Η ΕΝΟΧΗ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ

ΙΩΑΝΝΑ ΜΠΟΥΡΑΖΟΠΟΥΛΟΥ

Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

Σελ. 397, Μάρτιος 2011

     Είναι ορισμένα-λίγα-βιβλία, που από τις πρώτες σελίδες σε συναρπάζουν και σου δίνουν την αίσθηση ότι αυτό που ακολουθεί είναι απολαυστικό. Μου συμβαίνει σπάνια να έχω αυτή την αίσθηση. Τα περισσότερα βιβλία, αποκτούν ενδιαφέρον όσο προχωρά η ανάγνωση. Και να που αυτή η αίσθηση μου δόθηκε με το μυθιστόρημα της Ιωάννας Μπουραζοπούλου.

     Βρισκόμαστε σε μια φανταστική Ευρώπη, όπου μετά από αναίμακτη επανάσταση, το παλιό καθεστώς έχει καταλυθεί κι έχει αντικατασταθεί από τη Συντεχνιακή Δημοκρατία. Οι άνθρωποι ανήκουν σε συγκεκριμένες κάστες, στις οποίες κατατάσσονται λόγω οικογενειακών καταβολών και οι οποίες καθορίζουν τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό. Η αποχώρηση από την κάστα και η ένταξη σε διαφορετική αποτελεί όνειδος τόσο για τον «αποστάτη», όσο και για την οικογένεια, αλλά και την κάστα. Η έννοια του «πολίτη» έχει αντικατασταθεί από αυτή του «επαγγελματία». 

     Ο Ιωσήφ Εράλης, είναι μπαρμπέρης νεκρών και ανήκει στην έσχατη βαθμίδα της κάστας των καλλιτεχνών. «Το φθαρμένο του κουστούμι βαμμένο αδέξια στο χρώμα των μπαρμπέρηδων-το γαλάζιο της ακουαμαρίνας-η μπογιά δεν είχε πιάσει στα μανίκια, δείγμα ανέχειας μα επιμονής, και την τσάντα με το έμβλημα της κατώτερης καλλιτεχνικής συντεχνίας, εκείνης των κουρέων για πτώματα, Ντυμένος στο γαλάζιο του νεκρομπαρμπέρη, της φαινόταν σαν ελάφι ντυμένο με τομαριά γουρουνιού».

     Ο φίλος του, που είναι γνωστός με το όνομα Πελαργός, είναι εκφωνητής επικήδειων. «Οι εκφωνητές επικήδειων είναι η ταπεινότερη συντεχνία των Διανοούμενων, φλύαροι και μονότονοι, απαγγέλουν κατευόδια που μόνο οι ίδιοι καταλαβαίνουν και δύσκολα τους ξαναφέρνεις στο νου μετά την κηδεία. Παρ’ όλα αυτά, τους χρειάζεται η ψυχή στην έξοδό της απ’ το σώμα, γιατί ε επικήδειος είναι το λυχνάρι του νεκρού στο αφώτιστο κατώφλι του χάους».

     Στους δύο φίλους ανατίθεται μια περίεργη και ασυνήθιστη αποστολή: διορίζονται-ενώ οι ίδιοι νομίζουν ότι αποφασίζουν αυτοβούλως- από την Εθνοσυνέλευση, συνοδοί κάποιου αθώου κρατούμενου που αντιμετωπίζει την ποινή του θανάτου. Η δίκη του διεξάγεται δημόσια, όσο οι φίλοι οδηγούν το ειδικά διαμορφωμένο όχημα, απ’ τη μια άκρη της Ευρώπης στην άλλη. Στην πορεία τους, φιλοξενούνται από τις πόλεις-κάστρα, πόλεις-θέατρα, πόλεις-σανατόρια, πόλεις-μοναστήρια, πόλεις-βιβλιοθήκες, πόλεις-οίκοι ανοχής, που αποτελούν τις έδρες των αντίστοιχων συντεχνιών και παράλληλα είναι μέλη του δικαστηρίου (εισαγγελέας, συνήγορος υπεράσπισης κλπ). Ένορκοι είναι όλοι οι πολίτες οι οποίοι καλούνται να αποφανθούν υπέρ της αθωότητας ή της ενοχής του κατηγορούμενου και κατ’ επέκταση (με την τροπή που έχει δώσει στη δίκη η Εθνοσυνέλευση), το μέλλον του καθεστώτος.

