητήσεις με αναγνώστες, έτυχε να σας «υποδείξουν» πτυχές του έργου σας, που εσείς δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν;

     Ναι, και ήταν κάτι που με εξέπληξε, οφείλω να ομολογήσω όμως, όχι πάντα ευχάριστα. Ο αναγνώστης είναι πλέον συνδημιουργός, το έργο και οι ήρωες δεν μου ανήκουν και ο καθένας μπορεί να δει κάτι άλλο, να δώσει τις δικές του ερμηνείες και προεκτάσεις, που μπορεί ακόμα και να συγκρούονται με τις δικές μου, αλλά αυτή είναι η μαγεία της λογοτεχνίας.  Τον λόγο πια τον έχουν  οι ήρωες και ο κάθε αναγνώστης ξεχωριστά, αναπτύσσεται μία καινούργια σχέση και ο συγγραφέας  δεν υπάρχει σε αυτήν.

Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε ότι σας επηρέασε;

     Υπάρχουν δύο συγγραφείς που αποτελούν πυξίδα και είναι προπαντός η στάση τους απέναντι στη συγγραφή, που με έχει επηρεάσει  πολύ βαθιά.Ο πρώτος είναι ο κ. Βασίλης Βασιλικός και το να βρεθώ κοντά του ήταν κι αυτό ένα όνειρο. Αισθάνομαι μεγάλη ευγνωμοσύνη που έγινε πραγματικότητα, είναι Δάσκαλος και ο άνθρωπος που με έκανε να θέλω να γράφω με αφοσίωση και πάθος. Ο δεύτερος είναι ο Πολ Όστερ, που αν και μου είναι σχεδόν αδύνατον να επαναφέρω στη μνήμη μου τους ήρωες και την πλοκή των βιβλίων του,με συναρπάζει η γραφή  του, το σύμπαν που δημιουργεί με τους χαρακτήρες του και οι υπαρξιακές του αναζητήσεις. Εδώ και χρόνια, τα δύο αυτά πρόσωπα στη συνείδηση μου, με έναν παράξενο τρόπο, ταυτίζονται και μου δείχνουν τον δρόμο.

Είναι εύκολη ή δύσκολη διαδικασία η συγγραφή και τι είναι το γράψιμο για σας;

     Η διαδικασία της συγγραφής δεν είναι εύκολη και απαιτεί πολλή δουλειά, χρόνο, αφοσίωση και πειθαρχία. Ένα σημαντικό κομμάτι της για μένα, είναι να βρω το αρχικό ερώτημα στο οποίο θέλω να δώσω απάντηση και η δυσκολία στο να γράψω έγκειται στην απουσία του. Το θέμα πρέπει να με αγγίζει σε ένα δικό μου υπαρξιακό επίπεδο, διαφορετικά δεν μπορώ να ξεκινήσω. Το δεύτερο κομμάτι δυσκολίας είναι το να γράφω καθημερινά, γιατί αν αυτό γίνεται εκ περιτροπής σημαίνει ότι δεν γράφω. Η έμπνευση δεν είναι κάτι που με επισκέπτεται σε ανύποπτο χρόνο, αλλά έρχεται μόνο όταν πιάσω χαρτί και μολύβι, που στην περίπτωση μου είναι αποκλειστικά το laptop και τα πλήκτρα του. Τότε έρχονται  οι ιδέες, οι λέξεις, έρχεται η πλοκή, η δομή, η συνέχεια, οι διορθώσεις και εντέλει το έργο. Η συγγραφή είναι τρόπος αυτοέκφρασης και την ίδια στιγμή μαγεία, δημιουργείς έναν ολόκληρο κόσμο, ανθρώπους που ζουν και αναπνέουν. Λέω συχνά πως ο συγγραφέας είναι ένας μικρός θεός. Το γράψιμο είναι μία μεγάλη αγάπη και απαιτεί πολλές εργατοώρες την ημέρα, όσο κι αν παιδεύομαι όμως, όταν γράφω αισθάνομαι πληρότητα και μου δίνει μεγάλη χαρά. Ζωή και δημιουργία στα δικά μου μάτια είναι ένα, αλλιώς δεν είναι παρά μονάχα αναμονή για το τέλος.

Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη, το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, ετοιμάζετε κάτι άλλο; Έχετε «υλικό»έτοιμο στο συρτάρι σας;

     Η συγγραφή είναι τρόπος αυτοέκφρασης, όπως σας είπα και δεν μπορώ να σταματήσω να γράφω, αυτό όμως δεν σημαίνει και ότι είναι «υλικό» που θα εκδοθεί, αυτό βλέπετε δεν εξαρτάται μόνο από εμένα, αλλά κι εγώ δεν μπορώ να γράψω για τους άλλους, παρά μόνο για μένα.

Σας ευχαριστώ πολύ!