     Το βιβλίο βρίθει αλληγοριών και συμβολισμών. Κι επειδή ο κάθε αναγνώστης «ερμηνεύει» τις αλληγορίες και τους συμβολισμούς με βάση τις εμπειρίες και το υπόβαθρό του, δεν θέλω να προκαταλάβω κανέναν, δίνοντας τις δικές μου «ερμηνείες». Αυτό που μπορώ όμως να κάνω χωρίς κανένα ενδοιασμό, είναι να σας προτείνω να διαβάσετε αυτό το μυθιστόρημα, που είναι κάτι ανάμεσα στο πολιτικό θρίλερ και το γοτθικό παραμύθι. Θα προβληματίσει, θα «θυμίσει» καταστάσεις πολύ οικείες και σημερινές, θα ταράξει πολλές βεβαιότητες για την αστική δημοκρατία, τη θρησκεία, τη φιλοσοφία και άλλες εκφάνσεις της ζωής. Αλλά πάνω και πέρα από αυτά, θα σας συναρπάσει αφού είναι ένα εμπνευσμένο, ευρηματικό και καλογραμμένο μυθιστόρημα, με σφιχτοδεμένη δομή, εικόνες που παραπέμπουν ενίοτε στον κινηματογράφο, με πλοκή και χαρακτήρες που μας είναι «ξένοι», αλλά ταυτόχρονα τόσο οικείοι. Ένα βιβλίο που θα ανακαλείτε ξανά και ξανά για πολύ καιρό μετά την ανάγνωσή του.

     Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968. Συγγραφεί μυθιστορήματα και θεατρικά. Από τις εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά  «Το Μπουντουάρ Του Ναδίρ» (2003), «Το Μυστικό Νερό» (2005), «Τι Είδε Η Γυναίκα Του Λωτ;» (2007, Βραβείο του περιοδικού δε(κατα) «Athens Prize For Literature») καθώς και το βιβλίο για παιδιά «Το Ταξίδι Των Τρολ» (2009).

Η ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ ΕΡΧΕΤΑΙ, ΣΥΝΕΧΙΣΕ ΝΑ ΤΡΕΧΕΙΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΡΗΓΟΡΑΚΗΣ

Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ

Σελ. 332, Μάιος 2012

     Το νέο βιβλίο του Γ. Γρηγοράκη που σας παρουσιάζω σήμερα, κινείται σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα. Εκτός του ότι είναι ένα ατμοσφαιρικό αστυνομικό μυθιστόρημα, διερευνά τη διαπλοκή οικονομικών συμφερόντων και πολιτικής εξουσίας και παράλληλα εξετάζει μια σκοτεινή και βρώμικη πτυχή της σύγχρονης Ιστορίας, από την οποία όσοι πρωταγωνίστησαν ωφελήθηκαν πολλαπλώς και προσπαθούν με κάθε τρόπο είτε να κρατήσουν το ρόλο τους κρυφό, είτε να υποβαθμίσουν τη συμμετοχή τους σ’ αυτή.

     Κάποιος έχει πει, πως ο επόμενος παγκόσμιος πόλεμος θα γίνει για το νερό. Την αφορμή για να ξετυλιχτεί το κουβάρι του μύθου του βιβλίου, δίνει η δολοφονία σε δρόμο των Καννών, η δολοφονία του Αλμπέρ Βιντάλ, ενός ιδιαίτερα ευφυούς, ειδικού συμβούλου της γαλλικής εταιρείας διαχείρισης υδάτων, Mediterranee. «Ο Βιντάλ έσμιξε τα φρύδια…απορημένος, νιώθοντας έναν αόριστο κόμπο, μια απειλή. Η ανάσα του κόπηκε, το σώμα του δυσκίνητο κι έπειτα ο φόβος γιγαντώθηκε όταν ο συνεπιβάτης της μοτοσικλέτας έβγαλε από το μπουφάν του ένα πιστόλι και τον σημάδεψε…Άκουσε τρεις πυροβολισμούς, τρεις ανεπαίσθητες φλόγες τινάχτηκαν από την κάννη και μετά έναν τέταρτο πυροβολισμό, έναν πέμπτο, χωρίς φλόγα αυτή τη φορά κι έπειτα σταμάτησε να μετράει. Είχε γεμίσει αίμα, υπήρχε παντού μόνο αίμα, το δικό του…».

     Την έρευνα για τη διαλεύκανση του φόνου, αναλαμβάνει ο επιθεωρητής Ζιλμπέρ Λεσπές. Στην πορεία της, συναντά τον δημοσιογράφο Αντουάν Κολέ, του οποία μια εκπομπή για τη διαχείριση των υδάτων, παλιότερα «κόπηκε» από την τηλεόραση και ο οποίος όντας γνώστης του πως λειτουργεί το παγκόσμιο σύστημα οικονομικών συμφερόντων, του είπε πολλά κι ενδιαφέροντα, που ενδιέφεραν τον Λεσπές, αλλά και όλους εμάς τους υπόλοιπους. Όπως: «Η ιεραρχία έχει ως εξής: οι εταιρίες είναι πάνω απ’ όλους και όλα, ακολουθεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και οι κυρίαρχες τράπεζες- Παγκόσμια Τράπεζα, Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα, στη συνέχεια η Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης, η Αραβική Τράπεζα Οικονομικής Ανάπτυξης της Αφρικής, η γερμανική KFW, μετά οι κοινές τράπεζες διεθνώς και τέλος τα κράτη. Εν ολίγοις, ο τελευταίος τροχός της αμάξης είναι τα κράτη. Τα κράτη τα χρειάζονται διότι διαθέτουν τους μηχανισμούς καταστολής και βεβαίως τη συνταγματικά κατοχυρωμένη εξουσία να νομοθετούν κατά βούληση».

     Ο επιθεωρητής, αντιλαμβάνεται απ’ όσα του λέει ο Κολέ, ότι έχει να κάνει με μια υπόθεση που υπερβαίνει σε σημασία κάθε άλλη στην καριέρα του. Όμως δεν το βάζει κάτω και συνεχίζει…

     Το πολύ καλό αυτό μυθιστόρημα, δεν είναι απλά μια αστυνομική ιστορία, αλλά κάτι πολύ ευρύτερο. Αναφέρεται στο ενδεχόμενο πτώχευσης της Ελλάδας, (και ως εκ τούτου είναι προφητικό, αφού απ’ όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω γράφτηκε πριν ξεσπάσει σε τόσο έντονο βαθμό η κρίση), στη θεωρία του χάους, στην καταλήστευση του φυσικού πλούτου των μικρών χωρών, στην ανελέητη εκμετάλλευση από τις εταιρίες και τις λεγόμενες «αγορές», στο φαινόμενο του δοσιλογισμού αλλά και διατηρεί διαρκώς αμείωτο το σασπένς για το τι θα αποκαλύψει η αστυνομική έρευνα.

     Ο Γιάννης Γρηγοράκης, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1950. Σπούδασε νομικά και μέχρι πρόσφατα δικηγορούσε. Είναι συγγραφέας άλλων πέντε μυθιστορημάτων.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΠΛΑΣΙΕ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

GIORGIO FALETTI

Μετάφραση: ΑΝΝΑ ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ

Εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΔΑ

Σελ. 501, Απρίλιος 2012

                          

     Το βιβλίο που παρουσιάζω σήμερα, είναι το έκτο του Τ. Φαλέτι, αλλά όχι και το μοναδικό που έχει μεταφραστεί στα ελληνικά.

     Ήρωας του βιβλίου, είναι ένας νεαρός άντρας, που όλοι ξέρουν σαν Μπράβο και ζει στο Μιλάνο, το 1978. Δουλεύει με γυναίκες. Τις πουλάει ή μάλλον τις νοικιάζει. Ο Μπράβο πιστεύει ότι η δουλειά του είναι τίμια: τα κορίτσια κερδίζουν ένα σωρό λεφτά, οι πελάτες μένουν πάντα ικανοποιημένοι και όλο και κάτι περισσεύει για τον ίδιο (περίπου 30%). «Όλα άρχισαν όταν κατάλαβα ότι υπήρχαν γυναίκες διατεθειμένες να πουλήσουν το κορμί τους για να βγάλουν λεφτά κι όταν αντιλήφθηκα ότι υπήρχαν άντρες διατεθειμένοι να ξοδέψουν τα λεφτά τους προκειμένου ν’ αποκτήσουν εκείνο το κορμί. Χρειάζεται απληστία ή μνησικακία ή κυνισμός να βρεθείς στη μέση μιας τέτοιας συναλλαγής. Εγώ τα είχα και τα τρία». Είναι εχέμυθος, διακριτικός και τα κορίτσια του είναι ιδιαίτερα όμορφα. Δουλεύει μόνο με επιλεγμένους πελάτες και παίρνει όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις για τον ίδιο και τα κορίτσια του. Αυτά του τα «προσόντα», του επιτρέπουν να έχει πελάτες από τα υψηλότερα κοινωνικά στρώματα του Μιλάνο.

     Επίσης, αυτό που κρύβει με κάθε τρόπο, είναι μια «ιδιάζουσα» αναπηρία, που εισέπραξε ως (βαριά και άδικη) τιμωρία, για ένα παλιό του παραστράτημα.

     Ένα ξημέρωμα, την ώρα που με κάποιους φίλους του, αποχωρούν από μια χαρτοπαιξία, θα συναντήσει μια όμορφη καθαρίστρια, την Κάρλα, την οποία θα εντάξει στη χορεία των κοριτσιών του, κι εκεί θ’ αρχίσουν όλα…Θα μπλεχτεί σε μια εφιαλτική περιπέτεια, σ’ έναν κόσμο τόσο τρομαχτικό που κάνει τις δικές του σκοτεινές δοσοληψίες, να μοιάζουν με αθώα παιχνιδάκια. Θα βρεθεί αντιμέτωπος με την αστυνομία, το οργανωμένο έγκλημα, τις μυστικές υπηρεσίες και τις Ερυθρές Ταξιαρχίες, που εκείνη την εποχή διενεργούσαν τις πιο παράτολμες κι επικίνδυνες επιχειρήσεις τους. Ο Μπράβο βρίσκεται μόνος απέναντι σε όλους και πρέπει να παλέψει για τη ζωή του.

      Το βιβλίο είναι ιδιαίτερα διασκεδαστικό, παρά το μάλλον «σκοτεινό» του θέμα και από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν φέτος. Ο συγγραφέας έχει εξαιρετικό χιούμορ και το βιβλίο είναι γεμάτο βαθιά φιλοσοφημένες, έξυπνες ή αστείες ατάκες όπως: «Με συνοδεύει το βουητό της οκτακύλινδρης Φεράρι, η οποία φεύγει αφήνοντας στην άσφαλτο δέκα χιλιάδες λιρέτες λάστιχο και στην ατμόσφαιρα το θόρυβο από σπαταλημένο χρήμα». Το συγκεκριμένο βιβλίο, με ώθησε να ψάξω, να βρω και σύντομα θα διαβάσω και τα υπόλοιπα βιβλία του συγγραφέα που κυκλοφορούν στα ελληνικά, τα οποία είναι «Να Πιστεύεις Μόνο Στα Μάτια Σου» (2006, Modern Times), και «Η Επιστροφή» (2008, Μεταίχμιο), ενώ ένα διήγημά του περιλαμβάνεται στη συλλογή «Εγκλήματα» (2006,  Καστανιώτης).

     Ο Τζόρτζιο Φαλέτι γεννήθηκε στο Άστι το 1950. Σπούδασε Νομικά, αλλά ασχολήθηκε με την ηθοποιία, το τραγούδι και τη στιχουργική. Έχει γράψει στίχους για πολλούς γνωστούς Ιταλούς τραγουδιστές, όπως η Mina και η Milva. Έκανε το ντεμπούτο του στον κόσμο της λογοτεχνίας το 2002, δημοσιεύοντας το θρίλερ «Io Uccido», που πούλησε στην Ιταλία πάνω από 4,5 εκατ. αντίτυπα και μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες. Ζει στο νησί Έλβα.